Nhóm sinh học

Trong phân loại sinh học, một nhóm sinh học (kingdom hoặc regnum) là cấp phân loại cao nhất (theo truyền thống), hoặc ngay dưới lãnh giới (trong hệ thống ba lãnh giới hiện nay). Mỗi nhóm sinh học được chia thành các cấp nhỏ hơn, gọi là ngành (thường là 'phylum', nhưng đối với thực vật thì hay dùng 'division'). Hiện tại, tại Hoa Kỳ, hệ thống phân loại đang sử dụng 6 nhóm sinh học:

• Animal - Động vật
• Plantae - Thực vật
• Fungi - Nấm
• Protista - Sinh vật Nguyên sinh
• Archaea - Vi khuẩn cổ
• Bacteria - Vi khuẩn

Ngược lại, ở Anh và Australia, hệ thống phân loại phổ biến là 5 nhóm sinh học:

• Animalia - Động vật
• Plantae - Thực vật
• Fungi - Nấm
• Protista - Sinh vật Nguyên sinh
• Monera - Sinh vật Đơn bào

Carolus Linnaeus đã phân chia sự sống thành hai nhóm chính: Animalia cho động vật và Vegetabilia cho thực vật (ông cũng xem xét khoáng vật và đưa vào một nhóm thứ ba gọi là Mineralia). Linnaeus chia các nhóm này thành các lớp, sau này được gọi là phylum cho động vật và division cho thực vật. Khi phát hiện các sinh vật đơn bào, chúng được phân chia vào hai nhóm: dạng di chuyển thuộc Protozoa trong động vật, còn tảo và vi khuẩn thuộc Thallophyta hay Protophyta trong thực vật. Do khó phân loại, Ernst Haeckel đã đề xuất thêm một nhóm thứ ba, Protista, để bao gồm những sinh vật khó phân loại.

Hai siêu giới và bốn nhóm chính

Sự phát hiện vi khuẩn với cấu trúc tế bào đặc biệt - tế bào vi khuẩn có một hoặc hai lớp màng gần bề mặt, khác với các sinh vật khác có cấu trúc phức tạp hơn với nhân và cơ quan nội tế bào phân chia bằng màng nội tế bào - đã dẫn đến việc Edouard Chatton đề xuất phân loại sự sống thành Eukaryota (sinh vật có nhân) và Prokaryota (sinh vật không nhân).

Đề xuất của Chatton không được chấp nhận ngay lập tức; hệ thống phổ biến hơn của Herbert Copeland xếp các sinh vật nhân sơ (Prokaryota) vào một nhóm riêng, ban đầu gọi là Mychota nhưng sau đó đổi tên thành Monera hoặc Bacteria. Hệ thống bốn nhóm của Copeland đưa tất cả các sinh vật nhân thực không thuộc động vật hoặc thực vật vào nhóm Protista.

Ngày càng rõ ràng rằng sự khác biệt giữa sinh vật có nhân và không có nhân rất quan trọng, và Stanier cùng C.B. van Niel đã phổ biến ý tưởng của Chatton vào thập niên 1960.

Hệ thống năm giới

Robert Whittaker đã thêm một giới mới cho nấm, gọi là Fungi. Kết quả là Hệ thống năm giới được đề xuất vào năm 1968 đã trở thành tiêu chuẩn phổ biến và vẫn được sử dụng rộng rãi trong nhiều tài liệu sinh học, hoặc làm nền tảng cho các hệ thống phân loại mới hơn. Hệ thống này dựa vào cách thức sinh vật lấy dưỡng chất:

• Plantae là sinh vật đa bào tự dưỡng.
• Animalia là sinh vật đa bào dị dưỡng.
• Fungi là sinh vật đa bào hoại sinh.
• Protista và Monera bao gồm các sinh vật đơn bào và tế bào đơn giản.

Sáu giới

Vào những năm 1980, sự quan trọng của phát sinh loài học đã nổi bật, dẫn đến việc định nghĩa lại các giới như các nhóm đơn ngành—những nhóm có mối quan hệ gần gũi. Các giới Animalia, Plantae, Fungi thường được coi là các nhóm cốt lõi của các sinh vật có quan hệ gần gũi, trong khi những sinh vật khác được xếp vào Protista. Carl Woese, dựa trên nghiên cứu RNA, đã chia Prokaryota (giới Monera) thành hai nhóm: Eubacteria (vi khuẩn thực) và Archaebacteria (vi khuẩn cổ). Ông đề xuất hệ thống Ba Giới Chính (Urkingdom) gồm thực vật, động vật, sinh vật nguyên sinh, và nấm trong một giới chính của sinh vật có nhân. Eubacteria và Archaebacteria tạo thành hai urkingdom khác. Hệ thống sáu giới là sự kết hợp của hệ thống năm giới và hệ thống ba giới của Woese, và đã trở thành chuẩn trong nhiều tài liệu.

Một số giới sinh vật có nhân thực mới đã được đề xuất, nhưng phần lớn nhanh chóng bị loại bỏ, hạ xuống cấp thấp hơn, hoặc bị hủy bỏ. Giới Chromista của Cavalier-Smith, bao gồm các sinh vật như tảo bẹ, tảo cát, và thủy khuẩn, vẫn được sử dụng phổ biến. Sinh vật nhân thực được chia thành ba nhóm chủ yếu là dị dưỡng (Animalia, Fungi, Protozoa) và hai nhóm chủ yếu quang hợp (Plantae, Chromista), nhưng việc sử dụng vẫn hạn chế do sự không chắc chắn về tính đơn ngành của hai giới cuối.

Woese nhấn mạnh việc so sánh gen để phân loại, dựa trên RNA ribosome. Mặc dù thực vật và động vật trông khác nhau, cả hai đều là sinh vật có nhân với cấu trúc tế bào tương tự, khác biệt với Eubacteria và Archaebacteria. Cả thực vật, động vật, nấm, và sinh vật nguyên sinh có cấu trúc gen tương tự nhau hơn so với Eubacteria và Archaebacteria. Woese phát hiện rằng các sinh vật có nhân có quan hệ di truyền gần gũi hơn với Archaebacteria so với Eubacteria. Do đó, ông thiết lập hệ thống ba vực, trong đó hợp nhất các giới Eukaryota thành vực Eukarya, dựa trên sự tương đồng gen với Bacteria và Archaea. Ông cũng công nhận giới Protista không phải là nhóm đơn ngành và có thể được chia nhỏ hơn, ví dụ như Protozoa và Chromista.

Tổng quan

Lưu ý rằng sự tương đương trong bảng trên không hoàn toàn chính xác. Chẳng hạn, Haeckel đã xếp tảo đỏ (Florideae của Haeckel, hiện nay là Florideophyceae) và tảo lục-lam (Archephyta của Haeckel; hiện nay là Cyanobacteria) vào giới Plantae của ông. Tuy nhiên, hiện tại chúng thuộc về Protista và Bacteria. Dù vậy, bảng này cung cấp một sự đơn giản hóa hữu ích; các vực trong bảng được coi là của Chatton, dù thực tế ông không phân cấp cho hai nhóm này và cũng không đặt tên chính thức cho chúng.

• Miêu tả theo nhánh học
• Hệ thống phân loại
• Phân loại giới Động vật

Liên kết ngoài

• Khái niệm về năm giới Lưu trữ ngày 2008-02-19 trên Wayback Machine
• Phân loại của Whittaker Lưu trữ ngày 2008-01-05 trên Wayback Machine