Buzz
Nhiều bạn đã gửi bình luận và tin nhắn hỏi về các kỹ thuật và chiêu thức đọc nhanh. Tốc độ đọc của tôi thực sự rất nhanh, khoảng 100 trang A4, Times New Roman, cỡ chữ 10, cách dòng đơn, cách lề chuẩn trong một giờ. Để dễ hình dung, một trang như vậy có khoảng 600 đến 610 từ. Nếu bạn chịu khó quy đổi một chút, tôi đọc và hiểu khoảng hơn 1000 từ mỗi phút, trong khi tốc độ đọc trung bình là 250 từ mỗi phút.
Có bạn hỏi liệu tôi có nhớ được không khi đọc như vậy? Tôi nhớ được khoảng 80% hoặc hơn những gì chạy qua đầu với tốc độ đọc đó, dù là đọc báo, sách hoặc tài liệu chuyên ngành khó khăn. Vậy làm thế nào để lưu trữ kiến thức hiệu quả khi đọc với tốc độ cao? Bí mật nằm ở việc luyện não thông qua hành động đọc, viết, tóm tắt và viết lại. Nhiều bạn nói rằng họ đọc rất nhiều nhưng không ghi nhớ và không thể áp dụng:
Khi bạn đọc một thứ, có thể bạn sẽ cảm thấy hứng khởi và có nhiều liên tưởng. Lúc này, nội dung của sách sẽ được ghi vào bộ nhớ ngắn hạn của não.
Khi bạn đi ngủ, não bắt đầu chuyển những liên tưởng nhiều nhất với kinh nghiệm và cuộc sống của bạn vào bộ nhớ dài hạn hơn.
Những kiến thức mới quá và không liên tưởng được nhiều sẽ bị não loại bỏ. Đó là lý do tại sao nhớ những thứ mới mẻ mà bạn không quan tâm là khá khó khăn.
Tất nhiên, tôi đã đơn giản hóa quá trình ghi nhớ ở đây rất nhiều, nhưng tổng quát, nếu não bạn không có thói quen hoặc quy trình để ghi nhớ kiến thức mới, thì câu chuyện sẽ luôn là 'đọc rồi quên'
1. Cách đầu tiên để tạo ra quy trình ghi nhớ cho não là 'viết':
Khi mới bắt đầu học đọc, sau khi đọc xong bất kỳ bài nào, tôi sẽ để sang một bên và viết xuống một đoạn 10 câu về cách tôi hiểu về bài hoặc chương sách vừa đọc. Sau khi viết xong, tôi sẽ đọc lại bài một lần nữa để kiểm tra xem có sai sót gì cần ghi nhớ không, và lúc này tôi mới bổ sung thêm. Việc viết thay vì dùng bút highlight mang lại lợi ích gì cho bạn:
Việc này không chỉ giúp chuyển phần kiến thức vừa đọc vào phần kiến thức dài hạn hơn mà khi bạn viết như vậy đủ lâu (1 - 2 năm), thậm chí khi bạn ngừng viết sau này, khi đặt sách xuống, não cũng sẽ tự động tổng hợp lại những gì bạn đã đọc và chuyển sang bộ phận kiến thức khác.
2. Cách tiếp theo để tạo thói quen mới cho não là 'mục lục hóa':
Sau khi hoàn thành việc đọc 5 bài đầu tiên, mỗi khi bạn tiếp tục đọc một bài mới, não của bạn sẽ tự động thực hiện việc so sánh nội dung với Mục lục. Điều này giúp bạn xác định liệu bài mình vừa đọc có liên quan đến Mục lục không, và nếu có, thì chúng có điểm tương đồng và khác biệt như thế nào. Não cũng sẽ tự động cập nhật thông tin vào Mục lục của bạn.
Mỗi khi bạn đã đọc từ 3 đến 5 bài, hãy dành thời gian để cập nhật Mục lục của bạn. Nếu bạn thường xuyên thực hiện thói quen này trong khoảng thời gian dài (từ 1 đến 2 năm), não của bạn sẽ phát triển một hệ thống Mục lục giống như một cây thông rộng lớn. Và mỗi khi bạn đọc bài mới, thông tin sẽ tự động được lưu trữ vào vị trí phù hợp trong Mục lục của bạn.
Ngoài ra, việc tạo ra Mục lục cũng giúp não hình thành khả năng tư duy đa chiều khi đọc. Bạn có thể đọc một bài nhưng não sẽ tự động liên kết thông tin từ bài đó với các bài khác, không chỉ là những bài bạn đã đọc mà còn những bài bạn đang đọc hoặc sẽ đọc sau này. Điều này giúp tạo ra một mạng lưới kiến thức thú vị thay vì chỉ là những bài riêng lẻ.
Bước tiếp theo sau khi đã xây dựng được Mục lục là “viết lại”. Tuy nhiên, lần này bạn sẽ viết cho người khác đọc. Trong 3 đến 5 tháng đầu khi bắt đầu tập viết có thể sẽ gặp một số khó khăn vì bạn có thể chưa tích lũy đủ kiến thức.
3. Tiếp theo là “viết”:
Nhưng lần này, bạn sẽ viết cho người khác đọc. Trong giai đoạn đầu tiên, từ 3 đến 5 tháng khi bạn mới bắt đầu học đọc có thể sẽ gặp một số khó khăn trong việc viết văn do bạn chưa có đủ kiến thức.
Khi bạn viết để chia sẻ với người khác, bạn cần tổng hợp lại những kiến thức đã đọc nhiều lần. Đây là lúc bạn tự chủ động lọc ra những điều quan trọng cần giữ lại và loại bỏ những thông tin không cần thiết.
Bạn có thể xem lại tất cả các bài viết và mục lục mà bạn đã tạo ra, và suy nghĩ về cách tạo ra một cấu trúc hiệu quả hơn để truyền đạt nội dung cho độc giả.
Cấu trúc này sẽ giúp não xây dựng một cấu trúc hoàn toàn mới để ghi nhớ thông tin tốt hơn. Việc viết này giúp bạn loại bỏ những thói quen ghi nhớ không hiệu quả và chỉ giữ lại những thông tin quan trọng nhất.
Rất nhiều người thắc mắc tại sao họ nên viết nhiều, dài, có tổ chức và đều đặn cho độc giả. Thực ra đó chính là cách để họ sắp xếp lại kiến thức mình đã biết.
Gần đây, tôi đã viết rất nhiều trên Scholarship Hunter và điều đó giúp tôi tổng hợp lại tất cả thông tin về học bổng, xin việc, và cả những ngành tôi từng làm việc (ví dụ như Quan hệ quốc tế/ ngoại giao).
Về lĩnh vực chuỗi cung ứng, trước đây tôi đã viết rất nhiều blog với cùng một mục đích. Gần đây, tôi không viết nữa vì từ khi tôi làm Tiến sĩ, việc chính của tôi là viết không chỉ để tổng hợp mà còn để tạo ra kiến thức mới, vì vậy việc này đã trở nên tự động hóa.
Đôi khi, việc viết cũng giúp tôi hiểu rõ hơn về bản thân và về mối quan hệ với người khác.
Tóm lại, việc đọc luôn đi đôi với việc viết và tạo ra mục lục để bạn có thể ghi nhớ thông tin một cách hiệu quả và lâu dài. Vậy còn việc đọc nhanh thì sao? Trước khi bạn chạy, bạn phải biết cách bò. Các bước đọc, viết, tạo mục lục và viết lại là bước 'tập bò' giúp bạn đọc nhanh và ghi nhớ nhiều vì:
Khi não đã có một hệ thống mục lục tốt, nó sẽ tự động kích hoạt việc tìm kiếm từ khóa trong mục lục mỗi khi bạn đọc. Do đó, bạn sẽ hiểu từ khóa đó nhanh hơn nhiều lần (dù thời gian chỉ là một phần triệu giây nhưng chỉ cần vài trăm từ thôi đã tiết kiệm được rất nhiều thời gian).
Khi bạn có một mục lục tốt, não sẽ tự động hình thành thói quen ghi nhớ cho bạn, ngay cả khi bạn chỉ đọc qua một phần nào đó.
Sau đó, bạn có thể tăng tốc độ đọc:
Trong 3 tháng đầu, tôi dành 1 đến 2 giờ mỗi ngày để đọc 1 đến 2 bài trên New York Times, sau đó chuyển sang viết. Mỗi ngày như vậy.
Trong 3 tháng tiếp theo, tôi bắt đầu đặt mục tiêu đọc 3 bài trong 1 giờ.
Sau đó, thậm chí tôi còn tăng cường hơn, đặt mục tiêu đọc nhiều hơn, thậm chí chỉ cần đọc một phần nhỏ của bài nhưng vẫn tăng dần số lượng bài đọc mỗi tuần.
Kết hợp với việc liên tục cải thiện hệ thống mục lục trong suốt 10 năm, tôi đã có khả năng đọc và ghi nhớ nhanh chóng. Hiện tại, tôi không còn cần phải viết hoặc tạo mục lục sau mỗi bài đọc nữa, và thời gian đọc của tôi đã giảm đi mà hiệu quả vẫn được duy trì. Tuy nhiên, đôi khi tôi vẫn viết những bài như thế này để làm sạch bộ nhớ của mình một cách tốt nhất.
Thực ra, nguyên tắc hoạt động và ghi nhớ của con người cũng giống như máy tính. Khi bạn lưu file vào máy, thường nó sẽ ở trong thư mục tải về. Nhưng để tìm file nhanh chóng, bạn cần có một hệ thống tổ chức file tốt. Tương tự, để tạo ra hệ thống file này ban đầu mất rất nhiều thời gian, và đôi khi bạn cần phải tổ chức lại máy tính để sắp xếp lại file. Người dùng cũng cần chạy chức năng 'tổ chức lại' của máy tính để làm cho máy chạy mượt mà hơn. Con người cũng cần thực hành đọc đúng cách để hiểu và ghi nhớ thông tin tốt hơn.
P.S.1: Tôi thường hay vi phạm chính tả vì tâm trí tập trung vào nội dung, không phải là việc viết đúng chính tả.
P.S.2: Một điều tôi chắc chắn không thể làm là đọc sách trong khi uống bia.
P.S.3: Thực ra, cá nhân tôi không nghĩ rằng mình giỏi hơn người khác nhiều. Tôi chỉ áp dụng một cách rất kỷ luật và triệt để lập trình ngôn ngữ tư duy vào quá trình học tập và làm việc.
