1. Câu chuyện số 1: Dành tặng các cháu
Khi thiết kế ngôi nhà sàn gỗ của Bác tại Phủ Chủ tịch, Bác yêu cầu: tầng trên có hai phòng, một để làm việc và một để nghỉ ngơi; tầng dưới là nơi họp và tiếp khách. Bác có đề xuất:
- Vì có nhiều khách, đôi khi Bác tiếp đông các cháu, nên yêu cầu thiết kế một hàng ghế xi măng quanh khu vực để tiện tiếp đón.
Theo chỉ thị của Bác, các đồng chí đã thiết kế hàng ghế đó. Mỗi lần các cháu đến, các cháu đều quây quần bên Bác và được Bác chia bánh kẹo.
Một hôm, Bác nói với người giúp việc:
- Chú xem, số lượng khách “tí hon” của Bác khá đông, để các cháu vui vẻ hơn, cần có thêm một cảnh để các cháu xem. Chú hãy cố gắng tìm một chiếc bể để nuôi cá vàng cho các cháu.
Vâng lời Bác, người giúp việc đã mua một bể cá và đặt ở hành lang tầng dưới của ngôi nhà sàn, thả vào ba con cá vàng đẹp mắt. Hàng ngày, sau giờ làm việc, Bác thường cho cá ăn bằng những mẩu bánh mì nhỏ. Nhờ được Bác chăm sóc, ba con cá vàng ngày càng lớn và khỏe mạnh.
Vào mùa đông, trời rất lạnh, Bác nói:
- Cá cũng như con người, cần giữ ấm vào mùa đông. Chú nên làm một nắp đậy cho bể cá để giữ nhiệt độ ổn định cho cá.
Khi khách đến thăm nhà Bác, đặc biệt là các “khách tí hon”, họ rất thích đứng ngắm bể cá vàng. Những con cá với màu sắc rực rỡ, lấp lánh bơi lội trong bể nước khiến mọi người đều thích thú.
2. Mẩu chuyện số 2: Một cái Tết ở Pác Bó
Lúc đó, tôi có cơ hội về Pác Bó cùng Bác Hồ và được Bác dạy dỗ mỗi ngày. Bác xem tôi như cháu và tôi gọi Bác là chú: Chú Thu. Gần Tết, tôi rất muốn về thăm nhà, nên tôi đã xin phép Bác.
- Chú cho cháu về Bản thăm chị em được không?
Bác nói:
- Các thế lực đế quốc đang chờ dịp Tết để tấn công chúng ta. Nếu cháu về, sẽ như tự đưa mình vào miệng hổ. Cháu không được về đâu.
Tôi cảm thấy ấm ức và khóc. Bác an ủi tôi như một người mẹ. Bác lấy cho tôi một chiếc khăn tay có hoa đỏ và một miếng tỏi gà luộc. Bác Hồ hiểu rõ phong tục của người Tày, họ rất quý trẻ em nên thường dành phần tỏi gà cho các em.
Bác nói tiếp:
- Đây là quà Tết dành cho cháu. Cháu lau nước mắt và ăn tỏi gà đi. Ở đây, cháu sẽ có niềm vui như ở nhà.
Tôi cảm thấy nhẹ nhõm hơn. Bác tiếp tục dặn dò:
- Cháu hãy kiên nhẫn. Sau Tết, chú sẽ cho cháu về thăm nhà.
Tôi nghe theo lời Bác và vui vẻ ở lại.
Vào mồng 1 Tết, bà con trong bản mang cam và bánh đến chúc Tết Bác. Bác ân cần chúc bà con năm mới, chia cam cho các em nhỏ, và tặng mỗi người một phong bao đỏ chứa đồng xu mới tinh như quà Tết.
Tết ở Pác Bó tuy đơn giản nhưng rất ấm cúng. Đây là lần đầu tiên tôi đón Tết xa nhà, nhưng với sự quan tâm của Bác, tôi cảm thấy như đang sống trong gia đình mình, bên người cha kính yêu.
(Theo lời kể của đồng chí Nông Thị Trưng, trích từ cuốn Bác Hồ với thiếu nhi)
3. Mẩu chuyện số 3: Đội viên danh dự của Đội Thiếu niên Tiền phong Lê-nin Liên Xô
Vào năm 1962, đồng chí Hồ Trúc (Bí thư, Trưởng ban thiếu nhi Trung ương đoàn) dẫn đầu đoàn cán bộ Đội Thiếu niên Tiền phong Việt Nam đi thăm Liên Xô.
Đoàn rất xúc động khi được tham dự lễ kết nạp đội viên danh dự của Đội Thiếu niên Tiền phong Lê-nin Liên Xô.
Trong buổi lễ trang trọng, một em trong Ban chỉ huy liên đội đọc quyết định kết nạp đồng chí Hồ Chí Minh làm đội viên danh dự của Đội Thiếu niên Tiền phong Lê-nin Liên Xô, theo truyền thống của Đội, chỉ kết nạp những cá nhân tiêu biểu trên nhiều lĩnh vực.
Quyết định kết nạp đội viên, cùng với khăn quàng đỏ và huy hiệu Đội, được đặt trong một hộp kính và chuyển cho đoàn đại biểu của Đội Thiếu niên Tiền phong Việt Nam để gửi đến Bác Hồ kính yêu.
Đồng chí Hồ Trúc đại diện cho đoàn nhận và đã yêu cầu Sứ quán Việt Nam tại Liên Xô chuyển ngay về nước để báo cáo với Bác Hồ.
Vào ngày 12/8/1962, Bác Hồ đã gửi thư đến các đội viên của Đội Thiếu niên Tiền phong Lênin Liên Xô. Trong thư, Bác viết: 'Bác xin cảm ơn những món quà quý giá: lá cờ, khăn quàng và huy hiệu của các cháu. Bác đã trao tặng chúng cho một đội thiếu nhi xuất sắc ở Hà Nội. Bác rất vui khi được nhận danh hiệu 'Đội viên danh dự' của Đội các cháu.'
4. Mẩu chuyện số 4: Bác Hồ thăm các cháu mồ côi tại Trại trẻ mồ côi Kim Đồng
Một buổi sáng đẹp trời, Bác Hồ đã đến thăm các cháu mồ côi tại Trại trẻ mồ côi Kim Đồng. Ngay khi nhìn thấy hàng rào dây thép gai của trại, ánh mắt Bác bộc lộ sự xót xa. Bác nhẹ nhàng, nhưng đầy cảm xúc, nói với các cán bộ phụ trách:
- Đây là nơi chăm sóc các em mồ côi mang tên liệt sĩ Kim Đồng, sao các cô, các chú lại dùng dây thép gai như trong nhà tù?
Chú Thuận đáp:
- Thưa Bác, đây là cơ sở từ thời kỳ trước để lại ạ!
Bác lắc đầu: 'Các cô, các chú cần gỡ bỏ dây thép gai ngay. Dù chế độ cũ đưa các cháu vào đây, chúng ta phải tiếp tục nuôi dưỡng vì tương lai của các cháu.' Bác đi kiểm tra các phòng, từ phòng ở đến phòng ăn, phòng học, nơi vui chơi của các cháu. Bác khen: 'Tôi thấy sạch sẽ, ngăn nắp, nhưng còn...' - Bác hỏi cán bộ phụ trách Trại - 'Còn điều gì các cô, các chú biết không?'
Mọi người nhìn Bác, vừa cảm động vừa bối rối. Rồi chú Thuận mạnh dạn trả lời:
- Thưa Bác, các cháu ở trại cảm thấy còn chật chội ạ.
Bác Hồ mỉm cười và nói:
- Chú chỉ mới nói đúng một phần nhỏ. Đối với các cháu mồ côi, điều quan trọng nhất là bù đắp tình yêu thương. Các cháu không có bố mẹ, thì các cô, các chú ở đây phải là bố mẹ của các cháu. Các cô, các chú cần phải chăm sóc và dạy dỗ các cháu với cả trái tim, với tình yêu của một người cha, người mẹ. Bác thấy ở đây, môi trường có vẻ hơi giống “trại lính”, thiếu sự ấm cúng của một gia đình. Việc dạy dỗ các cháu theo khuôn phép, sống có kỷ luật là cần thiết, nhưng không được làm mất đi sự hồn nhiên và niềm vui của các cháu. Đừng biến các cháu thành những “ông cụ non”. Các cô, các chú phải làm cho các cháu cảm thấy Trại Kim Đồng như là gia đình của mình, nơi các cháu vui vẻ và nhớ về khi rời xa. Nếu làm được vậy, thì cần gì phải dùng dây thép gai hay canh phòng nghiêm ngặt với các cháu?
Bác lại hỏi tiếp:
- Có nhiều cháu gặp khó khăn không?
- Thưa Bác, còn rất nhiều ạ.
- Nhiều đến mức nào?
Đồng chí phụ trách có vẻ lúng túng. Bác ngay lập tức nói:
- Để quản lý các cháu hiệu quả, cần phải hiểu rõ từng cháu một, nắm rõ điểm mạnh, điểm yếu của mỗi em. Chỉ khi đó, việc dạy dỗ mới đạt kết quả tốt.
Bác bảo chú Thuận đứng bên cạnh:
- Đưa Bác gặp cháu nào kém nhất trong trại.
Em Quốc đứng nghiêm trước mặt Bác, Bác cúi xuống nhẹ nhàng vuốt tóc em. Bác hỏi:
- Cháu tên gì?
- Thưa Bác, cháu tên là Quốc lủi ạ!
Bác nhìn em với sự cảm thông:
- Ai là người đặt tên cháu như vậy?
- Dạ thưa, các bạn trong trại gọi cháu như thế.
- Tại sao các bạn lại gọi cháu là Quốc lủi?
- Thưa Bác... Cháu... Cháu thường trốn ra ngoài. Cháu chui qua hàng rào và lẩn vào các ngõ hẻm.
- Tại sao cháu không ở lại trong trại mà cứ phải trốn ra ngoài?
- Thưa Bác, ở trong trại thật sự rất khổ ạ.
- Khổ ra sao?
- Dạ, chúng cháu cảm thấy bị hạn chế nhiều thứ.
- Cháu hãy giải thích cụ thể về những sự hạn chế đó cho Bác nghe.
Quốc nhìn Bác Hồ với đôi mắt đầy nước, nghẹn ngào không thể thốt nên lời.
Bác nhẹ nhàng xoa đầu em, hiểu rõ nỗi lòng của Quốc dù em chưa thể diễn đạt hết. Bác động viên: 'Từ giờ cháu hãy phấn đấu để không còn bị gọi là 'lủi', mà chỉ giữ lại cái tên Quốc...'. Nước mắt Quốc tràn đầy trên gương mặt.
Bác Hồ nắm tay em Quốc dẫn ra chỗ các em đang tập trung chờ đợi. Bác thân mật kể cho các em nghe về những gương sáng của thiếu nhi trong kháng chiến chống Pháp, cũng như gương tốt của thiếu nhi ở Liên Xô và các nước bạn. Các em rưng rưng nước mắt khi Bác kể về tuổi thơ của mình, về ước mơ có một món đồ chơi hay bộ quần áo mới mỗi dịp Tết. Bác cũng đã mồ côi mẹ từ khi còn nhỏ, phải bế em đi xin sữa sau khi mẹ qua đời. Bác căn dặn các em như một người ông dặn cháu:
- Các cháu phải vâng lời các cô, các chú phụ trách. Thiếu nhi cần ngoan ngoãn, thành thật và lễ phép với người lớn, kính trọng người già, giúp đỡ những người tàn tật và yếu đau. Trong tập thể, các cháu nên yêu thương nhau như anh chị em ruột thịt. Đồng thời, hãy dũng cảm sửa chữa khuyết điểm và thói xấu để trở thành những công dân có ích, đừng trở thành gánh nặng cho xã hội.
Sau đó, Bác hỏi:
- Các cháu có hứa sẽ thực hiện những lời Bác dặn không?
Một tiếng đáp 'có' vang lên đầy hứng khởi và đồng loạt. Bác còn dặn các em hãy học tập và rèn luyện theo gương dũng cảm của liệt sĩ Kim Đồng. Em nào có thành tích tốt, hãy báo với ban phụ trách, Bác sẽ gửi phần thưởng. Bác cũng hứa: 'Nếu cả trại cùng tiến bộ, Bác sẽ đến thăm các cháu nhiều lần hơn.'
Hôm đó, Bác đã để lại nhiều quà để tặng cho các em. Nhiều em nhận quà từ Bác nhưng đã cất giữ làm kỷ niệm mà không ăn.
Từ ngày hôm đó, ánh mắt của các em đều sáng lên niềm vui khi nhận quà từ Bác. Em Quốc không còn trốn ra ngoài nữa, mà bảo vệ kỷ niệm quà Bác trong trái tim mình.
Trên đây là những câu chuyện về Bác Hồ và thiếu nhi do Mytour sưu tầm và biên soạn. Hy vọng những câu chuyện này đã giúp bạn hiểu thêm về con người Bác.