Những biểu tượng mang lại vận may

Những biểu tượng mang lại vận may (Lucky symbols) là những vật thể, hiện tượng, hình dạng, hoặc dấu hiệu có thể đem lại may mắn (điềm lành) khi chúng xuất hiện hoặc được sở hữu, dù tình cờ hay có ý định. Trong số đó, bùa may mắn là những vật phẩm hoặc amulet được tin rằng mang lại sự tốt lành. Gần như bất kỳ đối tượng hay vật dụng nào cũng có thể trở thành bùa may mắn, chẳng hạn như tiền xu, cúc áo, hoặc những món quà nhỏ, tất cả đều có thể tạo ra những liên kết tích cực. Nhiều cửa hàng quà lưu niệm cũng bán những vật nhỏ có thể dùng làm bùa may mắn. Bùa may mắn thường được đeo, nhưng không nhất thiết phải vậy.

Danh sách

Mỗi quốc gia có một biểu tượng riêng tượng trưng cho vận may, thường liên quan đến lịch sử, tôn giáo, hoặc bản sắc văn hóa. Dưới đây là danh sách những biểu tượng mang lại may mắn:

Biểu tượng

• Chữ Vạn (Swastika 卐 / sauwastika 卍) có nguồn gốc từ tiếng Phạn (Devanagari: स्वस्तिक) mang ý nghĩa phúc lợi hoặc hạnh phúc. Trong Ấn Độ giáo, chữ Vạn tượng trưng cho surya ('Mặt trời'), thịnh vượng và may mắn; còn trong Phật giáo, nó là dấu hiệu của dấu chân tốt lành của Đức Phật. Ở phương Tây, biểu tượng này được coi là dấu hiệu của điềm lành và may mắn cho đến những năm 1930.
• Ashtamangala (अष्टमङ्गल, Aṣṭamaṅgala) là biểu tượng may mắn trong các tôn giáo Ấn Độ như Ấn Độ giáo, Kỳ Na giáo và Phật giáo.
• Ngôi sao năm cánh trong nhà kho được xem là biểu tượng may mắn tại Hoa Kỳ.

Số

• Số 8 là con số mang lại may mắn ở Trung Quốc và Nhật Bản. Trong tiếng Hán, số 8 được phát âm là 'Bát', đồng âm với từ 'phát'.
• Số 7 là con số may mắn ở Nhật Bản và châu Âu.

Vật dụng

• Lưới bắt giấc mơ (Dreamcatcher) của người Ojibwe: Theo truyền thuyết của người Mỹ bản địa Ojibwa, tâm trí con người dễ bị ảnh hưởng bởi những linh hồn xấu, đặc biệt là khi ngủ. Để bảo vệ khỏi những giấc mơ xấu, người Ojibwe dệt lưới bắt giấc mơ để cho phép các linh hồn tốt đẹp đi qua trong khi giữ lại những linh hồn xấu. Ngày nay, lưới bắt giấc mơ vẫn được coi là một vật phẩm xua đuổi vận rủi.
• Mojo là một yếu tố phong thủy của văn hóa châu Phi, thường dùng trong các nghi lễ để mang theo đồ vật hoặc bùa may mắn, nhằm tạo ra các hiệu ứng siêu nhiên. Túi mojo được tin rằng khi mang theo sẽ tạo ra hiệu ứng mạnh mẽ cho người sở hữu. Ngày nay, túi mojo vẫn được sử dụng, và bùa may mắn cũng là một phần của truyền thống châu Âu.
• Milagros, từ tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là “phép lạ”, là những lá bùa có hình thiên thần, thánh giá, cánh tay, chân, động vật, thực vật và nhiều hình dạng khác. Chúng thường được gắn vào đồ vật tôn giáo hoặc cất trong túi để cầu may mắn.
• Nazar, hay con mắt ác quỷ, là bùa hộ mệnh chống lại cái nhìn xấu. Ở Thổ Nhĩ Kỳ, Nazar là viên ngọc màu xanh có thể được treo lên hoặc móc vào đồ dùng cá nhân.
• Omamori là bùa hộ mệnh phổ biến ở Nhật Bản, có nghĩa là bảo vệ và thường được kính trọng trong văn hóa Nhật Bản như biểu tượng của các vị thần Shinto.
• Cornicello là bùa may mắn có hình dạng như một chiếc sừng, có thể bắt nguồn từ loài linh dương Eland tại châu Phi, tương tự như trái ớt. Người Ý cổ đại sử dụng Cornicello để xua đuổi ác quỷ. Ngày nay, Cornicello vẫn là biểu tượng may mắn, giúp duy trì hạnh phúc và củng cố các mối quan hệ.
• Pysanka là quả trứng Phục sinh được trang trí tinh xảo ở Ukraina, đại diện cho sức khỏe, sinh sản, tình yêu và sự giàu có. Trước Kitô giáo, hình con cá trên quả trứng chỉ đơn giản là biểu tượng của sự thịnh vượng, nhưng sau này, nó liên quan đến chúa Jesus.
• Nenette và Rintintin là những con búp bê làm từ sợi len. Theo quan niệm người Pháp, búp bê sợi được tặng từ người khác mang lại may mắn, còn tự mua không có tác dụng bảo vệ.
• Búp bê Daruma của Nhật Bản có hình tròn, không chân, không tay, làm từ giấy bồi truyền thống, là biểu tượng may mắn ở Nhật Bản.
• Búp bê Worry của Guatemala giúp người dùng, đặc biệt là trẻ em, ngủ ngon hơn. Người ta tin rằng khi ôm búp bê và kể về những lo lắng, năng lượng tiêu cực sẽ được truyền vào búp bê, giúp dễ dàng hơn trong việc ngủ.
• Người Do Thái coi đồng xu là biểu tượng may mắn ở Ba Lan với niềm tin đem lại tiền bạc.
• Ngọc thạch, hay ngọc bội, là biểu tượng may mắn trong văn hóa Trung Quốc.
• Đá quý và đá phong thủy như thạch anh tím, phỉ thúy, và pha lê đại diện cho sự giàu sang và phú quý.
• Chuông gió được sử dụng để thu hút tiền bạc vào nhà. Số lượng chuông gió hiệu quả nhất là 9, có thể là 9 cm hoặc 9 sợi dây ruy băng đỏ. Những chuông gió có 6 thanh kim loại được coi là mạnh mẽ nhất.
• Đồng tiền xu thường được treo chéo nhau bằng sợi dây đỏ, và số lượng treo ở cửa chính là 9 hoặc 6, còn các cửa khác thì ít hơn, giúp giữ năng lượng tiền bạc trong nhà.
• Bàn tay Hamsa hay Khamsa là biểu tượng may mắn phổ biến trong cả cộng đồng Do Thái và Hồi giáo.
• Nazar, được người Thổ Nhĩ Kỳ tin là bảo vệ khỏi cái nhìn xấu, được làm từ thủy tinh đen, xanh, trắng và xanh nước biển. Biểu tượng Nazar còn xuất hiện ở Armenia, Romania, Albania, Afghanistan và Iran.
• Biểu tượng Figa hình bàn tay, theo quan niệm của người Brazil, xua đuổi năng lượng xấu và mang đến may mắn. Người Brazil tin rằng vật này giúp giữ lại tất cả may mắn chưa sử dụng.
• Tumi là chiếc rìu trang trí phức tạp, gắn hình ảnh Naylamp, một vị anh hùng trong thần thoại Inca tại Peru. Ngày nay, Tumi là biểu tượng của Peru và được treo trên tường hoặc làm móc khóa. Rìu Tumi thường được làm từ đồng, vàng hoặc bạc và sử dụng trong các nghi lễ.

Cây hoa và lá

• Cỏ bốn lá là biểu tượng may mắn của người Ireland, người Celtic, người Đức và người Ba Lan. Mỗi lá cỏ bốn lá tượng trưng cho niềm tin, hy vọng, may mắn và tình yêu. Tìm thấy cỏ bốn lá được coi là mang lại phúc lớn, với tỷ lệ tìm thấy tự nhiên chỉ là 1/10.000. Nó cũng liên quan đến bốn mặt của cây thánh giá, và vì vậy được xem là món quà từ Thiên đường hoặc Vườn Địa Đàng.
• Cỏ ba lá: Người theo Thánh Patrick (bảo trợ của Ireland) coi cỏ ba lá như biểu tượng may mắn vì nó rất phổ biến trên các đồi ở Ireland.
• Hạt sồi: Trong văn hóa Na Uy và Anh, quả sồi là biểu tượng may mắn, liên kết với phép thuật nhưng được tin là bảo vệ sức khỏe và giúp giảm cơn đau, bệnh tật.
• Tỏi: Tỏi được tin là có khả năng xua đuổi tà khí và bảo vệ.
• Trái cây và ngũ cốc: Trong phong thủy, chúng tượng trưng cho sự no đủ và thịnh vượng. Các mâm ngũ quả ở Việt Nam thường được trưng bày vào dịp Tết.
• Cây lá tròn: Có tác dụng làm mới dòng năng lượng và thúc đẩy sự phát triển tài chính.
• Tre và trúc: Biểu tượng may mắn trong văn hóa Trung Quốc, đặc biệt là khi tạo dáng cho cây trúc quân tử. Để tăng may mắn và tài lộc, nên đặt 9 thân tre trong bình màu tím, với miệng bình nhỏ hơn thân.
• Hoa: Được coi là biểu tượng tốt lành, mỗi loại hoa mang ý nghĩa may mắn khác nhau như:
  • Hoa mai: Tượng trưng cho sự giàu có và sung túc, thường được dùng vào dịp Tết (hoa mai vàng).
  • Hoa đào: Mang ý nghĩa yên bình và may mắn, cũng thường dùng trong dịp Tết.
  • Hoa cúc: Biểu tượng của sự sống và tăng phúc lộc, thường dùng trong phong thủy để mang lại niềm vui và sự hoan hỉ.
  • Hoa cúc vạn thọ (cúc vàng): Thường được dùng để làm hoa cúng, mang đến may mắn cho năm mới.
  • Hoa lan: Tượng trưng cho sự vui vẻ, phát tài và thuận lợi.
  • Hoa cát tường: Mang lại thịnh vượng và tài lộc.
  • Hoa đồng tiền (kim tiền): Đem lại hạnh phúc và niềm vui.
  • Hoa lay ơn: Có tác dụng xua đuổi tà khí và mang lại không khí vui tươi.
  • Hoa đỗ quyên: Biểu tượng của sự sung túc và sum vầy, hóa giải khí xấu và mang vận may.
  • Hoa thủy tiên: Tượng trưng cho sự may mắn và sang trọng.
  • Hoa hải đường: Mang ý nghĩa thuận hòa và vui vẻ.
  • Hoa trạng nguyên: Với màu đỏ rực, biểu thị thành công và thăng tiến.
• Hoa trắng từ cây thạch thảo hay thạch nam: Biểu tượng may mắn cho những người lữ hành Ireland và Scotland khi bắt gặp chúng.

Loài động vật

Nhiều loài động vật được xem là biểu tượng may mắn trong các nền văn hóa khác nhau. Tuy nhiên, mỗi nền văn hóa có quan niệm riêng về loài vật may mắn. Dưới đây là một số loài động vật được coi là may mắn:

• Hải âu trắng được coi là dấu hiệu may mắn khi xuất hiện trước mắt các thủy thủ.
• Chim én là biểu tượng của mùa xuân và niềm vui. Đối với những người đi biển, chim én mang lại điềm lành vì chúng sống trên cạn và sự xuất hiện của chúng báo hiệu gần bờ.
• Chim Hạc tượng trưng cho tuổi thọ, sức khỏe, hạnh phúc, trí tuệ và may mắn. Hạc trắng được xem là biểu tượng của trí tuệ và có khả năng bay lên các tầng trời.
• Sếu đầu đỏ (hay sếu Nhật Bản) là biểu tượng của may mắn, trường thọ và trung thực trong văn hóa châu Á, đặc biệt ở Trung Quốc và Nhật Bản.
• Chim cú, nổi tiếng với sự thông minh và điềm tĩnh, được xem là biểu tượng may mắn tại Myanmar. Nhiều gia đình giữ cú nhồi bông như lá bùa may mắn.
• Chim Sarimanok ở Phi Luật Tân là biểu tượng may mắn, được mô tả với đôi cánh sặc sỡ và đuôi lông vũ, thường ngậm một con cá, và đầu được trang trí với họa tiết tinh xảo.
• Xương ức của chim được coi là may mắn ở châu Âu và Bắc Mỹ.
• Cá (ngư) là biểu tượng của may mắn trong nhiều nền văn hóa Á Đông như Trung Quốc, Nhật Bản, cũng như Ai Cập, Ấn Độ và Tunisia. Tại Campuchia, cá, đặc biệt là cá Try Kantrop, được coi là rất may mắn.

Cá không chỉ là biểu tượng của sự thịnh vượng và tiền bạc, mà còn đại diện cho sự cân bằng trong phong thủy. Bể cá cảnh giúp thu hút tài lộc và cân bằng 5 yếu tố cơ bản của phong thủy. Cá Koi (cá vàng hay cá chép) đại diện cho sự giàu có và sức mạnh. Nhiều người tin rằng hình ảnh hoặc tượng cá Koi cũng sẽ mang lại may mắn cho gia đình hoặc doanh nghiệp.

• Vảy cá chép là biểu tượng may mắn ở Ba Lan. Người dân ở Ba Lan, Slovakia và Cộng hòa Séc thường ăn vảy cá chép trong bữa tối Giáng sinh với hy vọng gặp may mắn. Sau bữa ăn, nhiều người giữ lại vài chiếc vảy trong ví suốt 12 tháng để tiếp tục đón nhận sự may mắn.
• Con lợn là biểu tượng của sự may mắn và thịnh vượng trong văn hóa Trung Quốc, Việt Nam và Đức. Từ Glücksschwein trong tiếng Đức nghĩa là “con lợn may mắn”. Ở Đức, lợn thường xuất hiện trên thiệp chúc mừng, đặc biệt vào dịp năm mới. Na Uy và Thụy Điển cũng có những cụm từ tương tự. Lợn còn đại diện cho sự giàu có, và do đó, nhiều người thường tiết kiệm tiền trong những con lợn đất.
• Con bò cũng được xem là biểu tượng may mắn. Trong các nền văn hóa tôn thờ bò, bò đực được coi là biểu tượng của sự sinh sản và sức mạnh. Người Hy Lạp xem bò là linh vật trong tình yêu và khả năng sinh sản, và tin rằng việc đeo vòng hoa cho bò sẽ mang lại may mắn và sức khỏe cho gia đình.
• Akabeko, một món đồ chơi truyền thống của Nhật Bản, là biểu tượng của may mắn. Chú bò đỏ Akabeko được xem là món quà xinh xắn và ý nghĩa, thường được tặng nhau trong dịp may mắn.
• Voi là biểu tượng may mắn ở Trung Quốc và Ấn Độ, nơi có vị thần Hindu đầu voi, Ganesha. Nhiều doanh nhân châu Á đặt tượng voi ở cửa hàng để cầu may. Voi với vòi hướng lên là may mắn, trong khi vòi cụp xuống thì không may. Voi trắng được coi là biểu tượng của sự may mắn và quý phái ở Thái Lan và toàn châu Á.
• Ngựa Dala, hay Dalecarlian, là biểu tượng của may mắn, sức mạnh và phẩm giá trong văn hóa Thụy Điển. Những con ngựa này có nguồn gốc từ vùng Dalarna, Thụy Điển, và thường được sơn màu đỏ, trắng hoặc xanh lá cây. Chúng tượng trưng cho sức khỏe, trí tuệ, lòng trung thành và nhân phẩm cao quý.
• Móng ngựa là biểu tượng may mắn ở Anh, Ba Lan và một số nền văn hóa châu Âu khác. Móng ngựa được coi là may mắn khi quay lên, nhưng không may khi quay xuống, mặc dù một số người tin điều ngược lại.
• Mèo là biểu tượng may mắn trong nhiều nền văn hóa khác nhau. Các ý nghĩa có thể khác nhau tùy theo từng nền văn hóa.
• Mèo vẫy gọi Maneki-neko là biểu tượng của sự may mắn và niềm vui ở Nhật Bản và Trung Quốc. Nếu mèo giơ chân trái lên, nó được coi là thu hút khách hàng; còn chân phải thì mang lại tài lộc và thịnh vượng.
• Mèo tam thể hay mèo đồi mồi được xem là biểu tượng của sự may mắn.
• Thỏ là biểu tượng của sự may mắn và trường thọ trong văn hóa Trung Quốc. Đôi tai dài của thỏ được coi là dấu hiệu của năm mới đầy tiền bạc.
• Chân thỏ (Rabbit's foot) là biểu tượng may mắn ở Bắc Mỹ, Anh và xứ Wales, bắt nguồn từ thỏ rừng. Chân thỏ có thể được đeo hoặc mang theo như một lá bùa may mắn.
• Con dơi: Trong văn hóa Trung Quốc, dơi đỏ được coi là biểu tượng của sự may mắn. Năm con dơi đại diện cho năm loại may mắn: sức khỏe, trường thọ, tình yêu, tài lộc và phẩm hạnh. Khi dơi làm tổ trong nhà, đó là dấu hiệu của sự may mắn về tài chính. Dơi được coi là dấu hiệu của sự giàu có và may mắn dồi dào.
• Cá heo được người La Mã coi là biểu tượng của sự bảo vệ. Trong thời kỳ cổ đại, khi các thủy thủ nhìn thấy cá heo, họ biết mình đã gần đến đất liền.
• Rùa là biểu tượng của huyền bí, vũ trụ và sự trường thọ. Trong quan niệm phương Tây, gặp rùa nhỏ ở nhà hoặc vườn là dấu hiệu của sự may mắn trong kinh doanh.
• Ếch cũng được coi là biểu tượng may mắn. Nếu ếch nhảy vào nhà, đó là dấu hiệu tốt về tài chính và sự thu hút tiền bạc. Tượng ếch cũng có tác dụng bảo vệ tài chính.
• Kim Thiềm hay Thiềm Thừ hay Cóc vàng ngậm tiền là linh vật tài lộc của Trung Quốc. Người ta thường chế tác hình tượng cóc ba chân ngậm tiền để cầu tài lộc và phúc lành. Ở Việt Nam, Kim Thiềm cũng được đặt trong nhà với mong muốn cầu tài lộc.
• Bọ rùa hay bọ cánh cam được xem là biểu tượng may mắn ở phương Tây. Ở Mỹ, nếu bọ rùa đậu lên tay, đó là dấu hiệu của sự may mắn sắp đến.
• Bọ hung là biểu tượng may mắn từ năm 2345 trước Công nguyên ở Ai Cập, đại diện cho sự sáng tạo và cuộc sống vĩnh cửu, liên kết với Thần Mặt trời mọc Khepri.
• Dế là biểu tượng của may mắn ở châu Á và châu Âu. Giết dế được coi là xui xẻo vì chúng là loài vô hại và dễ thương. Dế tượng trưng cho sự an toàn và bảo vệ, và chúng không kêu khi có người lạ đến gần. Bùa hộ mệnh hình dế được sử dụng rộng rãi ở châu Á và Trung Đông.
• Rồng Aitvaras trong thần thoại Lithuania là biểu tượng của sự may mắn ở Lithuania.

Ireland là quốc gia duy nhất trên thế giới không có loài vật nào tượng trưng cho may mắn trong văn hóa của mình. Trong văn học dân gian Ireland, các loài vật cũng không được nhân cách hóa. Biểu tượng may mắn nổi bật ở Ireland là cỏ bốn lá.

Sự việc

• Ở phương Tây, gặp một người đang chùi ống khói (lau bồ bóng) với vẻ bẩn thỉu được coi là dấu hiệu may mắn. Ở Vương quốc Anh, nếu cô dâu thấy người quét ống khói trong ngày cưới thì đó là điềm may mắn. Ngày nay, nhiều người Anh hiện đại tự thuê người để tham gia đám cưới theo truyền thống này.
• Gặp một nhà sư đang khất thực trên đường theo truyền thống Phật giáo Nam tông được coi là dấu hiệu của sự may mắn.

Chú thích

• Becker, Udo (2000). Cuốn Từ Điển Biểu Tượng của Continuum. Continuum International Pub. ISBN 0-8264-1221-1. OCLC 461363881.
• Bessant, Claire (1999). Mèo: Hướng Dẫn Toàn Diện. Barnes & Noble. ISBN 0-7607-1718-4. OCLC 43543102.
• Binney, Ruth (2006). Cách Thực Tế: Huyền Thoại, Sự Thật và Hư Cấu. David & Charles. ISBN 0-7153-2417-9. OCLC 70059876.
• Chapman, Mark (2004). “Nominally Chinatown”. Reed College Luce Chinese Studies Grants. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 9 năm 2012. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2011.
• Cioccolanti, Steve (2010). Từ Phật đến Chúa: Một Quan Điểm Nội Bộ về Phật Giáo và Kitô Giáo. Monarch Books. ISBN 978-1-85424-956-2. OCLC 455828844.
• Cooper, Jean C. (1978). Danh Mục Biểu Tượng Truyền Thống Được Minh Họa. Thames and Hudson. ISBN 0-500-27125-9. OCLC 61763660.
• DeMello, Margo (2009). Chân và Giày: Một Từ Điển Văn Hóa. MacMillan. ISBN 978-0-313-35714-5. OCLC 318420875.
• Dodge, Mary Mapes (1910). St. Nicholas. 37. Scribner & Co.
• Dolnick, Barrie; Davidson, Anthony H. (2007). Vận May: Hiểu Biết Về Vận May và Cải Thiện Xác Suất. Random House. ISBN 978-0-307-34750-3. OCLC 122309479.
• Eberhard, Wolfram (1986). Từ Điển Biểu Tượng Trung Quốc: Những Biểu Tượng Ẩn Giấu Trong Cuộc Sống và Suy Nghĩ Trung Quốc. Psychology Press. ISBN 0-415-00228-1. OCLC 18416687.
• Greer, Brian (2009). Giáo Dục Toán Học Đáp Ứng Văn Hóa. Taylor & Francis. ISBN 978-0-8058-6263-8. OCLC 262422858.
• Hackett, Olwen; Smith, D.J.; al-Athar, Maslahat (1984). Ghirza: Một Định Cư Libyan Trong Thời Kỳ La Mã. Dept. of Antiquities. OCLC 18457072.
• Hanson, James Austin (1994). Những Linh Hồn Trong Nghệ Thuật: Từ Các Nền Văn Hóa Plains và Southwest Ấn Độ. Lowell Press. ISBN 0-932845-66-5. OCLC 30859981.
• Helfman, Gene S. (2007). Bảo Tồn Cá: Hướng Dẫn Hiểu Biết và Khôi Phục Đa Dạng Sinh Học Toàn Cầu và Tài Nguyên Thủy Sản. Island Press. ISBN 978-1-55963-595-0. OCLC 80180254.
• Iversen, Edwin (1996). Tài Nguyên Hải Sản Sống: Sử Dụng và Quản Lý. Springer. ISBN 0-412-98741-4. OCLC 32468091.
• Long, Michael (1989). “Biểu Tượng và Nghi Lễ trong Missa di Dadi của Josquin”. Tạp Chí Xã Hội Âm Nhạc Mỹ. University of California Press. 42 (1): 1–22. doi:10.1525/jams.1989.42.1.03a00010. ISSN 0003-0139. JSTOR 831416. OCLC 477562339.
• Marks, Gil (2010). Từ Điển Thực Phẩm Do Thái. John Wiley & Sons. ISBN 978-0-470-39130-3. OCLC 501320645.
• Parker, Barbara (2005). Giới Thiệu Về Toàn Cầu Hóa và Kinh Doanh: Mối Quan Hệ và Trách Nhiệm. SAGE. ISBN 0-7619-4495-8. OCLC 60559232.
• Sen, Colleen Taylor (2004). Văn Hóa Ẩm Thực Ấn Độ. Greenwood Pub. ISBN 0-313-32487-5. OCLC 55475094.
• Volker, T. (1950). Động Vật Trong Nghệ Thuật Viễn Đông và Đặc Biệt Trong Nghệ Thuật Netsuke Nhật Bản, với Tham Chiếu Đến Nguồn Gốc, Truyền Thống, Huyền Thoại, và Nghệ Thuật Trung Quốc. BRILL. ISBN 9004042954. OCLC 600653239.
• Webster, Richard (2008). Từ Điển Các Mê Tín. Llewellyn Worldwide. ISBN 978-0-7387-1277-2. OCLC 173748226.
• Welch, Patricia Bjaaland (2008). Nghệ Thuật Trung Quốc: Hướng Dẫn về Các Đề Tài và Hình Ảnh Thị Giác. Tuttle Publishing. tr. 231. ISBN 978-0-8048-3864-1. OCLC 154701519.