Nhuận bút là gì? Khám phá 6 công việc có mức nhuận bút cao

Nếu bạn làm trong lĩnh vực viết nội dung, báo chí hay blog, chắc chắn bạn đã nghe qua thuật ngữ nhuận bút. Hãy cùng Mytour tìm hiểu nhuận bút là gì? Mỗi sản phẩm viết lách sẽ nhận được bao nhiêu tiền nhuận bút qua bài viết dưới đây!

I. Nhuận bút nghĩa là gì?

Theo quy định tại Điều 3, Nghị định 21/2015NĐ-CP, nhuận bút là số tiền mà tổ chức, cá nhân khai thác và sử dụng tác phẩm phải trả cho tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả khi tác phẩm đó được khai thác.

Đơn giản mà nói, nhuận bút là khoản thù lao dành cho các tác phẩm, bài viết mà bạn được thuê viết theo yêu cầu của người thuê, có thể là cá nhân hoặc doanh nghiệp cụ thể.

Ngoài ra, để khuyến khích tác giả sáng tác thêm nhiều tác phẩm nổi bật về các chủ đề khác nhau, người thuê có thể trả thêm một khoản gọi là nhuận bút khuyến khích.

II. Ai là người được hưởng nhuận bút?

Tùy thuộc vào loại hình tác phẩm và giá trị của nó, các đối tượng liên quan đến việc sáng tạo và sản xuất tác phẩm sẽ nhận được mức nhuận bút khác nhau theo quy định của Nhà nước. Cụ thể, theo Nghị định số 18/2014/NĐ-CP, những người được hưởng nhuận bút được phân thành 3 nhóm.

Nhóm thứ nhất:

Điều 6. Các đối tượng nhận nhuận bút, thù lao từ tác phẩm báo in và báo điện tử

• Tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm được cơ quan báo chí khai thác.
• Lãnh đạo cơ quan báo chí, biên tập viên và những người tham gia vào việc thực hiện các công việc liên quan đến tác phẩm báo chí.
• Người sưu tầm tài liệu, cung cấp thông tin phục vụ cho việc sáng tạo tác phẩm báo chí.

Nhóm thứ hai:

Điều 9. Các đối tượng hưởng nhuận bút, thù lao từ tác phẩm báo nói và báo hình

• Tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm được cơ quan báo nói và báo hình khai thác.
• Biên kịch, đạo diễn, nhạc sĩ (không bao gồm phần nhạc qua băng tư liệu) – đối với báo nói.
• Biên kịch, đạo diễn, quay phim, người dựng phim, nhạc sĩ (không bao gồm phần nhạc qua băng tư liệu), họa sĩ – đối với báo hình.
• Lãnh đạo cơ quan báo nói và báo hình, phát thanh viên, biên tập viên, diễn viên sân khấu, điện ảnh và các loại hình nghệ thuật khác, đạo diễn chương trình, người chỉ huy dàn dựng âm nhạc, người thiết kế ánh sáng, trợ lý nghệ thuật, đạo diễn và chuyên viên kỹ thuật âm thanh, quay phim kỹ xảo sẽ được trả thù lao.

Nhóm thứ ba:

Điều 12. Các đối tượng nhận nhuận bút, thù lao từ xuất bản phẩm

• Tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả của xuất bản phẩm được cơ quan, tổ chức sử dụng trả nhuận bút.
• Người sưu tầm, hiệu đính tác phẩm, người cung cấp tác phẩm, văn bản, tài liệu được cơ quan, tổ chức sử dụng xuất bản phẩm sẽ nhận thù lao.

a) Tác phẩm văn học nghệ thuật dân gian;

b) Văn bản của các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức kinh tế và các bản dịch của những văn bản đó.

• Biên tập viên sẽ được cơ quan, tổ chức sử dụng xuất bản phẩm trả thù lao dựa trên mức độ đóng góp của họ vào nội dung bản thảo.

Nhuận bút và tiền thù lao được tính vào giá thành của xuất bản phẩm.

Các quy định cụ thể về những cá nhân được hưởng nhuận bút theo tính chất của tác phẩm cũng giúp bảo vệ quyền sở hữu tác phẩm và giữ gìn giá trị của các tác phẩm đã được công khai xuất bản.

III. Nhuận bút được trả theo nguyên tắc gì?

Nguyên tắc chi trả nhuận bút được quy định tại Điều 4 Nghị định 21/2015/NĐ-CP về nhuận bút và thù lao đối với các tác phẩm điện ảnh, sân khấu, nhiếp ảnh, mỹ thuật, múa, nhạc, văn học và những tác phẩm khác.

Theo quy định này, nguyên tắc trả nhuận bút được xác định dựa trên các yếu tố như sau:

• Loại hình, chất lượng, số lượng và hình thức khai thác, sử dụng tác phẩm: Tác phẩm có loại hình, chất lượng cao hơn, số lượng lớn hơn, và hình thức khai thác, sử dụng phổ biến hơn sẽ nhận được nhuận bút cao hơn.
• Mức độ đóng góp của tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả: Nếu tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả có đóng góp nhiều hơn thì nhuận bút cũng sẽ cao hơn.
• Hiệu quả kinh tế và xã hội của tác phẩm: Tác phẩm mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội cao hơn sẽ được trả nhuận bút cao hơn.

Ngoài ra, nguyên tắc trả nhuận bút còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như:

• Cơ chế thị trường: Nhu cầu và khả năng chi trả của thị trường đối với tác phẩm.
• Thỏa thuận giữa tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả và bên sử dụng tác phẩm: Các bên có thể thỏa thuận mức nhuận bút cho tác phẩm, nhưng không được trái với quy định pháp luật.

Theo đó, mức nhuận bút sẽ được xác định dựa trên công thức:

Nhuận bút = Hệ số nhuận bút x Giá trị một đơn vị hệ số nhuận bút

IV. Những công việc kiếm tiền từ nhuận bút

1. Viết nội dung SEO

Đây là một công việc rất phổ biến dành cho các bạn sinh viên và học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường. Công việc này yêu cầu bạn có kiến thức cơ bản về SEO và khả năng tìm kiếm thông tin, từ đó triển khai một bài viết sao cho tối ưu và phù hợp với yêu cầu của nhà tuyển dụng. Việc viết nội dung SEO không chỉ giúp bạn rèn luyện khả năng viết mà còn mở rộng kinh nghiệm và hiểu biết về nhiều chủ đề trong cuộc sống.

Mức thu nhập từ công việc này thường dao động trong khoảng từ 100.000 – 300.000 đồng cho mỗi bài viết. Bạn cũng cần hoàn thành công việc đúng hạn và tuân thủ các yêu cầu cũng như quy tắc đã được đưa ra. Tùy thuộc vào thời gian rảnh và kinh nghiệm của bạn, thu nhập có thể tăng cao hơn.

2. Viết bài cho blog

Viết blog là một trong những công việc thu hút sự quan tâm lớn từ các bạn sinh viên. Đây cũng là một nghề có khả năng mang lại thu nhập cao dựa trên những kiến thức, trải nghiệm, chủ đề hoặc thông tin mà bạn chia sẻ trực tuyến.

Công việc của bạn là xây dựng một trang blog thu hút đông đảo người đọc thông qua những nội dung độc đáo và kiến thức mà bạn chia sẻ. Sau đó, bạn có thể chèn quảng cáo vào blog, tiếp thị các sản phẩm liên kết, hoặc thậm chí mở lớp dạy học mà bạn có khả năng cung cấp cho những người ghé thăm. Thu nhập từ công việc này có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau và không có mức cố định.

3. Viết bài trên mạng xã hội

Với sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng mạng xã hội, đây là nơi lý tưởng để kết nối và tiếp cận lượng lớn người dùng. Việc viết bài quảng cáo cho sản phẩm của doanh nghiệp, công ty hoặc cá nhân có thể mang lại cho bạn nguồn thu nhập khá ổn định, thậm chí rất cao nếu bài viết nhận được nhiều sự tương tác và tạo ra giá trị.

Công việc này yêu cầu bạn phải nhạy bén với xu hướng, có khả năng sáng tạo và kết nối doanh nghiệp với cộng đồng. Mức thu nhập cho công việc này nằm trong khoảng từ 70.000 đến 500.000 đồng cho mỗi bài viết, tùy thuộc vào mức độ tương tác của bài viết đó. Hơn nữa, đây còn là cơ hội để bạn phát triển khả năng sáng tạo và tích lũy nhiều kinh nghiệm quý báu cho sự nghiệp viết nội dung của mình.

4. Viết báo

Đây là một trong những công việc mang lại thu nhập khá ổn định theo thời gian. Tuy nhiên, nhiều bạn có thể thắc mắc rằng “Nhuận bút báo nào cao nhất?” và “Nhuận bút của báo Tuổi Trẻ hay Hoa Học Trò là bao nhiêu?”. Để giải đáp những câu hỏi này, bạn cần hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến mức nhuận bút của các đầu báo, bao gồm:

• Loại hình tác phẩm: Tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật, khoa học, kinh tế, xã hội,…
• Chất lượng tác phẩm: Tác phẩm có nội dung mới mẻ, hấp dẫn, và có giá trị tư tưởng, nghệ thuật,…
• Kích thước tác phẩm: Số trang, số ký tự,…
• Độ dài tác phẩm: Tác phẩm ngắn, trung bình, dài,…
• Hình thức sử dụng tác phẩm: Tác phẩm được xuất bản trên báo in, báo điện tử, tạp chí,…

Lưu ý: Mức giá nhuận bút trên chỉ mang tính chất tham khảo. Để biết thông tin chính xác, bạn nên trao đổi trực tiếp với các đầu báo để nắm được mức giá cụ thể nhất.

5. Viết truyện 

Trở thành một tác giả tự do hoặc dịch những câu chuyện nổi bật từ các website và diễn đàn quốc tế có thể giúp bạn kiếm được một nguồn thu nhập ổn định từ nhuận bút. Bạn có thể bắt đầu bằng cách sáng tác những câu chuyện do chính mình viết.

Nếu bạn tự tin với khả năng ngoại ngữ của mình như tiếng Anh, tiếng Trung, hay tiếng Hàn, bạn cũng có thể thử sức với việc dịch các mẩu truyện ngắn, truyện dài hoặc truyện tranh sang tiếng Việt. Bạn có thể khám phá và làm việc tự do bằng cách xây dựng một cộng đồng yêu thích truyện tranh trên mạng xã hội hoặc hợp tác với các tác giả và website truyện.

6. Viết kịch bản video

Với sự bùng nổ của các nền tảng video như YouTube và TikTok, việc các nhà sáng tạo nội dung đầu tư cho mình một ekip chuyên nghiệp là rất quan trọng. Một trong những vị trí quan trọng trong ekip đó chính là người viết kịch bản cho video.

Công việc của bạn liên quan đến việc nghĩ ra và sáng tạo các nội dung video hấp dẫn để thu hút khán giả, khiến họ cảm thấy thích thú và ấn tượng với những gì bạn tạo ra. Mức thu nhập cho công việc này thường được xác định dựa trên tốc độ sản xuất nội dung và mức độ thu hút của video với người xem.

V. Một số lưu ý khi nhận nhuận bút

Nhuận bút có thể hiểu đơn giản là khoản tiền bạn nhận được cho những sản phẩm nội dung sáng tạo của mình. Tuy nhiên, khi nhận nhuận bút, bạn cũng cần chú ý đến một số điểm quan trọng như sau:

• Trước khi bắt đầu công việc, hãy kiểm tra cẩn thận tất cả các điều khoản trong hợp đồng với bên trả nhuận bút.
• Quyền sở hữu tác phẩm rất quan trọng, đặc biệt khi tác phẩm đó được biết đến rộng rãi và mang lại lợi ích cho bên sử dụng. Do đó, cần trao đổi kỹ lưỡng về quyền sở hữu tác phẩm.
• Trước khi bắt tay vào công việc, bạn cũng nên xác định rõ ràng mức nhuận bút bạn sẽ nhận được sau khi hoàn thành sản phẩm, cùng với các điều khoản liên quan đến thời gian thanh toán.
• Trao đổi chi tiết về các chỉnh sửa cần thiết và tính pháp lý sau khi sản phẩm nội dung mà bạn tạo ra được đưa vào sử dụng.