1. Phân tích đề
Nhật Bản đầu hàng không điều kiện có ý nghĩa ra sao?
A. Quân đội Nhật Bản chính thức dừng tất cả các hoạt động chiến đấu
B. Cuộc chiến tranh thế giới thứ hai chính thức kết thúc trên toàn cầu
C. Các vùng đất thuộc địa của Nhật được giải phóng hoàn toàn
D. Khẳng định sức mạnh của Liên Xô và Mỹ trên trường quốc tế
Giải đáp chi tiết:
Đáp án chính xác: B. Cuộc chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc trên toàn bộ mặt trận
Giải thích:
Việc Nhật Bản đầu hàng vô điều kiện mang ý nghĩa quan trọng, đánh dấu sự kết thúc của cuộc chiến tranh thế giới thứ hai trên tất cả các mặt trận. Vào ngày 6 và 9 tháng 8, Mỹ đã ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki, phá hủy hai thành phố này và cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn dân thường. Nhật Bản ghi nhận 247.000 người thiệt mạng ở Hiroshima và 200.000 người ở Nagasaki, chưa kể những người chết vì tác động của phóng xạ sau này.
Trước sức tấn công không khoan nhượng từ các lực lượng Đồng minh, đặc biệt là quân đội Liên Xô ở Triều Tiên, Mông Cổ, và Trung Quốc cùng với quân đội Mỹ trên mặt trận Thái Bình Dương, Nhật Bản không còn sự lựa chọn nào khác. Vào ngày 14 tháng 8 năm 1945, Nhật hoàng phải công bố đầu hàng vô điều kiện trước các nước Đồng minh, kết thúc toàn bộ chiến tranh thế giới thứ hai.
2. Câu hỏi trắc nghiệm luyện tập liên quan
CÂU 1: Đặc điểm nổi bật của nền kinh tế Nhật Bản từ đầu thế kỉ XIX đến trước năm 1868 là gì?
A. Nền nông nghiệp còn lạc hậu
B. Công nghiệp đang trên đà phát triển
C. Thương mại hàng hóa đang gia tăng
D. Sản xuất ở quy mô lớn
Giải thích chi tiết:
Lựa chọn A
Từ đầu thế kỉ XIX đến trước năm 1868, nền kinh tế Nhật Bản chủ yếu vẫn dựa vào nông nghiệp với hệ thống sản xuất phong kiến lỗi thời. Địa chủ khai thác nông dân một cách tàn nhẫn, với mức thuế trung bình lên tới 50% sản lượng thu hoạch. Tình trạng mất mùa và đói kém xảy ra thường xuyên.
CÂU 2: Nội dung nào không đúng về sự đổi mới trong nền kinh tế Nhật Bản từ đầu thế kỉ XIX đến trước năm 1868?
A. Sự xuất hiện ngày càng nhiều của các công trường thủ công
B. Sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế hàng hóa
C. Các tổ chức độc quyền bắt đầu chi phối nền kinh tế.
D. Sự hình thành các yếu tố kinh tế tư bản chủ nghĩa bắt đầu xuất hiện
Giải thích chi tiết:
Đáp án là C
Vào đầu thế kỉ XIX và trước năm 1868, nền kinh tế Nhật Bản vẫn chủ yếu dựa vào nông nghiệp theo phương thức phong kiến lỗi thời. Tuy nhiên, ở các đô thị và cảng biển, nền kinh tế hàng hóa phát triển mạnh mẽ, các công trường thủ công ngày càng nhiều, và các yếu tố của kinh tế tư bản chủ nghĩa bắt đầu phát triển nhanh chóng.
- Tại Nhật Bản, các tổ chức độc quyền bắt đầu xuất hiện vào cuối thế kỉ XIX và đầu thế kỉ XX khi nước này bước vào giai đoạn đế quốc chủ nghĩa => Đáp án C là chính xác.
CÂU 3: Nội dung nào không phản ánh đúng tình hình kinh tế của Nhật Bản từ đầu thế kỉ XIX đến trước năm 1868?
A. Nền nông nghiệp vẫn dựa vào quan hệ sản xuất phong kiến lỗi thời
B. Sự gia tăng số lượng các công trường thủ công
C. Sự phát triển nhanh chóng của các yếu tố kinh tế tư bản chủ nghĩa
D. Sản xuất công nghiệp theo hệ thống chuyên môn hóa
Giải thích chi tiết:
Đáp án là: D
Giải thích:
- Nền nông nghiệp vẫn dựa trên hệ thống sản xuất phong kiến lỗi thời. Các địa chủ tiếp tục bóc lột nặng nề đối với người lao động, và tình trạng đói kém do mất mùa xảy ra liên tục.
- Ngành công nghiệp: Ở các đô thị và cảng biển, nền kinh tế hàng hóa đang mở rộng, với sự gia tăng đáng kể số lượng các công trường thủ công.
- Các yếu tố của kinh tế tư sản chủ nghĩa phát triển với tốc độ nhanh.
CÂU 4: Đặc điểm nổi bật nào của xã hội Nhật Bản từ đầu thế kỉ XIX đến trước năm 1868?
A. Sự ra đời của nhiều đảng phái chính trị
B. Chế độ phân cấp xã hội vẫn được duy trì
C. Nông dân là lực lượng chính trong cuộc đấu tranh chống lại chế độ phong kiến
D. Tầng lớp tư sản công thương chiếm ưu thế về quyền lực kinh tế và chính trị
Giải thích chi tiết:
Đáp án là: B
Giải thích: Trước năm 1868, xã hội Nhật Bản vẫn duy trì hệ thống phân cấp xã hội với 5 tầng lớp khác nhau.
- Daimyo: Các lãnh chúa quyền lực cao trong xã hội, sở hữu những vùng đất rộng lớn. Mỗi lãnh địa thường duy trì quân đội riêng và các hệ thống tổ chức đặc thù.
- Samurai: Đội quân tinh nhuệ hỗ trợ Daimyo, giữ vai trò quan trọng trong xã hội Nhật Bản. Tuy nhiên, khi không còn chiến tranh, Samurai dần mất đi quyền lực và thu nhập, nhiều người bắt đầu rời bỏ Daimyo của mình.
- Thị dân: Những người nghèo khổ ở các thành phố, phải chịu đựng sự áp bức từ Daimyo và Samurai.
- Nông dân: Chịu thuế cho các lãnh chúa và cũng bị áp bức bởi các thế lực phong kiến khác.
- Tư sản: Nhóm người quan trọng trong nền kinh tế Nhật Bản tương lai, thực hiện kinh doanh theo mô hình tư bản chủ nghĩa. Họ có quyền lực về kinh tế nhưng không can dự vào chính trị.
=> Trong các tầng lớp xã hội này, tư sản có khả năng thay đổi cả chế độ phong kiến và các Samurai.
CÂU 5: Từ đầu thế kỉ XIX đến trước năm 1868, tầng lớp nào trong xã hội Nhật Bản đã bắt đầu chuyển mình thành tầng lớp tư sản?
A. Daimyo (quý tộc phong kiến cao cấp)
B. Samurai (võ sĩ đạo)
C. Địa chủ nhỏ và vừa
D. Quý tộc
Giải thích chi tiết:
Đáp án là B
Các Samurai, thuộc tầng lớp quý tộc trung và thấp, không sở hữu ruộng đất và chỉ phục vụ các daimyo bằng việc huấn luyện và chỉ huy quân đội để nhận bổng lộc. Khi chiến tranh vắng bóng trong thời gian dài, địa vị của Samurai suy giảm, thu nhập không ổn định, đời sống trở nên khó khăn. Nhiều người bắt đầu rời bỏ lãnh địa, tham gia vào thương nghiệp và mở xưởng thủ công, dẫn đến quá trình tư sản hóa và trở thành lực lượng đối kháng với chế độ phong kiến lỗi thời.
Câu 6: Vào giữa thế kỉ XIX, quyền lực thực sự của Nhật Bản nằm trong tay lực lượng chính trị nào?
A. Tướng quân Shogun
B. Hoàng đế
C. Các võ sĩ Samurai
D. Tầng lớp tư sản công thương
Giải thích chi tiết:
Vào giữa thế kỉ XIX, Nhật Bản vẫn duy trì hệ thống phong kiến. Mặc dù Thiên hoàng được coi là người đứng đầu tối cao, quyền lực thực sự thuộc về Sôgun (Tướng quân) tại Mạc phủ.
Đáp án cần chọn là: A
Câu 7: Để thoát khỏi tình trạng khủng hoảng toàn diện vào giữa thế kỉ XIX, Nhật Bản đã thực hiện biện pháp gì?
A. Duy trì chế độ quân chủ chuyên chế
B. Thực hiện các cải cách tiến bộ
C. Nhờ sự hỗ trợ từ các cường quốc tư bản phương Tây.
D. Thiết lập một hệ thống Mạc phủ mới.
Giải thích chi tiết:
Để đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng, sau khi lật đổ chế độ Mạc phủ và phục hồi quyền lực cho mình, Thiên hoàng Minh Trị đã thực hiện hàng loạt cải cách tiến bộ trong tất cả các lĩnh vực.
Đáp án đúng là: B
Câu 8: Vào giữa thế kỉ XIX, ai giữ vị trí cao nhất tại Nhật Bản?
A. Thủ tướng
B. Sôgun (Tướng quân)
C. Thiên hoàng
D. Nữ hoàng
Đáp án: C. Thiên hoàng
Câu 10: Vào cuối thế kỉ XIX, để buộc Nhật Bản phải “mở cửa”, các quốc gia tư bản phương Tây đã
A. thương thảo ngoại giao
B. sử dụng sức ép quân sự
C. thực hiện các cuộc xâm lược
D. gây rối loạn nền kinh tế
Đáp án: B. sử dụng sức ép quân sự
Câu 11: Nội dung nào dưới đây phản ánh chính xác nhất về tình hình xã hội Nhật Bản vào giữa thế kỉ XIX?
A. Các mâu thuẫn trong xã hội đều được giải quyết ổn thỏa
B. Có nhiều mâu thuẫn tồn tại trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị và xã hội
C. Mâu thuẫn sâu sắc giữa nông dân và các lãnh chúa phong kiến
D. Mâu thuẫn trầm trọng giữa nông dân và các địa chủ phong kiến
Đáp án: B. Có nhiều xung đột trên tất cả các mặt kinh tế, chính trị và xã hội
Câu 12: Những căng thẳng nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và xã hội ở Nhật Bản giữa thế kỉ XIX là do
A. sự duy trì và áp bức của chế độ phong kiến Mạc phủ
B. sức ép quân sự từ các quốc gia phương Tây buộc phải “mở cửa”
C. sự phản kháng của tầng lớp tư sản đối với chế độ phong kiến
D. phong trào phản kháng và đấu tranh mạnh mẽ của quần chúng nhân dân
Đáp án: A. sự tồn tại và kìm hãm của chế độ phong kiến Mạc phủ
Câu 13: Cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản diễn ra trong hoàn cảnh nào?
A. Nhật Bản đã bị biến thành thuộc địa của các cường quốc thực dân phương Tây.
B. Xã hội phong kiến Nhật Bản rơi vào tình trạng khủng hoảng và suy yếu nghiêm trọng
C. Các quốc gia tư bản phương Tây được phép tự do giao thương hàng hóa tại Nhật Bản
D. Nền kinh tế tư bản chủ nghĩa được thúc đẩy mạnh mẽ tại Nhật Bản
Đáp án: B. Xã hội phong kiến Nhật Bản rơi vào tình trạng khủng hoảng và suy yếu nghiêm trọng