“Có thật là sự tinh tế và tao nhã trong từng chi tiết của cuộc sống ở Paris. Tinh thần lãng mạn của Paris không nằm ở sự bay bổng trong tình yêu hay trong nghệ thuật. Mà điều quan trọng là niềm tin của người Paris rằng cái đẹp là cần thiết cho cuộc sống, và họ theo đuổi cái đẹp đó với sự kiên nhẫn, giống như người Mỹ theo đuổi sự thực dụng, hoặc người Việt Nam theo đuổi … thực sự thì tôi cũng không chắc người Việt Nam theo đuổi cái gì.” – tác giả Phan Việt
1.
Tác Phẩm 'Bất Hạnh Là Một Tài Sản - Một Mình Ở Châu Âu' và Tác Giả Phan Việt
'Bất Hạnh Là Một Tài Sản - Một Mình Ở Châu Âu' chính là một cuốn nhật ký ghi lại những ngày tháng tác giả trải qua tại Châu Âu – một châu lục đầy lịch sử, văn minh và những bí mật không phải ai cũng biết khi nhắc đến. Cùng với 'Về Nhà' và 'Xuyên Mỹ', 'Một Mình Ở Châu Âu' tạo nên bộ truyện 'Bất Hạnh Là Một Tài Sản' của tác giả Phan Việt.
Tác Giả Phan Việt đã lớn lên ở Hà Nội nhưng hiện đang sinh sống và dạy học tại một trường Đại Học ở Mỹ, ngoài 'Bất Hạnh Là Một Tài Sản', ông còn có những tác phẩm khác như 'Nước Mỹ, Nước Mỹ' hay bộ tiểu thuyết 'Tiếng Người'. Đồng thời, ông cũng là một trong những người sáng lập tủ sách 'Cửa Sổ Mở Rộng' cùng với nhà toán học Ngô Bảo Châu.
2.
Mỗi vùng đất mang trong mình một câu chuyện
Rome – mảnh đất với câu chuyện tôn giáo không có hồi kết.
Tôn giáo – một vấn đề cực kỳ nhạy cảm và có thể gây xung đột, tác giả thừa nhận mối quan hệ bạn bè với Quang Anh cũng bị ảnh hưởng vì những quan điểm trái chiều xung quanh vấn đề này. Tuy nhiên, ở Rome, mọi thứ khác biệt hoàn toàn. Chị Mai – một khách du lịch đặc biệt tại Rome mà tác giả gặp lại, mang lại sự thanh thản, nhẹ nhàng và hạnh phúc khi chị nhận lời mời của Chúa. Các tu sĩ tại đây rất mở lòng và hiếu khách, nhưng họ không bao giờ ép buộc người khác chia sẻ tình yêu của họ với Chúa. Họ chào đón Chúa như cha mẹ chào đón con cái ra ngoài, và họ cam kết sống cùng Chúa suốt cuộc đời.
Đức – một nền giáo dục tạo ra những con người đặc biệt và bình tĩnh.
Ở một quốc gia mà trẻ em được dạy để độc lập và bình tĩnh ngay từ khi còn rất nhỏ. Phụ huynh cho phép chúng tự do khám phá và quan sát từ xa, thậm chí khi gặp khó khăn, chúng cũng phải tự tìm cách giải quyết mà không nhận sự can thiệp từ người lớn.
Paris – Paris mang trong mình vẻ đẹp lãng mạn đặc biệt.
Tác giả đặt chân đến Châu Âu, đặc biệt là Paris, như một người du lịch xa lạ, không có gốc rễ, không quá dính dáng vào quá khứ và không quen biết ai. Dù đã bỏ ra 2 euro để sử dụng máy tính tại khách sạn để kiểm tra email, tác giả cũng không quá quan tâm đến email từ nhà xuất bản để chỉnh sửa cuối cùng cho bộ truyện sắp ra mắt của mình. Cô cảm nhận Paris bằng tất cả những cảm xúc: cảm thấy ghen tị và muốn được hôn như cặp đôi mà cô vừa qua mặt khi đi bộ trên con đường lát đá dốc xuống dưới; hoặc muốn trải nghiệm cảm giác lãng mạn bất ngờ của Pháp khi có một chàng trai đưa mắt liếc mình, ngượng ngùng đề nghị dẫn đi ăn tối - người tác giả gọi là “người yêu Paris của tôi”, mặc dù trước đó cô từ chối những lời mời của đàn ông Pháp, giờ đây cô muốn thực hiện điều tương tự mà cô cho là kỳ lạ và rẻ tiền như vậy. Paris lãng mạn quyến rũ khiến cảm xúc của cô gái Việt bật tung. Cô còn mong muốn tất cả du khách biến mất khỏi Paris, chỉ còn lại mình cô, để trả lại Paris nguyên bản, một Paris bình yên và hấp dẫn như ban đầu. Điều này có thể là sự ích kỷ của một người đã phải lòng Paris.
Tác giả thưởng thức cảm giác tự do khi du lịch một mình, mặc dù cô phải tự chăm sóc bản thân khi đau ốm hoặc cảm thấy sợ hãi, vượt qua những giây phút căng thẳng trong những đêm khi bị sốt, hoặc đối mặt với những nỗi sợ hãi khác trong đêm tối ở nơi xa lạ.
Tôi bắt đầu đi nhanh hơn, vừa đi vừa nhìn xem có ai đuổi theo không. Đoạn đường đi qua một hầm đường hoàn toàn trống trơn và đầy mùi mốc, tôi đã chạy, hy vọng sẽ vượt qua nhanh chóng và rời khỏi bóng tối của hầm, để tiếng bước chân tôi vang vọng trong hầm làm tôi cảm thấy an tâm.
Tôi cảm nhận sự cô đơn qua từng từ ngữ, câu văn của tác giả, nhưng tôi nghĩ rằng tác giả rất yêu thích sự bình yên đó nên mới lựa chọn đi một mình, vì tác giả nói rằng cô không cô đơn khi Paris vẫn còn thức. Phải chăng tình yêu của tác giả với Paris quá lớn? Đúng vậy, cô thậm chí còn cho rằng cô và Paris là một cặp tình nhân.
Venice – điều gì đã thay đổi cô?
Tác giả đã không dưới ba lần ao ước được ở Paris khi đặt chân đến Venice, nhưng Venice đã mê hoặc cô bằng những chuyến đi trên thuyền gondola mềm mại và sau đó cô quyết định khám phá thành phố dưới trời mưa; cô đắm chìm trong sự hoàn hảo điên cuồng trong mỗi chi tiết của Venice, Venice giống như phố cổ Hà Nội với những con hẻm rối ren. Nhưng thực ra, Venice là nghĩa địa của quá khứ, những người dân ở đây, đặc biệt là tại quảng trường Marco, họ đến và đi đi,... một thành phố sinh ra chỉ để phục vụ du khách mà không có người dân Venice, như Paris có người Paris, Hà Nội có người Hà Nội.
Florence
Ở Florence có một tiệm tóc ưng ý, một nhà hàng với món ăn mình thích, chỉ còn thiếu một ngôi nhà và phương tiện đi lại – và đó là đủ để bắt đầu một cuộc sống mới. Florence có thể trở thành nhà của cô, khi định nghĩa về nhà và quê hương của cô gái người Việt sống ở Mỹ trở nên mơ hồ.
Điểm duy nhất đáng chú ý ở Florence là các bảo tàng nghệ thuật, các đài tưởng niệm, ... tổng thể là nơi của những tác phẩm nghệ thuật, kiến trúc mà không phải là mua sắm hoặc nơi khác.
Và vẫn còn hàng triệu câu chuyện khác về văn hóa, lối sống độc đáo tạo nên bức tranh đa sắc mà tác giả gặp khi đi đến mỗi vùng đất. Nhưng tổng quan, chúng rất khác nhau. Sự đa dạng văn hóa, lối sống là điểm làm nên sự đặc biệt của mỗi vùng đất trong bối cảnh thế giới đang trải qua quá trình toàn cầu hóa hoặc cụ thể hơn là sự Mỹ hóa - Âu hóa.
3.
Những người bạn và những bài học quý giá
Ngoài những câu chuyện về du lịch, tác giả còn trình bày một cách sâu sắc và rút ra những bài học từ những người bạn cùng phòng mà người đọc cần phải suy ngẫm nhiều mới có thể hiểu được.
Mọi người đều đối mặt với một vấn đề chung và phải đưa ra lựa chọn
Trong bầu không khí lãng mạn của thành phố Rome – nơi mọi người hôn nhau trên khắp các con phố và sẵn lòng giúp đỡ nhau mà cặp vợ chồng đi ăn tối cùng đứa con trai mà không trao ánh mắt hay nói một câu. Người vợ dường như sẽ khóc nếu xung quanh không có ai, và một cảm giác u ám bao trùm gia đình như cuộc hôn nhân sắp kết thúc. Việc đối mặt với sự thử thách, tin vào tình yêu với Chúa hoặc từ bỏ và quyết định kết hôn với con người của những người tu sĩ như chị Mai là một ví dụ điển hình cho việc đưa ra quyết định.
“Lựa chọn” – chính là từ khoá quan trọng này. Tất cả những thách thức của cuộc sống của chúng ta, dù thực sự tồn tại hay chỉ là trong tưởng tượng, đều nằm ở từ này. Làm thế nào để biết rằng quyết định của mình là đúng? Làm sao để đưa ra lựa chọn tốt nhất? Làm thế nào để biết rằng quyết định của mình có ý nghĩa trong khi thông tin và thời gian luôn hạn chế.
Sự sợ hãi là điều bình thường
Sự sợ hãi khi ta đang quyết tâm đặt chân đến một quốc gia mới, tìm nhà, tìm việc, bắt đầu sự nghiệp, nhưng sau lại cảm thấy bị ràng buộc khi không đủ tiền cho mọi thứ và cảm thấy như bản thân chưa thực sự sẵn sàng cho chuyến đi. Tuy nhiên, đó cũng là cơ hội mà bản thân cần, cũng như là nơi mà nó sẽ mang lại cơ hội cho bản thân. Carrie – bạn cùng phòng của tác giả, mang theo một lượng lớn hành lý để tìm kiếm công việc và sống ở Paris trong một năm, nhưng sau ba tháng, tiền thuê nhà đã ăn mất nửa số tiền tiết kiệm của cô. Và sau đó, cô chỉ còn cách là đi du lịch khắp châu Âu với một đống hành lý kèm theo. Chúng ta có quyền sợ hãi, nhưng không nên từ bỏ, và mọi thứ sẽ qua đi và ta sẽ tìm được lối đi cho bản thân.
Câu chuyện của một nhà báo người Anh
Kate – người bạn của tác giả khi đến Venice đã gặp lại thần tượng âm nhạc rock của mình từ thời niên thiếu ở tuổi ba mươi, khi cô đã có chồng và con, nhưng chỉ sau hai năm, họ đã ly dị và cô ở một mình. Khi hôn nhân gặp vấn đề, hai người nên dừng lại và tìm hạnh phúc một mình đôi khi chỉ để bản thân được bình yên. Cuộc trò chuyện giữa tác giả và Kate, sau đó, một phần làm cho cô quyết định ly hôn chồng sau một tháng du lịch ở Châu Âu.
Tôi cảm thấy buồn khi kết thúc câu chuyện là một tờ đơn ly hôn của nhân vật, ở đây là tác giả chính, nhưng dừng lại là điều tốt hơn cho cả hai. Tác giả khuyên rằng chúng ta không nên từ bỏ bản thân chỉ vì tình yêu, vì nỗi sợ bất hạnh là nỗi sợ phí phạm nhất của cuộc đời.
Và những câu chuyện rất đời thường khi đi du lịch, như có người bạn cùng phòng ngủ ngáy to như sấm khiến cho ai cũng không thể ngủ được, một người phụ nữ Úc với nhóm bạn say rượu trong khách sạn và bắt đầu ồn ào đến mức không thể chịu được vào lúc nửa đêm. Một người bạn đi du lịch để giải khuây sau khi trải qua liệu pháp xạ trị và bị rụng hết tóc. Rồi những hiểu lầm khi tác giả tự giới thiệu là người Việt Nam, nhưng lại được chào đón theo kiểu Thái; nhưng ở một nơi khác, tài xế taxi khi biết cô đến từ Việt Nam thậm chí còn rất hào hứng và giảm giá cho cô. Và những trải nghiệm khi đi shopping khi đi du lịch, nhưng cuối cùng cũng được chủ cửa hàng tặng một chiếc túi.
Những câu chuyện tưởng chừng rất bình thường, rất nhỏ nhặt mà chúng ta thường không chú ý, nhưng được ghi chép cẩn thận và tỉ mỉ qua từng trang sách của tác giả Phan Việt.
Tạm biệt
Bất hạnh cũng là một tài sản – cảm giác của sự đơn độc ở Châu Âu cũng giống như việc đọc một cuốn nhật ký về hành trình du lịch của bạn thân. Niềm vui khi đi du lịch một mình, hạnh phúc khi sống một mình, khi chúng ta chỉ muốn được một mình. Tổng thể cuốn sách là một khối cô đơn chứa đựng những điều tốt đẹp và ý nghĩa của cuộc sống: Một Italy nền nã và bình yên, Đức lạnh lùng và chỉn chu và Pháp thơ mộng, quyến rũ. Theo cảm nhận của tôi, điều ghi nhận sâu sắc nhất là sự quyến rũ đa dạng của Pháp, nhờ đó mà tôi biết đến tác giả Phan Việt. Paris có phong cách của riêng Paris mà người Mỹ không thể đánh cắp ở đất Mỹ, và sự hiện diện của khách du lịch cũng không làm mất đi vẻ đẹp đặc trưng của thành phố này. Tôi không chắc rằng mọi người đều yêu Châu Âu, nhưng nếu bạn đam mê du lịch và khao khát được bỏ lại tất cả để đi một mình, cuốn sách này chính là nguồn cảm hứng cho cuộc hành trình của bạn. Hãy tự tin, đeo ba lô lên và bước đi.
Tác giả: Thùy Dương - MyBook