Buzz
Xin chào các bạn. Mình là Tiến - một sinh viên năm hai yêu thích Ngữ văn và việc sáng tạo với từ ngữ. Không phải là người xuất sắc với kiến thức, mình muốn chia sẻ những gì mình thu hoạch được sau những lần thi học sinh giỏi. Không phức tạp, không lý thuyết dài dòng, mình ở đây để chia sẻ những phương pháp, kinh nghiệm mà mình đã áp dụng và đã có kết quả tốt.
1. HIỂU RÕ CẤU TRÚC ĐỀ VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI
Điều này rất quan trọng đối với mọi học sinh. Hiểu rõ cấu trúc đề có nghĩa là gì? Học sinh cần nắm được đề gồm bao nhiêu câu, nội dung chính của các câu thường được triển khai như thế nào, yêu cầu ra sao, hướng đề là đóng hay mở để có sự chuẩn bị tốt nhất trước khi bước vào phòng thi.
Học sinh nên tham khảo các đề thi gần đây hoặc ra thi (khu vực hiện tại của bạn). Cá nhân mình thấy khi tham gia các kỳ thi học sinh giỏi TP.HCM, đề thường khá mở và không ép học sinh triển khai trong khuôn khổ. Điều này sẽ giúp học sinh tự do sáng tạo và thoải mái hơn trong việc lập luận và dẫn chứng.
Học sinh cũng có thể tham khảo các sách tổng hợp đề thi như: Tuyển tập đề thi Olympic 30 tháng 4 hoặc các đề thi trước đó trên internet.
Cách thức làm bài như thế nào?
Nguồn: Dribble
2. “NÂNG CẤP” CÂU TỪ VÀ CÁCH DIỄN ĐẠT
Nếu đã tham gia cuộc thi học sinh giỏi, việc sử dụng câu từ và phong cách diễn đạt thông thường sẽ không tạo nên sự khác biệt so với những bài khác.
Thay vì viết rằng “Tác giả đã tạo ra một tác phẩm tuyệt vời”, ta có thể tùy biến câu từ và phong cách diễn đạt một cách sáng tạo hơn như sau: “Bằng việc kết hợp tất cả những trải nghiệm thực tế cùng với trái tim đam mê và sự rung động trước vẻ đẹp của cuộc sống, tác giả… đã tạo ra một tác phẩm tinh thần đầy ấn tượng…”
Trong việc khen ngợi tác giả, không chỉ nên dùng các cụm từ như: “Tác giả đã rất tinh tế khi sử dụng phép nhân hóa để…” mà chúng ta có thể biến tấu thành “Với bút văn sắc sảo, tác giả đã thể hiện sự tinh tế và công phu khi áp dụng phép nhân hóa…”
Thay vì nói: “Tác giả đã mô tả một nhân vật xuất sắc”, ta có thể biến đổi thành: “Tác giả tự như đã nắm bắt được những cảm xúc nhẹ nhàng từ trái tim đong đầy tình yêu của độc giả để tạo nên một nhân vật vô cùng xuất sắc”.
Riêng mình thường áp dụng những cách diễn đạt và cấu trúc câu này trong văn viết và thấy nó mang lại hiệu quả và sự khác biệt so với những văn bản sử dụng lối diễn đạt truyền thống khác.
3. KHÔNG CẦN HỌC NHIỀU, CHỈ CẦN HỌC CHẮC
Trước khi thi, mình không bao giờ đọc quá nhiều tác phẩm, quá nhiều lý luận và phê phán văn học vì không sử dụng hết mà chỉ học những điều chắc chắn. Nhiều người sẽ nói rằng: “Không biết đề nào đâu, học hết cho chắc!”, mình đồng ý với quan điểm đó nhưng mình nghĩ văn học không phải lúc nào cũng quan trọng, dù bạn đọc tác phẩm nào đi chăng nữa thì giá trị, ý nghĩa của văn học vẫn nằm ở trung tâm. Vì nó đã là tác phẩm văn học, nó sẽ không bao giờ mất đi ý nghĩa của nó, dù bạn đọc nó bao nhiêu lần đi chăng nữa.
Vì vậy, mỗi giai đoạn, mỗi loại văn mình sẽ chọn học vài tác phẩm, vài nhân vật đại diện để nắm bắt. Không cần học quá nhiều, chỉ cần hiểu rõ tình tiết, nội dung, và nghệ thuật là đủ. Nếu học quá nhiều mà không chắc chắn thì sẽ quên mất, không biết áp dụng vào đề thi thực tế, và việc phân tích cũng trở nên vô nghĩa!
4. TỦ MỌI THỨ
Quan trọng nhất là phải tập trung vào phần mở bài. “Tại sao lại tập trung vào mở bài?”, mở bài mới là điều quan trọng, không phải là mở bài cho từng đề một, không có gì đặc biệt. Ý của tôi là bạn nên tập trung vào việc tạo ra một phần mở bài có thể áp dụng cho mọi đề. Từ khi tham gia các vòng thi từ trường, huyện cho đến thành phố, dù là lớp 9, 11 hay 12, tôi vẫn chỉ sử dụng một mở bài quen thuộc.
Vì sao?
Bạn sẽ không phí thời gian để suy nghĩ về cách mở bài, viết gì, không thể viết nháp rồi sau đó chép lại. Sao có thời gian để làm như vậy? Đọc đề 5 phút xong phải bắt tay viết ngay. Không chỉ thế, bạn sẽ tự tin khi viết và cảm thấy suôn sẻ hơn, từ đó có động lực để viết phần tiếp theo. Hãy luôn nhớ những câu hay, những cách diễn đạt bạn thấy thích như: khen tác giả lấy câu A, dẫn dắt từ mở bài xuống thân bài lấy câu B, chuyển đoạn lấy câu C,... Tất cả những điều này sẽ giúp bạn tự tin hơn và bài làm sẽ tốt hơn nhiều.
Nguồn: Dribble
5. TÂM LÝ LÀ VŨ KHÍ QUAN TRỌNG NHẤT
Trước khi bước vào phòng thi, nhiều bạn đã trở nên lo lắng và căng thẳng. Ngồi đợi tên vào phòng thi vẫn cố gắng ôn kiến thức. Nhưng điều này không giúp bạn yên tâm hơn, thậm chí còn tăng thêm áp lực và căng thẳng. Trước khi bước vào phòng thi, tôi sẽ tìm kiếm cảm hứng. Tôi sẽ nhìn trời, nhìn mây, nhìn cây, nhìn hoa, nhìn chim và mọi thứ khác.
Văn chương cần phải vươn cao và hòa nhã, tác giả phải có tinh thần lương thiện và nhẹ nhàng. Khi ngồi xuống viết, hãy để ý tưởng tự do trào phúng. Đừng đặt quá nhiều áp lực lên bản thân, không cần phải vượt qua hàng loạt thử thách hay giải mã những bí ẩn. Bước vào phòng thi, hãy thả lỏng, không tự gây thêm áp lực không cần thiết, làm mất ý tưởng và câu từ. Kết quả không cần phải quá nặng nề.
