TPO - Nguy cơ mắc ung thư gan không đều giữa các cá nhân. Nghiên cứu cho thấy một số nhóm người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nhiều so với người bình thường.
Theo bác sĩ Trần Văn Hà (BV K Tân Triều), nhóm người đứng đầu danh sách có nguy cơ cao mắc ung thư gan là những người nhiễm virus viêm gan B hoặc C.
Nghiên cứu cho thấy một số nhóm người có nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn nhiều so với người bình thường.
Bác sĩ Hà giải thích: Virus xâm nhập vào gan, gây viêm nhiễm mãn tính, phá hủy tế bào gan và thay thế bằng mô sẹo, dẫn đến xơ gan. Đây là giai đoạn tiền ung thư, nơi tế bào gan bắt đầu biến đổi ác tính. Viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan, chiếm hơn 50% các trường hợp. Viêm gan C cũng nguy hiểm, dù tỷ lệ chuyển thành ung thư thấp hơn nhưng vẫn đáng lo ngại. Nguy cơ ung thư gan cao hơn ở những người đồng nhiễm cả hai loại virus, có hệ miễn dịch yếu, nghiện rượu hoặc mắc các bệnh gan khác. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh gan, đặc biệt là viêm gan B, C là rất quan trọng để ngăn ngừa ung thư gan.
Thứ hai là nhóm người mắc xơ gan. Khi gan bị tổn thương nặng, các tế bào gan lành bị thay thế bằng mô sẹo, giảm chức năng gan và tạo điều kiện cho tế bào ung thư phát triển. Những người xơ gan, đặc biệt là do viêm gan B hoặc C, hoặc lạm dụng rượu bia, có nguy cơ ung thư gan cao. Quá trình này diễn ra âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng giai đoạn đầu, khiến việc phát hiện khó khăn. Xơ gan càng nặng, nguy cơ ung thư càng cao. Do đó, tầm soát ung thư gan định kỳ là rất quan trọng đối với bệnh nhân xơ gan để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, nâng cao khả năng sống sót.
Thứ ba là nhóm người nghiện rượu. Rượu được gan chuyển hóa, sản sinh chất độc hại làm tổn thương tế bào gan, gây viêm gan, xơ gan và cuối cùng là ung thư gan. Tiêu thụ rượu kéo dài và quá mức khiến gan làm việc quá tải, tế bào gan bị tổn thương nghiêm trọng, tạo điều kiện cho ung thư phát triển. Nguy cơ ung thư gan ở người nghiện rượu cao gấp nhiều lần so với người bình thường. Đặc biệt, những người vừa nghiện rượu vừa nhiễm virus viêm gan B hoặc C có nguy cơ cao hơn. Cai rượu hoàn toàn là cần thiết để giảm nguy cơ ung thư gan và các bệnh gan khác.
Những người có tiền sử gia đình mắc ung thư gan thuộc nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh này.
Thứ tư, những người có tiền sử gia đình bị ung thư gan cũng nằm trong nhóm có nguy cơ cao. Gen di truyền đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ung thư. Nếu gia đình có người mắc ung thư gan, đặc biệt là người thân trực hệ như bố mẹ hoặc anh chị em, nguy cơ di truyền đột biến gen gây ung thư cho thế hệ sau là rất cao. Những đột biến này làm giảm khả năng sửa chữa DNA của tế bào gan, tạo điều kiện cho sự phát triển của tế bào ung thư. Yếu tố môi trường và lối sống không lành mạnh như hút thuốc, uống rượu, và ăn uống không đúng cách cũng có thể tương tác với yếu tố di truyền, làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Vì vậy, người có tiền sử gia đình mắc ung thư gan cần chú ý tầm soát và khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Thứ năm, những người tiếp xúc với chất độc hại như aflatoxin (có trong hạt và ngũ cốc bị mốc), vinyl chloride (dùng trong công nghiệp nhựa), và một số hóa chất công nghiệp khác có nguy cơ cao mắc ung thư gan. Những hóa chất này gây tổn thương gan nghiêm trọng, dẫn đến viêm nhiễm mãn tính, xơ gan và cuối cùng là ung thư gan. Chúng có khả năng biến đổi cấu trúc DNA của tế bào gan, gây đột biến gen và kích thích sự phát triển của tế bào ung thư. Nguy cơ ung thư gan càng cao hơn ở những người tiếp xúc với chất độc hại và có các yếu tố nguy cơ khác như viêm gan B, C, nghiện rượu, hoặc béo phì.
Tầm soát ung thư gan định kỳ là rất quan trọng đối với bệnh nhân xơ gan để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và điều trị kịp thời, từ đó nâng cao khả năng sống sót.
Để giảm nguy cơ mắc ung thư gan, bác sĩ khuyến cáo: tiêm vắc xin viêm gan B, khám sức khỏe định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh (ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, tránh rượu bia, không hút thuốc), điều trị kịp thời các bệnh gan, và tránh tiếp xúc với chất độc hại.