Nhập định

Nhập định trong các hệ thống như Phật giáo, Ấn Độ giáo, Kì Na giáo, Sikh giáo và các trường phái yoga ám chỉ trạng thái tĩnh lặng hoặc tập trung (từ sam-a-dha).

Phật giáo

Có năm tầng nhập định vô sắc bao gồm: Không vô biên xứ (không gian vô hạn), Thức vô biên xứ (ý thức vô hạn), Vô sở hữu xứ (không gian không có vật gì), Phi tưởng phi phi tưởng xứ (không gian không có cảm giác và cũng không phải không có cảm giác). Phật giáo không khuyến khích các tín đồ vào cõi vô sắc sau khi chết, vì đây là cõi khó tiến hóa về giải thoát trừ khi là người có tài năng đặc biệt trong thiền định. Để đạt được phẩm chất của Nhập định, hành giả cần buông bỏ tâm, không bám víu vào đâu, từ đó tâm sẽ rộng mở. Ngoài ra, còn có Diệt tận định hay Diệt thọ tưởng định.

Nhập định không vô biên xứ

(Thêm nữa, Potthapàda, khi vượt qua mọi tưởng sắc, loại bỏ mọi chướng ngại tưởng, không còn hướng tới các tưởng khác, Tỷ-kheo suy nghĩ: 'Hư không là vô biên', chứng nghiệm và trú tại Không vô biên xứ. Như vậy, tưởng sắc trước đây của vị ấy được tiêu diệt. Khi tưởng về Không vô biên xứ chân thật hiện lên, vị ấy sẽ có tưởng về Không vô biên xứ chân thật.) - Shakyamuni Buddha

Nhập định thức vô biên xứ

(Thêm nữa, Potthapàda, khi vượt qua Không vô biên xứ, Tỷ-kheo suy nghĩ: 'Thức là vô biên', chứng nghiệm và trú tại Thức vô biên xứ. Như vậy, tưởng về Không vô biên xứ chân thật trước đây của vị ấy được tiêu diệt, và khi tưởng về Thức vô biên xứ chân thật hiện lên, vị ấy sẽ có tưởng về Thức vô biên xứ chân thật. Do đó, nhờ học tập, một tưởng hiện lên, và cũng nhờ học tập, một tưởng bị diệt trừ.) - Shakyamuni Buddha

Nhập định vô sở hữu xứ

(Thêm nữa, Potthapàda, khi vượt qua Thức vô biên xứ, Tỷ-kheo suy nghĩ: 'Không có vật gì', chứng nghiệm và trú tại Vô sở hữu xứ. Như vậy, tưởng về Thức vô biên xứ chân thật trước đây của vị ấy được tiêu diệt. Khi tưởng về Vô sở hữu xứ chân thật hiện lên, vị ấy sẽ có tưởng về Vô sở hữu xứ chân thật. Do đó, nhờ học tập, một tưởng hiện lên, và cũng nhờ học tập, một tưởng bị diệt trừ.) - Shakyamuni Buddha

(Các Tỷ-kheo, Ta đã suy nghĩ rằng: 'Alara Kalama không chỉ nói về pháp này vì lòng tin mà còn do sự tự tri, chứng nghiệm, và đạt được, rồi mới an trú vào pháp. Alara Kalama chắc chắn đã biết và thấy pháp này trước khi an trú vào đó.' Khi đến chỗ Alara Kalama, Ta đã hỏi: 'Hiền giả Kalama, Ngài đã tự tri, tự chứng, và tuyên bố pháp này đến mức độ nào?' Đáp lại, Alara Kalama đã tuyên bố về Vô sở hữu xứ.) - Shakyamuni Buddha

Nhập định phi tưởng phi phi tưởng xứ

(Thêm nữa, Potthapàda, khi Tỷ-kheo khởi tưởng, vị ấy sẽ tiếp tục chuyển từ tưởng này đến tưởng khác cho đến đạt đến mức tưởng cao nhất. Khi đứng tại mức tưởng tối thượng, vị ấy có thể nghĩ: 'Tâm vẫn còn nghĩ tưởng có thể gây hại, tâm không nghĩ tưởng thì tốt hơn. Nếu ta tiếp tục suy tưởng, khi những tưởng này diệt đi, các tưởng thô khác sẽ xuất hiện, ta không nên suy tưởng nữa.' ) - Shakyamuni Buddha

(Các Tỷ-kheo, Ta đã suy nghĩ rằng: 'Rama không tuyên bố pháp này vì lòng tin mà vì sự tự tri, tự chứng, và đạt được trước khi an trú vào pháp. Rama chắc chắn đã thấy và biết pháp này trước khi an trú.' Khi đến chỗ Uddaka Ramaputta, Ta đã hỏi: 'Hiền giả Rama, Ngài đã tự tri, tự chứng, và tuyên bố pháp này đến mức độ nào?' Uddaka Ramaputta đã trả lời bằng cách tuyên bố về Phi tưởng phi phi tưởng xứ.) - Shakyamuni Buddha

Diễn tả: Khi đó, thân mình giống như cái bóng của hư không, trong khi hư không có nhật, nguyệt, tinh tú, nên có sự phân biệt sáng tối. Cái bóng của hư không chỉ có thể cảm nhận qua thiền định, dù có thần thông siêu phàm, việc tìm kiếm cái bóng của hư không trong hư không chỉ là phí sức, vì nó chỉ hiện diện trong một sát na, sự thanh tịnh chính là cái bóng của hư không, nhưng nó vẫn còn trong thân tứ đại. Bước tiếp theo là vượt qua cả sự nhận thức. [Thích Minh Tỏa] Hóa An

Nhập định diệt tận hoặc Diệt thọ tưởng định

(Khi không còn suy tưởng, các tưởng sẽ được diệt tận và không có các tưởng thô khác phát sinh, người ấy sẽ cảm nhận sự diệt tận. Như vậy, Potthapàda, đây là sự đạt được trí tuệ diệt trừ dần dần các tưởng tăng thượng.) - Shakyamuni Buddha

• Chánh niệm

• Kinh Potthapàda - Trường bộ

• Kinh Thánh Cầu - Trung bộ

• [1]

• [2]