Buzz
1. Huyết áp là gì và tụt huyết áp là như thế nào?
Huyết áp là áp lực máu trong động mạch giúp đưa máu đến nuôi dưỡng các cơ quan trong cơ thể, được tạo ra từ lực co bóp của tim và sức cản của động mạch.
Huyết áp được xem là một chỉ số quan trọng để đánh giá tình trạng sức khỏe. Tụt huyết áp khiến não và các cơ quan khác không nhận đủ máu, dẫn đến thiếu oxy và chất dinh dưỡng, có thể gây thiếu máu lên não.
Huyết áp là một chỉ số quan trọng để theo dõi và đánh giá tình trạng sức khỏe
Huyết áp không có một con số cố định mà dao động trong một khoảng giới hạn sinh lý cho phép. Tuy nhiên, khi huyết áp xuống dưới 90/60 mmHg liên tục qua nhiều lần đo thì được gọi là tụt huyết áp.
Khi huyết áp giảm, áp lực máu trong mạch không đủ để tưới đến các cơ quan, làm giảm hiệu quả hoạt động, đặc biệt là ở não và tim. Vì vậy, tụt huyết áp là nguyên nhân phổ biến gây đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy nhược cơ thể,…
2. Các biểu hiện khi bị tụt huyết áp
Cơ thể chúng ta luôn giữ ổn định huyết áp qua nhiều cơ chế khác nhau, và huyết áp ổn định thường dưới 120/80 mmHg. Nếu huyết áp tâm thu dưới 90 mmHg và huyết áp tâm trương dưới 60 mmHg, thì được coi là tụt huyết áp.
Khi huyết áp hạ đột ngột, người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi, choáng váng, hoa mắt, chóng mặt, tim đập nhanh, đau ngực, hồi hộp. Nặng hơn, có thể lơ mơ, lú lẫn, mất ý thức hoặc ngất xỉu, dễ gây tai nạn và chấn thương, nguy hiểm đến tính mạng.
Choáng váng, hoa mắt, chóng mặt,… là những biểu hiện khi bị tụt huyết áp
3. Cách xử lý khi bị tụt huyết áp
Để sơ cứu người bị tụt huyết áp cần thực hiện thao tác nhanh chóng và đúng cách để tránh các biến chứng nguy hiểm như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, suy thận, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Trước tiên, cần xem xét tiền sử mắc tiểu đường của người bệnh. Nếu không, loại bỏ khả năng hạ đường huyết và tập trung sơ cứu tụt huyết áp. Quá trình sơ cứu bao gồm các bước sau:
- Người sơ cứu cần tỉnh táo, bình tĩnh, dìu người bệnh ngồi hoặc nằm xuống bề mặt phẳng, sau đó dùng gối kê đầu và chân, kê gối cao hơn so với đầu.
- Cho người bệnh uống các loại nước ấm như trà gừng, nhân sâm, chè đặc, café,… hoặc thức ăn mặn để cảm thấy dễ chịu hơn, tránh dùng đồ uống có cồn như bia, rượu. Nếu không có sẵn, cho uống nhiều nước lọc để kích thích nhịp tim và tạm thời nâng chỉ số huyết áp.
Uống nước trà gừng là một lựa chọn tốt khi người bệnh bị tụt huyết áp
- Cho bệnh nhân ăn socola một ít có thể giúp bảo vệ mạch máu và duy trì huyết áp ổn định hơn.
- Nếu cần, bệnh nhân có thể sử dụng thuốc nâng huyết áp, nhưng chỉ dùng loại được bác sĩ kê đơn.
- Khi tình trạng của bệnh nhân cải thiện, hãy giúp họ ngồi dậy từ từ và khuyến khích họ cử động chân tay trước khi đứng dậy.
- Nếu sau sơ cứu không thấy cải thiện, hãy ngay lập tức đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời.
4. Cách phòng tránh tụt huyết áp hiệu quả
- Dinh dưỡng cân đối
Những người có huyết áp thấp nên tăng cường ăn muối, không bỏ bữa, tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng và các loại vitamin, đặc biệt là thức ăn giàu chất xơ như gạo lứt, rau xanh, trái cây, đậu,… cùng các loại thực phẩm chứa acid béo omega 3 như cá hồi, cá thu,… Uống đủ nước để tăng thể tích máu và hạn chế sử dụng đồ uống có cồn như rượu, bia,…
- Sống lành mạnh
Cần duy trì một lối sống điều độ, ngủ đủ giấc và chọn gối thấp hơn chân khi ngủ. Tránh làm việc quá sức và không thay đổi tư thế một cách abrupt. Nếu công việc yêu cầu đứng lâu, nên sử dụng vớ áp lực để tránh tình trạng máu trôi về chân và tạo điều kiện thuận lợi cho tim hoạt động.
Song song đó, thường xuyên tập thể dục, kể cả đối với người cao tuổi để duy trì sự linh hoạt của động mạch, đảm bảo lưu lượng máu và huyết áp ổn định, giúp cải thiện tuần hoàn máu lên não. Hơn nữa, hãy học cách thư giãn và nghỉ ngơi, như tập yoga, thiền định để giảm căng thẳng, mệt mỏi,…
Tập yoga giúp cải thiện sức khỏe cho người có nguy cơ tụt huyết áp
- Giữ tinh thần lạc quan
Chúng ta cần duy trì tinh thần lạc quan, tránh những cảm xúc tiêu cực như lo lắng, sợ hãi, buồn bã,… những điều này có thể làm tăng nguy cơ tụt huyết áp.
- Đảm bảo uống đủ nước
Nếu phải làm việc hoặc hoạt động ngoài trời trong thời tiết nắng nóng kéo dài, cơ thể sẽ mất nước một cách đáng kể thông qua việc tiết mồ hôi mà chúng ta thường không nhận ra.
Lúc này, cần phải bổ sung đầy đủ nước lọc hoặc nước chứa chất điện giải cần thiết để duy trì cân bằng nước trong cơ thể. Ngoài ra, người có huyết áp thấp cần phân bổ thời gian một cách hợp lý, tránh hoạt động dưới ánh nắng gắt và lên kế hoạch để nghỉ ngơi, giải lao để cơ thể không bị mệt mỏi.
- Kiểm tra huyết áp đều đặn
Cuối cùng, cần tự theo dõi huyết áp thường xuyên tại nhà để biết rõ tình trạng sức khỏe và đưa ra những biện pháp phòng tránh và cải thiện kịp thời, từ đó tránh được những biến chứng không mong muốn.
Tóm lại, không chỉ bệnh tăng huyết áp mà tụt huyết áp cũng mang đến nguy hiểm không nhỏ, có thể gây nguy hại đến tính mạng nếu không được cấp cứu và can thiệp kịp thời. Việc nhận biết các biểu hiện và biết cách xử lý khi có người bị tụt huyết áp là điều cần thiết để bảo vệ và cải thiện sức khỏe, tính mạng của bản thân và người thân trong gia đình.
