Cảm nhận về hình ảnh đặc sắc của giọt nước mắt trong tác phẩm ngắn Chí Phèo
Nhận định về hình ảnh đầy cảm xúc của giọt nước mắt trong truyện ngắn Chí Phèo
I. Dàn ý Nhận định về hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo trong tác phẩm ngắn Chí Phèo (Hoàn chỉnh)
1. Khai mạc
- Giới thiệu về tác giả Nam Cao
- Giới thiệu về tác phẩm Chí Phèo và hình ảnh cảm động của giọt nước mắt trong nhân vật này.
- Giọt nước mắt trong văn học:
+ Nước mắt - Biểu tượng của tình cảm, là cách thể hiện chân thành của con người.
+ Tâm trạng đỉnh điểm của con người (buồn, vui): thể hiện qua âm thanh khóc, những giọt nước mắt.
+ Nhiều nhân vật với đa dạng tính cách có những giọt nước mắt đặc sắc...(Tiếp theo)
>> Xem chi tiết Dàn ý Nhận định về hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo trong tác phẩm ngắn Chí Phèo tại đây
II. Mẫu văn Nhận định về hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo trong truyện ngắn Chí Phèo (Hoàn thiện)
Nam Cao, một danh tác của văn học hiện thực Việt Nam, đặc biệt chú trọng vào hình ảnh những người dân và trí thức nghèo thời xưa. Tác phẩm của ông khắc họa một xã hội đầy những góc khuất, những lề thói, những cạm bẫy phong kiến, nơi con người trở thành kẻ lưu manh. Trong số đó, Chí Phèo là biểu tượng đậm chất nhân văn, khiến chúng ta suy ngẫm về số mệnh đau khổ. Hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo - con quỷ làng Vũ Đại thời xưa, đã để lại nhiều dấu ấn đau lòng, thấm đẫm tâm hồn độc giả.
Chí Phèo, từ một chàng trai hiền lành, bị oan trái, biến đổi thành kẻ lưu manh đầy tàn ác. Tuy nhiên, lúc lương tri trong hắn tỉnh dậy, hình bóng một con người bình thường lại hiện hình. Mỗi đoạn văn trong tác phẩm là một tác phẩm nghệ thuật, nhưng có lẽ điều làm ám ảnh chúng ta nhất là hình ảnh những giọt nước mắt của Chí Phèo - biểu tượng đau đớn của làng Vũ Đại, đưa ta suy ngẫm sâu sắc về cuộc sống.
Nước mắt là dấu hiệu của cảm xúc đạt đến đỉnh điểm, phản ánh chân thật tâm hồn con người. Trong văn học Việt, những giọt nước mắt xuất hiện ở nhiều tác phẩm hiện thực, thể hiện cảm xúc đa dạng. Trong tác phẩm của Nam Cao, giọt nước mắt của Chí Phèo không chỉ là nỗi đau, mà còn là niềm hạnh phúc khi lương tri trong anh tỉnh dậy. Liệu giọt nước mắt đó có phải là biểu tượng của sự trở lại của nhân tính trong con người?
Nước mắt là ngôn ngữ biểu hiện cảm xúc. Liệu giọt nước mắt của Chí Phèo có phản ánh nhân tính con người? Câu hỏi này làm cho chúng ta suy ngẫm về ý nghĩa sâu sắc của cảm xúc và tình cảm trong cuộc sống.
Nếu đọc kỹ tác phẩm, người đọc sẽ phát hiện Chí Phèo đã rơi nước mắt hai lần, một khi là 'khi ánh mắt ẩm ướt', và một lần là 'khi anh ta ôm mặt khóc đắng đa'. Trong những khoảnh khắc đó, giọt nước mắt đặt tên là hạnh phúc của Chí Phèo.
Chí Phèo từ lúc mới sinh đã là một kẻ cô đơn. Hắn ra đời 'khiếm khuyết gần xưởng gạch bỏ không', không ai biết về cha mẹ hắn, 'ai biết được! Hẳn là không có ai biết'. Hắn lớn lên một cách bình thường và làm công việc cho Bá Kiến. Cuộc sống của hắn dường như êm đềm cho đến khi Bá Kiến ghen và đẩy hắn vào tù. Sau bảy tám năm, hắn thoát tù và từ chàng trai hiền lành, hắn biến thành một kẻ lưu manh 'khác thường', một hình ảnh 'đáng sợ và kinh hoàng'. Dần dần, hắn trở thành một tên quậy phá, bị cả làng tránh xa. Hắn lạc vào thế giới của rượu bia và tìm thấy Thị Nở trên đường về nhà trong một tình trạng say xỉn. Sự xuất hiện bất ngờ của Thị Nở đã làm tan chảy cái lạnh buốt trong tâm hồn Chí Phèo. Bát cháo hấp dẫn không chỉ giúp giải tỏa mệt mỏi của hắn mà còn đánh thức trái tim của hắn. Trước sự quan tâm của Thị Nở, Chí Phèo bắt đầu cảm nhận và rung động 'Lần đầu tiên, hắn nhận được sự quan tâm của một người phụ nữ', điều mà hắn chưa bao giờ trải qua. Hạnh phúc đầu tiên sau khi khóc chào đời, giọt nước mắt của hạnh phúc tràn ra từ mắt Chí Phèo 'Thằng này thực sự kinh ngạc. Sau cảm xúc ngạc nhiên, mắt hắn có vẻ như đã ẩm ướt'. Giọt nước mắt không ngờ đó không chỉ là niềm hạnh phúc mà còn là dấu hiệu của sự thức tỉnh tâm hồn lương thiện còn sót lại trong hắn. Hắn nắm bát cháo nóng hổi, bồi hồi trong trạng thái mơ mộng. Cuộc sống của hắn, từ một con người bị xã hội hắt hủi, bị đẩy lùi xuống đáy tối tăm, bắt đầu thay đổi.
Tuy nhiên, 'hạnh phúc không bền vững' khiến Chí Phèo một lần nữa rơi vào vực sâu của đau khổ. Lần này, giọt nước mắt không phải là của hạnh phúc mà là của đau đớn tột cùng.
Thị Nở, dù là một người phụ nữ dở hơi, nhưng lại mang đến cho Chí Phèo những trải nghiệm về tình yêu và hạnh phúc. Lần đầu tiên trong cuộc đời, hắn mơ về việc trở lại một xã hội 'bình đẳng, thân thiện với những người tốt lành'. Đó là ước mơ về việc trở lại làm người, hòa mình vào xã hội, mở cánh cửa cho hắn. Nhưng, chỉ vì những định kiến của xã hội mà ước mơ nhỏ bé ấy không thể trở thành hiện thực. Thị Nở từ chối tình yêu của Chí Phèo 'Thị đặt tay vào háng, đưa môi lên cao, và phát ngôn những lời cay đắng cho hắn. Thị xoay mông đi'. Một người phụ nữ qua tuổi năm muối chưa lấy chồng, vì vậy cản trở mối quan hệ của họ, 'trời ơi, làm sao mà lấy một thằng không cha', bà nói với Thị, Thị nói với Chí Phèo. Đây là một đòn đau lớn với tâm hồn mới tỉnh giấc của Chí, người mới tìm lại con đường và bị xã hội phủ định một lần nữa bởi những định kiến cũ. Lần đầu tiên trong cuộc đời, Chí Phèo khóc, thật sự là khóc: 'hắn ôm mặt khóc rưng rưng'. Nếu giọt nước mắt hạnh phúc chỉ là 'ẩm ướt ở ánh mắt' thì giờ đây, giọt nước mắt này thực sự gây ấn tượng sâu sắc với tâm hồn con người.
Giọt nước mắt đó là biểu hiện của sự đau đớn đến tận cùng, khi con đường cuối cùng, cơ hội cuối cùng dẫn hắn trở lại thế giới con người bị chấm dứt. Hắn than khóc trước bi kịch tột cùng, là sự từ chối quyền được trở lại với danh phận con người.
Trước khi gặp Thị Nở, hắn là một con quỷ bị cả làng ghét bỏ, luôn say mèm trong men rượu. Nhưng khi Thị Nở xuất hiện, hắn tìm lại được phần tâm hồn của mình, từ một con quỷ hóa thành con người. Tuy nhiên, thị lại là người đẩy hắn xuống vực sâu chỉ vì những định kiến xã hội. Lần đầu tiên, hắn hiểu ra. Tâm trạng của Chí Phèo phức tạp và logic, 'hắn suy nghĩ một chút rồi có vẻ như hiểu, hắn đột nhiên bất ngờ', 'hắn ngạc nhiên' và cuối cùng nước mắt của hắn rơi xuống 'hắn ôm mặt rưng rưng khóc'.
Hắn lại bỏ vào rượu để quên, để trở lại trạng thái con quỷ như trước. Nhưng lương tri mới tỉnh dậy trong hắn không cho phép hắn tiếp tục như vậy, 'hắn càng uống càng tỉnh', 'mùi rượu thoang thoảng, hắn cảm nhận hơi cháo hành'. Sự thật đau đớn đang rõ ràng trước mắt, mong muốn trở lại làm người nhưng con đường đó lại bị cắt đứt. Bây giờ, hắn chỉ muốn 'đến nhà con đĩ Nở kia. Đến đó để kết thúc cả nhà, để kết thúc mọi thứ', nhưng thâm tâm hắn, lương tri ấy không cho phép. Hắn bị từ chối, bị đẩy đến giới hạn của đau đớn, và giọt nước mắt của hắn giờ đây là giọt nước mắt của một con người.
Trước đây, hắn luôn bị lạc lõng trong cơn mê say, không bao giờ nghe thấy âm thanh của cuộc sống. Cho đến khi gặp Thị Nở, hắn mới thức tỉnh và cảm nhận những âm thanh bình dị của cuộc sống hàng ngày 'tiếng chim hót ở xa thật vui vẻ! Tiếng cười của những người đi chợ. Thuyền chài gõ nhẹ vào thuyền đuổi theo đàn cá', những âm thanh sống động, yên bình mà 'luôn có mà hắn mới nghe thấy'. Lúc đó, hắn mới nhận thức được vẻ đẹp xung quanh và hạnh phúc trong tay mình. Nhưng hạnh phúc đó đến quá nhanh, đi quá vội, hắn chỉ có thời gian để trải nghiệm trong khoảnh khắc, là một con người có cảm xúc, làm sao có thể chịu đựng mà không bật khóc chứ?
Giọt nước mắt của Chí Phèo 'rưng rưng' kia không chỉ là nỗi đau của một người đàn ông bị từ chối tình yêu, mà còn là biểu hiện của sự cô đơn, lạc loài, tìm thấy hơi ấm nhưng lại bị tước mất, là giọt nước mắt của một con người dồn đến chân tường đau khổ, tối tăm, muốn trở lại làm người nhưng lại bị từ chối.
Chí Phèo là biểu tượng của tầng lớp nông dân ở tầng đáy xã hội, cảm thấy cô đơn, lạc lõng, bị xã hội đẩy ra xa nên mong muốn được yêu thương, sống hạnh phúc, yên bình, trở thành người lương thiện. Nhưng xã hội đầy định kiến và áp lực của bọn cường quyền đã làm cho hắn trở nên tha hóa, trở thành lưu manh, không thể đạt được ước muốn đó, khiến hắn phải khóc. Đó là giọt nước mắt đòi quyền sống, quyền trở lại làm người.
Nam Cao tài năng vô song trong việc phân tích tâm lý nhân vật. Ông sống hóa từng nhân vật, để trải nghiệm, để cảm nhận, để mô tả rõ nỗi đau và đau khổ của họ. Mỗi giọt nước mắt trong nhân vật của ông là một cuộc sống đầy bi kịch như lão Hạc, như nhà văn Hộ (Đời thừa), ... Những giọt nước mắt của nhân vật trong tác phẩm của ông đều mang ý nghĩa sâu sắc, đóng góp vào việc làm nổi bật tư tưởng và chủ đề ông muốn truyền đạt.
Chi tiết giọt nước mắt của Chí Phèo không chỉ làm người đọc suy nghĩ về số phận bi kịch của hắn mà còn đậm sâu trong tâm hồn, gửi gắm tới cùng về cuộc đời của hắn. Nam Cao đã tạo dựng hình tượng một Chí Phèo không chỉ là con quỷ biết rạch mặt, ăn vạ, mà còn có những cảm xúc rất đời thường, rất con người. Thông qua hình ảnh đó, ông muốn thể hiện mặt tối của xã hội, kết án một xã hội đầy đẳng và đưa con người tới cùng đau khổ, tha hóa thành lưu manh. Đồng thời, ông cũng khẳng định niềm tin vào tâm hồn lương thiện, dù bị vùi dập mất cả danh phận và tính cách, nhưng vẫn luôn tồn tại và đợi chờ sự khắc phục.
"""""KẾT LUẬN"""""
Chí Phèo đã lần thứ hai rơi nước mắt, đó là những giọt nước mắt thức tỉnh sau chuỗi ngày trải qua trong tội lỗi và khi tuyệt vọng đến cùng cực khi biết không thể quay trở lại con đường lương thiện. Để hiểu sâu hơn về bi kịch tha hóa và bi kịch từ chối quyền làm người của Chí Phèo, các bạn có thể đọc thêm: Nhìn nhận về bi kịch tha hóa của nhân vật Chí Phèo, Phân tích tâm trạng của Chí Phèo khi bị Thị Nở từ chối chung sống, Bị tước đoạt quyền làm người - Bi kịch lớn nhất của Chí Phèo, Phân tích tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao.