[Nhận Xét Sách] “NLP Cơ Bản”: Khám Phá Tài Năng

Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao khi đối diện với một vấn đề, kết quả mọi người đạt được lại khác nhau? Tại sao một số người lại thành công ở mọi lĩnh vực, tràn đầy nhiệt huyết và luôn tìm thấy niềm vui bất tận, còn những người khác thì không? Thông qua NLP Cơ Bản (Introducing NLP), hai nhà tâm lý học John Seymour & Joseph O’ Connor sẽ giúp bạn tìm được câu trả lời bằng cách dẫn dắt bạn khám phá một thế giới hoàn toàn mới - thế giới lập trình ngôn ngữ tư duy (NLP).

Vậy NLP là gì? Ý nghĩa nào ẩn sau cái tên này?

NLP

Neuro - Linguistic Programming (NLP) - Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy, là phương pháp nghiên cứu về cách con người trở nên xuất sắc trong bất kỳ lĩnh vực nào và hướng dẫn những người khác theo các mô hình này. NLP vừa là nghệ thuật vừa là khoa học về sự vượt trội cá nhân. Nó là nghệ thuật bởi mỗi người sẽ mang theo những tính cách và phong cách riêng vào thứ họ làm, và điều này không thể được ghi nhận bằng từ ngữ hoặc kỹ thuật. Nó là khoa học vì có một phương pháp và quy trình để khám phá những mô hình mà những người xuất sắc trong mọi lĩnh vực sử dụng để đạt được kết quả phi thường. Quy trình này được gọi là mô hình, và những mô hình, kỹ năng cũng như kỹ thuật được khám phá ra ngày càng được sử dụng nhiều trong tư vấn, giáo dục và kinh doanh để đạt được hiệu quả trong giao tiếp, phát triển cá nhân và tăng tốc học tập.

Bạn đã từng làm một điều gì đó hiệu quả và thú vị đến nỗi khiến bạn cảm thấy nghẹt thở vì hạnh phúc chưa? Bạn đã từng trải qua những khoảnh khắc mà bạn rất vui sướng về việc bạn làm và tự hỏi tại sao bạn có thể làm được điều đó không? NLP sẽ chỉ cho bạn cách tạo hình mẫu thành công của chính mình để bạn có thêm nhiều khoảnh khắc tương tự nữa. Đó là cách để khám phá và phát triển tài năng cá nhân của bạn, là cách khai thác những điều tốt nhất trong bạn và trong người khác.

NLP là kỹ năng thiết thực giúp mang lại kết quả mà chúng ta mong muốn, đồng thời cũng tạo ra giá trị cho người khác trong quá trình dấy lên. Đây là lý thuyết nghiên cứu về điều gì tạo ra sự khác biệt giữa những người xuất sắc và những người thông thường. Nó cung cấp những kỹ thuật cực kỳ hiệu quả được sử dụng trong giáo dục, tư vấn, kinh doanh và trị liệu.

Đồng hành và dẫn dắt

Mối quan hệ giúp bạn xây dựng cầu nối tới người khác. Trên nền tảng đó, bạn có thể thay đổi hành vi của mình và có khả năng cao người khác sẽ theo bạn. Bạn có thể dẫn dắt họ theo một hướng mới. Giáo viên xuất sắc nhất là những người tạo dựng mối quan hệ và bước vào thế giới của học trò, do đó dễ dàng truyền đạt kiến thức cũng như kỹ năng. Những giáo viên này hòa diệu với học trò, và mối quan hệ tốt giúp việc giảng dạy trở nên dễ dàng hơn. Trong NLP, điều này được gọi là đồng hành và dẫn dắt. Đồng hành là hành động xây dựng cầu nối thông qua mối quan hệ và sự tôn trọng. Dẫn dắt là thay đổi hành vi để người khác theo bạn. Dẫn dắt sẽ không hiệu quả nếu thiếu mối quan hệ. Bạn không thể dẫn dắt ai qua cầu nếu không bắc cầu trước.

Giữ nguyên hành vi của mình và hi vọng người khác sẽ hiểu và theo bạn cũng là một lựa chọn. Đôi khi cách này mang lại kết quả như mong đợi, nhưng đôi khi không.

Khi giữ nguyên hành vi của mình, bạn sẽ đạt được nhiều kết quả khác nhau và không phải tất cả đều tốt đẹp. Nếu bạn sẵn sàng thay đổi hành vi để phù hợp với kết quả, khả năng thành công của bạn sẽ cao hơn.

Chúng ta luôn đồng hành như vậy để phù hợp với các tình huống xã hội khác nhau, để làm cho người khác cảm thấy dễ chịu và để chúng ta cảm thấy thoải mái. Đồng hành là một kỹ năng tạo ra mối quan hệ tổng quát mà chúng ta sử dụng khi thảo luận về sở thích, bạn bè, công việc hoặc sở thích chung. Đồng hành và dẫn dắt là ý tưởng cơ bản của NLP. Nó xem xét mối quan hệ và tôn trọng mô hình của người khác về thế giới. Đó là một cách hiệu quả để đạt được thỏa thuận hoặc kết quả chung. Để thành công trong việc đồng hành và dẫn dắt, bạn cần phải chú ý đến người khác và linh hoạt trong hành vi để phản ứng kịp thời với những gì bạn thấy và nghe.

Tình trạng thể chất và tự do cảm xúc

Khi cảm thấy suy sụp về cảm xúc và cơ thể, chúng ta thường nói rằng mình đang ở trong “trạng thái tồi tệ”. Chúng ta cũng nhận ra rằng, để vượt qua hầu hết các thử thách, chúng ta cần phải có “trạng thái tâm trí correct”. Trạng thái tâm trí là tất cả suy nghĩ, cảm xúc và hoạt động cơ thể mà chúng ta biểu hiện tại một thời điểm. Tâm trí và cơ thể liên quan chặt chẽ với nhau, do đó suy nghĩ của chúng ta sẽ ảnh hưởng ngay lập tức đến hoạt động cơ thể và ngược lại. Khi nhớ lại những ký ức không dễ chịu và rơi vào tình trạng mệt mỏi, cơ thể chúng ta sẽ nhận những trạng thái tiêu cực này và thể hiện ra bên ngoài thông qua sự căng cơ, tư thế và hơi thở. Những ký ức được lưu giữ qua hoạt động cơ thể có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm tương lai trong một khoảng thời gian dài.

Tin vui là chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi trạng thái tâm trí tiêu cực, và theo ngôn ngữ của NLP, đó gọi là thay đổi trạng thái hay phá vỡ trạng thái. Chúng ta có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của chính mình thay vì chỉ phản ứng với những gì diễn ra bên ngoài.

Đầu tiên, chúng ta cần hiểu cách kích thích cảm xúc của đối phương. Trong NLP, kích thích là quá trình dẫn dắt một người vào một trạng thái cụ thể. Đơn giản nhất là kích thích một trạng thái cảm xúc bằng cách yêu cầu người khác nhớ lại những khoảnh khắc họ trải qua. Càng sâu sắc, bạn sẽ kích thích nhiều hơn. Nếu ngôn từ, giọng điệu, biểu hiện khuôn mặt và tư thế cơ thể của bạn phản ánh phản ứng bạn muốn, bạn sẽ đạt được điều này.

Bạn cần nhận biết kỹ thuật nhận diện tâm lý của người khác. Nhận diện trong NLP là khả năng phân biệt các trạng thái khác nhau của người khác. Bạn có thể nhận ra những biểu hiện khác nhau khi họ trải qua những ký ức và trạng thái khác nhau. Điều này không dễ dàng. Bạn cần luyện tập nhiều. Càng luyện tập, bạn sẽ dễ nhận ra những thay đổi tinh tế của họ, vì dù nhỏ nhưng vẫn có sự thay đổi. Khi các giác quan của bạn nhạy bén hơn, bạn sẽ nhận ra chúng dễ dàng hơn.

Sau khi kích thích và nhận diện trạng thái tâm lý, chúng ta cần phương pháp để sử dụng chúng hiệu quả hơn, và một trong những phương pháp tốt nhất là liên kết các trạng thái đó với các yếu tố kích thích. Trong NLP, điều này được gọi là neo cảm xúc.

Neo trạng thái tích cực là cách chuyển dịch cảm xúc tích cực từ quá khứ sang hiện tại. Khi neo, cần chọn thời điểm cao điểm của trạng thái. Neo cần độc nhất và đặc biệt, dễ dàng lặp lại một cách chính xác, liên kết với trạng thái tái hiện đầy đủ và rõ ràng.

Thay đổi lịch sử cá nhân cũng là một kỹ thuật rất hữu hiệu. Đây là một kỹ thuật để đánh giá lại những ký ức khó chịu bằng cách sử dụng kiến thức hiện tại. Kỹ thuật này hữu ích khi những cảm giác hay hành vi vấn đề cứ liên tục trở lại, ví dụ là cảm giác “Tại sao tôi lại cứ làm việc này?”.

Trải nghiệm tương lai, một bước cuối cùng trong NLP, là việc trải nghiệm một tình huống trước khi nó xảy ra. Bạn tiến vào tương lai tưởng tượng với những năng lực mới và trải nghiệm theo cách bạn mong muốn. Bước này kiểm tra hiệu quả công việc của bạn gần nhất có thể sau khi bạn thực sự đối mặt với tình huống khó khăn. Hãy tạo hình ảnh tích cực mạnh mẽ về thành công, lập trình kết quả này và làm cho thành công trở nên khả thi hơn, điều này sẽ giúp tâm trí của bạn trở nên mạnh mẽ hơn.

Ngôn từ và ý nghĩa quan trọng như thế nào? Chúng ta hiểu người khác thông qua cách chúng ta hiểu các từ họ sử dụng. Điều này phản ánh ý nghĩa của chúng ta, không phải của họ. Và không có gì đảm bảo rằng hai ý nghĩa đó giống nhau. Chúng ta diễn dịch ngôn từ như thế nào? Chúng ta lựa chọn ngôn từ để diễn đạt ý muốn của chúng ta như thế nào? Và ngôn từ tạo nên những trải nghiệm của chúng ta như thế nào? Đây là câu hỏi quan trọng về ngôn ngữ trong NLP.

Làm thế nào chúng ta hiểu người khác? Chúng ta hiểu bằng cách gán ý nghĩa cho từ ngữ của họ. Điều này phản ánh ý nghĩa của chúng ta, không phải của họ. Và không có gì chắc chắn rằng hai ý nghĩa đó giống nhau. Chúng ta diễn dịch từ ngữ như thế nào? Chúng ta chọn từ ngữ để diễn đạt ý muốn của chúng ta như thế nào? Và từ ngữ tạo nên trải nghiệm của chúng ta như thế nào? Đây là những câu hỏi quan trọng về ngôn ngữ trong NLP.

Hai người có thể nói họ thích nghe nhạc, nhưng họ không nhất thiết có nhiều điểm chung. Một người thích nghe nhạc Việt trong khi người kia chuộng nhạc US - UK. Cùng về hành động “thư giãn”, mỗi người có thể đề cập đến khung cảnh khác nhau. Tại sao lại có sự khác biệt này? Đơn giản là chúng ta không hiểu đầy đủ ý nghĩa của ngôn từ. Trong giao tiếp chính xác, bạn muốn đảm bảo rằng người khác hiểu ý bạn muốn nói, bạn muốn biết chính xác một người đang nghĩ gì, và bạn muốn họ diễn đạt rõ ràng suy nghĩ của mình. Sử dụng ngôn từ chính xác là vô cùng quan trọng với bất kỳ bậc thầy giao tiếp nào.

NLP có Siêu mô hình, một bản đồ hữu ích cho việc hiểu về ngôn ngữ. Siêu mô hình sử dụng ngôn ngữ để làm rõ ngôn ngữ. Điều này giúp bạn không tự đánh lừa mình rằng bạn hiểu ý nghĩa của các từ ngữ.

Để hiểu rõ Siêu mô hình, chúng ta cần nhìn vào cách suy nghĩ được biến đổi thành ngôn từ. Ngôn ngữ có thể không bao giờ đạt được tốc độ, sự đa dạng và nhạy cảm của suy nghĩ. Ngôn ngữ chỉ là phép màu. Người nói có thể hiểu hoàn toàn ý muốn của mình, và điều này là do cấu trúc ẩn dưới. Cấu trúc ẩn không phải là ý thức. Ngôn ngữ tồn tại ở cấp độ sâu trong hệ thống thần kinh của chúng ta. Chúng ta rút gọn nội dung của cấu trúc ẩn để giao tiếp rõ ràng, và điều chúng ta thực sự diễn đạt chỉ là cấu trúc bề mặt. Nếu chúng ta không rút gọn cấu trúc ẩn này, cuộc trò chuyện sẽ trở nên dài dòng kinh khủng.

Để đi từ cấu trúc ẩn lên cấu trúc bề mặt, chúng ta thực hiện ba hành động sau trong vô thức:

• Đầu tiên, chúng ta sẽ lựa chọn một số thông tin từ cấu trúc ẩn. Một phần lớn thông tin sẽ bị bỏ qua.
• Thứ hai, chúng ta sử dụng một phiên bản đơn giản hóa và điều này tự nhiên làm biến dạng ý nghĩa.
• Thứ ba, chúng ta làm sự khái quát. Loại bỏ tất cả các ngoại lệ và điều kiện có thể khiến cuộc trò chuyện trở nên rườm rà.

Siêu mô hình là một chuỗi câu hỏi và nỗ lực đảo ngược và tháo gỡ sự lược bỏ, biến dạng và khái quát hóa ngôn ngữ. Những câu hỏi này nhằm mục đích điền vào những thông tin còn thiếu, tái tạo cấu trúc và khơi gợi thông tin cụ thể để diễn dịch trở nên ý nghĩa hơn trong việc giao tiếp. Tuy nhiên, không có mô hình nào tự mình tốt hay xấu. Điều này phụ thuộc vào bối cảnh và hậu quả từ việc sử dụng chúng.

Các thành phần của Siêu mô hình giúp cho cuộc trò chuyện trở nên ý nghĩa hơn, bằng cách lấp đầy những khoảng trống thông tin mà chúng ta đã vô thức bỏ qua. Chúng bao gồm:

Danh từ bất định là câu hỏi về 'ai hoặc cái gì...?'

Siêu mô hình đóng vai trò quan trọng trong kinh doanh, trị liệu và giáo dục. Nó giúp hiểu rõ ý người khác và xác định giới hạn suy nghĩ.

Tâm lý trị liệu quan trọng

Mối quan hệ và sự nhất quán là chìa khóa trong việc giúp đỡ người khác thay đổi.

Có thể mất nhiều năm để chữa lành ám ảnh sợ hãi, nhưng NLP cung cấp phương pháp hiệu quả trong một buổi trị liệu.

Mỗi nỗi ám ảnh sợ hãi cũng mang lại một sự thành tựu. Đó là phản ứng mạnh mẽ, đáng tin cậy, dựa trên một trải nghiệm.

Một bức ảnh luôn chứa đựng nhiều ý nghĩa khác nhau.

NLP căn bản là một hệ thống nghệ thuật và khoa học về sự xuất sắc.

NLP thực sự được trải nghiệm trong cuộc sống hàng ngày.

Mỗi bức ảnh đều có nhiều cảm xúc.

Một bước đi không hoàn thành một chặng đường.

Một sáng tác âm nhạc không chỉ đơn thuần là một bản hợp âm.

Không có phép màu, chỉ có sự tài năng và sự nhận thức về con người.

Tác giả: DO