Nếu bạn từng làm việc với đại lý đặt hàng hoặc là người nhận đặt hàng cho nội dung, bạn sẽ không xa lạ với tình huống... hài hước như thế này:
“Sản phẩm của bạn cũng khá tốt, nhưng vẫn chưa thể gây ấn tượng mạnh.”
“Chưa biết phải làm thế nào để gây ấn tượng mạnh hơn, nhưng chắc chắn là chưa đủ cuốn hút.”
Đó là những câu chuyện hài hước mà các Nhà Sáng Tạo Nội Dung, Nhà Thiết Kế... thường chia sẻ.
Tôi vẫn nhớ, một lần, một đồng nghiệp phải viết kịch bản video và đã gần như khóc khi làm nhiệm vụ đó. Tất cả bắt đầu từ yêu cầu của một doanh nghiệp để tạo video cho sự kiện của họ.
Yêu cầu ban đầu được đưa ra khá đơn giản. Nhưng sau đó, chủ doanh nghiệp (DN) bận rộn, nên toàn bộ quy trình từ việc lập kịch bản, quay phim, dựng phim... đều không có sự can thiệp từ họ, để cho đội ngũ tự làm.
Khi sản phẩm video gần như hoàn chỉnh - đã có phiên bản 'pre final' - thì chủ DN mới xem và bắt đầu... phê bình, yêu cầu video phải thể hiện được 'tầm vóc' và cần thêm nhiều thông tin khác, không chỉ đơn giản là 'video sự kiện'.
Điều này đồng nghĩa với việc chủ DN đã thay đổi yêu cầu so với những gì đã được 'chốt' ban đầu. Có thể họ còn không nhận ra sự thay đổi này - nhưng lại luôn kỳ vọng người làm nội dung phải... 'hiểu ý'.
Vậy, nguyên nhân gây ra sự 'trật lật' của hai bên là gì?
Tôi cho rằng, điều đó là do phía đặt hàng (chủ DN) thiếu kỹ năng làm việc với nhà thầu, trong khi bên thực hiện đơn hàng (Nhà Sáng Tạo Nội Dung/đại lý) lại có thể quá nhân nhượng, dễ dãi, hoặc thiếu chuyên môn nên không thể 'ép buộc' được.
Kỹ năng làm việc với nhà thầu mà tôi đã đề cập ở trên là gì?
Trong lĩnh vực Nội dung, 'kỹ năng làm việc với nhà thầu' là yếu tố then chốt để đặt hàng hiểu quy trình sản xuất nội dung, từ đó đưa ra brief cụ thể, chi tiết và hai bên đồng thuận từng bước trong quy trình.
Lúc đó, mọi thứ sẽ rõ ràng, không có việc 'kỳ vọng ấn tượng', rồi lại... 'chưa thấy bất ngờ'.
Khi đảm nhận vai trò trưởng phòng PR của một công ty sản xuất ô tô, làm việc trong một nhóm Marketing chuyên nghiệp, tôi nhận ra 'kỹ năng làm việc với nhà thầu' cực kỳ quan trọng, vì dù có những chuyên viên Nội dung, thiết kế... thì chúng tôi vẫn cần phải giao việc cho nhà thầu (outsource) rất nhiều.
Nếu thiếu kỹ năng, chắc chắn công việc sẽ không thể 'trôi chảy'!
Trong khóa học Kỹ năng Viết chuyên nghiệp về Content Marketing, PR của tôi, tôi giới thiệu một quy trình tạo nội dung gồm 5 bước cơ bản.
Quy trình này được tôi dạy kỹ lưỡng, vì nó không chỉ áp dụng cho việc tạo Nội dung, mà việc hiểu rõ quy trình 5 bước đó là cực kỳ quan trọng để có 'kỹ năng làm việc với nhà thầu' trong lĩnh vực nội dung.
Để cụ thể, quy trình mà tôi đề xuất bao gồm các bước sau:
Bước 1: Xác định mục tiêu.
Bước 2: Xác định nơi phát hành/đăng tải nội dung.
Bước 3: Phát triển ý tưởng triển khai.
Bước 4: Lập đề cương nội dung: Tổng quan => Chi tiết.
Bước 5: Sáng tạo văn bản, dựa trên đề cương chi tiết của bước 4.
Mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng và cần được hiểu rõ để triển khai một cách hợp lý.
Trên góc độ kỹ năng làm việc với nhà thầu, hai bên (đặt hàng – thực hiện) cần phải đồng thuận từng bước một. Trong mỗi bước, sau khi đã đồng thuận, thì sẽ không thể thay đổi/điều chỉnh quá 20%!
Vì mỗi bước giống như các quân domino được xếp thứ tự. Chỉ cần thay đổi ở bước nào thì các bước sau sẽ bị ảnh hưởng theo “domino”. Do đó, việc đồng thuận (chốt chuẩn) cho từng bước là rất quan trọng và cần thiết!
Trong quá trình cung cấp dịch vụ Content hoặc thực hiện trực tiếp đơn hàng nội dung cho khách hàng, tôi đã gặp nhiều phong cách khác nhau.
Có những người rất kỹ tính, đặt kỳ vọng cao nhưng lại không thực sự hiểu rõ nhu cầu của họ, hoặc những người rất dễ dãi, nói gì cũng đồng ý, thì tôi sẽ… loại bỏ ngay!
Tại sao vậy? Bởi vì họ là những người ít tuân thủ quy trình 5 bước đã được đề cập ở trên nhất! Khi phục vụ những khách hàng này, sự thiếu chuyên nghiệp (trong thái độ hợp tác) và mất thời gian là những điều gần như chắc chắn sẽ xảy ra.
Đối với tôi, khách hàng phù hợp là những người có tư duy linh hoạt, có kỹ năng làm việc với nhà thầu, đồng thuận từng phần và tin tưởng vào chuyên môn của bên thực hiện.
Khi đó, mọi thứ sẽ diễn ra một cách trơn tru, gọn gàng và hiệu quả.
Trong câu chuyện về dịch vụ nội dung, thiết kế... luôn tồn tại hai thái cực khó lòng chạm nhau, khi phía đặt hàng thiếu kỹ năng làm việc với nhà thầu, trong khi phía nhà thầu thiếu quy trình 'push' chốt đặt hàng.
Khi đó, tình trạng 'đầu không xuôi, đuôi không lọt' sẽ xảy ra!
Bản chất đơn giản ở đây chính là quy trình logic và chuyên nghiệp.
Mọi người đều muốn nói về sự chuyên nghiệp, nhưng lại làm việc theo kiểu 'em cứ làm đi', 'chị chưa thấy wow', thì thật là... đảo lộn, trái với tâm trạng!