Nhớ cơm quê miền Tây mẹ nấu, chỉ cần canh rau đồng, cá kho quẹt mà hết nồi cơm

Cơm quê miền Tây mẹ nấu chỉ gồm hai món đơn giản là canh rau đồng và cá kho quẹt từ rau và cá tươi trong nhà, mang lại cho anh chị em những bữa cơm ấm nóng, thơm ngon đến miếng cuối cùng.

Bữa cơm quê miền Tây thường không phức tạp, chỉ với hai món cơ bản: canh rau và cá kho tiêu (cá kho thịt ba chỉ); rau luộc và cá kho lạt; rau luộc và mắm chưng. Vì đó là những sản phẩm nông nghiệp quê hương gần gũi và dễ kiếm.

Cơm quê với rau đồng

Rau đồng ở miền Tây có thể gồm một số loại như: rau lang (đọt khoai lang), rau diệu, rau trai, rau dền, rau mồng tơi, rau muống... Những loại rau này được nấu canh tép, kết hợp với dưa leo, mướp tạo ra nồi canh ngọt tự nhiên mà người quê thường gọi là 'ngọt thần sầu'.

Rau đồng mọc quanh năm, thường xen kẽ trong vườn cây ăn trái, ven bờ đê trên ruộng lúa, hoặc bất kỳ vị trí nào đủ ẩm. Đặc biệt sau những cơn mưa đầu mùa, rau cỏ được tưới xanh mướt, khiến cho rau đồng vào thời điểm này thêm ngon và ngọt.

Buổi chiều đi thăm lúa về, ba tôi thường hái một nắm rau diệu, rau muống. Một nắm rau của ba đầy rổ, đủ cho cả nhà ăn một bữa. Rau luộc kèm với cá kho tiêu và cơm nóng, là bữa ăn ngon và no bụng.

Mỗi khi muốn đổi khẩu vị, mẹ thường mang ra hũ mắm cá sặc chưng. Mắm được làm từ các loại cá đồng như: cá linh, cá sặc, cá chốt, cá lóc. Mỗi khi mùa lũ về mẹ lại dự trữ một hũ 10kg để sử dụng quanh năm.

Mắm múc từ hũ ra đặt vào chén (hoặc tô vừa) thêm đường, bột ngọt, hành, ớt. Sau đó khi nồi cơm sôi, cho chén mắm đã nêm gia vị vào, khi cơm vừa chín thì mắm cũng chín theo, lấy chén mắm ra rắc thêm chút tiêu xay thơm phức.

Cũng có thể cho chén mắm vào nồi nước sôi, chưng trong khoảng 15-20 phút là có thể thưởng thức ngay.

Ở quê, các loại rau rất dễ tìm, có những ngày dây bầu, dây bí, dây mướp bắt đầu leo giàn, bà con quê tôi hái đọt non, bông bí, bông mướp đi khắp xóm để sử dụng. 

Tuy nhiên, hầu như mọi nhà đều trồng ít dây bầu, dây mướp nên ở quê không thiếu, khi muốn ăn, có thể 'xé rào' qua vườn nhà hàng xóm hái tự nhiên.

Ở quê, thường nghe mọi người kêu gọi nhau: 'anh hai/chị hai ơi cho em hái ít bông mướp, bông bí nha'. Khi trái chín, nếu nhà không dùng hết, lại tiếp tục mang cho hàng xóm.

Tại các chợ ở miền Tây, từ nông thôn đến thành thị đều có bày bán những loại rau đồng này. Các dì ngồi ở góc chợ bán mớ rau với giá 5.000 đồng, 7.000 đồng để kiếm thêm thu nhập.

Thỉnh thoảng, người dân miền Tây cũng thèm mùi vị của rau đồng, nhìn thấy mớ rau mừng như thấy được mùa, mua về luộc chấm cá kho tiêu, đơn giản mà đậm đà hương vị quê hương.

Canh chua, cá kho quẹt vị ngon không thể quên

Khi nhắc đến món ngon miền Tây, mọi người thường nghĩ ngay đến canh chua và cá kho quẹt (kho tiêu).

Bà con quê tôi thường nói rằng 'có gì dùng nấy', sau mùa hè khi bắt được cá lóc, cá trê, cá lòng tong dưới sông, hoặc khi vườn chuối đang trổ buồng đầy cây, hái bắp chuối hoặc cắt chuối non để nấu canh chua ngon tuyệt.

Canh chua chỉ thực sự ngon khi ăn kèm với cá kho quẹt. 

Cá kho được gọi là cá kho quẹt vì khi nồi cá kho đến khi sền sệt, trên thành nồi áo một lớp mỏng đặc quánh. Độ ngon của món cá kho quẹt được biểu thị ở chỗ khi dùng đũa quẹt lên thành nồi, kéo nhẹ sẽ có sợi chỉ mỏng. Khi ăn, dùng đũa hoặc muỗng quẹt một ít cá, kèm với cơm trắng và rau luộc.

Canh chua thường được nấu với trái me để tạo nước chua, sau đó nêm thêm muối, đường cho vừa vị. Sau khi cho cá vào, khi cá đã chín, thêm rau muống đồng (hoặc bông súng, cây bạc hà, bắp chuối, cây chuối non...) vào nấu. Khi nước canh sôi, nấu khoảng một phút rồi tắt bếp để giữ độ giòn của rau. Cuối cùng, nêm thêm lá quế, lá ngò gai hoặc lá rau cần và chút ớt là xong.

Cơm quê mẹ nấu chỉ đơn giản hai món canh ngọt cá kho, hoặc canh chua cá kho cùng với những cọng rau, con cá chắt chiu giữa đồng quê nội cỏ là những bữa cơm ngon nhất trên đời. 

Có khi mấy chị em tranh nhau quẹt nồi cá kho cho đến khi láng bóng, rồi múc cơm trắng vào nồi để trộn đều cho thấm vị mặn, ăn cho đến khi hết sạch nồi cơm mới thôi.

Đó là những bữa cơm quê nhà sau một ngày làm việc ngoài đồng vất vả, mẹ chưa kịp đi chợ, ba chưa kịp bắt cá... 

Đơn giản là nhà 'có gì dùng nấy' luôn mang đến cho anh chị em tôi những bữa cơm canh nóng hổi, ăn ngon đến miếng cuối cùng.

Ngày nay, cuộc sống ở thành phố diễn ra nhanh chóng, các bữa cơm thường có thịt heo, thịt gà và thường xuyên ăn cơm phần vì có nhiều món để chọn, không cần phải cân nhắc, tiết kiệm thời gian nấu nướng. 

Rồi cũng có những lúc thèm nắm rau đồng, thèm nồi cá kho quẹt mẹ cẩn thận ướp kho nhiều giờ cho thật ngon, thèm bữa cơm mẹ nấu đơn giản nhưng đong đầy hương vị quê hương.