Buzz
Tại sao bạn không thấy mình cao quý như một chú mèo?
Là con người, chúng ta luôn tự cho mình là vị vua của thế giới. Chúng ta đã chinh phục mặt trăng, thay đổi dòng sông, thậm chí là giải quyết bài toán toán học - điều mà không một loài sinh vật nào có thể làm được. Nếu bạn từng nuôi thú cưng như chó, mèo, lợn, gà, bò, gà… bạn sẽ hiểu rằng bạn là người anh hùng, người ban ơn, và những con vật đó đã được sống trong một mái nhà hạnh phúc dưới bảo vệ của bạn.
Mình từng hoàn toàn tin tưởng vào quan điểm đó cho tới khi gia đình mình nuôi hai chú mèo cách đây 6 năm. Hai chú mèo nhỏ bé, thường xuyên tạo ra rối trong nhà và gây ra những vết trầy cho chủ nhân. Nhưng không ngờ, họ đã thay đổi hoàn toàn quan điểm của gia đình về mối quan hệ giữa con người và thú cưng. Trong hai năm sống chung với họ, hai chú mèo không chỉ để lại cho gia đình mình những kỷ niệm đáng nhớ, mà còn dạy cho mình và em trai rất nhiều bài học quý giá về sự trưởng thành, tình yêu thương và cách đối diện với mất mát.
Hôm nay, khi được đọc sớm cuốn sách Chuyện Người, Chuyện Ngỗng của tác giả trẻ Vũ Hoàng Long về câu chuyện nuôi hai chú ngỗng giữa lòng phố cổ Hà Nội, mình nhớ lại những thời khắc đáng nhớ ấy và muốn chia sẻ cảm xúc. Mình tin rằng tình yêu không chỉ là một cảm xúc riêng của con người, mà còn có thể hiện hữu giữa con người và các loài khác; và để hiểu rõ hơn về tình cảm đặc biệt đó, chúng ta cần trải qua nhiều trải nghiệm hơn là chỉ có kiến thức lý thuyết.
Bài Học Đầu Tiên: Yêu Thương Đi Đôi Với Trách Nhiệm
Chắc chắn mọi người đã từng nuôi thú cưng đều đồng ý với quan điểm này.
Hai chú mèo nhà tôi, chú lớn được đặt tên là Puppy, sau đó Puppy sinh ra chú nhỏ được gọi là Jerry. Đừng hỏi tại sao 2 con mèo lại được đặt tên là 'cún con' và 'chuột' - khi đã đặt tên cho lũ thú cưng trong nhà thì không gì có thể lý giải được!
Puppy và Jerry từng là nguyên nhân của rất nhiều cuộc cãi vã, biểu hiện cho sự khác biệt thế hệ trong gia đình tôi. Ban đầu, bố mẹ tôi cứng rắn nói 'không' với việc nuôi thú cưng trong nhà, bởi vì cả gia đình đều bận rộn và không có thời gian để chăm sóc và làm vệ sinh cho chúng, cùng với một loạt các bất tiện khác. Bất kể nỗ lực phản đối đó, tôi và em trai đã lén lút nhận nuôi Puppy khi bố mẹ vắng nhà. Một ngày nọ, khi bố mẹ trở về từ công việc, họ đã thấy một sinh vật nhỏ nhắn đang rùng rợn khắp nhà.
Vẫn là Puppy và Jerry, chỉ vài tuần sau 'cuộc chiến', chúng trở thành đề tài chiếm tới 80% cuộc trò chuyện trong bữa cơm mỗi tối, giúp gắn kết những người lớn mệt mỏi với cuộc sống bận rộn. 'Hôm nay mẹ rán cá, nó lên đỉnh tủ ngồi nhìn mãi'; 'Nó cắn nát đôi dép của bố rồi'... và cứ thế. Thậm chí, dần dần tôi và em trai trở thành 'công dân hạng 2' trong nhà, câu đầu tiên mẹ tôi hỏi khi về nhà sẽ là: Đã cho mèo ăn chưa???
Ngày đầu về nhà của Puppy
Câu chuyện trách nhiệm bắt đầu từ những việc đơn giản như việc dọn vệ sinh. Chúng tôi không quá quan tâm đến những 'chi tiết' như vậy khi mang Puppy về nhà. Bố tôi - một người rất sạch sẽ - thường 'phát điên' vì vệ sinh và nước tiểu của mèo khắp nơi trong nhà. Vấn đề này đã gây ra tranh cãi và Puppy buộc phải 'du học' tại nhà của bác - vì nhà bác có sân rộng - và chúng tôi chỉ được mang Puppy về nhà chơi vào cuối tuần. Câu chuyện nuôi mèo có thể đã kết thúc nếu không có cát vệ sinh cho mèo. Puppy cuối cùng đã được học cách vệ sinh đúng chỗ.
Tiếp theo là câu chuyện về việc sinh sản. Chúng tôi biết Puppy là cái, nhưng không nghiên cứu nhiều về việc Puppy có thai, cho đến một ngày khi tôi về nhà và phát hiện ra một con mèo con nằm trong chăn lạnh. Puppy bắt đầu sinh khi không có ai ở nhà. Nó gào thét cầu cứu, nhưng không có ai để giúp đỡ.
Lúc 11h đêm, khi trời mưa nặng, chúng tôi đưa Puppy đi taxi tới bác sĩ thú y hơn 20 cây số, sau khi bác sĩ gần nhà từ chối giúp đỡ. Puppy gặp khó khăn khi sinh con thứ ba, sau khi con mèo đầu tiên qua đời, và sau Jerry mèo con.
Ca phẫu thuật bắt đầu lúc nửa đêm, trên bàn phẫu thuật giữa phòng khách của bác sĩ. Khi lưỡi dao chạm vào da của Puppy và máu đầu tiên xuất hiện, tôi cắn răng và rơi nước mắt. Đêm đó chúng tôi không thể cứu sống con mèo thứ ba, nhưng đã cứu sống Puppy. Trong tình trạng đau đớn, tôi chỉ nhớ lời của mẹ: Yêu thích không đủ, đừng để sở thích của bạn làm hại đến loài vật.
Tôi thức trắng suốt hai ngày sau đó để chăm sóc Puppy vì nó không thể tự đi vệ sinh và ăn, vết mổ đau và Jerry không ngừng kêu vì mèo mẹ không đủ sữa cho bú. Khi nhìn thấy họ chịu đựng đau đớn, tôi cảm thấy lỗi lầm. Rất nhiều.
Sau này khi đã có gia đình và con cái, tôi hiểu rõ hơn rằng trách nhiệm luôn đi kèm với tình yêu. Nếu bạn đã nuôi thú cưng trong gia đình, bạn sẽ hiểu rằng việc chăm sóc tụi chúng cũng tương tự như việc chăm sóc một đứa trẻ. Đều cần sự chăm sóc, kiến thức và khả năng xử lý tình huống linh hoạt. Làm thế nào khi thú cưng bị ốm? Bạn sẽ làm gì khi gặp tai nạn? Lịch tiêm phòng như thế nào?
Một số bạn của tôi đã nói đùa rằng việc nuôi thú cưng chính là một bước chuẩn bị trước khi trở thành cha mẹ. Tôi hoàn toàn đồng ý - việc chăm sóc lũ chó mèo, hoặc thậm chí là ngỗng, thực sự có thể dạy cho chúng ta cách trưởng thành, có trách nhiệm và kiến thức.
Bài học thứ 2: Trưởng thành là biết yêu thương vô điều kiện
Điều này có vẻ không hợp lý, đặc biệt khi chúng ta đã dành rất nhiều thời gian, tâm huyết và tiền bạc cho thú cưng. Tình yêu này có chỉ là một chiều sao?
Có người đã nói rằng tình yêu thực sự là mong muốn điều tốt đẹp nhất cho người mà chúng ta yêu mà không đòi hỏi sự đền đáp. Tôi nghĩ điều này cũng đúng với mèo và thú cưng nói chung. Đôi mắt xanh của Jerry mèo con hay sự thông minh của Puppy đã xóa tan tất cả phiền muộn mà chúng gây ra, như việc dọn dẹp, chuẩn bị thức ăn, hay lo lắng khi chúng trở về sau một ngày chơi với chân bị thương.
Nhìn lại sau này, tôi cảm thấy tình cảm đó thực sự đẹp đẽ và trong trẻo nhưng ngôn từ không thể diễn tả hết, theo cách nói của thế hệ Gen Z hoặc 'hồn nhiên' theo ngôn từ của các nhà văn.
Hãy nhìn tư thế ngủ vô duyên của Jerry mà xem, làm sao mà không yêu nó vô điều kiện:
Khác với người bạn đang theo đuổi, yêu thương hoặc đã kết hôn, một chú chó, mèo hoặc ngỗng không biết cách thể hiện tình cảm của chúng và đáp lại bạn như thế nào. Chúng không nói lên lời “cảm ơn” hay “xin lỗi”.
Tuy nhiên, suốt hơn 2 năm sống với Puppy và Jerry mèo con, mỗi khi chúng đặt đầu vào chân mình, ngồi chờ bữa ăn, hoặc lẻn vào giường khi mình đã ngủ say, hay thậm chí là đứng gần khi mình buồn, mình cảm nhận được những cảm xúc dịu dàng trong lòng. Với Vũ Hoàng Long, con ngỗng của cậu đã đứng nhìn bà khi bà ốm. Mình không biết đó có phải là cách của động vật để thể hiện tình yêu của chúng hay không, hay chỉ là sự tò mò của chúng, hoặc đơn giản là chúng thích làm điều đó mà không cần quan tâm tới con người.
Nhưng điều đó có gì sai?
Loài vật đã dạy cho chúng ta biết về tình yêu thương vô điều kiện, giống như tình yêu của cha mẹ dành cho con cái. Sự im lặng của chúng cho thấy tình thương cao nhất là sự thông cảm.
Ở đây, đó thậm chí là một tình yêu giữa các loài. Ta không cần phản hồi từ chúng, chỉ cần thưởng thức những khoảnh khắc hạnh phúc bên nhau. Đó là đủ.
Bài học số 3: Đương đầu với những tổn thất
Một buổi trưa hè, không nhớ ngày cụ thể, chú mèo nhỏ Jerry rời bỏ tổ ấm của chúng tôi. Cả gia đình đã lùng sục khắp nơi trên đường phố, hỏi thăm hàng xóm nhưng không có dấu vết nào. Trước đó, cách đây khoảng nửa năm, Puppy cũng biến mất vào một ngày bình thường. Không biết liệu Puppy và Jerry có đi lạc mất hay bị lấy mất bởi kẻ trộm mèo, hay chỉ đơn giản là tìm được một nơi mới phù hợp hơn. Chúng tôi không tìm ra lời giải cho điều đó.
Chúng ta luôn phải chấp nhận sự thật rằng cuộc đời của thú cưng ngắn ngủi hơn của con người, ngay cả khi chúng không gặp bất kỳ bệnh tật nào. Bạn sẽ phải đối mặt với việc chia tay hoặc mất mát của chúng. Nỗi buồn sẽ ở lại với bạn, thậm chí còn lâu dài hơn.
Sau khi Puppy và Jerry ra đi, không ai trong gia đình nhắc đến việc nuôi thú cưng nữa. Đôi khi, chúng tôi cảm thấy lo sợ liệu cả hai đã gặp phải điều tồi tệ từ một kẻ trộm tâm thần nào đó, bị đánh bại và mang đi, hay đơn giản chỉ là họ tìm được một nơi mới. Nỗi buồn ấy chôn sâu vào tâm trí của chúng tôi và em trai, có lẽ ba mẹ cũng cảm nhận được điều đó nhưng chưa bao giờ nói ra. Cho đến khi cuộc sống quay trở lại với bận rộn của mình, giống như trước khi Puppy và Jerry đến.
Một phần của quá trình trưởng thành là phải đối mặt với sự mất mát. Khi tôi lên mười sáu, lần đầu tiên tôi hiểu cảm giác đau lòng khi bà ngoại qua đời vì căn bệnh nan y. Những kinh nghiệm trước đó đã dạy tôi rằng có rất nhiều thứ nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta, bao gồm việc chia tay với những người thân yêu. Chúng ta chỉ có thể tập trung vào những gì chúng ta có thể kiểm soát, như khoảnh khắc hiện tại.
Việc Puppy và Jerry ra đi tạo ra một khoảng trống trong lòng chúng tôi, nhưng cũng dạy chúng tôi biết trân trọng những khoảnh khắc tuyệt vời hơn.
Là con người, chúng ta thường tự cho mình là trung tâm của vũ trụ. Nhưng liệu có thể loài vật đang dạy chúng ta nhìn nhận mọi thứ một cách khác? Tôi nghĩ, Puppy và Jerry mèo con đã giúp tôi nhận ra mình không phải là trung tâm của mọi sự kiện, chỉ là một phần nhỏ trong vũ trụ này, để lại cho nhau nhiều kỷ niệm và nỗi nhớ.
Có nhiều nghiên cứu nói về lợi ích của việc nuôi thú cưng đối với con người, nhưng đối với tôi, không phải tất cả đều đúng. Nuôi thú cưng mang lại những lợi ích nhưng cũng tạo ra rất nhiều trách nhiệm. Chúng đến và rời đi, nhưng để lại cho chúng ta nhiều kinh nghiệm và sự trưởng thành.
Khi bạn đọc bài viết này, tôi không muốn khuyên bạn nên nuôi thêm thú cưng. Tôi chỉ hy vọng nếu bạn có cơ hội gặp gỡ với loài vật, hãy coi chúng như những cá nhân bình đẳng và có khả năng mang lại hạnh phúc cho cuộc sống của bạn.
Bài viết này muốn bày tỏ lòng biết ơn đến Puppy và Jerry mèo con.
