Tác phẩm “Tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống” của Viktor E.Frankl đã truyền cảm hứng cho độc giả trên khắp thế giới suốt một thập kỷ qua. Cuốn sách, từ góc nhìn của một người từng trải, đã thuật lại cuộc sống của những người bị giam giữ trong Trại tập trung của Đức Quốc Xã - nơi được biết đến như 'địa ngục trần gian', nơi đã chứng kiến hàng triệu sinh mạng bị tàn sát.
Sách được chia thành hai phần chính. Phần đầu tiên kể về những trải nghiệm trong trại của tác giả và bạn bè tù của ông. Trong những ngày tháng bị giam giữ, tác giả vẫn tập trung nghiên cứu về 'tâm lý trị liệu ý nghĩa', một phương pháp điều trị tâm lý mà ông tin sẽ mang lại hiệu quả không chỉ với những người bị giam giữ mà còn với những người ngoài trại giam. Phần hai của cuốn sách thảo luận và phân tích các vấn đề học thuật và lý thuyết này, từ đó độc giả có thể học được những bài học quý báu về lòng kiên nhẫn, ý chí vượt qua khó khăn.
Tâm trạng của những người bị giam giữ được tác giả mô tả qua những câu chuyện ngắn, từ khi bước vào trại tới khi được giải thoát. Những cảm xúc 'đa dạng' này phụ thuộc vào hai yếu tố chính: hoàn cảnh sống và ý chí cá nhân của từng người.
Trong giai đoạn đầu tiên sau khi nhập trại
họ đã trải qua những cú sốc đau lòng
Những tù nhân được chở đi trên những toa tàu hẹp hòi, cùng với 1500 người, trong đó có cả tác giả. Sự lo lắng và hy vọng về điểm đến chỉ là những nhà máy sản xuất vũ khí đã bị tắt và thay vào đó là nỗi khiếp sợ khi chúng tôi nhìn thấy những đường nét của trại tập trung khổng lồ hiện ra.
Những hàng rào kẽm gai, những tháp canh, những đèn pha, và hàng dãy người mặc quần áo rách rưới, lơ mơ hiện lên trong buổi sáng tối tăm, lê bước trên những con đường hoang phế đến một nơi mà chúng tôi không hề biết. Có tiếng la hét và tiếng còi ra lệnh. Chúng tôi không hiểu gì. Trí tưởng tượng của chúng tôi tưởng tượng ra hình ảnh của những chiếc gậy treo cổ và những xác người đang vùng vằng.
“ước mơ vô tội”
“khuôn mặt đầy sức sống”, “gò má hồng hào”“thậm chí còn có thể cười đùa”Trạng thái tinh thần ảo giác là điều phổ biến đối với những người mới đến. Họ không thể chấp nhận sự thật đắng cay đằng sau những cảnh tượng tàn bạo liên tục. Tâm lý này chỉ tan biến khi một phán quyết kinh khủng được thực hiện. Những người trông “khỏe mạnh” sẽ được chọn để lao động trong tù, trong khi những người “trông yếu ớt”, chiếm tới 90%, sẽ bị dẫn vào phòng hơi ngạt mà không biết gì. Những người may mắn sống sót sẽ dần chấp nhận sự thật. Họ thậm chí cảm thấy hài hước khi “không có gì để mất ngoài sinh mạng này”, mọi liên kết với thế giới bên ngoài đã bị đứt đoạn.
Sự hiếu kỳ
Hãy cạo râu mỗi ngày, bất kể hoàn cảnh, dù phải sử dụng mảnh gương hoặc thậm chí là hy sinh miếng bánh mì cuối cùng. Bạn sẽ trông trẻ trung hơn và cạo râu cũng sẽ làm cho gò má bạn hồng hào hơn. Nếu bạn muốn sống, bạn phải chứng minh cho lính nhìn thấy rằng bạn còn có khả năng làm việc. Để tôi nói bạn nghe, nếu một lính SS thấy bạn đi cà nhắc vì bị thương ở gót chân, thì vào ngày hôm sau bạn chắc chắn sẽ bị đưa vào phòng hơi ngạt.
hồi ức đau lòng
cảm giác kinh hoàng
Những hành động bình thường cũng sẽ bị phạt nếu không phù hợp với ý kiến của các Capo, khiến tâm trạng của người tù trở nên lạnh lùng. Họ không còn cảm thấy đau xót khi thấy người khác bị trừng phạt, cũng không còn thông cảm với những số phận đáng thương. Đây là bước tiến vào giai đoạn tinh thần thứ hai.
Giai đoạn thứ hai: Khi đã quen với cuộc sống trong trại
Những người tù đã bước vào giai đoạn thứ hai của phản ứng tâm lý của họ sẽ không có phản ứng gì, thậm chí là chỉ một cử chỉ nhỏ nhặt. Cảm xúc của họ đã trở nên lạnh nhạt, và họ thản nhiên chứng kiến những gì đang diễn ra.
Sau khi một người qua đời, tôi đứng nhìn những sự kiện tiếp theo mà không cảm thấy buồn thảm. Mỗi người tù lại tiếp cận xác của người mới chết với cách riêng của họ. Có người lấy nhanh phần thức ăn thừa, có người trao đổi giày của họ với đôi giày gỗ của người đã khuất, và có người thậm chí vui mừng khi có thể có được một cái gì đó - dù chỉ là một sợi dây còn mới mẻ.
Sự lạnh nhạt, lì lợm cảm xúc
Những cú đánh không gây đau như sự nhục mạ
Sự lạnh lùng giúp người tù tự tạo một lớp vỏ bảo vệ bản thân cần thiết. Tất cả nỗ lực bây giờ chỉ để giữ gìn một mục tiêu duy nhất: bảo vệ tính mạng của bản thân và bạn bè tù. Tình trạng căng thẳng cùng việc phải tập trung không ngừng khiến người tù kiệt sức không chỉ về thân thể mà cả tinh thần.
Tự do tinh thần
Sức mạnh bên trong giúp người tù tìm thấy sự giải thoát trong cảm giác cô đơn, trống trải và buồn chán của cuộc sống. Trong những khoảnh khắc ít ỏi của sự rỗi rãi, trí tưởng tượng của họ thường hồi về quá khứ. Những kỷ niệm quan trọng nhất không phải là những sự kiện lớn mà là những chi tiết nhỏ bé. Khoảng không gian của kí ức làm cho những sự kiện đó trở nên đặc biệt. Thế giới của những mảnh ký ức kết nối dường như xa xôi, và chỉ bằng sự nỗ lực tối đa mới có thể tái hiện chúng: Trong đầu tôi, hình ảnh của tôi đi xe buýt, mở cửa căn hộ, trả lời điện thoại và bật đèn hiện lên. Tôi thường tập trung vào những chi tiết như vậy, và những ký ức này có thể khiến tôi rơi nước mắt.
Tình cảm
Trong trại tập trung, thậm chí còn tổ chức các hoạt động văn nghệ. Và những người tù cũng biết cách an ủi nhau bằng cách mang lại nhiều tiếng cười. Tác dụng của những hoạt động này cũng được tác giả phân tích dưới góc độ tâm lý. Rằng cơ chế hoạt động của niềm vui và nỗi đau bên trong con người tương tự như cách chất khí hoạt động. Nếu ta bơm một lượng khí nhất định vào một căn phòng kín thì lượng khí đó sẽ lấp đầy toàn bộ căn phòng, dù cho căn phòng đó có lớn tới đâu. Tương tự, niềm vui hay nỗi đau có thể kiểm soát tâm hồn con người, dù cho chúng lớn hay nhỏ.
Hạnh phúc tiêu cực
Các phản ứng tâm lý của người tù trong trại dường như bắt nguồn từ bản thân họ
Hy vọng vào tương lai
Và những người có tinh thần mạnh mẽ nhất, có một chút may mắn, sẽ có cơ hội chờ đến ngày chiến tranh kết thúc và trải qua giai đoạn tâm lý cuối cùng.
Giai đoạn ba: Sau khi được giải phóng
trạng thái “mất bản ngã”
suy đồi về đạo đức
sự chua cay và tan vỡ mơ mộng
“Phương pháp ý nghĩa”
Mình nghĩ phần này là điểm tựa quan trọng, mỗi người sẽ hút được bài học riêng, vậy nên mình muốn để lại cảm xúc này cho mọi người tự suy ngẫm và trải nghiệm. Hãy tìm đọc cuốn sách để hiểu rõ hơn về nhận xét này, một trải nghiệm thú vị về sức mạnh của niềm hy vọng và mục tiêu trong cuộc sống.
Kết luận
Tìm Kiếm Ý Nghĩa của Viktor E. Frankl, mặc dù nói về thời kỳ tù binh trong chiến tranh nhưng không phải là tối tăm, không biến thành màu xám. Ngược lại, mỗi câu chữ tỏa sáng bằng hy vọng sống của một tâm hồn sáng suốt. Một tâm hồn biết tìm thấy động lực giữa những khó khăn, và luôn khao khát hướng về một tương lai rực rỡ.
Đánh Giá Chi Tiết bởi: Dương Đỗ - MyBook
Hình Ảnh: Phương Chu - MyBook