1. Tổng quan về tác giả và tác phẩm 'Lặng lẽ Sa Pa'
Tác giả: Nguyễn Thành Long, tác giả của Lặng lẽ Sa Pa, là một cây bút nổi bật trong phong trào Thơ mới. Ông không chỉ nổi tiếng với những truyện ngắn mà còn với các bút ký, luôn mang đến sự nhẹ nhàng và sâu lắng. Văn phong của ông đậm chất thơ và lãng mạn, chạm đến sâu thẳm tâm hồn người đọc.
Tác phẩm: Lặng lẽ Sa Pa ra đời vào năm 1970, trong một chuyến đi của nhà thơ. Tác phẩm mang đến cảm xúc chân thực và sống động, mỗi độc giả sẽ cảm nhận theo cách riêng. Tuy nhiên, điểm chung là sự tôn vinh vẻ đẹp của những người lao động thầm lặng, những chiến sĩ cống hiến cho công cuộc xây dựng miền Bắc và kháng chiến miền Nam.
Nội dung: Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” khắc họa sâu sắc hình ảnh những con người lao động bình dị, đặc biệt là anh thanh niên làm công tác khí tượng một mình trên đỉnh núi. Qua đó, câu chuyện tôn vinh vẻ đẹp của lao động thầm lặng và ý nghĩa của những công việc ít được nhắc đến.
Nghệ thuật:
- Cốt truyện đơn giản xoay quanh cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa ông họa sĩ, cô kỹ sư và anh thanh niên làm khí tượng. Mặc dù cuộc gặp chỉ diễn ra ngắn ngủi, nhưng nó để lại ấn tượng sâu sắc và mở ra nhiều suy nghĩ về các nhân vật khác như kỹ sư vườn rau và nhà nghiên cứu sét.
- Nhân vật được xây dựng với chiều sâu qua những cảm nhận trực tiếp, không hề nhạt nhòa mà được thể hiện qua nhiều góc nhìn và mô tả tinh tế.
- Chất thơ của “Lặng lẽ Sa Pa” làm nổi bật vẻ đẹp của con người bình dị mà cao quý, qua tình huống trữ tình, cảnh thiên nhiên và các cuộc đối thoại. Quan trọng nhất là những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật và vẻ đẹp nên thơ của lối sống mà nhân vật chính thể hiện.
2. Xây dựng dàn ý chi tiết
a. Mở bài
- Tôi là một họa sĩ, công việc hàng ngày của tôi là sáng tác tranh. Gần đây, nguồn cảm hứng của tôi dần cạn kiệt, buộc tôi phải đi khắp nơi để tìm lại động lực sáng tạo.
- Một trong những điểm đến quan trọng trong hành trình của tôi là Sa Pa. Tại đây, tôi đã gặp một thanh niên trẻ tuổi, người đã để lại cho tôi nhiều ấn tượng sâu sắc và những kỷ niệm khó quên.
b. Thân bài:
– Bối cảnh cuộc gặp gỡ:
+ Thời điểm: Khi xe dừng chân tại Sa Pa.
+ Không khí: Sa Pa hiện lên với vẻ đẹp thanh bình và lãng mạn.
+ Nguyên nhân cuộc gặp: Bác tài xế đã giới thiệu về chàng trai trẻ.
– Diễn biến cuộc gặp gỡ với chàng trai trẻ:
+ Cảm xúc bất ngờ và hồi hộp ngay từ lần đầu gặp gỡ chàng trai trẻ.
+ Chú ý lắng nghe câu chuyện về công việc của cậu thanh niên.
+ Phác họa hình ảnh người thanh niên bằng những nét vẽ ký họa tinh tế.
– Kết thúc buổi gặp gỡ: Chàng trai tặng một giỏ trứng và chào tạm biệt.
3. Kết luận:
Chia sẻ cảm nhận về chuyến hành trình và cuộc gặp gỡ với chàng thanh niên ấy.
+ Ấn tượng sâu sắc với lòng yêu nghề và những suy nghĩ sâu lắng của chàng trai trẻ.
+ Mong mỏi có cơ hội trở lại để tiếp tục khám phá.
3. Những câu chuyện chọn lọc từ góc nhìn của ông họa sĩ về tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa
Tôi là một họa sĩ lớn tuổi, công việc của tôi đòi hỏi phải di chuyển nhiều và gặp gỡ đa dạng để tìm nguồn cảm hứng. Trong suốt quãng đời cống hiến cho nghệ thuật, tôi nhận ra rằng con đường nghệ thuật đầy thử thách, đòi hỏi niềm đam mê và sự sáng tạo không ngừng để thành công. Do đó, tôi đã quyết định thực hiện một chuyến đi đến Lào Cai để tìm kiếm ý tưởng cho bức tranh cuối cùng trước khi nghỉ hưu. Dù đã trải qua nhiều cảnh đẹp kỳ vĩ, không có nơi nào để lại ấn tượng sâu đậm. Nhưng trong một lần dừng chân tại Sa Pa, tôi đã gặp một chàng trai trẻ, người đã truyền cảm hứng cho tôi với hình ảnh của một người lao động tận tụy cống hiến cho tổ quốc một cách âm thầm và lặng lẽ.
Hôm nay, với trời nắng đẹp và thời gian rảnh rỗi, tôi quyết định cùng cô cháu gái là kỹ sư đi dạo một buổi vì hôm nay cháu cũng có thời gian rảnh. Cô cháu gái hỏi tôi: 'Bác định đi đâu?' Tôi đáp: 'Đi Sa Pa nhé, cháu. Có lần bác đi công tác, anh lái xe có nói rằng khi nào bác rảnh, bác đến gặp anh ấy và anh ấy sẽ dẫn bác tới Sa Pa để gặp một người rất đặc biệt. Anh ấy còn hứa rằng người đó sẽ để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng bác. Bác rất tò mò muốn biết người đó là ai.' Cô cháu gái tôi tỏ ra hào hứng, mắt sáng lên khi nghe tôi kể. Sáng sớm, xe lăn bánh, và chúng tôi không nhận ra mình đã ngủ thiếp đi khi nào. Đến khi xe chạy qua đoạn đường gập ghềnh, tôi tỉnh dậy. Nhìn qua cửa sổ, cảnh vật thật tuyệt vời! Tôi đánh thức cô cháu gái: 'Đến Sa Pa rồi, dậy đi nào.' Khung cảnh ở đây thật đẹp và thơ mộng, với những rặng đào và đàn bò lang thật thú vị.
Trên suốt hành trình, chúng tôi trò chuyện rất nhiều về nghệ thuật và cuộc sống. Cảm giác thân mật giữa chúng tôi giống như hai cha con. Tôi dự định sẽ đưa cô cháu gái đến ty Lai Châu, gửi gắm cô cho ông trưởng phòng rồi tiếp tục cuộc hành trình. Bác lái xe cũng là người vui tính, thỉnh thoảng tham gia vào câu chuyện của chúng tôi. Khi xe chạy qua Sa Pa, một vùng đất với những rặng đào và đàn bò lang cổ đeo chuông, tôi đã nghĩ đến việc định cư tại đây để tận hưởng sự bình yên những ngày cuối đời, nhưng lúc này chưa phải là thời điểm thích hợp. Bác lái xe hỏi tôi có sợ Sa Pa buồn không. Tôi trả lời: 'Có chứ, ai chẳng sợ, vì có lẽ nơi đây sẽ như con gián gặm nhấm con người ta.' Nắng bắt đầu chiếu sáng, đốt cháy rừng cây, những cây thông chỉ cao qua đầu, rung rinh trong ánh nắng. Mây bị nắng xua tan, cuộn tròn và lăn trên các vòm lá ướt sương.
Đột nhiên, xe dừng lại để lấy nước và cho hành khách nghỉ ngơi trong ba mươi phút. Bác lái xe cho biết sẽ giới thiệu với tôi một người cô độc nhất thế gian và bảo tôi sẽ rất thích vẽ anh ta. Tôi bắt đầu cảm thấy tò mò về người sắp gặp. Bác lái xe tiết lộ một chút về anh ấy: Một thanh niên 27 tuổi, sống đơn độc trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m, công việc của anh là đo gió, đo nắng và tính toán mây. Tôi tự hỏi: 'Một thanh niên mà sống một mình trên đỉnh núi cao như vậy, sao không tìm hạnh phúc riêng mà lại chọn công việc này?' Cô cháu gái tôi cũng rất háo hức. Tôi nhớ mãi giây phút được bác lái xe giới thiệu anh thanh niên: Anh làm công tác khí tượng và vật lý địa cầu, sống đơn độc trên đỉnh núi, nên anh rất “thèm” sự giao tiếp. Khi bác vừa nói xong, anh xuất hiện với dáng vẻ nhỏ bé và nét mặt tràn đầy sức sống. Anh giới thiệu công việc của mình, là đo gió, đo mưa, đo nắng và dự báo thời tiết để phục vụ cho sản xuất và chiến đấu. Anh kể rằng nửa đêm phải ra khỏi chăn để ra vườn giữa không khí lạnh. Tôi thấy rất cảm động trước sự cống hiến và lối sống ngăn nắp của anh.
– Tại sao người ta gọi anh là người cô độc nhất thế gian? Và tại sao nói anh ‘thèm’ người? Anh thanh niên cười và đáp:
– Những từ đó đều là của bác lái xe. Không phải đâu. Anh hạ giọng chia sẻ với chúng tôi rằng, trước khi vào nghề, khi nhìn ngôi sao giữa bầu trời đen, anh nghĩ rằng ngôi sao ấy cũng lẻ loi một mình như thế.
Theo chỉ dẫn của bác lái xe, tôi nhìn thấy một thanh niên nhỏ nhắn với khuôn mặt rạng rỡ đang chạy xuống sườn đồi. Anh ta biếu bác lái xe củ tam thất vì biết vợ bác bị ốm, và bác trao lại cho anh những quyển sách mà bác đã mua hộ. Bác lái xe giới thiệu chúng tôi với thanh niên và đề nghị cậu dẫn tôi và cô kỹ sư lên thăm nơi ở và làm việc của cậu. Anh thanh niên vui vẻ mời chúng tôi lên chơi nhưng lại vội vàng quay về trước. Tôi nghĩ, “Chắc cậu chưa kịp dọn dẹp nhà cửa.” Thật bất ngờ, khi bước lên bậc tam cấp, tôi thấy một vườn hoa đầy sắc màu. Anh tặng cô kỹ sư một đóa hoa lớn, thể hiện lòng hiếu khách của một người đã lâu không gặp ai, cô là người Hà Nội đầu tiên gặp anh trong bốn năm qua.
Cuộc sống thật kỳ diệu. Trong cuộc sống bộn bề này, cái đẹp luôn hiện diện ở đâu đó. Ở khắp các vùng miền đất nước, cái đẹp đang chờ được khám phá. Tôi vẫn còn khỏe và chắc chắn sẽ tiếp tục đi cho đến khi không thể nữa. Anh làm việc ở đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét, nơi có hệ thống máy quan trắc khí tượng. Anh làm việc một mình, nhiệm vụ của anh là đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, động đất, dự đoán thời tiết hằng ngày để phục vụ sản xuất và chiến đấu. Mỗi ngày, anh ghi số liệu từ các máy, quan sát bầu trời và báo cáo về trung tâm. Dù công việc có vẻ đơn giản nhưng thực sự rất vất vả. Để có số liệu chính xác và kịp thời, anh phải ghi số liệu mỗi bốn giờ. Gian khổ nhất là ghi số liệu vào lúc một giờ sáng, khi trời Tây Bắc lạnh buốt. Gió tuyết và sự tĩnh lặng của rừng núi là thử thách lớn cho lòng dũng cảm của anh. Nhưng anh luôn cung cấp số liệu chính xác và kịp thời.
Càng nghĩ về cuộc sống và công việc của anh, tôi càng thêm nể phục. Thật hiếm khi ta phải sống một mình, và dù có sống một mình thì vẫn có người xung quanh. Anh sống một mình trên đỉnh núi vắng lặng, không một bóng người, quả thật là dũng cảm. Anh rất thèm gặp người, và vì thế đã nghĩ ra một trò hay: lăn các khúc gỗ ra chặn đường xe. Khi xe dừng lại, anh vui vẻ phụ khiêng khúc gỗ và được nói chuyện, hỏi han, cười vui là anh mãn nguyện. Anh cũng lo lắng nếu ốm đau bệnh tật thì không có ai giúp đỡ. Nơi đây có nhiều hổ, gấu hoang và thiếu thốn lương thực, thuốc men. Tôi đã rất ngạc nhiên khi lên bậc cầu thang đất và thấy anh đang hái hoa. Sau khi tặng bó hoa cho cô gái trẻ, tôi nghe anh say sưa kể về công việc vất vả nhưng ý nghĩa của mình, phục vụ mọi người và kháng chiến, làm anh cảm thấy yêu đời hơn.
Sa Pa thường được nghĩ đến như một nơi nghỉ ngơi, nhưng nơi đây có những con người âm thầm cống hiến cho đất nước. Những lời của anh có sức vang dội lớn, khơi gợi những điều mà người khác chưa nghĩ đến. Khi tôi đang phác họa gương mặt của anh, anh bất ngờ kêu lên: “Trời ơi, chỉ còn năm phút!” Thời gian trôi qua nhanh đến mức tôi cảm thấy tiếc phải chia tay anh.
- Chào anh, tôi sẽ trở lại. Tôi có thể ở lại ít hôm với anh không?” - tôi nắm tay thanh niên và lắc mạnh.
Cô gái cũng chào tạm biệt anh. Anh tặng tôi một làn trứng gà do chính tay anh nuôi, bảo rằng đó là đồ ăn trưa cho tôi, bác lái xe và cô gái. Anh không thể tiễn tôi và cô gái vì sắp đến giờ “ốp”, và dặn lần sau hãy trở lại. Tôi ra về với lòng đầy tiếc nuối. Khi bước xuống bậc thang và ra đến mặt đường, tôi nhìn lên và thấy anh thanh niên đã vào nhà. Chúng tôi ra về, ánh nắng chiếu sáng toàn bộ con đèo, đốt cháy rừng cây làm cho những đóa hoa thêm rực rỡ. Tôi nhìn đồng hồ, vẫn chưa đến 11 giờ, giờ “ốp” còn lâu mới đến, sao anh ta không tiễn mình? Tôi thoáng thấy cô kỹ sư liếc nhìn tôi với vẻ hồi hộp nhưng không nói gì. Cuộc trò chuyện ngắn ngủi của chúng tôi kết thúc trong tiếc nuối. Ba mươi phút nghỉ trưa trôi qua quá nhanh. Tôi và cô kỹ sư vội vã chào tạm biệt anh thanh niên để xuống đồi. Trước khi lên xe, tôi hứa với anh rằng tôi chắc chắn sẽ trở lại để hoàn thành tác phẩm nghệ thuật mà tôi đang ấp ủ. Anh thanh niên không quên tặng chúng tôi một làn trứng nhỏ như món quà chia tay.
Chuyến đi này sẽ mãi là một kỷ niệm khó quên đối với tôi. Tôi đã gặp anh thanh niên, một con người thật đẹp đẽ và cao cả, từ cách sống đến tâm hồn. Anh đã để lại ấn tượng sâu sắc về một thế hệ trẻ, những người hùng âm thầm phục vụ tổ quốc và cống hiến hết mình cho xã hội. Tôi tin rằng mình sẽ thành công trong việc vẽ nên hình ảnh của một người lao động trẻ đang âm thầm cống hiến cho đất nước và tôi sẽ quay lại gặp anh, kể cho anh nghe những câu chuyện từ dưới xuôi.
Hóa thân của ông họa sĩ kể lại câu chuyện 'Lặng lẽ Sa Pa' và cuộc gặp gỡ với anh thanh niên được mô tả chi tiết trong bài viết trên Mytour. Bài viết này được sưu tầm và tổng hợp nhằm giúp các em học sinh hiểu hơn về nhân vật ông họa sĩ. Nội dung chia sẻ trên đây hy vọng sẽ cung cấp thêm nguồn tư liệu tham khảo hữu ích cho các em học sinh. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết!