Chưa từng có lúc nào một hồn thơ tỏa sáng với sự đa dạng như Thế Lữ, tinh tế như Lưu Trọng Lư, hoành tráng như Huy Thông, thanh lịch như Nguyễn Nhược Pháp, sáng tạo như Huy Cận, gần gũi như Nguyễn Bính, khác biệt như Chế Lan Viên... và tinh tế, tình cảm, suy tư như Xuân Diệu (Thi sĩ Việt Nam).
Trước đây, khi đọc những dòng văn này, tôi không hiểu tại sao Xuân Diệu lại được ưu ái như vậy. Bây giờ, tôi đã thấu hiểu! Đơn giản là vì ông là nhà thơ trẻ nhất trong số các nhà thơ trẻ. Xuân Diệu đã thể hiện rõ ràng nhất tinh thần cá nhân của một tác giả trẻ và cũng mang nhiều đặc điểm riêng biệt. Trong số các tác phẩm của ông, chúng ta không thể không nhắc đến bài thơ Vội vàng. Đó là tác phẩm tiêu biểu cho sự bùng nổ của tinh thần cá nhân của Xuân Diệu, là dấu ấn rõ nét của tâm hồn yêu cuộc sống, ham thích sự sống. Và quan trọng hơn nữa, qua Vội vàng, chúng ta nhận ra một triết lý sống vô cùng mới mẻ - một thông điệp mà nhà thơ muốn truyền tới người đọc.
Vội vàng? Nghe thì đã rất Xuân Diệu! Đây là một triết lý sống và cũng là tinh thần sống của nhà thơ: Sống nhanh chóng, hành động quyết liệt, mở lòng để đón nhận và trải nghiệm tất cả. Đã không ít lần chúng ta bắt gặp Xuân Diệu hối hả, sôi nổi, thúc giục:'
Nhanh lên đi, đừng ngần ngại
Em ơi, tình yêu trẻ đang già đi.
Thời gian, mùa xuân và tình yêu thanh xuân luôn là chủ đề không ngừng xuất hiện trong thơ của Xuân Diệu. Trong 'Vội vàng', ông đã phát hiện ra một thiên đường ngay trên đất mẹ, nhìn nhận cuộc sống xung quanh với tình yêu sâu đậm và khám phá những điều thú vị, đáng trải qua trong cuộc sống, biết trân trọng những gì mà cuộc sống ban tặng. Đây là một triết lý sống tích cực, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Nhà thơ muốn nhắn nhủ đến người đọc rằng hãy sống hết mình khi còn trẻ, đừng để thời gian trôi qua vô ích. Hãy sống chăm chỉ để tận hưởng cuộc sống tươi đẹp. Hãy luôn giữ cho mình một mùa xuân, một tình yêu thanh xuân.
Hãy sống sáng lập một khoảnh khắc rực rỡ rồi tắt
Còn hơn sống u tối suốt trăm năm.
Xuân Diệu truyền đạt thông điệp của mình cho người đọc qua từng phần của bài thơ, theo dòng chảy của cảm xúc trong tâm hồn thi sĩ. Ngay từ đầu, chúng ta cảm nhận được một tinh thần sống rất ngôn, rất táo bạo.
Tôi muốn dừng lại ánh nắng
Để màu sắc không phai nhạt Tôi muốn hãy trói chặt cơn gió lại
Để hương thơm không bay đi.
Ý tưởng về việc ngừng ánh nắng, trói chặt cơn gió thật sự là một ý tưởng táo bạo, độc đáo mà chỉ có Xuân Diệu mới có thể nghĩ ra, bắt nguồn từ lòng yêu cuộc sống, khao khát sự sống. Xuân Diệu muốn dừng lại, trói chặt ánh nắng và gió là để giữ lại vẻ đẹp, sự tươi mới của màu sắc và hương thơm. Xuân Diệu muốn thời gian dừng lại, mặc dù ông không nhìn thấy cuộc sống với con mắt tỉnh táo. Ý tưởng đó thể hiện sự khao khát sống đến cùng cực. Nhà thơ muốn giữ lại thời gian, cuộc sống ấy cho riêng mình.
Mọi sự đều có nguyên nhân của nó! Xuân Diệu tận hưởng cuộc sống như vậy vì ông đã khám phá ra một thiên đường trên cõi đời. Cuộc sống đẹp nhất chính là cuộc sống hàng ngày. Trong khi Thế Lữ thi nhân ấy vẫn mơ mộng về thiên đường, một ước mơ cổ xưa. Xuân Diệu không mơ ước những cảnh Bồng Lai, mà ông dành thời gian cho thế giới hiện tại (Thi sĩ Việt Nam). Cuộc sống xung quanh ta là tuyệt vời nhất, vậy thì chúng ta tại sao lại không thưởng thức. Nhà thơ đón chào mùa xuân với niềm say mê và hứng khởi tột bậc:
Của ong bướm bay đi đây và đó trong tháng ngày ấm áp
Này đây là hoa của nông thôn màu xanh mướt
Này đây là lá của những cành cây đang rủ nhau bay
Của chim yến hát vang đây, bài hát tình yêu sâu thẳm.
Ở đây, ở đây... mọi thứ đều trải ra trước mắt nhà thơ như một bức tranh sống động. Thiên nhiên đang phồn thịnh, tràn đầy sức sống và hương xuân. Xuân Diệu như đang say sưa, hấp thụ, chấp nhận tất cả. Nhà thơ như một chiếc ong đang hái mật trong vườn hoa rực rỡ. Với ông, mọi thứ đều đầy sức hấp dẫn và mới lạ. Và bằng ánh mắt trẻ thơ của bản thân, Xuân Diệu nhận ra rằng thế giới này đẹp nhất, đẹp đến mê hồn nhất vẫn là do có con người. Con người, trong tuổi trẻ và trong tình yêu. Nhà thơ coi con người là thước đo của vẻ đẹp. Cuộc sống đẹp nhất là vào mùa xuân. Nhưng chỉ khi còn trẻ, con người mới thực sự tận hưởng được. Tuy nhiên, tuổi trẻ sẽ phai nhạt theo thời gian, vì vậy ông phải sống với tinh thần vội vã, gấp gáp.
Tôi rất vui. Nhưng tôi không chờ đợi
Tôi không cần chờ đến mùa hạ để nhớ về mùa xuân
Nhà thơ tận hưởng cuộc sống với tinh thần vội vã, vì mỗi khoảnh khắc đã qua sẽ không bao giờ trở lại. Nếu ta không tận dụng thời cơ, chúng ta sẽ mất đi. Có lẽ vì vậy mà Xuân Diệu không đợi đến mùa hạ mới nhớ về mùa xuân mà ôm lấy nó ngay khi nó đang ở đỉnh điểm, đầy đặn nhất.
Ham sống, khao khát sống, Xuân Diệu càng suy ngẫm nhiều hơn về cuộc đời và thời gian. Ông nhận ra rằng thời gian không thể quay trở lại, và tuổi trẻ chỉ đến một lần duy nhất. Nhà thơ mở lòng để yêu cuộc sống, yêu đời nhưng không hòa mình vào cuộc sống, vì thế mà ông cảm thấy bất an về số phận của mình. Cảnh thiên nhiên hiện tại cũng mang theo nhiều cảm xúc u buồn, nghĩ suy và lo lắng...
Nói làm gì về việc xuân luôn tuần hoàn
Cơn gió nhẹ nhàng lướt qua giữa những lá xanh mát
Liệu có sợ hãi sự phai màu sắc của tuổi thanh xuân?
Nhận ra luật lệ của thời gian, khao khát sống mạnh mẽ. Xuân Diệu ôm trọn cuộc sống, tận hưởng mỗi khoảnh khắc để không lãng phí thời gian, tuổi trẻ. Niềm đam mê với cuộc sống bùng cháy mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Ta mong muốn được ôm trọn vẹn
Cuộc sống đang bắt đầu rộn ràng
Ta muốn nhìn mày xanh lay động và gió thoảng qua
Ta muốn ngất ngây với cánh bướm trong tình yêu
Ta muốn ngập tràn trong một nụ hôn nồng nàn
Xuân hồng ơi, ta muốn chìm đắm trong vẻ đẹp của người.
Trái tim đầy yêu đời bùng cháy lên một cảm xúc cao trào. Hình ảnh tươi mới, đầy sức sống. Và có thể tình yêu cuộc sống của nhà thơ đang gia tăng theo từng từ, ôm chặt hơn từng giây phút. Và đã mê - sự ngây ngất không biết ngừng vẫn chưa đủ - vẫn muốn thấu hiểu là muốn hiểu rõ tất cả để hoà nhập thành một. Và cuối cùng là một tiếng kêu của sự say mê chưa từng có trong thơ.
Hỡi mùa xuân hồng, ta muốn ngậm vào bạn.
Hình ảnh, từ ngữ, nhịp điệu của đoạn thơ đã rõ ràng thể hiện trái tim đầy yêu đời, đam mê khiến nhà thơ phải vội vã, khẩn trương đến với cuộc sống.
Bài thơ mang lại một quan điểm sống mới mẻ và táo bạo mà trước đây chưa từng xuất hiện. Lối sống ở đây là lối sống biết thưởng thức một cách đúng đắn, biết sống để trải nghiệm. Tuy nhiên, trong Vội vàng, tác giả chỉ nhấn mạnh vào việc sống để thưởng thức, theo đuổi thời gian. Ông kêu gọi mọi người hãy biết yêu và tận hưởng những gì cuộc sống mang lại, hãy sử dụng thời gian, tuổi trẻ sống đầy đủ nhất có thể. Ông đã quên đi nghĩa vụ kêu gọi mọi người phải đóng góp cho cuộc sống. Và trong cuộc sống của nhà thơ, ông vội vàng đóng góp chứ không phải vội vàng thưởng thức.
Học từ thơ của Xuân Diệu, đặc biệt là qua bài thơ Vội vàng, ta càng trở nên đam mê cuộc sống hiện tại và càng góp phần làm cho nó trở nên tươi đẹp hơn, không chỉ vì cuộc sống hiện tại đã được cải thiện, đã đẹp hơn nhiều so với thời của Xuân Diệu mà chủ yếu là không còn những bi kịch để đối mặt với cuộc sống. Bức thông điệp mà nhà thơ truyền đạt vẫn giữ nguyên giá trị, được làm mới qua thời gian và vẫn tồn tại vĩnh viễn.
Hãy sống hết mình, hiến dâng tuổi trẻ cho Tổ quốc, cho nhân dân, đừng lãng phí thời gian. Mở rộng trái tim để chấp nhận tất cả những rung động của cuộc sống. Đó chính là điều mà Xuân Diệu đã truyền lại, gửi đi với người đọc thông điệp vượt thời gian, vượt không gian, đọng lại mãi mãi trong tâm hồn người Việt Nam.