1. Vì sao nguy cơ mắc bệnh tăng khi thời tiết ẩm ướt?
Sau Tết - cuối Xuân, thời tiết miền Bắc thường mưa phùn, ẩm ướt, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus phát triển. Chính tính chất ẩm ướt này làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Độ ẩm cao khiến hơi nước tụ lại, tạo môi trường cho nấm mốc, virus, và vi khuẩn phát triển. Nấm có thể gây viêm kết mạc mùa xuân, trong khi nấm mốc lơ lửng trong không khí có thể gây nhiễm trùng đường hô hấp, dẫn đến bệnh hen suyễn.
Hơi nước tích tụ trên bề mặt khi thời tiết ẩm là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và nấm phát triển
Virus Polinosa morbillarum và Varicella Zoster có cơ hội phát triển. Virus Polinosa morbillarum gây sốt phát ban trong thời tiết ẩm, Varicella Zoster gây bệnh thủy đậu.
Mưa và thời tiết ẩm ướt làm vi khuẩn, nấm mốc sống sót trong thực phẩm. Nếu không bảo quản thực phẩm đúng cách, chúng có thể sinh sôi. Khi kết hợp với việc chế biến không đúng cách, điều này có thể gây ngộ độc thực phẩm và các vấn đề đường tiêu hóa.
Thay đổi thời tiết thường xuyên và lạnh ẩm kéo dài có thể gây ra các vấn đề về hô hấp như viêm phổi, cúm mùa. Nhóm người dễ mắc bệnh nhất là trẻ em, người cao tuổi, và người có hệ miễn dịch suy yếu.
Ngoài ra, sự phát triển mạnh mẽ của các chất dị ứng trong môi trường ẩm làm tăng nguy cơ ngứa, phát ban, sưng phồng trên da, nổi mề đay,... Nền nhà ẩm ướt còn gây ra tâm lý khó chịu, bức bối, ăn ngủ kém, dễ gây chấn thương do trượt ngã,...
Tất cả những yếu tố trên đây là nguyên nhân khiến tỷ lệ người mắc các bệnh khác nhau trong thời tiết ẩm ở miền Bắc tăng lên nhanh chóng.
2. Các bệnh thường gặp khi nồm ẩm và cách phòng ngừa
2.1. Các loại bệnh thường gặp khi thời tiết nồm ẩm
2.1.1. Viêm phổi
Đây là một trong các bệnh thường gặp khi nồm ẩm do nấm mốc, vi khuẩn, virus trong môi trường sống. Viêm nhiễm ở các đường dẫn khí, phế nang trong phổi gây ra các triệu chứng: khó thở, ho có đờm, sốt,... ở các mức độ khác nhau.
Bệnh này đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em và người cao tuổi. Trường hợp không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể đe dọa tính mạng.
Viêm phổi do virus, vi khuẩn, là một trong những bệnh thường gặp khi nồm ẩm
2.1.2. Hen phế quản
Hen phế quản (hen suyễn) phát sinh trong thời tiết nồm ẩm là do sự phát triển của các loại vi khuẩn, bụi bẩn, phấn hoa,... Khi những tác nhân này tấn công cơ thể, hệ miễn dịch sẽ phản ứng quá mức làm cho các đường dẫn khí trong phổi bị co thắt, viêm nhiễm và gây ra triệu chứng tức ngực, ho khan, khó thở,...
2.1.3. Viêm mũi dị ứng
Vào những ngày nồm ẩm, độ ẩm không khí tăng lên, các tác nhân gây dị ứng như nấm mốc, phấn hoa, virus, vi khuẩn,... cũng tăng sinh. Khi tiếp xúc với các yếu tố này, mũi có thể phản ứng quá mức và gây ra viêm mũi dị ứng với các triệu chứng: ngứa mắt và mũi, chảy nước mũi, sưng mũi, ho, hắt hơi, ngạt mũi, sưng và đỏ mắt,...
2.1.4. Viêm phế quản
Viêm phế quản cũng là một trong những bệnh thường gặp khi nồm ẩm vì điều kiện thời tiết này thuận lợi cho sự phát triển của vi nấm hoặc các loại virus như: corona, parainfluenza, RS, herpes,...
Bệnh này thường xuất hiện ở trẻ em vì hệ miễn dịch của trẻ còn non nớt. Các triệu chứng phổ biến của bệnh bao gồm: đau ngực, đau họng, ho có đờm hoặc ho khan, sổ mũi, hắt hơi, đau đầu, sốt,...
2.1.5. Cảm cúm
Cảm cúm là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus gây ra, đặc biệt phổ biến trong những ngày thời tiết nồm hoặc lạnh kéo dài. Khi thời tiết ẩm, virus cúm dễ có điều kiện tồn tại lâu hơn trên các bề mặt và lây lan nhanh chóng.
Người bị bệnh cúm thường có các triệu chứng: đau đầu, ớn lạnh, sốt, ho, nhức mỏi, đau họng, ngạt mũi, chảy nước mũi,... Bệnh có thể tự khỏi nhưng cũng có trường hợp biến chứng do điều trị không đúng cách.
2.1.6. Thủy đậu
Virus Varicella Zoster gây bệnh thủy đậu với biểu hiện là các nốt phát ban nước có kích thước khác nhau trên cơ thể và cảm giác ngứa. Thời tiết nồm ẩm là môi trường lý tưởng cho sự sinh sôi và phát triển của virus này, làm cho thủy đậu trở thành một trong những bệnh thường gặp.
Thủy đậu nếu không được điều trị đúng cách có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm màng não,...
Thời tiết ẩm làm tăng nguy cơ mắc bệnh thủy đậu
2.1.7. Bệnh ngoài da
Khi trời nồm, da thường trở nên ẩm ướt và tiết dầu nhiều hơn. Điều này cùng với độ ẩm tăng cao trong không khí tạo điều kiện cho vi khuẩn và vi nấm phát triển. Sự kết hợp này là nguyên nhân khiến nhiều người gặp phải dị ứng, mụn bọc, mụn trứng cá,...
2.1.8. Tiêu chảy cấp
Virus Rota là nguyên nhân gây ra tiêu chảy cấp, thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi. Trong những ngày nồm ẩm, các vật dụng dễ ẩm ướt, nấm mốc phát triển, vi khuẩn sinh sôi. Nếu không vệ sinh môi trường sống và bề mặt đồ ăn, vi khuẩn có thể tấn công, gây ra tiêu chảy cấp.
2.2. Phương pháp bảo vệ sức khỏe trong thời tiết nồm ẩm
Các bệnh thường gặp khi trời nồm ẩm là kết quả của điều kiện thời tiết ẩm ướt tạo điều kiện cho nhiều loại vi khuẩn và vi nấm phát triển. Để giảm nguy cơ mắc bệnh trong thời tiết này, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa như:
Sử dụng máy hút ẩm vào những ngày trời nồm giúp cải thiện độ ẩm không khí, phòng tránh bệnh hô hấp
- Lau chùi thường xuyên các bề mặt dễ đọng nước để không tạo môi trường cho vi nấm, vi khuẩn,... sinh sống.
- Thường xuyên thay chăn ga, rèm cửa, loại bỏ thảm trải sàn và vệ sinh nhà cửa sạch sẽ.
- Đóng cửa sổ để giảm thiểu khí ẩm từ bên ngoài vào trong nhà.
- Sử dụng máy hút ẩm hoặc điều hòa ở chế độ khô và duy trì độ ẩm không khí từ 40 - 60%.
- Tập luyện thể dục đều đặn hàng ngày để tăng cường sức đề kháng.
- Luôn đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt là ở những nơi đông người.
- Bổ sung dinh dưỡng từ thực phẩm vào khẩu phần ăn hàng ngày.
- Tiêu thụ thực phẩm đã chín, tránh ăn thực phẩm ôi thiu hoặc nấm mốc để phòng tránh nguy cơ bị bệnh đường tiêu hóa. Khi chế biến thực phẩm, cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Nếu bạn có bệnh mãn tính, hãy tiếp tục sử dụng đơn thuốc và tuân thủ các khuyến nghị chăm sóc sức khỏe từ bác sĩ.
- Hãy luôn giữ cơ thể ấm áp và tránh để mình ướt khi trời mưa.
Thời tiết nồm ẩm là đặc trưng không thể thay đổi ở khí hậu miền Bắc vào cuối mùa Xuân. Tuy nhiên, bằng cách thực hiện đúng các biện pháp phòng ngừa; tìm kiếm sự chăm sóc y tế chuyên sâu khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ bệnh, mỗi cá nhân có thể tự bảo vệ bản thân và gia đình trước nguy cơ từ các bệnh phổ biến khi thời tiết ẩm.