Chắc chắn rằng, những ai mới bắt đầu chạm vào lĩnh vực content marketing và muốn trở thành freelancer đều tự hỏi 'làm sao để tìm kiếm khách hàng' và 'làm thế nào để duy trì khách hàng liên tục hàng tháng'.
Với kinh nghiệm 10 năm làm freelancer, tôi đã vạch ra một lộ trình nhằm giúp các bạn không chỉ là người mới mà còn những chuyên gia cải thiện cách tìm kiếm khách hàng của mình.
1. HỌC VÀ LUYỆN VIẾT
Dành cho những người mới, hãy bắt đầu với việc học và luyện viết. Với đa dạng hình thức content ngày nay, bạn có thể chọn lựa hình thức phù hợp nhất với bạn (như văn bản, video, hình ảnh hoặc podcast). Tuy nhiên, tôi khuyên bạn nên bắt đầu từ những kiến thức cơ bản và tiến lên từ đó, vì khi bạn là một tờ giấy trắng về content, việc học từ những điều căn bản sẽ giúp bạn tránh được những rắc rối. Quy tắc quan trọng trong quá trình học và luyện viết cho những người mới là:
HỌC ĐÚNG NGỮ PHÁP TIẾNG VIỆT
Việc quan trọng nhất của một người viết bài quảng cáo là viết phải có ý nghĩa, tức là câu văn phải đúng ngữ pháp, không ngắn gọn hoặc mơ hồ. Tôi gặp rất nhiều trường hợp (không chỉ là người mới) hay đặt dấu chấm câu không đúng chỗ, câu văn không có chủ ngữ,...Cách viết đúng ngữ pháp nhất, là sau khi viết xong, bạn hãy thử đặt câu hỏi 'ai đang thực hiện hành động gì' (những hành động trong câu văn). Nếu câu văn của bạn trả lời đầy đủ câu hỏi này, nó đã đúng ngữ pháp nhé.
HỌC SỬ DỤNG TỪ VỰNG LINH HOẠT
Sự khác biệt giữa bài viết xuất sắc - và bài viết thông thường hoặc kém chất lượng là bài viết xuất sắc sẽ gợi cảm xúc cho người đọc. Sức gợi cảm xúc nghĩa là qua từng câu văn, chúng ta sẽ kích thích trí tưởng tượng của người đọc. Để đạt được điều này, bạn cần có khả năng sử dụng từ vựng phong phú. Hãy bắt đầu bằng việc mở rộng từ vựng thông qua việc đọc sách và tìm hiểu về các chủ đề tương tự với bài viết bạn đang viết, để làm phong phú vốn từ của mình. Ngoài ra, cách diễn đạt khác nhau cũng tạo ra những cảm xúc khác nhau, ví dụ như 'công chúng muốn biết ngày mở cửa trở lại' và 'công chúng háo hức chờ ngày mở cửa trở lại'. Bạn có thấy sự khác biệt trong cảm xúc chưa?
HỌC VĂN PHONG 'MARKETING'
Nhiều người chọn nghề viết vì có tài trong viết từ nhỏ. Tuy nhiên, việc viết nội dung và 'văn' có sự khác biệt lớn. Khác biệt lớn nhất là mục đích quảng cáo của nó. Vì vậy, người mới cần học cách viết cho mục đích quảng cáo, thay vì viết văn nghệ thuật, văn học, phê bình,...
Văn phong quảng cáo là gì? Chúng ta có thể hiểu đơn giản là bạn cần viết để bán hàng. Và văn phong của bạn phải phù hợp với đối tượng mua hàng (độc giả), phù hợp với mục tiêu (xây dựng thương hiệu, khuyến mãi, tương tác). Với từng loại đối tượng và mục tiêu khác nhau, bạn cần điều chỉnh văn phong để đáp ứng được yêu cầu. Hãy nhớ rằng bài viết bạn tạo ra không phải là một tác phẩm văn học nữa, từ đó tránh được sự phóng túng (quá mức) hoặc rườm rà (quá mức) trong viết.
2. TÌM KIẾM KHÁCH HÀNG
Đồng thời với việc rèn luyện kỹ năng viết, bạn cần chuẩn bị các công cụ để tìm kiếm khách hàng. Thị trường freelancer hiện nay có thể nói là rất đa dạng, làm cho các bạn mới dễ bị lạc vào những công việc ít lợi nhuận để tích lũy kinh nghiệm. Vậy làm thế nào để tìm ra những khách hàng chất lượng, xứng đáng với công sức mà bạn bỏ ra? Hãy thử áp dụng những cách dưới đây.
CÁCH TÍNH GIÁ CÔNG VIỆC VIẾT
Thường thì các bạn thấy rằng công việc viết không được đánh giá cao tương xứng với thời gian và công sức mà họ đầu tư vào. Vậy làm thế nào để xác định giá trị của công việc viết, và thiết lập bảng giá cho bản thân? Cách tính giá công việc viết rất đơn giản. Bạn chỉ cần đo lường thời gian cần để viết 1 công việc (bao gồm cả việc nghiên cứu thông tin), rồi nhân với mức lương/tiếng làm việc của bạn + lợi nhuận mà bạn muốn thu được. Ví dụ: Một công việc viết quảng cáo thường mất 1 tiếng, nếu bạn làm fulltime thì giờ làm việc của bạn có thể được tính là 75,000 (mức lương 15,000,000/tháng - 600,000/ngày/8 tiếng). Nếu bạn nghĩa vụ cao hơn khi làm freelancer, giá công việc của bạn sẽ là 75,000 x 1 + 50,000 = 125,000
ĐA DẠNG LỰA CHỌN CHO KHÁCH HÀNG
Khách hàng sẽ tin tưởng vào một freelancer có nhiều kỹ năng viết đa dạng, nên hãy tạo ra nhiều lựa chọn cho họ. Ngoài kỹ năng viết, bạn cũng nên học thêm các kỹ năng thiết kế ảnh, viết kịch bản hoặc làm podcast để có thêm sản phẩm khi gặp khách hàng. Ví dụ: Khi bạn bán 1 công việc viết với giá 125,000, hãy đề xuất cho khách hàng 'bạn chỉ cần bỏ thêm 50,000 là có cả bài viết và hình ảnh', từ đó tăng giá trị của dịch vụ. Hãy nhớ rằng, các công việc như vậy thường được bán theo gói, không phải là một lợi nhuận nhỏ.
Hoặc, khi khách hàng đang phân vân giữa 2 đơn vị viết PR khác nhau, hãy tăng giá trị bằng cách 'em có thể đưa ra ý tưởng kịch bản PR cho chiến dịch này'. Như vậy, bạn sẽ có lợi thế hơn so với đối thủ còn lại. Vì thế, đừng chỉ học một loại nội dung, hãy học và rèn luyện nhiều thể loại.
XÂY DỰNG NIỀM TIN CHO KHÁCH HÀNG
Quay trở lại vấn đề, nếu bạn là người mới, chưa có kinh nghiệm thì làm thế nào để khách hàng tin tưởng? Mình khuyên rằng, bạn cần phải xây dựng một cơ sở tin tưởng. Hãy tạo một trang web cá nhân, đăng tải các bài viết đa dạng của bạn. Khi muốn ứng tuyển cho một công việc nào đó, hãy viết một bài về chủ đề đó và đăng lên trang web của bạn. Giới thiệu trang web của bạn với khách hàng. Trang web chính là một cơ sở dữ liệu giúp bạn tăng cường sự tin tưởng.
3. DUỄN TRÌ VÀ CHĂM SÓC KHÁCH HÀNG
Để giữ chân được khách hàng, việc chỉ viết là chưa đủ. Một số mẹo để khách hàng cảm thấy bạn đầu tư vào dự án là:
Chủ động báo cáo, đừng để khách hàng phải hỏi. Thường thấy các bạn để khách hỏi 'em ơi tiến độ thế nào rồi', hãy chủ động báo cáo.
Hãy hỏi khách hàng cần thêm gì không, họ cảm thấy bài viết như thế nào. Đôi khi bạn có thể nhận được phản hồi không thân thiện, nhưng hãy quen với điều đó, điều này sẽ giúp bạn hiểu rõ nhu cầu của khách hàng và tích lũy kinh nghiệm xử lý.
Vậy đó, đó là lộ trình cần thiết để tìm kiếm khách hàng cho một freelancer từ tình trạng mới vào nghề. Bạn cần học cách viết, phải nắm vững nhiều kỹ năng, phải có một trang web, và phải chăm sóc khách hàng. Nghe có vẻ phức tạp, và nếu bạn cần sự hỗ trợ, có khóa học có thể giúp bạn với một gói đầy đủ bao gồm trang web, tên miền, Canva Pro và kiến thức để bạn trở thành một nhà văn chuyên nghiệp. Nếu không, hy vọng bài viết này đã cho bạn một cái nhìn tổng quan. Chúc bạn thành công!
Tác giả: Lê Đức Hoàng Vân