Buzz
1. Mẫu 1
Nhà thơ Minh Huệ qua bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' đã khéo léo sử dụng những nét nghệ thuật độc đáo, kết hợp với điệu dân ca hát dặm Nghệ Tĩnh để ca ngợi sự hy sinh cao cả và tình yêu thương vô bờ bến của Bác Hồ kính yêu.
Bài thơ như những làn sương mờ ảo đưa tâm hồn đến một chân trời mới: hình ảnh một ông tiên với chòm râu dài, dáng người cao lớn trước ngọn lửa hồng bập bùng trong đêm lạnh giá núi rừng. Trong đêm đông hoang vắng của thời chiến, những người lính trẻ vội nghỉ ngơi bên đống lửa. Không gian và thời gian nghệ thuật này đã tạo nên sự độc đáo cho bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ'.
Tác giả đã khéo léo kết hợp các yếu tố tả, kể, nhân vật và bình luận trữ tình, tạo nên một dòng chảy thơ mộng, ấm áp và liên tục.
Hình ảnh Bác hiện lên rõ nét qua tâm hồn thuần khiết của anh đội viên. Mối liên hệ giữa lãnh tụ và chiến sĩ không hề có khoảng cách, mà là tình cảm cha - con, bác - cháu. Những cử chỉ tinh tế cho thấy Bác rất yêu thương, chăm sóc những người lính như con cháu trong gia đình.
Chú đội viên trong khoảnh khắc mơ màng và hạnh phúc.
Anh đội viên mơ màng
Như đang lạc vào giấc mộng
Ngoài trời lạnh lẽo, mưa rơi không ngừng. Trong lều đơn sơ, Bác suốt đêm ngồi bên bếp lửa, trầm tư và suy nghĩ. Dù không ngủ, Bác vẫn lo lắng bao điều. Hình ảnh Bác thật cao cả và vĩ đại.
Bóng dáng của Bác lấp lánh cao vút
Ấm áp hơn cả ngọn lửa hồng
Chế Lan Viên từng viết trong Người đi tìm hình của nước: Làm sao có thể hiểu hết lòng dạ của vị lãnh tụ. Anh đội viên cũng là con người như bao người khác, không thể hiểu nổi vì sao đêm nay Bác lại trầm tư và thao thức suốt đêm. Khi nghe Bác nói, lòng anh trào dâng niềm vui sướng. Tình yêu thương và sự chăm sóc của lãnh tụ đã làm sáng lòng anh lính trẻ:
Bác quan tâm đến đoàn dân công
Đêm nay phải ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu ngủ
Manh áo làm chăn đắp
Trời thì mưa lâm thâm
Không biết làm sao cho khỏi ướt!
Càng thương càng sốt ruột
Mong trời sáng sớm mai...
Trong tác phẩm Đêm nay Bác không ngủ, Minh Huệ đã khéo léo tạo nên nhiều chi tiết nghệ thuật như: ngọn lửa, vẻ mặt trầm ngâm, bóng dáng Bác, mái tóc, chòm râu, cử chỉ và hành động (nhón chân, đốt lửa, sắp xếp chăn,...) để nổi bật tình yêu thương rộng lớn và mãnh liệt của Bác dành cho những người lính. Chòm râu là chi tiết thể hiện sự gần gũi, thân thiết và thiêng liêng của vị lãnh tụ:
Bác vẫn ngồi chắc chắn
Chòm râu không hề động đậy
Nhà thơ đã khắc họa một cách đẹp đẽ hình ảnh anh đội viên bên cạnh Bác Hồ. Anh bỗng nhiên tỉnh giấc giữa đêm khuya và suy nghĩ:
Tại sao Bác vẫn ngồi đây
Đêm nay Bác không ngủ
Vì tình yêu thương dành cho Bác, anh đội viên nhẹ nhàng hỏi: Bác ơi, sao Bác chưa ngủ? Một câu hỏi đầy lo lắng của anh:
Anh lo lắng về sức khỏe của Bác....
Những cảm xúc của anh đội viên dần dần tăng lên theo thời gian trong đêm khuya
Anh đội viên tỉnh giấc
Nhận thấy đã khuya lắm rồi...
Đã là lần thứ ba anh thức dậy....
Người lính trẻ thiết tha và nồng nhiệt mong mỏi
Bác ơi, mời Bác ngủ đi!
Trời sắp sáng rồi
Bác ơi, xin mời Bác ngủ!
Khi nghe Bác nói về những lo lắng và tình yêu thương đang ẩn chứa bên trong, anh đội viên cảm thấy rất hạnh phúc vì phần nào hiểu được sự hy sinh và trầm tư vĩ đại của Bác:
Lòng anh tràn ngập niềm vui
Anh thức suốt đêm cùng Bác.
Minh Huệ đã khắc họa một cách chân thành và cảm động lòng yêu thương, kính trọng vô hạn của nhân dân đối với Bác Hồ qua hình ảnh anh đội viên.
Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ sẽ mãi là bản trường ca làm lay động lòng người, thể hiện tình yêu, sự kính trọng của hàng triệu con người. Hai nhân vật cùng chia sẻ lý tưởng, mục tiêu, và khát vọng cao cả hòa quyện trong tình yêu lớn 'yêu người, yêu nước, yêu độc lập'. Cảnh rừng đêm giá lạnh, mái tóc bạc, ngọn lửa hồng, và chòm râu im lìm là bốn biểu tượng của lòng yêu nước và sự thương dân của Bác Hồ.
2. Mẫu số 2
Đêm nay Bác không ngủ là một bài thơ quen thuộc với nhiều thế hệ, nổi bật trong số những tác phẩm thể hiện sự hy sinh cao cả và tình yêu thương mãnh liệt của Bác Hồ. Được Minh Huệ sáng tác năm 1951, bài thơ kể về một đêm thức trắng của Bác Hồ trong núi rừng giá lạnh trên con đường hành quân. Bài thơ không chỉ thể hiện lòng yêu thương bao la của Bác với quân và dân, mà còn sự kính trọng của người lính trẻ đối với vị cha già của dân tộc. Minh Huệ đã sử dụng lối kể chuyện kết hợp miêu tả và thể thơ năm chữ để làm cho tác phẩm trở nên đặc sắc. Bài thơ đầy chi tiết cảm động và bình dị, với thời gian, không gian, hoàn cảnh, và lời đối thoại giữa anh đội viên và Bác.
Anh đội viên tỉnh dậy
Thấy trời đã khuya lắm rồi
Nhưng sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ
Yên lặng ngắm bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm tư
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh đơn sơ.
Hai khổ thơ đầu mở ra không gian và thời gian của câu chuyện, giới thiệu nhân vật chính là anh đội viên và Bác. Trong cái lạnh giá của đêm khuya nơi núi rừng, anh đội viên bất ngờ tỉnh giấc và nhận thấy Bác vẫn chưa ngủ, ngồi yên lặng bên bếp lửa. Anh cảm thấy lo lắng và băn khoăn vì sao Bác vẫn trầm tư bên bếp lửa khi trời đã khuya. Anh dõi theo từng cử chỉ, hành động và tâm trạng của Bác, xúc động khi thấy Bác nhẹ nhàng đốt lửa và đắp chăn để giữ ấm cho các chiến sĩ.
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn càng thấy thương
Người Cha với mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Chỉ qua những hành động và cử chỉ của Bác, anh đội viên cảm nhận được lòng kính trọng sâu sắc đối với Bác
Bác nhẹ nhàng đi dém chăn
Từng người, từng người một
Sợ cháu mình bị lạnh
Bác nhón chân một cách cẩn thận
Nhận thức được tầm quan trọng của giấc ngủ đối với mỗi chiến sĩ, Bác nhẹ nhàng đi dém chăn cho từng người như một người cha chăm sóc con cái. Cử chỉ nhón chân nhẹ nhàng của Bác là một chi tiết giản dị nhưng đầy cảm xúc, thể hiện tình yêu thương sâu sắc mà Bác dành cho các chiến sĩ
Anh đội viên mơ màng
Như đang lạc vào giấc mơ
Bóng dáng của Bác cao vút
Ấm áp hơn cả ngọn lửa hồng
Hình ảnh Bác hiện lên như một ảo ảnh. Anh đội viên nửa tỉnh nửa mơ thấy Bác bên ánh lửa bập bùng, với dáng vẻ cao vút, giản dị và đơn sơ. Bác giống như một vị thần tiên giữa cái lạnh giá của mùa đông.
Lòng anh đầy xúc động
Thì thầm hỏi Bác nhỏ nhẹ
Bác ơi, sao Bác chưa ngủ?
Bác có thấy lạnh không?
Anh đội viên lo lắng cho sức khỏe của Bác vì đêm khuya mà Bác vẫn chưa ngủ, vẫn ngồi bên bếp lửa. Anh tha thiết mời Bác đi ngủ để Bác có thể nghỉ ngơi.
Chú cứ yên tâm ngủ ngon
Ngày mai chúng ta sẽ ra trận
Bác không đáp lại câu hỏi của anh đội viên mà chỉ nhẹ nhàng khuyên nhủ
Không biết phải nói gì thêm
Anh nằm trằn trọc lo lắng
Vì Bác vẫn chưa ngủ
Lòng anh cứ đầy băn khoăn
Chiến dịch còn dài và vất vả
Rừng thì dốc đá, hiểm trở
Đêm nay Bác không ngủ
Làm sao có sức để tiếp tục?
Nghe lời khuyên của Bác, anh nhắm mắt đi ngủ nhưng vẫn không thể yên tâm, lo lắng về sức khỏe của Bác, vì Bác chính là linh hồn của cuộc chiến.
Bác vẫn ngồi vững chãi
Chòm râu không hề động đậy
Lần thứ ba anh đội viên tỉnh giấc, hoảng hốt khi thấy Bác vẫn chưa ngủ, đầy lo lắng và trầm tư
Anh vội vàng nài nỉ
Mời Bác ngủ, Bác ơi
Trời sắp sáng rồi
Bác ơi, xin mời Bác ngủ!
Do sự lo lắng sâu sắc cho Bác, anh đội viên không ngừng thúc giục và năn nỉ, thể hiện sự thiết tha hơn nhiều lần.
Bác thức thì mặc Bác
Bác ngủ không an lòng
Bác lo lắng cho đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo làm chăn
Trời thì mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt?
Càng thương càng sốt ruột
Mong trời sáng sớm mau
Bác cảm động trước sự quan tâm của anh đội viên, nhẹ nhàng giải thích lý do vì sao Bác vẫn chưa ngủ để anh yên tâm. Bác thức bên bếp lửa đến trời sáng vì lo lắng cho bộ đội và dân công phải ngủ ngoài rừng giữa cái lạnh. Dù không thấy tận mắt, nhưng chỉ cần nghĩ đến thôi là Bác đã cảm thấy xót xa và hiểu rõ những khó khăn, vất vả của họ.
Anh đội viên nhìn Bác
Trong lòng tràn ngập niềm vui
Anh thức cùng Bác suốt đêm.
Câu trả lời của Bác đã làm sáng tỏ nỗi băn khoăn của anh đội viên và khiến anh xúc động trước lòng nhân ái của lãnh tụ. Chứng kiến những cử chỉ, hành động, và lời nói của Bác là niềm hạnh phúc lớn lao đối với anh. Khi hiểu được tâm trạng và suy tư của Bác, anh cảm thấy vui sướng và quyết định thức cùng Bác.
Đêm nay Bác ngồi đây
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lý do giản dị
Bác chính là Hồ Chí Minh.
Ở đoạn cuối, nhà thơ đã khéo léo kết hợp suy nghĩ cá nhân với tâm trạng của anh chiến sĩ, thể hiện sự tài tình trong việc truyền tải cảm xúc.
Nhà thơ đã đặt mình vào vị trí của anh đội viên để cảm nhận và suy nghĩ về con người Bác. Điều này khiến bài thơ trở nên sâu sắc và chân thành, phản ánh tình cảm của các chiến sĩ và nhân dân Việt Nam đối với Bác Hồ. Đêm không ngủ chỉ là một trong vô số đêm mà Bác lo lắng cho sự hạnh phúc và sức khỏe của nhân dân. Chúng ta nguyện sống và cống hiến hết mình để xứng đáng với công lao của Bác Hồ kính yêu.
3. Mẫu số 3
Bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' là một tác phẩm nổi bật về Bác Hồ, được Minh Huệ sáng tác dựa trên một câu chuyện có thật. Vào năm 1950, trong chiến dịch Biên giới, Bác Hồ đã trực tiếp chỉ huy. Đầu năm 1951, khi Minh Huệ đang ở Nghệ An, một người bạn từ Việt Bắc kể về việc gặp Bác Hồ và một đêm không ngủ của Bác. Câu chuyện này đã tạo cảm hứng mạnh mẽ cho nhà thơ để viết bài thơ này.
Bài thơ thể hiện tình yêu thương sâu sắc của Bác đối với quân và dân, đồng thời bày tỏ sự kính trọng của người chiến sĩ đối với lãnh tụ. Mối quan hệ đặc biệt giữa Bác và quần chúng cách mạng là điểm nổi bật làm tăng giá trị của tác phẩm.
Trong nền văn học Việt Nam, có nhiều tác phẩm về Bác với nhiều cách thể hiện khác nhau. Tuy nhiên, bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' để lại ấn tượng sâu sắc nhất với thể thơ năm chữ, kết hợp kể chuyện và miêu tả. Bài thơ trữ tình, bình dị, cảm động, miêu tả một đêm Bác không ngủ để lo lắng cho chiến sĩ, với đầy đủ địa điểm, thời gian, diễn biến sự việc và đối thoại giữa anh đội viên và Bác.
Tóm tắt nội dung bài thơ như sau: Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, khi thăm bộ đội chuẩn bị cho chiến dịch, Bác dừng lại ở một đơn vị chủ lực và nghỉ qua đêm. Đêm khuya, trời mưa lạnh, Bác vẫn ngồi bên bếp lửa. Anh đội viên nhiều lần thức dậy thấy Bác không ngủ và mời Bác đi ngủ. Cuối cùng, anh thức cùng Bác sau khi được giải thích lý do.
Bài thơ có hai nhân vật chính: Bác và anh đội viên. Hình ảnh Bác hiện lên chân thật, được người chiến sĩ yêu quý và kính trọng.
Bài thơ thể hiện tình yêu thương vô bờ của Bác đối với nhân dân, chiến sĩ, đất nước và sự yêu mến của người dân dành cho Bác.
Hai khổ thơ đầu mô tả không gian, thời gian và bối cảnh của câu chuyện.
Anh đội viên thức dậy
Thấy trời đã khuya lắm
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.
Nhìn bếp lửa yên ả
Vẻ mặt Bác trầm tư.
Ngoài trời mưa rơi lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác.
Trong cái lạnh núi rừng, đã rất khuya, anh đội viên đã ngủ nhưng khi thức dậy lần đầu, anh thấy Bác vẫn ngồi bên bếp lửa, khiến anh ngạc nhiên và băn khoăn về lý do Bác chưa ngủ.
Anh lặng lẽ quan sát từng cử chỉ, hành động và tâm trạng của Bác, trong lòng dâng trào tình yêu thương và sự kính trọng dành cho Người.
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn càng thêm thương
Người Cha tóc bạc trắng
Đốt lửa cho anh ấm
Rồi nhẹ nhàng dém chăn
Từng người, từng người một
Sợ cháu mình lạnh lẽo
Bác nhón chân khẽ khàng
Bác hiểu rõ tầm quan trọng của giấc ngủ đối với chiến sĩ, nên Bác nhẹ nhàng đi dém chăn cho từng người và đốt lửa sưởi ấm căn lều. Sự ân cần của Bác không khác gì một người cha chăm lo cho các con của mình.
Hành động của Bác thể hiện tình yêu vô hạn và sự lo lắng của Người đối với các chiến sĩ. Bác như một người cha, luôn quan tâm sức khỏe của các con. Sự chăm sóc của Bác không bỏ sót ai, từng người một. Việc nhón chân nhẹ nhàng của Bác là một chi tiết giản dị nhưng cảm động, thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc.
Anh đội viên mơ màng
Như đang ở trong mộng
Bóng dáng Bác cao lớn
Ấm áp hơn lửa hồng
Hình ảnh và cử chỉ của Bác khiến anh bộ đội lâm vào trạng thái mơ hồ, không rõ thật hay mộng. Bác như một ông Tiên xuất hiện giữa đêm đông giá lạnh, ban phát ấm áp và tình thương đến các chiến sĩ. Từ sâu thẳm, Bác tỏa ra hơi ấm và tình yêu sâu sắc.
Hình ảnh thực và mộng hòa quyện, tạo nên một hình ảnh huyền ảo tuyệt đẹp về Bác. Anh đội viên cảm thấy vui sướng và hồi hộp khi nhìn thấy Bác.
Cảm xúc hồi hộp càng làm anh lo lắng cho sức khỏe của Bác:
Lòng anh thổn thức
Thầm thì, anh hỏi nhỏ
Bác ơi, Bác chưa ngủ
Bác có lạnh không ạ?
Anh xúc động và tha thiết mời Bác đi ngủ. Bác không trả lời thắc mắc của anh mà chỉ ân cần khuyên:
Chú cứ ngủ ngon đi
Ngày mai còn phải đánh giặc
Mặc dù anh đội viên vâng lời Bác, nhưng trong lòng vẫn không khỏi lo lắng:
Anh không biết phải nói gì hơn
Chỉ nằm lo lắng Bác bị ốm
Lòng anh cứ rối bời
Vì Bác vẫn thức mãi
Chiến dịch còn dài lâu
Rừng đầy dốc và ụ
Đêm nay Bác không ngủ
Lấy sức đâu mà đi?
Lo lắng của anh hoàn toàn hợp lý khi Bác là linh hồn của chiến dịch.
Bài thơ không nhắc đến lần thứ hai anh đội viên thức dậy mà chuyển thẳng sang lần thứ ba. Điều này cho thấy anh bộ đội không thể ngủ, liên tục lo lắng và thức dậy nhiều lần, mỗi lần đều thấy Bác đang trầm tư và chưa ngủ. Từ lần thứ nhất đến lần thứ ba, sự lo lắng và tâm trạng của anh đã thay đổi rõ rệt.
Lần đầu tiên thức dậy, anh đội viên chỉ ngạc nhiên khi thấy Bác vẫn ngồi yên bên bếp lửa, vẻ mặt Bác trầm tư như đang suy nghĩ điều gì đó. Nhưng đến lần thứ ba, sự hoảng hốt của anh tăng lên rõ rệt:
Bác vẫn ngồi yên lặng
Chòm râu không động đậy.
Tư thế đó cho thấy Bác đang tập trung cao độ, suy nghĩ sâu sắc. Anh lo lắng cho sức khỏe của Bác, sợ rằng Bác sẽ mệt mỏi và không đủ sức tiếp tục chiến dịch. Sự lo lắng của anh trong lần thứ ba thể hiện rõ qua lời năn nỉ mạnh mẽ và tha thiết hơn:
Anh vội vã, năn nỉ:
Mời Bác ngủ đi ạ
Trời sắp sáng rồi
Bác ơi, xin Bác ngủ đi!
Cảm động trước sự lo lắng của anh chiến sĩ, Bác giải thích lý do để anh yên tâm:
Bác thức cũng được,
Bác ngủ cũng chẳng an lòng,
Bác thương đoàn dân công,
Đêm nay ngủ ngoài rừng,
Rải lá cây làm chiếu,
Manh áo phủ làm chăn.
Trời mưa lâm thâm,
Làm sao tránh ướt?
Càng thương, càng sốt ruột,
Mong trời sáng nhanh chóng.
Trong đoạn trước, lý do Bác chưa ngủ chỉ là suy đoán của anh đội viên. Nhưng ở đoạn này, Bác đã giải thích rằng lý do Bác không ngủ là vì lo lắng cho bộ đội và dân công đang phải ngủ ngoài rừng trong giá rét. Dù không thấy tận mắt, nhưng chỉ nghĩ đến thôi cũng khiến Bác xót xa, cảm nhận được những khó khăn và vất vả của họ.
Câu trả lời của Bác làm anh đội viên thêm phần yêu mến và thấm thía lòng nhân ái của Bác. Bác lo lắng cho bộ đội và dân công cũng chính là lo cho đất nước, cho nhân dân, cho cuộc kháng chiến gian khổ mà anh dũng của dân tộc để giành lại độc lập và tự do.
Khi chứng kiến những hành động, cử chỉ và lời nói đầy yêu thương của Bác, lòng anh đội viên tràn ngập hạnh phúc. Bác đã khơi dậy tinh thần chiến đấu và tình đồng đội. Hiểu rõ câu chuyện, anh chiến sĩ xúc động và thức cùng Bác.
Bài thơ thể hiện tình cảm chung của toàn dân dành cho Bác. Đó là niềm hạnh phúc khi được đón nhận tình yêu thương, sự lo lắng và chăm sóc tận tình của Bác. Đồng thời, đó là niềm tin yêu, biết ơn sâu sắc và lòng kính trọng vĩ đại đối với người lãnh tụ.
Tình cảm của tác giả xuyên suốt bài thơ. Đặc biệt ở đoạn cuối, sự kết hợp khéo léo giữa suy nghĩ của nhà thơ và tâm trạng người chiến sĩ đã được thể hiện một cách tài tình.
Đêm nay Bác ngồi yên
Đêm nay Bác không ngủ
Bởi một lẽ giản đơn
Bác chính là Hồ Chí Minh
Nhà thơ đã đặt mình vào vị trí của anh đội viên để cảm nhận sâu sắc và chân thật về Bác. Mặc dù không trực tiếp chứng kiến, nhưng cảm xúc trong bài thơ được miêu tả rất sinh động và sâu sắc.
Đoạn thơ cuối chỉ rõ lý do sâu xa: Bác không ngủ vì lẽ tự nhiên, vì Bác là Hồ Chí Minh - người con đất Việt đã dành cả đời hy sinh và cống hiến cho dân tộc.
Bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' là một trong nhiều tác phẩm viết về vị lãnh tụ vĩ đại. Qua sự việc bình dị, với lối thơ trong sáng và chân thực, tác giả đã vẽ nên mối liên kết sâu sắc giữa Bác và quân dân.
Suốt cuộc đời, Bác không bao giờ có được sự yên bình. Trước khi ra đi, ước vọng lớn nhất của Bác vẫn là thấy đất nước thống nhất toàn vẹn, phát triển ngang tầm thế giới.
Trước đây, Mytour đã giới thiệu về những cảm nhận sâu sắc về bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ.' Hy vọng rằng các thông tin này sẽ hữu ích cho quý độc giả. Xin chân thành cảm ơn!
