Em: Anh Hùng ơi, làm sao giải quyết vấn đề này vậy?
Tôi: Em đã thử tự tìm hiểu cách làm trước khi hỏi anh chưa?
Em: Chưa ạ.
Tôi: Nếu anh trả lời ngay cho em, thì bản thân anh sẽ đầu tư 100% trí óc để suy nghĩ, trong khi đó em không có cơ hội để phát triển tư duy. Sau khi anh giải thích, em sẽ học hỏi và áp dụng. Đó mới là tư duy kinh nghiệm. Rất quan trọng.
Em: Tư duy kinh nghiệm là gì ạ?
Tôi:
- Kinh nghiệm là những gì chúng ta học được qua thực tế và trải nghiệm cuộc sống.
- Tư duy kinh nghiệm là khi chúng ta tự động thực hiện một hành động dựa trên kinh nghiệm đã có mà không cần phải hiểu tại sao, không cần suy nghĩ về lý do hoặc cách thức làm khác... thậm chí không còn đặt ra bất kỳ câu hỏi nào.
- Tư duy kinh nghiệm rất nguy hiểm. Nó giống như khi bạn đã học từ kinh nghiệm vấp ngã trên con đường A, sau đó bạn không gặp sự cố tương tự khi đi qua con đường đó vì đã học từ kinh nghiệm. Nhưng khi bạn đối mặt với ổ gà trên con đường B mà không có kinh nghiệm, bạn có thể lại gặp sự cố vì chưa từng trải qua.
- Hãy trở thành người có tư duy kỹ năng. Loại tư duy này đáng giá hơn nhiều.
Em: Tư duy kỹ năng là gì ạ?
Tôi:
- Tư duy kỹ năng là khi chúng ta không ngừng tìm hiểu sâu vào cách thực hiện một vấn đề, để có khả năng đáp ứng linh hoạt trong mọi tình huống.
- Trong trường hợp của em, em có vấn đề cần giải quyết. Thay vì hỏi trực tiếp, em có thể tự tìm hiểu trước cách xử lý. Em có thể đề xuất một số giải pháp, tự đánh giá xem cách làm nào là phù hợp nhất. Khi em làm như vậy, em sẽ kích hoạt bộ não của mình và phát triển tư duy kỹ năng. Khi đó, em có thể tự tin tìm hiểu và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.
- Nếu em luôn chờ đợi lời giải từ người khác, có thể sẽ không phù hợp với vấn đề của em. Kinh nghiệm của họ có thể không áp dụng được cho trường hợp cụ thể của em.
Em: Tại sao không phù hợp ạ?
Tôi: Hãy suy nghĩ về những câu hỏi sau:
- Bối cảnh tạo nên kinh nghiệm của họ có khác biệt so với tình hình mà em đang đối mặt không?
Em: Có, bối cảnh khác nhau ạ. Nhưng em không biết chắc vì em chưa hỏi.
Tôi: Vấn đề mà họ gặp có hoàn toàn giống với vấn đề của em không? Nếu không hoàn toàn giống, liệu cách làm của họ có phù hợp với vấn đề của em không?
Em: Em cũng không biết liệu có giống nhau không.
Tôi: Em có biết được kết quả họ đạt được thông qua kinh nghiệm đó không?
Em: Không, em không biết ạ.
Tôi: Vậy tại sao em lại có thể dễ dàng theo đuổi kinh nghiệm của người khác mà không hiểu được ngữ cảnh, kết quả hoặc tính phù hợp?
- Tư duy kinh nghiệm đáng sợ ở điểm nếu em đối mặt với vấn đề mới mẻ mà không có kinh nghiệm hay cách giải quyết, khả năng thất bại cao.
Nguồn ảnh: pinterest
- Tư duy kỹ năng không phụ thuộc vào tài năng, mà cần sự tỉnh táo và liên tục rèn luyện trí não để hiểu sâu và giải quyết vấn đề. Chúng ta có thể dễ dàng giải quyết vấn đề mới dựa trên kinh nghiệm đã thành công, và chúng ta hiểu rõ ngữ cảnh, kết quả, và cách thức làm.
- Tất nhiên, làm theo tư duy kinh nghiệm thường nhanh và dễ hơn. Nhưng rủi ro trong tương lai cũng lớn hơn. Còn làm theo tư duy kỹ năng mất thời gian và công sức, nhưng sẽ bền vững và có giá trị hơn.
- Hãy trở thành người có tư duy kỹ năng, hãy cố gắng tránh xa khỏi tư duy kinh nghiệm.
Em: Dạ, em cảm ơn ạ.