Những cảm nhận tinh tế nhất về bài thơ Sang thu

1. Hướng dẫn viết cảm nhận về bài thơ Sang thu của Nguyễn Hữu Thỉnh:

1.1. Phân tích yêu cầu đề bài

• Yêu cầu nội dung: phân tích và trình bày cảm nhận về nội dung của bài thơ Sang thu.
• Phạm vi tài liệu, dẫn chứng: từ ngữ, chi tiết, hình ảnh… đặc sắc trong bài thơ Sang thu của Nguyễn Hữu Thỉnh.
• Phương pháp chính: phân tích và cảm nhận.

1.2. Các luận điểm trong bài cảm nhận về bài thơ Sang thu

• Luận điểm 1: Cảm nhận của tác giả về dấu hiệu mùa thu đến.
• Luận điểm 2: Cảm nhận sự chuyển mình tinh tế của thiên nhiên khi mùa thu bắt đầu.
• Luận điểm 3: Suy tư và cảm xúc của tác giả về mùa thu trong cuộc đời con người.

2. Dàn bài phân tích bài thơ Sang thu

2.1. Mở bài: Giới thiệu về tác giả và tác phẩm

• Hữu Thỉnh là một nhà thơ nổi tiếng với nhiều tác phẩm đặc sắc về con người và cuộc sống nông thôn, cũng như những bài thơ về người lính.
• Bài thơ Sang thu (1977) khám phá cảm nhận sâu sắc của Hữu Thỉnh về sự chuyển giao mùa từ cuối hạ sang đầu thu. Bài thơ là một bức tranh thu tuyệt đẹp, thể hiện sự ngạc nhiên và chiêm nghiệm của tác giả trước cảnh vật đang chuyển mùa.

2.2. Thân bài

* Luận điểm 1: Cảm nhận của nhà thơ về dấu hiệu của mùa thu đến:

- Cảm nhận về dấu hiệu của mùa thu đến từ không gian gần gũi qua nhiều giác quan và sự rung động tinh tế:

• Hương ổi chín lan tỏa trong không gian, hòa quyện vào làn gió se lạnh.
• Sương thu đầu mùa nhẹ nhàng trải đều, di chuyển chậm rãi trên các con đường và ngõ xóm.
• Từ “bỗng” diễn tả sự ngạc nhiên và sự phát hiện thú vị của nhà thơ khi mùa thu đến gần.
• Động từ “phả” gợi lên hình ảnh hương ổi chín như quyện vào gió, giúp người đọc hình dung rõ ràng hơn về không gian và thời điểm của mùa thu.
• Hình ảnh của hương ổi chín lan tỏa trong không gian, hòa quyện vào gió se.
• Chùng chình – nghệ thuật nhân hóa: sương như có ý định chậm lại, quấn quýt, đồng thời gợi hình ảnh về bước đi của thời gian một cách nhẹ nhàng.

* Luận điểm 2: Cảm nhận về sự biến chuyển tinh tế của đất trời khi thu đến:

• Khoảnh khắc chuyển giao mùa được thể hiện sinh động qua hình ảnh đám mây mùa hạ “vắt nửa mình sang thu” – một cách nhân hóa thể hiện sự luyến tiếc và do dự trước khi mùa thu đến.
• Hình ảnh dòng nước trôi êm đềm, nhẹ nhàng chính là biểu tượng của sự lắng đọng và “dềnh dàng” đặc trưng của mùa thu.
• Chim “vội vã”: nghệ thuật nhân hóa, như thể loài chim cũng cảm nhận được sự chuyển giao mùa và tìm cho mình con đường thích hợp.

=> Những hình ảnh và chi tiết đặc sắc, giàu sức gợi hình, tái hiện chân thực cảm xúc và góc nhìn đắm say, hòa nhịp của tác giả trong khoảnh khắc thiêng liêng của thiên nhiên.

* Luận điểm 3: Suy tư của tác giả về mùa thu trong cuộc đời con người:

• Các tính từ chỉ mức độ như “vẫn còn” và “vơi dần” cho thấy mùa hè nhạt dần, mùa thu trở nên rõ nét hơn.
• Nhìn nhận tinh tế của tác giả: 'Sấm cũng bớt bất ngờ/ Trên hàng cây đứng tuổi'
  • Hình ảnh thực tế của tự nhiên khi mùa thu đến, sấm sét trở nên thưa thớt, không còn làm rung động hàng cây như trước.
  • Nghệ thuật nhân hóa: “bớt bất ngờ” – cảm xúc của con người.
  • Hàm ý: Khi con người trưởng thành, sẽ không còn cảm thấy bất ngờ hay sợ hãi trước những thử thách và khó khăn của cuộc đời. Người từng trải sẽ vững vàng hơn trước những thay đổi bất thường từ thế giới xung quanh.

* Đặc sắc nghệ thuật: 

• Với thể thơ 5 chữ, ngôn ngữ mộc mạc, hình ảnh đơn giản, quen thuộc, việc sử dụng nghệ thuật nhân hóa cho màn sương, đám mây, … giúp bài thơ thêm phần sinh động.
• Áp dụng nhiều từ láy và tính từ để gợi cảm giác.
• Hình ảnh trong thơ chân thực, sinh động và cuốn hút.
• Nghệ thuật nhân hóa và ẩn dụ làm tăng chiều sâu cảm xúc và suy tư.
• Ngôn ngữ thơ ca vừa trong sáng vừa giản dị nhưng đầy hàm ý.

2.3. Kết luận

Tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ, đồng thời chia sẻ cảm nhận cá nhân về tác phẩm.

• Hữu Thỉnh đã tạo nên một bức tranh thu tuyệt đẹp với nhiều cảm xúc tinh tế.
• Bài thơ như một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời, được vẽ nên bằng sự rung động sâu sắc của trái tim người nghệ sĩ.

3. Một số cách cảm nhận về bài thơ Sang thu

3.1. Mẫu cảm nhận về bài thơ Sang thu (mẫu 1)

Dù mùa xuân thường được ca ngợi là mùa đẹp nhất với vẻ tươi mới và sức sống dồi dào, đã trở thành nguồn cảm hứng lớn cho nghệ thuật. Nhưng mùa thu cũng mang trong mình một vẻ đẹp riêng biệt, kích thích sự sáng tạo của các nghệ sĩ. Nguyễn Khuyến từng nổi tiếng với ba bài thơ về thu là “Thu điếu”, “Thu ẩm”, “Thu vịnh”; Tản Đà với “Cảm thu – Tiễn thu”; Lưu Trọng Lư với “Tiếng thu” và Xuân Diệu với “Đây mùa thu tới”. Tuy nhiên, khi nhắc đến thời điểm giao mùa, bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh vẫn nổi bật hơn cả.

Bài thơ “Sang thu” được viết vào năm 1977, thể hiện sự tinh tế trong cảm nhận của tác giả về sự thay đổi của thiên nhiên và sức sống của vạn vật trong những khoảnh khắc chuyển giao mùa.

Bất chợt nhận ra hương ổi

Hòa quyện vào làn gió se lạnh

Sương lững lờ qua ngõ

Hình như mùa thu đã đến.

Mở đầu bài thơ với từ “bỗng” thể hiện sự ngạc nhiên bất ngờ, một cảm nhận từ khứu giác, đánh thức tâm hồn, gợi lên hình ảnh thơ “hương ổi”. Hương vị đặc trưng của mùa thu làm nhà thơ xao động, không phải là hương hoa mà là hương ổi chín, mang vẻ mộc mạc, dân dã. Hương ổi, biểu tượng của quê hương, gợi nhớ thương cho những ai yêu quê. Hương ổi không chỉ lan tỏa mà còn mạnh mẽ phả vào gió se. Mùa thu miền Bắc đã bắt đầu chớm lạnh, gió thu “se” lành lạnh làm hương ổi thêm nồng nàn, hòa quyện vào không gian và tâm hồn. Từ láy “chùng chình” được nhân hóa, mang dáng vẻ thong thả như thiếu nữ đôi mươi. Câu thơ “hình như thu đã về” kết thúc cảm xúc bất ngờ của nhà thơ, thể hiện sự nghi ngờ và sự ngỡ ngàng khi thu đến. Sự hiện diện của thu trở nên rõ ràng, không còn mơ hồ, mà đã cụ thể trong thiên nhiên. Từ bầu trời đến mặt đất, cảnh sắc đều nhuốm màu thu. Dòng sông chảy nhẹ nhàng, mềm mại, trái ngược với sự vội vã của đàn chim chuẩn bị cho hành trình mới khi thu đến, ngày ngắn, đêm dài và gió se thổi. Mùa thu của tác giả vừa bình yên, thư thả, vừa có sự vội vã, gấp gáp.

Không gian nghệ thuật của bức tranh “Sang thu” được mở rộng qua chiều cao của bầu trời và chiều dài của dòng sông trong khổ thơ tiếp theo:

Sông chảy nhẹ nhàng, dềnh dàng

Những chú chim bắt đầu di chuyển vội vã

Có một đám mây mùa hạ lững lờ

Nửa mùa thu đã chạm vào

Sự chuyển mình của mùa được biểu hiện qua những sự thay đổi của thiên nhiên. Dòng sông vốn đầy nước đang từ từ trôi sau những tháng hè đầy vất vả. Những đàn chim di trú đang gấp rút chuẩn bị để tránh cái lạnh. Từ “vội vã” ở đây không hoàn toàn chỉ sự gấp gáp, mà là sự bắt đầu của một thay đổi. Không khí vẫn còn thư thái, vì vậy đám mây mùa hạ mới nhẹ nhàng chuyển mình sang thu. Một hình ảnh độc đáo, đám mây như kết hợp cả hai mùa lại với nhau.

Vẫn còn bao nhiêu ánh nắng còn lại

Cơn mưa đã dần ngớt

Sấm cũng đã bớt đột ngột

Trên hàng cây đã có tuổi.

Khổ thơ cuối không chỉ đẹp về mặt hình ảnh mà còn phản ánh sự thấu hiểu sâu sắc về mùa thu. Dù vẫn có nắng, mưa và sấm chớp như mùa hạ, nhưng chúng đã trở nên nhẹ nhàng hơn. Ánh nắng không còn gay gắt, mưa đã thưa thớt. Các cụm từ như “vẫn còn”, “đã vơi dần”, “cũng bớt bất ngờ” gợi lên sự chuyển mình từ mùa hè sang thu một cách ổn định. Hình ảnh “sấm” và “hàng cây đứng tuổi” không chỉ mang ý nghĩa thực tế mà còn gợi lên những suy ngẫm sâu xa. Mùa thu làm cho hàng cây có vẻ già dặn hơn, nhưng vẫn tràn đầy sức sống. Hình ảnh này cũng phản ánh con người đã trải nghiệm nhiều thử thách của cuộc sống và vẫn vững vàng trước mọi biến cố.

Tóm lại, bài thơ 'Sang thu' là một tác phẩm đặc sắc. Tác giả không sử dụng những hình ảnh cũ kỹ mà tạo nên những hình ảnh mới mẻ, tinh tế qua những cảm nhận chân thực và tự nhiên. Những hình ảnh thơ giản dị mà độc đáo được thể hiện qua một sự chuyển động nhẹ nhàng, giữ nguyên sự trong sáng và tĩnh lặng của thiên nhiên. Điều này giúp chúng ta cảm nhận được một bức tranh thiên nhiên độc đáo và sâu sắc về thời điểm giao mùa, cũng như tình yêu thiên nhiên phong phú của Hữu Thỉnh.

3.2. Cảm nhận về bài thơ Sang thu (Mẫu số 2)

“Thơ là thu của lòng người, thu là thơ của đất trời” - Mùa thu từ lâu đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho thơ ca và hội họa. Cảnh sắc mùa thu với bầu trời trong xanh, khí trời mát mẻ và ánh sáng dịu dàng đã làm say đắm bao thi sĩ. Hữu Thỉnh, với sự khiêm nhường, đã thêm một nét vẽ vào bức tranh thiên nhiên bằng bài thơ “Sang thu”, ca ngợi mùa thu với những sắc thái tinh tế của đất trời.

“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.”

Trong không gian quen thuộc của làng quê Bắc Bộ, nhà thơ tinh tế cảm nhận được mùi hương ổi chín, mang đến vị ngọt ngào và thanh mát của quê hương. Đây không phải là mùi lá ngô đồng như trong thơ Bích Khê hay hương cốm trong “Đất Nước” của Nguyễn Đình Thi, mà là hương ổi, gợi nhớ mùa thu bằng cảm xúc chân thành của nhà thơ. Hương ổi hòa quyện với gió se, làm nổi bật hương vị ngọt ngào. Đồng thời, hình ảnh sương mù “chùng chình” tạo nên vẻ đẹp mơ màng, khiến cảnh vật như được bao phủ trong lớp sương huyền bí. “Hình như thu đã về” diễn tả tâm trạng ngỡ ngàng, vừa mới mẻ vừa luyến tiếc khi mùa thu đến, đánh dấu sự chia xa mùa hạ. Đây là một cảm xúc nhạy cảm và yêu thiên nhiên sâu sắc.

“Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.”

Dòng sông mùa thu đã thôi không còn gấp gáp, cuồn cuộn như mùa hạ, mà trở nên dịu dàng, tĩnh lặng, êm đềm vắt mình quanh lũy tre xanh của làng quê. Những cánh chim đang tìm nơi trú ẩn cho thấy sự tinh tế của Hữu Thỉnh trong việc nhận ra dấu hiệu của mùa thu. Đám mây trên trời không chỉ điểm tô cho bức tranh thiên nhiên thêm phần quyến rũ mà còn chứa đựng sự lưu luyến của mùa hạ đang nhường chỗ cho mùa thu. Đám mây như cây cầu kết nối giữa hai mùa, ngân vang nhịp chuyển giao của đất trời. Mùa thu, qua những câu thơ của Hữu Thỉnh, vẫn đắm say và lôi cuốn lòng người. Bức tranh mùa thu trong không gian làng quê được Hữu Thỉnh vẽ nên thật tinh tế và đẹp đẽ. Chính tình yêu thiên nhiên sâu sắc đã giúp ông tạo nên một bức tranh tuyệt vời đến vậy.

“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”.

Hữu Thỉnh đã gửi gắm những suy ngẫm sâu sắc về cuộc đời qua hình ảnh “nắng, mưa, sấm”. Chúng tượng trưng cho những thử thách và biến động mà con người phải trải qua. Sau nhiều khó khăn và thử thách, con người trở nên điềm tĩnh hơn, như hàng cây đứng tuổi không còn những cơn bão tố tuổi trẻ, mà chỉ còn sự bình thản và chiêm nghiệm. Đây là thông điệp về sự trưởng thành và cách con người đối diện với những thăng trầm của cuộc sống.

Với thể thơ năm chữ, cách ngắt nhịp linh hoạt và giọng điệu nhẹ nhàng, Hữu Thỉnh đã mang đến một bức tranh thiên nhiên mùa thu thật đẹp và duyên dáng. Ngôn ngữ trong sáng và tinh tế cùng hình ảnh biểu cảm đã tạo nên một tác phẩm thi ca đầy thi vị và xúc động. “Sang Thu” của Hữu Thỉnh không chỉ góp phần vào bản hòa ca mùa thu của quê hương mà còn để lại ấn tượng sâu sắc về vẻ đẹp của thiên nhiên và tình yêu quê hương.

3.3. Cảm nhận về bài thơ Sang thu (Mẫu số 3)

Xuân Diệu miêu tả mùa thu với hình ảnh buồn bã, là những cơn run rẩy của lá và những cành khô khẳng khiu. Lưu Trọng Lư vẽ nên một bức tranh mùa thu thơ mộng với con nai vàng bước trên lá vàng khô. Nguyễn Khuyến mang đến một mùa thu tĩnh lặng, êm ả qua cảnh sắc của hồ thu. Còn với bài thơ “Sang thu”, Hữu Thỉnh khắc họa một mùa thu rực rỡ, đang trong thời khắc giao mùa với hương thơm mới mẻ. Mùa thu trong thơ của Hữu Thỉnh không u sầu, mà là một mùa thu tươi mới, đầy sức sống. Bài thơ mở đầu với một phát hiện bất ngờ về mùa thu.

'Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.'

Mùa thu đã đến trong một làng quê Việt Nam, với hương thơm giản dị nhưng đầy ấm áp. Hương ổi phả vào gió nhẹ, làm rõ sự hiện diện của mùa thu. Động từ “phả” diễn tả sự lan tỏa nồng nàn của hương ổi, hòa quyện với gió để tạo nên một cảm giác dễ chịu và mới mẻ. Cảnh sắc mùa thu không gợi buồn bã mà là sự vui tươi, như sương mờ ảo tạo nên vẻ đẹp dịu dàng. Sương chùng chình như đang chờ đợi, làm cho không gian trở nên mềm mại và thu đến một cách nhẹ nhàng. Nhà thơ cảm nhận được sự bất ngờ của mùa thu và sự rung động trước vẻ đẹp tươi sáng của nó.

'Sông bắt đầu dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Những đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.'

Khổ thơ thứ hai cho thấy những dấu hiệu rõ rệt của mùa thu. Tác giả không chỉ dựa vào khứu giác mà còn sử dụng thị giác để cảm nhận mùa thu. Từ “dềnh dàng” mô tả dòng sông chậm rãi và thong thả trong mùa thu. Cánh chim bay vội vã vì mùa thu đến sớm hơn và nhanh tối hơn mùa hạ. Mùa thu với bầu trời trong sáng và sự thong thả của sông nước. Hình ảnh đám mây mùa hạ vắt nửa mình sang thu biểu thị sự chuyển tiếp của mùa. Mặc dù đã sang thu, nhưng dấu vết của mùa hạ vẫn còn. Đám mây như chiếc cầu nối giữa hai mùa, với sự lưu luyến của mùa hạ vẫn hiện hữu trong mùa thu. Đây là một hình ảnh đẹp, thể hiện sự chuyển giao nhẹ nhàng giữa hạ và thu. Kết thúc bài thơ là hình ảnh mùa thu trong sự hòa quyện của thiên nhiên.

'Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.'

Cảnh sắc mùa thu hiện lên thật rõ nét. Ánh nắng mùa thu vẫn ấm áp, trong khi những cơn mưa mùa hạ đã giảm bớt, làm cho tiếng sấm không còn gây bất ngờ. Mùa thu không chỉ khiến hàng cây trở nên vững vàng hơn trước những biến động của thiên nhiên mà còn làm cho chúng mang một vẻ trầm lắng, già dặn. Mặc dù lá cây dần ngả màu theo quy luật của mùa thu, nhưng hàng cây vẫn đầy sức sống, chuẩn bị cho những nhiệm vụ mới. Hình ảnh hàng cây đứng tuổi như phản ánh con người trưởng thành, vững chãi trước những thử thách của cuộc sống.

Với phong cách tả thực và nghệ thuật ẩn dụ tinh tế, bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh mở ra cho người đọc những cảm nhận sâu sắc về sự chuyển mình từ hạ sang thu. Bức tranh mùa thu quê hương được vẽ nên với sự ấm áp và tình người, vừa bình dị lại vừa tươi mới, góp phần làm nổi bật vẻ đẹp của đất nước Việt Nam.

3.4. Cảm nhận về bài thơ Sang thu (Mẫu số 4)

Với tâm hồn nhạy cảm và tình yêu thiên nhiên sâu sắc, Hữu Thỉnh trong bài thơ “Sang thu” đã diễn tả những cảm nhận tinh tế về sự chuyển giao từ cuối mùa hạ sang mùa thu. Tâm hồn tác giả hòa quyện với những khoảnh khắc giao mùa, tạo nên một cảm giác mơn man, khó tả về sự đổi thay của đất trời.

'Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.'

Khoảnh khắc giao mùa đến với tác giả qua nhiều giác quan: hương ổi ngào ngạt, gió se lạnh, và sương mờ ảo. Mỗi giác quan mang đến một cảm nhận riêng biệt, báo hiệu sự chuyển giao mùa. Đầu thu, hương ổi lan tỏa trong không khí, hòa quyện cùng gió se lạnh, tạo nên một mùi thơm dễ chịu và làm ấm lòng người. Màn sương nhẹ nhàng bắt đầu xuất hiện, với “chùng chình” tạo cảm giác quyến luyến ở ngõ, như đang dừng lại trước ngưỡng cửa của mùa thu. Tất cả chỉ là cảm nhận ban đầu của tác giả, không có bằng chứng cụ thể cho sự đến của thu.

'Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.'

Từ kinh nghiệm của mình, tác giả nhận thấy những dấu hiệu đặc trưng của mùa thu. Sông giờ không còn chảy gấp gáp mà trở nên nhẹ nhàng và êm ả, như đang suy tư. Ngược lại, chim vội vã tìm nơi trú ẩn vì gió se lạnh đã đến. “Đám mây mùa hạ” “vắt nửa mình sang thu” gợi hình ảnh một cô gái duyên dáng với chiếc khăn dài bay trong gió. Hình ảnh này không chỉ tạo hình trong không gian mà còn diễn tả sự chuyển giao mùa. Mùa thu hiện rõ hơn, không thể chối bỏ, và tác giả đón nhận nó cùng với những suy ngẫm triết lý của mình.

'Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.'

Mùa thu đến, ánh nắng trở nên dịu nhẹ hơn, những cơn mưa thưa thớt và sấm chớp cũng giảm bớt. Mọi thứ hiện ra một cách thanh bình, nhẹ nhàng, không còn vội vã ồn ào. Hình ảnh ‘Sấm cũng bớt bất ngờ – Trên hàng cây đứng tuổi’ có thể được hiểu theo hai cách. Một là, những cây đã trưởng thành không còn bị bất ngờ bởi tiếng sấm nữa. Hai là, những người từng trải thì không còn sợ hãi trước những thử thách của cuộc sống. Có phải tác giả muốn gửi gắm một triết lý về cuộc đời, rằng khi đã ‘sang thu’, con người không còn sôi nổi như lúc trẻ nhưng họ đã vượt qua nhiều khó khăn và không còn e ngại thử thách nữa.

‘Sang thu’ thể hiện tâm trạng của tác giả, một người nhạy cảm và yêu thiên nhiên sâu sắc. Nghệ thuật nhân hóa và ẩn dụ cùng sự lựa chọn từ ngữ tinh tế đã tạo nên thành công cho bài thơ.

. Cảm nhận về bài thơ Sang thu (Mẫu số 5)

Hữu Thỉnh là một nhà thơ nổi bật trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Ông gia nhập thế giới thi ca và để lại dấu ấn bằng phong cách thơ ‘đằm thắm, hồn hậu, nghiêng về phía rợp mát, cái trầm lắng yêu thương lấn át cái ồn ào sôi sục’ (Lưu Khánh Thơ). Trong tiết trời hanh hao cuối hạ đầu thu, với ánh nắng vàng và gió nhẹ, dường như mọi chuyển động của thiên nhiên đã chạm đến trái tim Hữu Thỉnh, khiến ông không thể kìm lòng mà viết ‘Sang thu’. Bài thơ được sáng tác vào năm 1977, nằm trong tập thơ ‘Từ chiến hào đến thành phố’. Đây là dòng chia sẻ chân thành của một tâm hồn nhạy cảm trước phút giao mùa, cũng là nơi gửi gắm những suy ngẫm kín đáo của ông.

Khoảnh khắc chớm thu, mọi dấu hiệu nhẹ nhàng như một bản ballad ngân vang giữa không gian yên tĩnh. Dù nhịp điệu của thiên nhiên có vẻ mơ hồ, nhạt nhòa, nhưng vẫn hiện rõ trong tâm trí của Hữu Thỉnh, khiến thi nhân phải ngạc nhiên và bồi hồi.

“Bỗng dưng cảm nhận được hương ổi
Nhè nhẹ hòa quyện trong gió se
Sương mờ ảo trôi qua ngõ
Như mùa thu đã đến.”

Mùa thu trong thơ Hữu Thỉnh hiện lên theo cách rất riêng, không như “lá thu rơi rụng đầu ghềnh” của Tản Đà, không phải “ao thu lạnh lẽ nước trong veo” như Tam Nguyên Yên Đổ, cũng không giống “ngô đồng lác đác” trong thơ Tuệ Nga khi trời thu hiu hắt. Tác giả bỗng nhiên nhận ra hơi thở đầu tiên của thu qua hương ổi ngọt ngào, giản dị và chân quê. Hương ổi gợi nhớ về những ngày thơ ấu, những giờ phút bên bạn bè, trèo cây hái ổi. Hương thơm ấy như ám ảnh, níu giữ trong tâm trí những người xa quê, mang theo hình ảnh xóm làng bình yên, tiếng cười đùa và hạnh phúc. Hương ổi không “bay” hay “quyện” mà “phả” vào khứu giác, làm cho người đọc cảm nhận được màu vàng, vị ngọt, chua chua của trái ổi quê. Có thể hương ổi đã hòa quyện với gió se, làm cho mùa thu trở nên đặc biệt hơn. Gió se lành lạnh và hương ổi khác biệt hoàn toàn so với gió xuân, mùa hè hay đông. Hương ổi và gió se trở thành dấu hiệu của mùa thu, đến một cách nhẹ nhàng và nếu ta không chú ý sẽ không nhận ra. Nếu tinh ý, những hình ảnh này sẽ để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người. Trong không gian cuối hạ, mùi thu lởn vởn, sương mờ ảo như nàng thơ nhẹ nhàng bước qua, được nhân hóa qua từ “chùng chình”. Sương như người lữ hành, chậm chạp qua ngõ đường, vườn ổi và đồng nội, không vội vã tan vào không gian vô định.

Có lẽ những dấu hiệu của mùa thu quá mờ nhạt, chưa đủ để tạo nên một mùa thu hoàn chỉnh. Có thể tâm hồn thi sĩ cũng chưa sẵn sàng đón nhận sự thay đổi của thiên nhiên. Trong khổ thơ thứ hai, mùa thu dần hiện rõ hơn với những đặc điểm cụ thể và chân thật hơn:

“Sông trở nên lững lờ
Chim vội vã bay đi
Có những đám mây mùa hạ
Chuyển mình sang thu.”

Qua việc sử dụng biện pháp nhân hóa, cảnh vật trong thơ Hữu Thỉnh trở nên sống động như có linh hồn và hơi thở. Dòng sông vào thu không còn chảy xiết, không còn cuộn xoáy như mùa hạ mà trở nên “lững lờ”, thong thả trôi. Điều này gợi ra hình ảnh những con người sống chậm rãi, thư thái giữa thành phố ồn ào, như những “người khách bộ hành phiêu lãng” (Tế Hanh) tận hưởng vẻ đẹp thế gian. Trái ngược với dòng sông là những cánh chim “vội vã” tìm về phương Nam để tránh rét, như những người con gấp rút trở về quê hương. Tác giả khéo léo sử dụng từ “được lúc” và “bắt đầu” để mô tả những chuyển động của mùa thu, những thay đổi rõ nét của thiên nhiên phương Bắc khi trời vào thu.

Thiên nhiên đã chính thức chuyển mình sang thu, và hồn người cũng hòa vào mùa thu, với những suy tư và trăn trở về cuộc đời của tác giả:

“Nắng còn vương vấn đâu đó
Nhưng mưa đã dần nhạt
Sấm cũng trở nên lặng lẽ
Trên hàng cây đã có tuổi.”

Mùa thu đã len lỏi vào phố phường, để mùa hè dần nhạt phai. “Nắng”, “mưa”, “sấm” là những dấu ấn của mùa hè. Nhà thơ đã khéo léo kết hợp chúng với các từ như “vẫn còn”, “bao nhiêu”, “vơi dần” để gợi tả sự thưa thớt, dịu nhẹ và ổn định hơn. Nắng vẫn còn nơi sân, nhưng không còn chói chang, mưa không còn ào ạt, sấm không còn vang dội. Mùa hè như đang lắng lại, nhạt dần. Hình ảnh “hàng cây đứng tuổi” không chỉ là những cây cổ thụ đã trải qua nhiều mùa mà còn ẩn dụ cho những người trưởng thành, dày dạn kinh nghiệm. Tiếng sấm như những thử thách trong đời, còn “hàng cây đứng tuổi” ám chỉ những người đã trải qua thăng trầm và trở nên bình tĩnh hơn. Những người trải nghiệm đủ nhiều để không còn bị ngoại cảnh làm lay chuyển, họ sống trầm lắng và sâu sắc hơn. Hữu Thỉnh đã đưa thơ vào chiều sâu của lòng người, của những trầm tư sâu lắng.

Tác giả đã thành công trong việc sử dụng biện pháp tu từ như nhân hóa và ẩn dụ. Những hình ảnh thơ mộc mạc, kết hợp với ngôn ngữ sáng tạo, đã giúp thi sĩ nắm bắt được hồn cảnh vật qua một ngòi bút tinh tế và tài hoa.

“Sang thu” là một bức tranh thơ mộng và đầy cảm xúc, mỗi câu thơ như một nét vẽ tinh tế. Hình ảnh hiện lên với sức gợi cảm sâu sắc. Hữu Thỉnh mô tả nghề viết một cách giản dị: “Thơ là kinh nghiệm sống”. Từ chiến hào đến thành phố, từ chiến tranh đến hòa bình, chính “kinh nghiệm sống” đã tạo nên một “Sang thu” nhẹ nhàng, bâng khuâng, khép lại trong những triết lý sâu lắng về cuộc đời.

3.6. Cảm nhận về bài thơ Sang thu (Mẫu số 6)

Mùa thu luôn có một sức hấp dẫn đặc biệt, khiến bao thi nhân phải rung động. Không sôi nổi như xuân, cũng không lạnh lẽo như đông, mùa thu mang đến cho con người sự dịu dàng, êm đềm và bình yên. Khi vào thơ, mùa thu thường khiến người ta chìm đắm trong những cảm xúc buồn man mác, trong không gian mờ ảo của sương thu, khí thu và trời thu. Đọc “Sang thu” của Hữu Thỉnh, ta càng cảm nhận được sự quyến rũ của mùa thu hơn bao giờ hết:

“Bỗng cảm nhận hương ổi
Nhè nhẹ lan tỏa trong gió se
Hương lướt qua ngõ nhỏ
Như mùa thu đã đến.”

Có lẽ đó là một buổi sáng sớm, nhà thơ đang tận hưởng không khí trong lành của buổi mai, thì bỗng dưng, hương ổi nhẹ nhàng, ngọt ngào lan tỏa. Nhà thơ “bỗng” cảm thấy bất ngờ trước sự tươi mát của hương ổi hòa trong gió se. Không phải là lá vàng của Lưu Trọng Lư hay Nguyễn Khuyến, cũng không phải là hương cốm của Nguyễn Đình Thi, mà là hương ổi quê hương, một trái cây giản dị. Hương ổi “phả” vào trong gió se lạnh của sáng sớm, đưa hương thơm xa, đến làm rung động tâm hồn người thi sĩ, vừa tiếc nuối mùa hè đã qua, vừa háo hức đón thu về:

“Sương lững lờ trôi qua ngõ.”

Khác với sương mai mùa hạ, dày đặc và vội vã, sương thu đến với đất trời một cách bình thản, có phần e ấp, chậm rãi và duyên dáng khi lướt qua từng ngõ nhỏ, ngách phố của con đường quê. Không gian trong làn sương mờ ảo như trở nên huyền diệu, vừa lung linh vừa gợi cảm với hương sắc của mùa thu chớm tới:

“Có lẽ thu đã về”

Câu “có lẽ” mở đầu mang đến cảm giác bối rối và ngỡ ngàng của thi nhân khi nhận ra sự thay đổi của cảnh vật, đồng thời cũng là dấu hiệu báo thu đã đến:

“Sông trở nên lững lờ
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Chuyển mình sang thu.”

Thời gian trôi qua, mọi thứ đều thay đổi, mùa thu cũng mang đến sự chuyển mình cho muôn vật. Sông dường như rộng hơn, chảy trôi một cách “dềnh dàng”, chậm rãi, tận hưởng sự dịu mát của khí thu. Sông nhẹ nhàng ôm lấy làng quê sau lũy tre xanh, tạo nên một cảnh quan yên bình và tuyệt đẹp. Những cánh chim không còn thong dong mà bắt đầu vội vã trở về phương Nam trước khi đông đến. Sông thì lắng đọng, chim thì gấp gáp, mỗi thứ đều có trạng thái riêng trong khoảnh khắc sang thu. Tác giả khéo léo quan sát “đám mây mùa hạ” đang “vắt nửa mình” để bước vào thu.

Đám mây quyến rũ đã tạo nên một bầu trời thu tuyệt đẹp. Hình ảnh nhân hóa tài tình đã mang đến sự thú vị và đặc biệt cho đám mây ấy. Nó như là cầu nối giữa mùa hè và mùa thu. Có lẽ đám mây vẫn còn lưu luyến mùa hè rực rỡ nhưng cũng háo hức chào đón những ngày thu dịu nhẹ, yên bình. Bức tranh thu qua ngòi bút tinh tế và cảm nhận sâu sắc của Hữu Thỉnh thật sự duyên dáng và cuốn hút:

“Vẫn còn chút nắng
Mưa đã dần tạnh
Sấm cũng không còn bất ngờ
Trên hàng cây đã có tuổi.”

Khi thu đến, nắng vẫn còn sót lại trên mái nhà, trên từng khóm tre và trong không khí. Mưa dông của mùa hè đã giảm bớt, sấm chớp không còn đến đột ngột. Khổ thơ không chỉ mô tả thực tế mà còn mang thông điệp sâu sắc về cuộc đời và nhân sinh. “Mưa” và “sấm chớp” giống như những khó khăn không thể đoán trước trong cuộc sống mà mỗi người phải đối mặt. “Hàng cây đứng tuổi” tượng trưng cho những người trưởng thành, đã trải qua nhiều thử thách và giông tố, họ đã tích lũy kinh nghiệm và trở nên mạnh mẽ hơn.

Những người trưởng thành, sau khi đối mặt với biến cố, trở nên kiên cường hơn, không còn sợ hãi mà bình thản đối diện và chấp nhận. Thời gian đã rèn giũa bản lĩnh con người, giúp họ bước tiếp những con đường mới mà không e ngại khó khăn. Hữu Thỉnh đã mang đến cho thơ ca dân tộc một bản giao hưởng mùa thu đẹp đẽ, cuốn hút và đầy cảm xúc. Sức hấp dẫn của tác phẩm không chỉ nằm ở ngôn từ mà còn ở trái tim của người viết gửi gắm vào đó.

3.7. Cảm nhận về bài thơ Sang thu (Mẫu số 7)

Bài thơ diễn tả cảm xúc tinh tế và rung động của tác giả khi chứng kiến sự kỳ diệu của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa. Thay vì hình ảnh sắc màu mơ hồ hay con nai vàng ngơ ngác, tác giả cảm nhận rõ ràng hương ổi quen thuộc từ vườn mẹ, đánh thức mọi giác quan nhạy bén của mình.

'Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se' 

Câu thơ mang đến cảm giác ấm áp của mùa thu chớm tại một miền quê yên bình. Tác giả nhận diện mùa thu qua mùi hương ổi quê mộc mạc, nhẹ nhàng bay trong không gian. Cảm giác bất ngờ, như đã được chờ đợi từ lâu, không chỉ mô tả mà còn gợi nhớ đến màu vàng ươm, hương thơm nồng, và vị ngọt chua của trái ổi. Sương thu cũng như bao trùm tâm trạng và không gian lắng đọng của làng quê.

'Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về'

Sương thu được nhân hoá với bước đi nhẹ nhàng, chậm rãi. Nếu như câu thơ đầu tiên diễn tả sự nhận ra mùa thu một cách bất ngờ, thì sau khi cảm nhận sương thu, thi sĩ vẫn ngỡ ngàng và thầm hỏi: Hình như thu đã đến? Tâm hồn tác giả cảm nhận những biến chuyển nhẹ nhàng của mùa thu với sự bâng khuâng và lắng đọng, mở rộng không gian nghệ thuật và cảm xúc trước mùa thu bao la.

'Dòng sông lúc này vơi vã, lững lờ trôi
Chim bắt đầu lao vút vội vã'

Dòng sông đầy nước nên trôi lững lờ, như cố tình chậm lại, trong khi những đàn chim vội vã bay về phương nam. Không gian thu hiện lên thư thái, đầy thi vị với hình ảnh này.

'Đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình vào thu'

Câu thơ gợi hình ảnh đám mây mỏng nhẹ, như tấm khăn voan của thiếu nữ, dịu dàng “vắt nửa mình vào thu”. Câu thơ tạo ra một không gian nghệ thuật, diễn tả sự chuyển tiếp nhẹ nhàng từ hè sang thu, như đất trời đang từ từ thay đổi sắc thái.

'Nắng vẫn còn đọng lại
Cơn mưa đã vơi dần
Sấm cũng giảm bớt đột ngột
Trên hàng cây đã già'

Dù mùa thu đã đến, nắng, mưa, sấm chớp của mùa hạ vẫn còn vương lại đâu đó, chỉ còn lại dấu vết “vẫn còn”, “đã vơi dần”, “cũng bớt bất ngờ”. Điều này gợi nhớ đến con người khi có tuổi và trải nghiệm, những biến động của cuộc đời không còn làm họ ngạc nhiên hay bị động. Những suy tư này đã góp phần làm cho bài thơ “Sang thu” thêm phần ý nghĩa.

3.8. Cảm nhận về bài thơ Sang thu (Mẫu số 8)

Trong cuộc sống bận rộn, ít người còn dành thời gian để cảm nhận khoảnh khắc giao mùa. Mùa xuân mang sức sống mới, mùa hạ tràn ngập hoa trái, mùa đông với mưa gió, còn mùa thu là thời điểm của lá rơi và những kỷ niệm. Bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh đã khắc họa khoảnh khắc giao mùa một cách tinh tế và ấn tượng. Đối với tác giả, dấu hiệu nhận biết mùa thu không phải là lá vàng rơi mà là hương ổi ngọt ngào, một mùi hương giản dị nhưng vô cùng quen thuộc và đặc trưng.

“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.”

Từ “bỗng” mở đầu bài thơ thể hiện sự ngạc nhiên của tác giả khi đột ngột nhận ra mùi hương quen thuộc trong gió se lạnh. Động từ “phả” không chỉ miêu tả sự hòa quyện giữa hương ổi và gió se mà còn gợi cảm giác nhẹ nhàng, lan tỏa của hương thơm trong không gian. Tác giả Hữu Thỉnh đã cảm nhận dấu hiệu mơ hồ của mùa thu qua các giác quan và tâm hồn nhạy cảm. “Sương chùng chình qua ngõ, Hình như thu đã về” cho thấy sự mơ hồ và không chắc chắn trong cảm nhận của nhà thơ khi mùa thu còn chưa rõ ràng. Sang khổ thơ thứ hai, sự chuyển biến của thiên nhiên khi thu đến trở nên rõ nét hơn, giúp nhận diện mùa thu một cách rõ ràng hơn.

'Dòng sông chảy lững lờ
Chim vội vã rời xa
Đám mây mùa hạ
Chuyển mình sang thu.'

Nhà thơ đã tinh tế cảm nhận sự chuyển mình của thiên nhiên trong mùa thu qua nhiều yếu tố. Dòng sông giờ đây không còn cuồn cuộn mà “dềnh dàng” nhẹ nhàng, tạo nên vẻ đẹp yên bình của mùa thu. Những đàn chim cũng bắt đầu “vội vã” bay về phương Nam để tránh cái lạnh. Hình ảnh đám mây mùa hạ “vắt nửa mình sang thu” không chỉ mang đến cảm giác có hồn mà còn thể hiện sự chuyển giao nhẹ nhàng giữa hai mùa. Đám mây như lưu luyến mùa hạ trong khi chờ đón mùa thu, thể hiện sự trưởng thành và chiêm nghiệm của con người khi trải qua sự thay đổi.

'Nắng vẫn còn đọng lại
Cơn mưa dần giảm bớt
Sấm không còn bất ngờ
Trên hàng cây đã trưởng thành.'

Mùa thu đến vẫn còn chút nắng của mùa hạ, nhưng không còn chói chang mà nhạt dần, trở nên dịu nhẹ. Mưa còn xuất hiện nhưng không còn bất ngờ như trước, giảm dần cả về cường độ và tính đột ngột. Sấm cũng không còn làm ngạc nhiên trên những hàng cây đã đứng vững qua thời gian. Hai câu thơ cuối thể hiện rõ tư tưởng của bài thơ, phản ánh sự trưởng thành của con người qua những thử thách và biến cố. Những hàng cây cổ thụ là biểu tượng của sự kiên cường trước những tác động bất thường của cuộc sống.

Sự chuyển mình từ cuối hạ sang thu diễn ra nhẹ nhàng nhưng rõ ràng. Bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh giúp người đọc cảm nhận sâu sắc khoảnh khắc thu về, không chỉ qua sự thay đổi của thiên nhiên mà còn qua cái nhìn về chính mình sau những biến động.

3.9. Cảm nhận về bài thơ Sang thu (Mẫu số 9)

Cuối năm 1977, khi chiến tranh đã lùi xa và hòa bình đã trở lại, vào một buổi chiều thu, nhà thơ Hữu Thỉnh đã đến thăm một vườn ổi chín ngoại thành Hà Nội. Trong không gian dịu mát của buổi chiều và hương ổi nho nhỏ, cảm xúc của ông đã trỗi dậy, và từ đó bài thơ “Sang thu” ra đời. Hãy hình dung bạn cùng nhà thơ đứng giữa vườn ổi và hòa mình vào những vần thơ tuyệt đẹp của ông.

'Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.'
 

Mở đầu bài thơ, cảm nhận của Hữu Thỉnh về mùa thu thật tinh tế: 'Bỗng nhận ra hương ổi, Phả vào trong gió se'. Trong một buổi chiều thu ở Bắc Bộ, nhà thơ chợt nhận ra mùi hương ổi trong gió se lạnh, tạo nên một khung cảnh thơ mộng. Điều đặc biệt không chỉ ở sự bất ngờ mà còn ở sự lựa chọn hương ổi đơn sơ, mộc mạc để miêu tả mùa thu. Bỏ qua các hương vị ngọt ngào khác, nhà thơ đã chọn mùi ổi chín vàng ươm, làm cho hương vị này trở nên độc đáo và hấp dẫn. Cảm nhận tinh tế của nhà thơ qua khứu giác và thị giác giúp ta cảm nhận rõ ràng sự trở lại của mùa thu, làm chúng ta thêm yêu quý vẻ đẹp thơ mộng của quê hương.

Sự chuyển mùa được thể hiện qua gió se mang theo hương ổi chín. Gió se, hay còn gọi là gió heo may, mang đến cảm giác mát lạnh và xao xuyến. Từ 'phả' trong câu thơ 'Phả vào trong gió se' tạo nên một hình ảnh độc đáo, diễn tả sự kết hợp giữa gió và hương ổi, làm nổi bật cảm giác bất chợt của việc nhận ra mùi hương quen thuộc. Hữu Thỉnh đã nhạy cảm nhận ra hương ổi trong không gian, khiến chúng ta cảm thấy rung động trước vẻ đẹp giản dị của thiên nhiên.

Hương ổi trong 'gió se' không phải là yếu tố duy nhất làm nên vẻ đẹp của mùa thu. Cảnh sắc thu còn được khắc họa qua hình ảnh 'Sương chùng chình qua ngõ'. Từ 'chùng chình' gợi ra một hình ảnh duyên dáng, tựa như làn sương đang chậm rãi di chuyển, quấn quýt quanh hàng rào và cây cối. Từ ngữ này không chỉ mô tả sự chuyển động chậm của sương mà còn gợi ra tâm trạng của con người có thể đang phân vân, trầm tư. Câu kết của khổ thơ, 'Hình như thu đã về', thể hiện sự ngỡ ngàng và bâng khuâng của tác giả. Sự chuyển mình của thời tiết và thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa được Hữu Thỉnh cảm nhận sâu sắc, nhờ vào sự nhạy cảm của một thi sĩ gắn bó với thiên nhiên và làng quê, cũng như những trải nghiệm của một người lính đã qua thời chiến.

Bài thơ “Sang thu” mang đậm hương vị của làng quê và chứa đựng những suy tư triết lí sâu sắc. 'Sấm cũng bớt bất ngờ, Trên hàng cây đứng tuổi' phản ánh quy luật tự nhiên của mùa thu khi mưa và sấm giảm dần, hàng cây cũng không còn phải chịu những cú sốc đột ngột. Tuy nhiên, hai câu thơ còn ẩn chứa một ý nghĩa sâu xa: 'Sấm' là những biến động bất ngờ của cuộc đời, trong khi 'hàng cây đứng tuổi' là những người đã trưởng thành, vững vàng trước thử thách. Trong bối cảnh hòa bình sau chiến tranh, tác giả cảm nhận sự bình yên như 'sông được lúc dềnh dàng', và dù đối mặt với sóng gió cuộc đời, tác giả vẫn vững vàng. Sự cảm nhận của nhà thơ về mùa thu không chỉ là sự thay đổi thời tiết mà còn là sự thay đổi trong tâm hồn và cuộc sống.

Sang thu được thể hiện một cách tinh tế và thơ mộng, kết nối với hành trình thơ thu của dân tộc và mang đến cho chúng ta một cái nhìn sâu sắc về mùa thu quê hương. Bài thơ không chỉ miêu tả những thay đổi của thời tiết mà còn truyền tải tình yêu và cảm xúc sâu sắc của tác giả đối với mùa thu Việt Nam, từ những biểu hiện nhỏ nhặt đến những suy tư lớn lao.

3.10. Cảm nhận về bài thơ Sang thu (Mẫu số 10)

Hữu Thỉnh, một nhà thơ trưởng thành từ giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, mang đến những tác phẩm đầy cảm xúc chân thành và sâu sắc. Bài thơ “Sang thu” là một ví dụ tiêu biểu, khơi gợi cảm xúc từ khoảnh khắc giao mùa, đồng thời phản ánh những suy tư về cuộc đời khi mùa thu đến. “Sang thu” không chỉ là sự chuyển giao giữa mùa hè và mùa thu mà còn là ẩn dụ về sự thay đổi trong cuộc sống của con người.

'Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.'

Điểm khởi đầu của cảm nhận tác giả chính là hương ổi, một mùi hương giản dị nhưng đặc trưng của làng quê. Hương ổi tự nhiên, như thể đang 'phả' vào trong gió se. Từ “phả” mô tả hương thơm lan tỏa, hòa quyện vào gió thu một cách nhẹ nhàng. Sau khi cảm nhận qua khứu giác, tác giả tiếp tục bằng thị giác với hình ảnh sương mỏng manh, “chùng chình” qua ngõ. Sự nhân hóa và từ láy “chùng chình” tạo nên hình ảnh sống động của sương, như thể đang từ từ di chuyển, lưu luyến với mùa hè.

Hai câu thơ tiếp theo là điểm nhấn đặc sắc trong bức tranh thu:

“Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu”.

Hình ảnh đám mây mùa hạ chuyển mình sang thu tạo nên một liên tưởng độc đáo và mới mẻ. Mây như đang uốn lượn, nhẹ nhàng chuyển bước từ mùa hè sang mùa thu. Cảnh tượng này không chỉ phản ánh sự chuyển giao của thời gian mà còn diễn tả tâm trạng lưu luyến của mây: vừa chưa rời bỏ mùa hè, lại vừa háo hức chào đón mùa thu. Tài năng của tác giả thể hiện ở việc mượn hình ảnh hữu hình của đám mây để gợi ra cái vô hình của không gian và thời điểm giao mùa. Cảm nhận này không chỉ dựa vào thị giác mà còn là sự tinh tế của tâm hồn và tình yêu thiên nhiên của nhà thơ.
Bức tranh mùa thu trở nên rõ nét hơn qua hai câu thơ tiếp theo:

“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa”.

Mùa thu hiện lên rõ ràng hơn qua những biến chuyển của thiên nhiên: mưa và sấm, những đặc trưng của mùa hè, giờ đây đã dần giảm bớt. Điều này phản ánh sự chuyển giao từ mùa hè sang thu ngày càng rõ rệt. Những cảm nhận đó dẫn đến những suy tư sâu sắc của tác giả về cuộc đời và con người:

'Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.'

Câu thơ trước tiên miêu tả thực tế: khi thu đến, những cơn mưa lớn và sấm chớp dần giảm bớt, hàng cây đã quen với những biến cố của mùa hè và không còn sợ hãi trước tiếng sấm nữa. Tuy nhiên, câu thơ cũng mang ý nghĩa biểu tượng: “sấm” là những thử thách và biến cố trong cuộc đời, còn “hàng cây đứng tuổi” là những người đã trải qua nhiều thăng trầm. Nhà thơ gửi gắm suy tư rằng những người đã vượt qua những khó khăn trong cuộc đời sẽ trở nên bình tĩnh và vững vàng hơn trước những thử thách và bất thường của cuộc sống. Câu thơ chứa đựng nhiều chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc đời và con người.

Hữu Thỉnh khéo léo sử dụng thể thơ năm chữ với nhịp điệu nhẹ nhàng, uyển chuyển, phản ánh sự chậm rãi của thời gian trong khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu. Những từ ngữ giản dị nhưng đầy giá trị tạo hình như phả, vắt, chùng chình, dềnh dàng, vội vã… đã tinh tế mô tả các dấu hiệu của mùa thu. Thêm vào đó, ông còn sử dụng những liên tưởng bất ngờ và độc đáo, làm cho bài thơ thêm phần sinh động và hấp dẫn. Các hình ảnh thơ được chọn lọc kỹ lưỡng, mang đậm dấu ấn của thời tiết lúc giao mùa: từ hè sang thu.

Bài thơ đã mang đến cho thơ ca Việt Nam một bức tranh phong cảnh mùa thu thật đặc sắc và đầy ý nghĩa. Qua tác phẩm, ta không chỉ thấy được khoảnh khắc chuyển giao từ mùa hè sang thu mà còn cảm nhận được nhiều lớp nghĩa sâu sắc: từ sự chuyển mình của đất trời, đời sống đến sự thay đổi của cuộc đời con người.

Hy vọng rằng bài viết đã mang đến cho bạn đọc những thông tin hữu ích. Xin chân thành cảm ơn.