Nhiễm trùng đường tiểu - Đừng lơ là bệnh lý này

1. Hiểu rõ về nhiễm trùng đường tiểu

Nhiễm trùng đường tiểu xảy ra khi một hoặc nhiều phần của hệ tiết niệu bị viêm nhiễm, như niệu đạo, niệu quản, bàng quang, hoặc thận,... Thực tế, hầu hết các trường hợp nhiễm trùng đường tiểu đều liên quan đến niệu đạo và bàng quang.

Tình trạng nhiễm trùng đường tiểu do vi khuẩn E.coli từ đường ruột gây ra

Vi khuẩn E.coli thường được coi là nguyên nhân hàng đầu gây viêm nhiễm đường tiểu. Khi xâm nhập vào vùng niệu đạo, chúng sẽ lan rộng và gây ảnh hưởng đến hệ tiết niệu.

Môi trường chính để vi khuẩn E.coli hoạt động là tại đường tiêu hóa. Việc chúng xâm nhập vào đường tiết niệu thường xuất phát từ sự di chuyển ngược từ vùng hậu môn vào niệu đạo.

2. Các yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh

Tình trạng nhiễm trùng đường tiểu thường bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố nhất định, như: 

• Thói quen tình dục: Phụ nữ thường xuyên quan hệ tình dục, đặc biệt là không sử dụng biện pháp an toàn, dễ bị nhiễm trùng đường tiểu hơn. 
• Cấu trúc cơ thể: Niệu đạo, hậu môn và âm đạo ở phụ nữ đặt gần nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn E.coli từ vùng âm đạo hoặc hậu môn xâm nhập vào niệu đạo, gây nhiễm trùng đường tiểu. 
• Tác động của các biện pháp tránh thai: Thuốc tránh thai hoặc màng tránh thai thường tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh ở vùng kín. 
• Hình thức sinh sản: Phụ nữ phải phẫu thuật sinh thường thì dễ bị nhiễm trùng đường tiểu hơn so với sinh tự nhiên. 
• Sự thay đổi hormone: Thường xuyên xảy ra khi phụ nữ vào tuổi mãn kinh. 
• Cấu trúc không bình thường của đường tiểu: Điều này có thể dẫn đến việc nước tiểu bị đọng lại hoặc trào ngược vào niệu đạo, gây nhiễm trùng. 
• Tăng sinh tuyến tiền liệt, sỏi thận: Làm cho nước tiểu bị cản trở ở bàng quang, tăng nguy cơ nhiễm trùng. 
• Do tác động của một số phương pháp điều trị: Bệnh nhân sử dụng ống thông nước tiểu thường dễ bị nhiễm trùng đường tiểu. 

Quan hệ tình dục thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiểu 

3. Các triệu chứng thường gặp ở người mắc nhiễm trùng đường tiểu

3.1. Triệu chứng chung

Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến thường gặp ở người mắc nhiễm trùng đường tiểu:

• Nóng rát, tê buốt khi đi tiểu. 
• Nước tiểu có mùi hôi, đổi màu hoặc có máu. 
• Thường cảm thấy muốn đi tiểu, nhưng chỉ tiểu rất ít. 
• Cơ thể có thể có sốt cao hoặc cảm giác rét run. 
• Môi khô. 
• Gương mặt mệt mỏi, uể oải. 

Hầu hết những người mắc nhiễm trùng đường tiểu đều trải qua cảm giác tiểu buốt và nóng rát

3.2. Triệu chứng đặc trưng ở nam và nữ

3.2.1. Triệu chứng phổ biến ở nam giới

Biểu hiện của nam giới khi mắc bệnh như sau: 

• Đau rát và ngứa khó chịu ở niệu đạo, có mủ. 
• Đau ở vùng trực tràng. 
• Đau thắt lưng sau khi quan hệ tình dục (đau thường cảm nhận dồn dập). 

3.2.2. Triệu chứng thường gặp ở nữ giới

Ngoài những triệu chứng chung, phụ nữ bị nhiễm khuẩn đường tiểu cũng có thể có các biểu hiện đặc trưng khác. Ví dụ: 

• Đi tiểu liên tục (mỗi 15 đến 20 phút lại phải đi tiểu), hoặc cảm thấy buồn tiểu đêm. 
• Đau tức ở vùng bụng dưới. 
• Đau ở vùng chậu cũng là dấu hiệu thường gặp. 

4. Biến chứng của nhiễm khuẩn đường tiểu

Tình trạng viêm tiết niệu ở phụ nữ trẻ, khi chưa có biểu hiện bất thường tại niệu đạo, thường không gây ra biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong các trường hợp nhiễm trùng tiết niệu phức tạp, đặc biệt là khi có yếu tố nguy cơ bổ sung như sức khỏe yếu, các bệnh nền, biến chứng có thể trở nên nguy hiểm hơn, thậm chí dẫn đến tử vong. 

Những biến chứng nghiêm trọng của nhiễm khuẩn đường tiểu có thể gặp là:

• Thương tổn thận, tắc nghẽn thận, suy thận. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến suy thận cấp, thậm chí phải tiến hành cắt bỏ thận. 
• Áp - xe tuyến tiền liệt, viêm nhiễm tinh hoàn, tắc ống dẫn tinh có thể gây vô sinh ở nam giới. 
• Vi khuẩn xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng, nguy hiểm hơn là tử vong. 

Nam giới mắc nhiễm khuẩn đường tiểu có nguy cơ mất khả năng sinh sản

5. Phương pháp chẩn đoán 

Để chẩn đoán nhiễm khuẩn tiết niệu, bác sĩ thường dựa vào triệu chứng lâm sàng, kết hợp với các xét nghiệm và hình ảnh chẩn đoán chuyên sâu. Cụ thể như:

• Siêu âm bụng: Kiểm tra bàng quang, thận, niệu quản.

Xét nghiệm phân tích nước tiểu để đưa ra chẩn đoán bệnh, quan trọng trong quá trình điều trị.

Đánh giá tình trạng sức khỏe qua xét nghiệm phân tích nước tiểu.

Cách tiếp cận điều trị cho bệnh nhân mắc phải nhiễm khuẩn đường tiểu.

Phương pháp điều trị dành cho các trường hợp bệnh tiểu niệu nhẹ.

Trong giai đoạn ban đầu, khi bệnh chưa nặng, bác sĩ có thể kê đơn cho bệnh nhân sử dụng các loại thuốc như Fosfomycin, Cephalexin, Nitrofurantoin,... Bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về cách sử dụng thuốc.

Phương pháp điều trị khi bệnh tái phát.

Với trường hợp nhiễm trùng tiết niệu tái phát, bác sĩ sẽ chỉ định thêm phác đồ điều trị. Cụ thể như:

- Sử dụng kháng sinh liều thấp trong 6 tháng hoặc lâu hơn (phụ thuộc vào tình trạng).

- Đối với phụ nữ đã vào giai đoạn mãn kinh, bác sĩ thường kê đơn điều trị bằng liệu pháp estrogen.

Đối với bệnh nhân gặp nhiễm trùng đường tiểu ở giai đoạn nặng, bác sĩ có thể điều trị bằng kháng sinh cấp độ cao như tiêm kháng sinh.

Cách phòng ngừa nhiễm khuẩn đường tiểu.

Phòng ngừa nhiễm khuẩn tiểu niệu hoàn toàn có thể thông qua việc duy trì các thói quen lành mạnh. Bao gồm:

- Uống từ 2 đến 2.5 lít nước mỗi ngày, giúp tăng cường bài tiết nước tiểu, loại bỏ vi khuẩn, và ngăn ngừa lây nhiễm ngược.