1. Dàn bài phân tích nhân vật Phương Định
1.1. Phần mở đầu
- Giới thiệu khái quát về tác giả và tác phẩm 'Những ngôi sao xa xôi'
- Giới thiệu về nhân vật và chia sẻ cảm nhận về Phương Định.
1.2. Phần thân bài
1.2.1. Tổng quan về tác phẩm 'Những ngôi sao xa xôi':
- Bối cảnh sáng tác.
- Nội dung kể về ba nữ chiến sĩ thanh niên xung phong với nhiệm vụ gỡ bom trong cuộc chiến chống Mỹ, nhưng vẫn giữ vững tinh thần dũng cảm và trái tim trong sáng, mơ mộng của những cô gái trên tuyến đường Trường Sơn.
- Ca ngợi tinh thần đồng đội và lòng yêu nước
1.2.2. Nhân vật Phương Định trong tác phẩm:
a. Hoàn cảnh sống và công việc chiến đấu đầy thử thách:
+ Đã ba năm kể từ khi gia nhập chiến trường, sống trong một cái hang dưới chân cao điểm, giữa khu vực chiến lược trên tuyến đường Trường Sơn, nơi có mật độ bom đạn dày đặc. Cô thuộc tổ trinh sát mặt đường, hàng ngày phải đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần phải xử lý bom.
+ Thời gian làm việc: Cô và đồng đội thường xuyên di chuyển trên cao điểm vào ban ngày, phải chịu đựng sự tấn công liên tục của máy bay địch.
+ Công việc luôn chứa đựng những rủi ro, có thể cướp đi mạng sống của con người bất cứ lúc nào. Họ phải chấp nhận nguy hiểm, luôn sống trong căng thẳng, và yêu cầu sự dũng cảm cùng sự bình tĩnh tuyệt đối.
=> Đặc điểm của thế hệ trẻ trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ: dũng cảm, can đảm, và kiên cường.
b. Lí tưởng sống cao quý, tinh thần dũng cảm:
+ Sau khi rời khỏi ghế nhà trường trung học phổ thông, Phương Định không ngần ngại đối mặt với khó khăn và hiểm nguy, đã xung phong ra trận, nghe theo tiếng gọi của trái tim, và đáp lời Tổ Quốc, sẵn sàng hy sinh vì độc lập và tự do của dân tộc.
=> Yêu nước, có trách nhiệm với vận mệnh đất nước. Tình nguyện gia nhập chiến trường, bất chấp mọi thử thách và gian nan.
c. Vẻ đẹp ngây thơ, trong sáng, lạc quan và tinh nghịch
+ Cô là một cô gái từ Hà Nội, nhưng lại ao ước mặc quân phục vì coi đó là bộ trang phục đẹp nhất
+ Phương Định có tính cách nhạy cảm, mơ mộng và lãng mạn, thường nhớ về thời học sinh hồn nhiên, luôn tìm thấy sự thú vị trong cuộc sống và công việc dù có phần mơ mộng
+ Tính cách hồn nhiên, yêu đời: Cô thuộc nhiều bài hát và thường hát, vui vẻ tận hưởng những cơn mưa đá một cách hồn nhiên
+ Chú trọng đến vẻ bề ngoài của mình: Thích ngắm mình trong gương. Có chút tự mãn khi biết rằng các anh pháo thủ và lái xe thường thăm hỏi
d. Thái độ và tinh thần lạc quan của Phương Định
+ Cô đã trở nên quen thuộc với việc đối mặt với sự nguy hiểm hàng ngày, như thể thần chết luôn hiện diện.
+ Cô vẫn tiếp tục công việc ngay cả khi còn đang chịu đau đớn từ một vết thương chưa lành ở đùi.
=> Sẵn sàng chấp nhận sự hi sinh và đối mặt với cái chết mà không hề nao núng, mặc dù nhiều lần cô phải chịu đựng sự tấn công của bom và bị thương.
+ Mỗi lần tháo gỡ bom, cô cảm thấy như thần kinh căng thẳng tột độ, tim đập loạn nhịp, và chân luôn phải di chuyển trong khi vẫn nhận thức rõ xung quanh còn nhiều quả bom chưa nổ. Sau khi hoàn thành công việc, cô quay lại nhìn con đường một lần nữa, thở phào nhẹ nhõm trước khi yên tâm trở về nơi trú ẩn.
+ Luôn giữ tinh thần trách nhiệm cao với công việc, không bao giờ lùi bước trước hiểm nguy, hành động chính xác, thành thạo và tỉ mỉ.
=> Chính những thử thách khốc liệt của chiến tranh đã tôi luyện tâm hồn nhạy cảm của cô, biến thành bản lĩnh vững vàng, ý chí kiên cường và lòng dũng cảm.
e. Tình cảm của cô đối với các đồng đội:
- Yêu thương đồng đội như những người chị em ruột thịt, với sự gắn bó sâu sắc và tinh thần đùm bọc lẫn nhau.
+ Cô dành tình cảm đặc biệt cho Nho.
+ Dành sự quý mến và kính trọng sâu sắc đối với chị Thao
- Cô tận tâm chăm sóc, lo lắng và quan tâm đến các đồng đội một cách nhiệt tình và chu đáo.
- Thực sự yêu quý và ngưỡng mộ tất cả những chiến sĩ mà cô gặp gỡ trên con đường Trường Sơn.
=> Phương Định là người sống rất giàu tình cảm.
1.2.3. Đánh giá
- Nội dung: Truyện ngắn khắc họa rõ nét hình ảnh nhân vật Phương Định với những phẩm chất và vẻ đẹp đáng quý. Phương Định là biểu tượng tiêu biểu của thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
- Nghệ thuật:
+ Sử dụng ngôi kể thứ nhất, giúp nhân vật tự bộc lộ bản thân, làm cho câu chuyện trở nên chân thực, chi tiết và tỉ mỉ, đồng thời dễ dàng thể hiện suy nghĩ và cảm xúc của nhân vật.
+ Khắc họa tính cách nhân vật qua ngôn ngữ và hành động của họ.
+ Ngôn ngữ trần thuật được sử dụng phù hợp, với ngôn ngữ của nhân vật trẻ trung, tự nhiên và thể hiện rõ sự nữ tính.
+ Kỹ thuật miêu tả tâm lý và tính cách nhân vật rất xuất sắc, nghệ thuật xây dựng hình tượng vô cùng ấn tượng.
1.3. Kết luận
Chia sẻ cảm nhận của em về nhân vật Phương Định
2. Cảm nhận về nhân vật Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi được chọn lọc
“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
“Mà lòng phơi phới dậy tương lai.”
Hình ảnh đó tiêu biểu cho những anh bộ đội và cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn, đã trở thành biểu tượng cảm xúc xuyên suốt văn học thời kỳ đó. Lê Mytour đã khéo léo đưa hình ảnh này vào tác phẩm của mình, truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi'. Tác phẩm ca ngợi tinh thần dũng cảm của những cô gái thanh niên xung phong, đại diện cho thế hệ trẻ trong những năm kháng chiến chống Mỹ, đồng thời tôn vinh vẻ đẹp trong sáng và tình đồng đội gắn bó của họ, đặc biệt là nhân vật Phương Định, người đại diện cho tâm hồn của những cô gái đã chiến đấu vì tổ quốc.
'Những ngôi sao xa xôi' kể về ba cô gái thanh niên xung phong, nhiệm vụ của họ là tháo gỡ bom trong thời kỳ chống Mỹ. Mặc dù công việc đầy khó khăn và nguy hiểm, họ luôn giữ vững tinh thần chiến đấu dũng cảm và tâm hồn trong sáng, mơ mộng. Tình đồng chí và tình đồng đội của họ cũng rất đáng quý. Những phẩm chất này được thể hiện rõ nhất qua nhân vật Phương Định, đặc biệt qua cuộc sống nội tâm của cô.
Nhân vật Phương Định để lại ấn tượng sâu sắc với hoàn cảnh sống và công việc đầy thử thách. Sau ba năm chiến đấu, cô cùng đồng đội làm việc trong một hang dưới chân cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn, nơi tập trung nhiều bom đạn. Phương Định thuộc tổ trinh sát mặt đường, công việc của họ rất nguy hiểm. Họ phải hoạt động giữa ban ngày, phơi mình dưới làn bom đạn của kẻ thù để đo lường và đánh giá khối lượng đất đá lấp hố bom, đếm và tháo gỡ bom chưa nổ. Công việc luôn tiềm ẩn nguy hiểm và có thể cướp đi mạng sống bất cứ lúc nào, nhưng cô luôn phải đối mặt với cái chết, giữ bình tĩnh và dũng cảm.
Dù sống trong hoàn cảnh chiến trường khắc nghiệt và đối mặt với hiểm nguy, Phương Định vẫn giữ được sự hồn nhiên và trong sáng của tuổi trẻ. Cô luôn thể hiện tinh thần dũng cảm, lòng lạc quan và tình đồng đội sâu sắc. Cô tỏa sáng với vẻ đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong chiến đấu, là hình mẫu của thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ chống Mỹ.
Vẻ đẹp của Phương Định tỏa sáng qua lý tưởng cao cả và tinh thần anh dũng, không sợ thử thách và hy sinh. Sau khi rời trường trung học, cô không ngần ngại gia nhập chiến trường, nghe theo tiếng gọi của Tổ Quốc, sẵn sàng hi sinh tuổi trẻ để giành độc lập cho dân tộc. Phương Định là một người yêu nước, luôn có trách nhiệm với vận mệnh quốc gia. Cô xung phong vào chiến đấu, vượt qua mọi khó khăn. Trong tình huống nguy hiểm, Phương Định và đồng đội thật sự là những anh hùng với tinh thần lạc quan. Cô quen với việc đối mặt với cái chết từng ngày và không bận tâm đến những hi sinh cá nhân, ngay cả khi vẫn còn vết thương chưa lành. Cuộc sống chiến trường tôi luyện cô thành một người quả cảm, sẵn sàng hy sinh, dám đối diện với cái chết mà không sợ hãi. Tâm lý của cô khi gỡ bom được miêu tả rất chi tiết, căng thẳng và hồi hộp. Sau khi hoàn thành công việc, cô thường thở phào nhẹ nhõm trước khi trở về. Tinh thần trách nhiệm của cô, dù phải đối mặt với nguy hiểm, không hề suy giảm, hành động của cô luôn chính xác và tỉ mỉ, cho thấy chiến tranh đã tôi luyện cô trở nên kiên cường và dũng cảm.
Dù gan dạ nơi chiến trường ác liệt, Phương Định vẫn mang vẻ đẹp hồn nhiên, trong sáng và tinh nghịch. Cô là một cô gái Hà Nội, ao ước mặc quân phục vì cô thấy đó là trang phục đẹp nhất. Cô nhạy cảm, mơ mộng và lãng mạn, nhớ về thời học sinh vui vẻ bên mẹ trong một căn nhà nhỏ yên tĩnh. Những kỷ niệm về tuổi thơ đáng yêu vẫn sống mãi trong cô ngay cả trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt. Sau những giờ phút căng thẳng, cô tìm niềm vui trong những hoạt động nhẹ nhàng như nghe nhạc từ đài bán dẫn nhỏ và hát những bài hát yêu thích. Sở thích hát của cô không chỉ là sự phản ánh của thời đại mà còn là biểu hiện của tâm hồn phong phú. Trong tiếng hát của cô có lý tưởng, khao khát về quê hương, tình yêu tuổi trẻ và mơ ước về một cuộc sống bình yên. Vẻ đẹp tâm hồn của cô được thể hiện rõ qua niềm vui chơi đùa dưới cơn mưa đá, làm tan biến căng thẳng và hiểm nguy của chiến trường.
Như bao cô gái mới lớn khác, Phương Định rất quan tâm đến ngoại hình của mình. Cô thích ngắm mình trong gương và cảm thấy kiêu hãnh khi được các anh pháo thủ và lái xe chú ý. Lê Mytour đã tinh tế phát hiện ra nét tâm lý kiêu ngạo nhẹ nhàng của Phương Định, đó là sự tự hào của một cô gái trẻ với ý thức sâu sắc về vẻ đẹp cuộc sống. Chính đặc điểm tâm lý này làm cho nhân vật Phương Định trở nên gần gũi và đáng yêu hơn.
Phương Định còn thể hiện vẻ đẹp qua tình đồng đội gắn bó sâu sắc. Cô yêu thương đồng đội như chị em trong gia đình, gắn bó và hỗ trợ lẫn nhau. Cô quý mến Nho và tôn trọng chị Thao, chăm sóc và lo lắng cho đồng đội với sự nhiệt tình và chu đáo. Cô cũng yêu mến và cảm phục tất cả các chiến sĩ mà cô gặp trên đường Trường Sơn. Đối với cô, những người mặc quân phục với ngôi sao trên mũ là những người đẹp nhất, thông minh, dũng cảm và cao thượng. Tình đồng chí của Phương Định rất thiêng liêng và đáng quý, và chính tình cảm này đã tiếp thêm sức mạnh cho cô hoàn thành nhiệm vụ.
Truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi' của Lê Mytour sử dụng ngôi kể thứ nhất, cho phép nhân vật tự bộc lộ cảm xúc và suy nghĩ của mình một cách chân thực và chi tiết. Điều này giúp câu chuyện trở nên sinh động và gần gũi hơn. Nghệ thuật miêu tả tâm lý và xây dựng tính cách nhân vật trong tác phẩm rất xuất sắc, tạo nên hình ảnh Phương Định với những phẩm chất đáng quý. Ngôn ngữ trần thuật của nhân vật chính có giọng điệu tự nhiên, gần gũi với khẩu ngữ, thể hiện sự trẻ trung và nữ tính. Câu chuyện sử dụng các nhịp điệu khác nhau, từ nhanh để phản ánh không khí chiến trường đến chậm rãi khi hồi tưởng về những kỷ niệm tuổi thơ, tất cả đều góp phần xây dựng hình ảnh tiêu biểu của thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
Thông qua dòng suy nghĩ và tâm trạng của Phương Định, cuộc sống của các nữ thanh niên xung phong được tái hiện một cách đầy đủ và chân thực. Dù hình tượng những nữ thanh niên xung phong ở Trường Sơn không phải là hiếm trong văn học chống Mỹ, nhưng với những sáng tạo riêng, Lê Mytour đã làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, sự hi sinh và lạc quan của họ trong cuộc sống chiến đấu gian khổ. Đây là hình ảnh đẹp, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam đã dũng cảm sống và chiến đấu, hi sinh tuổi thanh xuân vì Tổ quốc thân yêu.