I. Tổng quan về tác giả và tác phẩm
1. Về tác giả
- Quang Dũng (1921 - 1988), tên thật là Bùi Đình Diệm, sinh ra tại làng Phượng Trì, huyện Đan Phượng, Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).
- Ông thuộc thế hệ nhà thơ xuất sắc, trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Là một nghệ sĩ đa tài với khả năng làm thơ, viết văn, vẽ tranh và sáng tác nhạc.
- Một nhà thơ với phong cách thơ tự do, tinh tế, lãng mạn và đầy tài năng.
- Các tác phẩm nổi bật: Mây đầu ô (thơ, 1986), Thơ văn Quang Dũng (tuyển tập thơ văn, 1988)
2. Tác phẩm
a. Nguồn gốc và hoàn cảnh sáng tác
- Hoàn cảnh sáng tác
- Tây Tiến là một đơn vị quân đội được thành lập vào năm 1947, trong giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Nhiều học sinh và sinh viên đã gia nhập kháng chiến với quyết tâm cao cả, theo tinh thần ‘Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh’.
+ Nhiệm vụ: Hợp tác với quân đội Lào để bảo vệ biên giới giữa Việt Nam và Lào.
+ Khu vực hoạt động: Rộng lớn, bao gồm các tỉnh Sơn La, Lai Châu, Hòa Bình, miền Tây Thanh Hóa và cả Sầm Nưa - Thượng Lào.
+ Đối tượng tham gia: Chủ yếu là thanh niên Hà Nội, gồm sinh viên và học sinh.
+ Điều kiện sống và chiến đấu: Khó khăn, thiếu thốn, và phải đối mặt với nhiều bệnh tật.
+ Tinh thần: Hào hùng, lãng mạn, đầy lạc quan và yêu đời. - Hoàn cảnh sáng tác: Quang Dũng đã viết bài thơ này khi chuyển sang đơn vị mới, mang theo nỗi nhớ về đơn vị cũ Tây Tiến của mình.
- Xuất xứ: Bài thơ xuất hiện trong tập thơ Mây đầu ô (1986).
- Nhan đề: Ban đầu là Nhớ Tây Tiến, sau đó được đổi thành Tây Tiến.
→ Nhan đề được chọn để tạo sự súc tích, không tiết lộ quá nhiều cảm xúc ngay từ đầu. Nó cũng mang đến cho người đọc cảm giác chân thực về vùng đất và con người Tây Tiến. Hai chữ Tây Tiến còn gợi lên sự kiêu hãnh và chủ động.
b. Cấu trúc của bài thơ
- Khổ 1: Hành trình đầy thử thách của binh đoàn Tây Tiến qua cảnh sắc hùng vĩ, dữ dội của miền Tây.
- Khổ 2: Ký ức về tình quân dân và hình ảnh thiên nhiên trữ tình, thơ mộng.
- Khổ 3: Hình ảnh người lính Tây Tiến.
- Khổ 4: Lời hứa gắn bó với binh đoàn Tây Tiến.
c. Ý nghĩa nội dung
Bài thơ khắc họa một thời kỳ kháng chiến anh hùng, với hình ảnh người lính Tây Tiến vừa bi tráng, vừa lãng mạn trên nền thiên nhiên miền Tây, nơi vừa hiểm nguy, vừa thơ mộng.
d. Giá trị nghệ thuật
+ Kỹ thuật hiện thực hòa quyện với lãng mạn
+ Áp dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa, v.v.
+ Ngôn ngữ đa dạng, linh hoạt, và tinh tế…
II. Tổng hợp các mở bài ấn tượng về bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng
1. Mở bài mẫu 1
Thơ ca cách mạng Việt Nam thường xoay quanh hai chủ đề chính là chiến tranh và người lính. Văn học đã ghi lại lịch sử qua từng giai đoạn, phản ánh những thay đổi nổi bật, và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tái hiện không khí khốc liệt của chiến tranh cũng như hình ảnh người lính cụ Hồ. Những người lính từ những nông dân nghèo nhưng có lý tưởng cứu nước trong “Đồng chí” của Chính Hữu, hay những người lính lái xe lạc quan trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” đều được thể hiện rõ nét. Trong chủ đề quen thuộc đó, bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng nổi bật với hình ảnh người lính vừa kiên cường, dũng cảm trong chiến đấu, vừa lãng mạn và hào hoa trong tâm hồn và đời sống tinh thần.
2. Mở bài mẫu 2
Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài với khả năng sáng tác văn thơ, vẽ tranh và soạn nhạc. Ông nổi bật nhất trong lĩnh vực thơ văn với phong cách lãng mạn và phóng khoáng. Qua bài thơ Tây Tiến, Quang Dũng đã mang đến một sắc thái mới lạ và độc đáo cho thơ ca kháng chiến, đặc biệt trong hình ảnh người lính vừa anh dũng vừa phong nhã. Bài thơ được viết năm 1947, khi Quang Dũng rời khỏi binh đoàn Tây Tiến để chuyển sang đơn vị công tác mới. Qua Tây Tiến, ông không chỉ bày tỏ nỗi nhớ đồng đội và miền Tây Bắc mà còn khắc họa chân dung người lính Tây Tiến với sự quả cảm và lãng mạn.
3. Mở bài mẫu 3
Trong thơ ca cách mạng, chiến tranh và người lính là những chủ đề nổi bật, phản ánh các bước chuyển mình trong lịch sử và văn học. Văn học không chỉ ghi lại không khí chiến đấu ác liệt mà còn tạo ra những hình ảnh sống động về người lính. Từ những nông dân nghèo với lý tưởng cứu nước trong “Đồng chí” của Chính Hữu, đến những người lính lái xe lạc quan trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”, hình ảnh người lính trong các tác phẩm như Tây Tiến của Quang Dũng được thể hiện với sự kiên cường, quả cảm trong chiến đấu và lãng mạn, hào hoa trong đời sống tinh thần, tạo nên một bức tượng đài mới mẻ.
4. Mở bài mẫu 4
Quang Dũng là một nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Ông đã chiến đấu và sinh hoạt trong binh đoàn Tây Tiến, và những trải nghiệm đó đã để lại dấu ấn sâu sắc trong ký ức của ông. Những khó khăn và thử thách trong thời kỳ đó đã trở thành nguồn cảm hứng cho các sáng tác của ông, với nhiều bài thơ nổi tiếng về chiến tranh và người lính. Tây Tiến, viết năm 1947, là một tác phẩm tiêu biểu của Quang Dũng, không chỉ phản ánh không khí kháng chiến mà còn vẽ nên chân dung người lính với vẻ đẹp đáng trân trọng.
5. Mở bài mẫu 5
Bài thơ để lại ấn tượng mạnh mẽ với sự tài hoa và dũng cảm của các chiến sĩ cách mạng, những người không ngừng kiên cường và bất khuất trên mọi nẻo đường. Hình ảnh đó phản ánh một tâm hồn đầy lòng yêu nước và tinh thần anh dũng, và tác phẩm chính là Tây Tiến của Quang Dũng. Tây Tiến, cái tên gắn liền với những năm tháng khó khăn và nguy hiểm, là tên của một đơn vị quân đội thành lập năm 1947 với nhiệm vụ bảo vệ biên giới Việt - Lào. Xuất thân chủ yếu từ Hà Nội, bao gồm nhiều học sinh, sinh viên, đoàn quân này đã được Quang Dũng nhớ về qua bài thơ khi ông chuyển công tác. Bài thơ không chỉ vẽ nên bức tranh thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ mà còn khắc họa hình ảnh người lính vừa bi tráng vừa lạc quan.
6. Mở bài mẫu 6
Dấu ấn của cuộc kháng chiến chống Pháp vẫn mãi in đậm trong tâm hồn dân tộc ta, với những tấm lòng yêu nước và tinh thần chiến đấu kiên cường. Cuộc kháng chiến đã tạo ra nhiều hình ảnh đẹp, trong đó hình ảnh người lính nổi bật. Bên cạnh những tác phẩm như “Đồng chí” của Chính Hữu và “Nhớ” của Hồng Nguyên, “Tây Tiến” của Quang Dũng cũng là một tác phẩm xuất sắc. Đội quân Tây Tiến, với các thanh niên từ nhiều tầng lớp xã hội, bao gồm học sinh và tiểu tư sản, ra đi với lý tưởng bảo vệ độc lập và tự do của Tổ quốc. Họ ra đi với quyết tâm “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, phản ánh hào khí của cả một thế hệ, từng được thể hiện trong các bài hát thời kỳ đó.
Trên đây, Mytour đã giới thiệu các mở bài về bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng. Hy vọng rằng bài viết sẽ giúp các bạn học tập môn Ngữ văn 12 hiệu quả hơn. Hãy tham khảo thêm tài liệu Soạn văn 12 và Văn mẫu 12 trên website của chúng tôi để biết thêm thông tin hữu ích. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết và chúc các bạn học tập tốt!