1. Cảm nhận về bài thơ Bánh trôi nước - mẫu 1
Thân phận của người phụ nữ luôn là chủ đề được các nhà thơ, nhà văn khai thác sâu sắc. Từ những câu ca dao than thân trách phận trong văn học dân gian đến các bài thơ trung đại, số phận và cảnh ngộ của họ luôn để lại ấn tượng mạnh mẽ với người đọc. Khi nói đến các tác phẩm về thân phận người phụ nữ, chúng ta không thể không nhắc đến bài thơ 'Bánh trôi nước' của Hồ Xuân Hương. Là một nữ thi sĩ viết về số phận của phụ nữ, thơ của bà vừa mang trải nghiệm sâu sắc vừa thể hiện sự trân trọng và cảm thông.
'Bánh trôi nước' là một bài thơ đặc sắc viết về thân phận của người phụ nữ. Bài thơ mở đầu bằng cụm từ 'thân em' quen thuộc trong ca dao, vừa giản dị lại vừa chứa đựng sự nữ tính. Giống như những tiếng lòng trong ca dao, bài thơ như một lời tâm sự về số phận của phụ nữ. Hình ảnh chiếc bánh trôi được mô tả vừa đẹp đẽ vừa chân thực trong hai câu thơ đầu:
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm giữa dòng đời
Quá trình làm nên những viên bánh trôi nước cùng với vẻ đẹp của chúng đã được 'bà chúa thơ Nôm' mô tả một cách sinh động trong thơ của mình. Những viên bánh trôi với màu trắng tinh khiết của bột nếp, khi được nặn tròn đầy và đem luộc, sẽ chìm xuống nước nhưng lại nổi lên khi chín. Bánh trôi, dù là món bánh dân dã, nhưng qua lăng kính tinh tế của nhà thơ, nó phản ánh vẻ đẹp và số phận của người phụ nữ. Như viên bánh trôi, người phụ nữ mang vẻ đẹp tinh khôi, tròn đầy, và phúc hậu. Việc nhà thơ sử dụng từ 'vừa' để nhấn mạnh vẻ đẹp và phẩm giá của người phụ nữ thể hiện sự tự hào và nhận thức về vẻ đẹp của chính mình. Trong văn học cổ, ít có phụ nữ nào dám mạnh dạn nói về vẻ đẹp của mình như vậy, đây là điểm độc đáo trong thơ Hồ Xuân Hương. Với sắc đẹp và phẩm hạnh ấy, lẽ ra người phụ nữ đáng được trân trọng và hưởng hạnh phúc trọn vẹn, nhưng vì xã hội phong kiến bất công, họ không có được điều đó. Nhà thơ đã khéo léo dùng thành ngữ 'bảy nổi ba chìm' để diễn tả sự lận đận và bất ổn của đời người phụ nữ, cho thấy họ sống trong cảnh chìm nổi và không bao giờ làm chủ được cuộc đời mình.
Trước những bất công và số phận éo le của người phụ nữ, nhà thơ đã thể hiện nỗi lòng của họ và khẳng định sự chung thủy, tận tâm của người phụ nữ:
Rắn nát tùy thuộc vào tay người nặn
Dù thế nào, em vẫn giữ trọn tấm lòng trung thành
Trong xã hội phong kiến xưa, phụ nữ giống như những viên bánh trôi, không thể tự quyết định số phận của mình. Từ 'rắn' đến 'nát' trong câu thơ, được đảo lên đầu để nhấn mạnh sự lệ thuộc và bất công mà phụ nữ phải chịu đựng. Những quy định nghiêm ngặt và quan niệm trọng nam khinh nữ đã bóp nghẹt tự do và hạnh phúc của họ. Dù vậy, phẩm chất nội tâm của những người phụ nữ này đáng được trân trọng. 'Tấm lòng son' là hình ảnh biểu thị sự trung thành và kiên định của họ. Mặc cho những khó khăn, họ vẫn giữ được vẻ đẹp nội tâm. Giống như bánh trôi, dù có rắn hay nát, vẫn giữ nguyên hương vị của nó. Hai từ 'mặc dầu - mà em' thể hiện sự kiên cường và phẩm hạnh không đổi của người phụ nữ, điều này thật đáng quý và ngợi ca.
Bài thơ 'Bánh trôi nước' của Hồ Xuân Hương nổi bật với nghệ thuật miêu tả tinh tế, chơi chữ khéo léo và hình ảnh ẩn dụ độc đáo. Thông qua hình ảnh chiếc bánh trôi, bài thơ không chỉ tôn vinh vẻ đẹp và phẩm giá của người phụ nữ mà còn lên án sự bất công của xã hội phong kiến đối với họ. Tiếng nói ca ngợi phụ nữ của nhà thơ vẫn còn vang vọng đến ngày nay, khi xã hội đã bình đẳng hơn, nhưng lòng trung thành và hi sinh của họ vẫn luôn sáng ngời.
2. Cảm nhận về bài thơ Bánh trôi nước - mẫu 2
Hồ Xuân Hương, được mệnh danh là 'bà chúa thơ Nôm', là một nữ thi sĩ tài năng và thông minh của văn học trung đại Việt Nam. Bà đã sáng tác nhiều tác phẩm nổi tiếng để phản ánh và tôn vinh giá trị nhân phẩm của phụ nữ trong xã hội xưa. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của bà về chủ đề này là bài thơ Bánh trôi nước, tác phẩm không chỉ phản ánh nỗi khổ đau của người phụ nữ mà còn ca ngợi lòng trung thành và sự thuỷ chung của họ.
Đối với người dân Việt Nam, bánh trôi nước không còn là món ăn xa lạ. Xuất phát từ đồng bằng Bắc Bộ với cách chế biến đơn giản, bánh trôi nước với màu trắng tinh khiết thường được dùng trong các dịp lễ quan trọng. Hồ Xuân Hương, sống vào cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX, đã thấu hiểu những thăng trầm của xã hội và số phận bất hạnh của phụ nữ trong thời kỳ phong kiến đang suy tàn.
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm giữa dòng đời
Bánh trôi nước có hình dáng trắng tròn, với nhân đỏ và được luộc chín trong nước. Khi chưa chín, bánh chìm dưới đáy nước, nhưng khi chín sẽ nổi lên mặt nước. Câu thơ 'Thân em vừa trắng lại vừa tròn' làm nổi bật vẻ đẹp của người phụ nữ xưa như chiếc bánh trôi. Tuy nhiên, ẩn sau vẻ đẹp ấy là sự long đong, lận đận. Việc sử dụng thành ngữ 'bảy nổi ba chìm' đã khéo léo tạo hình ảnh những viên bánh trôi lênh đênh, phản ánh số phận bất công của phụ nữ trong xã hội trọng nam khinh nữ. Những giáo lý phong kiến đã tước đoạt tự do của họ, buộc họ phải sống phụ thuộc và không làm chủ được cuộc đời mình.
Mặc dù phải đối mặt với số phận bất công, những người phụ nữ xưa vẫn giữ vững tấm lòng trung thành và thuỷ chung:
Rắn hay nát tùy thuộc vào tay người nặn
Nhưng em vẫn giữ trọn tấm lòng trung thành
Hình ảnh chiếc bánh trôi nước tiếp tục phản ánh số phận của người phụ nữ. Khi không được tự định đoạt cuộc đời mình, người phụ nữ như chiếc bánh trôi, có thể bị 'rắn nát' tùy vào sự khéo léo của người làm ra. Dù bị chà đạp hay khinh thường, nhân bánh trôi vẫn giữ được màu đỏ sẫm, tượng trưng cho phẩm giá không đổi của người phụ nữ. Sự so sánh này khẳng định rằng dù có bao khó khăn, người phụ nữ Việt Nam vẫn giữ được giá trị và phẩm hạnh cao quý của mình, làm nổi bật ý chí kiên cường và thách thức xã hội phong kiến. Ngày nay, dù trải qua nhiều thử thách, người phụ nữ Việt vẫn bảo tồn vẻ đẹp và cốt cách của mình, tự tin khẳng định giá trị bản thân.
Dù ở bất kỳ chế độ hay xã hội nào, người phụ nữ Việt Nam vẫn luôn giữ được vẻ đẹp và phẩm giá cao quý. Bài thơ của Hồ Xuân Hương phản ánh tư tưởng tiến bộ và nhân văn vượt thời gian đối với người phụ nữ.
Hy vọng bài viết của Mytour đã mang đến những thông tin hữu ích cho quý bạn đọc. Xin chân thành cảm ơn!