Buzz
Gần đây, mình nghe nhiều về ý tưởng đa trí thông minh, về multipotentialite (nhiều tiềm năng), multi-passionate (nhiều sở thích), hay generalist (tổng quát viên), những khái niệm trước đó không nhiều người biết.
Nhìn chung, những khái niệm này đều mô tả những người có nhiều đam mê, nhiều kỹ năng, có kiến thức và chuyên môn trong nhiều lĩnh vực. Nghe có vẻ hấp dẫn, đặc biệt khi nhiều người cho rằng đó sẽ là xu hướng trong tương lai. Nhưng suốt nhiều năm, đây cũng là vấn đề khiến mình gặp khó khăn.
Khó khăn lớn nhất của một người muốn làm mọi thứ (và có khả năng làm tốt) là... không biết nên bắt đầu từ đâu. Sự tràn ngập đam mê cũng được coi là một điểm yếu.
Mình có học về thiết kế, tiến sĩ về truyền thông, nhưng lại đam mê tâm lý và triết học. Dù lựa chọn nghề nghiệp nào, luôn có nguy cơ bỏ lỡ những ngành nghề tiềm năng khác. Kết quả là mắc kẹt giữa các lựa chọn, thấy mỗi con đường đều hứa hẹn, nhưng không biết nên chọn con đường nào. Không thể phát huy hết tiềm năng của mình cũng là một tình huống đáng tiếc.
Các ông bà thường nói: 'làm một nghề cho chín hơn làm chín nghề'. Nói chung, câu châm ngôn này đúng trong thời kỳ mà chuyên môn hóa lao động là quan trọng để tối ưu hóa quy trình sản xuất. Nhưng với sự biến đổi nhanh chóng trong một số lĩnh vực (như truyền thông và công nghệ), cùng với áp lực cạnh tranh ngày càng gia tăng, không mở rộng chuyên môn sang các lĩnh vực liên quan, sẽ khiến mình phải đối mặt với nguy cơ mất việc là một thực tế.
Nguồn hình ảnh: pinterest
Theo mình nghĩ: ở thời điểm này, chỉ làm một công việc 'chín' không đủ, nếu có thêm một vài lĩnh vực liên quan ở mức 'ba-bốn-năm-sáu-bảy-tám', sẽ mang lại lợi thế trong sự cạnh tranh và biến động của thị trường. Khi có kiến thức về nhiều lĩnh vực, ta có thể kết nối giữa chúng và đưa ra những quan điểm sâu sắc hoặc giải pháp đột phá. Tạo ra nhiều giá trị sẽ làm tăng giá trị cá nhân.
Một lần trước đây, trong một chương trình podcast mà mình tham gia, mình được hỏi về lời khuyên cho những người trẻ có nhiều tiềm năng, có nhiều quan tâm giống mình.
Quan điểm của mình là: để tìm ra hướng đi phù hợp nhất, người ta cần đủ thời gian và trải nghiệm. Vì không phải lúc nào cũng thấy rõ con đường trước mắt, mà đôi khi phải đi thử mới biết. Có thể là đi lang thang, khám phá, cùng lúc đó học hỏi và phát triển kỹ năng chuyên môn.
Nguồn hình ảnh: pinterest
Tuy nhiên, sau tất cả, mình cho rằng yếu tố quan trọng nhất trong hành trình khám phá đó là hiểu rõ giá trị sống của bản thân. Khi đó, câu hỏi không chỉ là 'mình nên làm gì', mà còn là... 'mình muốn sống để làm gì, muốn tạo ra giá trị gì, muốn cống hiến cho mục đích gì?'
Khi nhận ra sứ mệnh mình muốn theo đuổi, thì chuyên môn chỉ là công cụ để thực hiện sứ mệnh đó. Càng có nhiều chuyên môn, ta có nhiều cách để tạo ra giá trị hơn.
Lúc đó, mình sẽ 'kết nối các điểm': liên kết kiến thức và kỹ năng khác nhau vào cùng một mục tiêu chung.
Ví dụ với mình: mục tiêu của mình là tạo ra tầm ảnh hưởng và giá trị về tinh thần cho giới trẻ, và việc sáng tạo nội dung trên kênh The Cosmic Writer đã giúp mình phát huy hết những quan tâm của mình. Chúng giống như các mảnh ghép mà mình đã dành thời gian để tìm kiếm và lắp ráp.
Tóm lại: khi có quá nhiều đam mê và không biết hướng đi, hãy xác định rõ giá trị sống của mình trước tiên.
Ban đầu có thể mất thời gian đi lang thang nhưng cuối cùng, đó là điều đáng giá.
Mọi thứ sẽ dần dần vào đúng vị trí và bắt đầu trở nên rõ ràng.
Minh Hà
