Nhảy dây

Nhảy dây là một hoạt động thể dục và giải trí, trong đó người tham gia dùng một sợi dây thừng để nhảy qua dưới chân và qua đầu. Các loại hình nhảy dây bao gồm nhảy dây đơn tự do, nhảy dây đơn tốc độ, nhảy dây đôi, và nhiều người có thể cùng nhảy với một hoặc hai người quay dây...

Nhảy dây ban đầu được xem là trò chơi của trẻ nhỏ, nhưng đã dần trở thành một môn thể thao

Trong thi đấu thể thao, các cuộc thi thường phân loại theo giới tính và độ tuổi, với hàng trăm đội tham gia từ khắp nơi trên thế giới. Trong các cuộc thi tự do, người tham gia thực hiện các kỹ thuật cơ bản và nâng cao trong một phút dưới sự quan sát của các trọng tài và giám khảo. Trong các cuộc thi tốc độ, điểm số được tính dựa trên số lần chân chạm đất trong khoảng thời gian quy định.

Lịch sử

Những bằng chứng cổ xưa nhất cho thấy hoạt động nhảy dây đã có mặt ở Ai Cập từ năm 1600 trước Công Nguyên. Mặc dù nhiều người nghĩ nhảy dây chỉ dành cho con gái, nhưng thực tế, nó từng là trò chơi phổ biến của nam giới trong lịch sử.

Các nhà thám hiểm phương Tây vào thế kỷ 16 cũng đã quan sát thấy các thổ dân sử dụng dây leo để nhảy dây.

Vào thế kỷ 18, trào lưu nhảy dây bắt đầu phổ biến ở các cô gái, thường đi kèm với nhạc, và dần lan rộng ra Mỹ cũng như nhiều quốc gia khác trên toàn thế giới.

Kỹ thuật

Có nhiều kỹ thuật khác nhau có thể áp dụng khi nhảy dây. Những kỹ thuật này có thể được sử dụng độc lập hoặc kết hợp với nhau trong một chuỗi.

Nhảy dây đơn

Khi thực hiện nhảy dây đơn, người nhảy sẽ xoay dây dưới chân trong khi nhảy. Thời điểm xoay dây được điều chỉnh theo nhịp bước nhảy, giúp tạo ra nhịp điệu dễ dàng hơn. Ngược lại, khi nhảy dây để dây qua chân, việc duy trì nhịp điệu trở nên khó khăn hơn.

Kỹ thuật nhảy cơ bản yêu cầu người nhảy giữ hai chân cách xa dây khi tiếp xúc với mặt đất. Đây là bước khởi đầu quan trọng mà người mới bắt đầu sẽ học trước khi chuyển sang các kỹ thuật nâng cao hơn.

Kỹ thuật đổi chân liên tục khi nhảy tạo cảm giác như đang chạy bộ từ xa. Phương pháp này giúp tăng gấp đôi số lần nhảy mỗi phút hiệu quả hơn so với kỹ thuật nhảy dây đơn. Kỹ thuật này thường được sử dụng trong các cuộc thi nhảy dây tốc độ.

Kỹ thuật nhảy chéo tay, trong đó tay được bắt chéo trong khi nhảy dây.

Kỹ thuật đưa dây qua một bên người nhảy mà không yêu cầu nhảy qua dây.

Kỹ thuật nhảy chéo tay qua sau lưng

Nhảy dây qua chân một lần nhưng quay dây hai vòng. Nếu quay ba vòng, được gọi là nhảy Triple Under

Một chân đặt hơi về phía trước và chân còn lại lùi ra phía sau. Trọng lượng cơ thể dồn về chân trước, trong khi chân sau giữ vai trò ổn định. Từ tư thế này, người nhảy sẽ thực hiện nhiều lần nhảy (thường là 2-3 lần), rồi thay đổi tư thế, để chân trước trở thành chân sau và ngược lại. Kỹ thuật này giúp chân sau được nghỉ ngơi trong thời gian ngắn, cho phép người nhảy duy trì thời gian nhảy lâu hơn so với kỹ thuật nhảy cơ bản.

Kỹ thuật nhảy chéo tay kết hợp với việc luồn dây chéo qua chân.

Nhảy cơ bản với một cánh tay vòng qua chân bên cạnh.

Kỹ thuật nhảy đổi chân kết hợp với nhảy kiểu con cóc mà không cần phải nhảy vào giữa dây.

Thực hiện động tác nhảy kiểu con cóc trong khi một cánh tay bắt chéo chân bên ngoài từ phía ngoài.

Kỹ thuật nhảy chéo kết hợp giữa nhảy kiểu con cóc và con cóc đảo ngược, trong đó hai tay sẽ đan chéo dưới một chân.

Người nhảy thực hiện động tác trồng cây chuối, sau đó thả chân xuống và quay dây dưới chân.

Kỹ thuật triple-under với cú nhảy đầu tiên là side swing, cú nhảy thứ hai là toad, và cú nhảy cuối cùng thực hiện trong tư thế mở.

Lợi ích sức khỏe

Nhảy dây là bài tập tuyệt vời cho việc rèn luyện sức khỏe tim mạch (hay còn gọi là tập cardio), tương tự như chạy bộ hoặc đạp xe với cường độ cao. Tùy thuộc vào thể trạng của mỗi người, nhảy dây có thể đốt cháy từ 700 đến hơn 1200 calo mỗi giờ với cường độ mạnh, mỗi cú nhảy tiêu tốn từ 0,1 đến gần 1,1 calo, phụ thuộc vào tốc độ và cường độ. Chỉ cần 15-20 phút nhảy dây có thể đốt cháy lượng calo tương đương với một thanh kẹo, và tương đương với 45–60 phút chạy bộ, tùy thuộc vào cường độ và kỹ thuật nhảy. Nhiều huấn luyện viên và chuyên gia thể hình khuyên nhảy dây thường xuyên để giảm mỡ hiệu quả hơn so với các bài tập khác như chạy bộ. Ngoài ra, nhảy dây cũng giúp giảm nguy cơ chấn thương ở bàn chân và mắt cá chân.

Nhảy dây đã được chứng minh là giúp tăng cường mật độ xương, từ đó giảm nguy cơ loãng xương.

Nhảy dây cải thiện khả năng hô hấp, tăng thể tích oxy tối đa trong phổi, giúp nâng cao sức bền trong các hoạt động thể thao.

Các vận động viên thường sử dụng dây nặng hơn để tăng độ khó và hiệu quả của bài tập, từ đó cải thiện sự linh hoạt và phối hợp của cơ thể. Nhảy dây phù hợp với nhiều lứa tuổi và mức độ thể lực, đồng thời nâng cao tâm trạng của người tập. Một lợi ích khác là nhảy dây ít tốn kém, không cần thiết bị đặc biệt, có thể thực hiện ở bất kỳ đâu miễn là có không gian phẳng và một sợi dây.

Vào năm 2020, nhảy dây trở nên cực kỳ phổ biến do đại dịch Covid-19, khi các phòng tập thể dục phải đóng cửa và mọi người ở nhà để thực hiện giãn cách xã hội.

Cuộc thi

Quốc tế

Trên toàn cầu, có hai tổ chức chính điều hành các cuộc thi nhảy dây: Liên đoàn Nhảy dây Quốc tế (FISAC-IRSF) và Liên đoàn Nhảy dây Thế giới (WJRF). FISAC đã tổ chức 11 lần giải vô địch thế giới luân phiên hàng năm, lần gần đây nhất ở Thượng Hải, Trung Quốc. WJRF đã tổ chức 7 giải vô địch nhảy dây thế giới hàng năm, với sự kiện gần đây nhất diễn ra ở Orlando, Florida. Các địa điểm trước đây của giải vô địch này bao gồm Washington DC, Pháp và Bồ Đào Nha.

Năm 2018, Liên đoàn Nhảy dây Quốc tế (FISAC-IRSF) và Liên đoàn Nhảy dây Thế giới (WJRF) đã kết hợp để thành lập một tổ chức mới mang tên International Jump Rope Union. Liên đoàn Nhảy dây Quốc tế (IJRU) trở thành tổ chức quốc tế thứ 10 được công nhận là Quan sát viên GAISF. Quyết định này được Hội đồng Hiệp hội các Liên đoàn Thể thao Quốc tế Toàn cầu (GAISF) đưa ra trong cuộc họp tại SportAccord ở Bangkok.

Vào năm 2019, IRSO đã được tái lập và khôi phục các hoạt động của mình dưới sự lãnh đạo của Richard Cendali. IRSO không hài lòng với cách mà cả Liên đoàn Nhảy dây Quốc tế và Liên đoàn Nhảy dây Thế giới đã bỏ qua một số hoạt động truyền thống. Liên đoàn Nhảy dây Hoa Kỳ và Hiệp hội Nhảy dây Châu Á mới thành lập cũng gia nhập IRSO và quyết định tổ chức Giải vô địch thế giới của riêng mình cùng với AAU.

World Inter School

Giải Vô địch World Inter School lần đầu tiên được tổ chức tại Dubai vào tháng 11 năm 2015. Lần thứ hai diễn ra ở Eger, Hungary vào năm 2017. Các lần thứ ba và thứ tư lần lượt được tổ chức tại Hồng Kông vào năm 2018 và Bỉ vào năm 2019.

Hoa Kỳ

Tại Hoa Kỳ, có hai tổ chức nhảy dây đã cạnh tranh trong quá khứ: IRSO và WRSF. IRSO tập trung vào các động tác thể dục thể thao và thể dục, trong khi WRSF chú trọng đến tính thẩm mỹ và kỹ thuật. Vào năm 1995, hai tổ chức này đã hợp nhất để thành lập Liên đoàn Nhảy dây Nghiệp dư Hoa Kỳ (hiện nay là Nhảy dây Hoa Kỳ), tổ chức các giải đấu quốc gia hàng năm và cũng là một phần của Liên đoàn Vận động viên Nghiệp dư và Thế vận hội Olympic AAU Junior.

Dây nhảy tốc độ thường được chế tạo từ dây vinyl mỏng, phù hợp nhất cho việc sử dụng trong nhà vì chúng dễ bị mài mòn khi tiếp xúc với bê tông. Dây nhảy có hạt giúp việc nhảy trở nên dễ dàng hơn nhờ vào âm thanh của các hạt chạm đất, giúp người nhảy duy trì nhịp điệu. Dây da nhảy thường ít bị rối hơn so với dây tốc độ.

• Các trò chơi dân gian truyền thống của Việt Nam