Logo hiện tại | |
Người sáng tạo | Peyo |
---|---|
Tác phẩm gốc | "Cây sáo có sáu lỗ" (French: "La Flûte à six trous") (1958) trong truyện tranh Johan và Peewit |
Chủ sở hữu | Studio Peyo |
Sách báo | |
Truyện tranh | Truyện tranh The Smurfs |
Phim và truyền hình | |
Phim điện ảnh | Xì Trum trong điện ảnh |
Phim hoạt hình truyền hình |
|
Trò chơi | |
Trò chơi điện tử | Danh sách trò chơi Xì Trum |
Âm thanh | |
Nhạc gốc | Âm nhạc Xì Trum |
Khác | |
Merchandise | The Smurfs merchandising |
Xì Trum (tiếng Pháp: Les Schtroumpfs, tiếng Anh: The Smurfs) là tên gọi của một chủng tộc nhỏ bé màu xanh được tạo ra bởi họa sĩ Peyo. Nhóm nhân vật này lần đầu tiên xuất hiện trong truyện Johan et Pirlouit và sau đó trở thành trung tâm của loạt truyện tranh độc lập bắt đầu phát hành từ năm 1958. Xì Trum đã mở rộng ra các bộ phim hoạt hình, điện ảnh và nhiều sản phẩm thương mại khác.
Quá trình hình thành
Vào năm 1952, Peyo đã cho ra mắt một bộ truyện tranh trên Le Journal de Spirou mang tên Johan et Pirlouit (dịch tạm là Johan và Pirlouit; trước năm 1975 tại miền Nam Việt Nam, tên nhân vật là Lữ Hân và Phi Lục). Bộ truyện có bối cảnh ở Châu Âu thời Trung cổ, kể về những cuộc phiêu lưu của Johan, người hầu vua, và Pirlouit, người bạn trung thành nhưng hay khoe khoang và gian xảo. Mỗi tập truyện là một hành trình khám phá những vùng đất mới và gặp gỡ những nhân vật khác.
Vào ngày 23 tháng 10 năm 1958, trong tập truyện La flûte à six trous (Cây sáo sáu lỗ) của bộ truyện trước đó, Peyo lần đầu tiên giới thiệu nhóm Xì Trum. Khi Johan và Pirlouit được giao nhiệm vụ khôi phục cây sáo thần với phép thuật của phù thủy Homnibus, họ đã gặp những sinh vật nhỏ màu xanh, có đuôi thỏ, mặc trang phục trắng mang tên 'Xì Trum' (tên gốc Schtroumpf). Những sinh vật này có vị thủ lĩnh cao tuổi gọi là Tí Vua (tên gốc Grand Schtroumpf). Sau sự thành công của Xì Trum, nhóm nhân vật này được đưa vào nhiều câu chuyện khác với Johan và Pirlouit, và có riêng một loạt truyện độc lập đầu tiên xuất hiện trên Spirou vào năm 1959 cùng với các sản phẩm thương mại. Câu chuyện ban đầu thậm chí còn được đổi tên thành La Flûte à six Schtroumpfs.
Đặc điểm nguồn gốc
Tên gọi Xì Trum và cách phát âm 'xì trum' của chủng tộc nhỏ bé được Peyo sáng tạo khi ông cùng bạn và đồng nghiệp André Franquin thưởng thức bữa ăn tại bờ biển Bỉ. Trong một khoảnh khắc lãng quên từ salière (muối), Peyo đã nói 'xì trum' (tiếng Pháp: schtroumpf). Franquin chế nhạo: 'Cái 'Xì Trum' này - khi nào xì trum xong thì xì trum lại nhé...' và cả hai đã dành cả cuối tuần trò chuyện bằng ngôn ngữ xì trum. Trong tiếng Hà Lan và sau đó là tiếng Anh, Schtroumpf được dịch thành 'Smurf'. Ở Việt Nam, từ này được phiên âm thành xì trum trong bản in đầu của Nhà xuất bản Thanh Niên.
Vùng đất của Xì Trum
Ra mắt lần đầu vào năm 1958, các Xì Trum cư trú tại một địa điểm được gọi là 'Vùng Đất Ám' (tiếng Pháp: Le Pays Maudit). Để đến được nơi này, cần có phép thuật hoặc phải vượt qua sương mù dày đặc, đầm lầy, sa mạc và những dãy núi cao. Các Xì Trum còn dùng cò để di chuyển xa (như đến khu vực Johan và Pirlouit sinh sống) hoặc để cập nhật thông tin về thế giới bên ngoài.
Chỗ ở của Xì Trum
Trong bộ truyện Johan et Pirlouit, các Xì Trum cư trú trong những ngôi nhà hình nấm với đủ loại kích thước và kiểu dáng nằm trên một vùng đất khô cằn, ít cây cối. Tuy nhiên, trong loạt truyện tranh độc lập, họ sống trong những ngôi nhà hình nấm giống nhau hơn, nằm giữa một khu rừng xanh tươi. Mặc dù con người gần đó (như phù thủy Garamel) sống gần, nhưng họ rất khó để tìm ra làng Xì Trum trừ khi được dẫn đường bởi một Xì Trum.
Cư dân Xì Trum
Cư dân Xì Trum có vẻ ngoài gần như giống nhau: nhỏ nhắn, cao khoảng ba trái táo chồng lên nhau, với làn da màu xanh và đôi khi có đuôi giống thỏ. Hầu hết các Xì Trum đều mặc trang phục trắng, chỉ có Tí Vua là mặc đồ đỏ vì ông là người đứng đầu. Để phân biệt các Xì Trum, họ thường đeo những phụ kiện khác nhau.
Hầu hết các cư dân Xì Trum đều khoảng 100 tuổi, ngoại trừ Tí Vua 543 tuổi, Tí Cô Nương và một số Xì Trum khác.
Ban đầu, làng Xì Trum chỉ có nam giới. Sau đó, hai Xì Trum nữ được thêm vào, và cả hai không phải do sinh sản tự nhiên.
Món ăn ưa thích của các Xì Trum là lá thổ phục linh.
Ngôn ngữ
Các Xì Trum giao tiếp bằng ngôn ngữ 'Xì Trum', trong đó từ 'xì trum' được dùng thay thế cho nhiều động từ (chẳng hạn, khi Tí Cận nói 'Cậu phải nghe tất cả những gì Tí Vua xì trum' có nghĩa là 'Cậu phải nghe tất cả những gì Tí Vua chỉ dẫn'), tính từ, thán từ (Tí Vua thốt lên 'Thật xì trum!' tức là 'Thật khó khăn!'), và cả danh từ (Tí Vua nói 'Là xì trum cuối cùng của chúng ta' có nghĩa là 'Là giải pháp cuối cùng của chúng ta'). Trong tập Schtroumpf vert et vert Schtroumpf, truyện tiết lộ rằng xứ sở Xì Trum được chia thành hai miền: miền Xì Trum (miền Bắc) và miền Trum Xì (miền Nam), với cách sử dụng từ 'xì trum' khác nhau giữa hai miền.
Kinh tế
Cộng đồng Xì Trum hoạt động theo mô hình gần giống với xã hội công xã nguyên thủy. Mỗi cá nhân tự nguyện đóng góp và chia sẻ tài sản với cộng đồng, đồng thời nhận lại những gì mình thiếu từ người khác. Tất cả các Xì Trum đều có đủ những gì cần thiết để sinh hoạt hàng ngày.
Nhân vật chính
Nhân vật chính diện
Tí Vua là người đứng đầu trong làng. Các Xì Trum khác mang tên dựa trên đặc điểm cá nhân như Tí Cận, Tí Cô Nương, Tí Thông Thái, Tí Lười, Tí Phá Phách, Tí Khéo Tay, Tí Vụng Về, Tí Thợ May, Tí Nông Dân, Tí Nhạc Sĩ, Tí Hoạ Sĩ, Tí Lực Sĩ, Tí Điệu, Tí Thi Sĩ, Tí Quạu, Tí Tham Ăn, Tí Thiên Nhiên, Tí Lờ Đờ, Tí Xấc Xược, Tí Nóng Nảy, Tí Ngân Nga, Tí Hoa, Tí Cõn Bé Tí xì trum, Tí thì trượt đại học và còn nhiều Xì Trum khác. Trong bản tiếng Việt, chữ 'Schtroumpf' trong tên nhân vật được chuyển thành chữ Tí.
Bên cạnh các Xì Trum, còn có Johan, Pirlouit và phù thủy Homnibus.
Nhân vật phản diện
Ngoài các Xì Trum, phía đối diện còn có phù thủy Gargamel, con mèo Azrael của hắn, và cha nuôi Balthazar cùng mụ phù thủy Hogatha.
Thương hiệu và sản phẩm
Truyện tranh
Dòng truyện Xì Trum kinh điển có tổng cộng 37 tập tính đến năm 2019. 16 tập đầu do họa sĩ Peyo sáng tạo, phần còn lại được thực hiện bởi Studio Peyo với sự giúp đỡ của con trai ông.
Điện ảnh
Phim chiếu rạp
- Les Aventures des Schtroumpfs (1965) là một bộ phim hoạt hình đen trắng dài 87 phút.
- 1961-1967: 10 phim ngắn được sản xuất. Các phim đầu là đen trắng, các phim sau là phim màu.
- Phim La Flûte à six schtroumpfs (1976) do Peyo đạo diễn được công chiếu lần đầu tại Pháp và được phát hành tại Mỹ vào năm 1983 với tên gọi The Smurfs and the Magic Flute (Xì Trum và Cây Sáo Thần).
- Trong thập niên 80, nhiều bộ phim dài tập về Xì Trum được phát sóng trên truyền hình, ví dụ như The Baby Smurf (1984).
- Kể từ năm 2011, Sony Pictures đã công bố kế hoạch thực hiện ba bộ phim rạp với người đóng về Xì Trum. Phim đầu tiên mang tên The Smurfs ra mắt vào ngày 29 tháng 07 năm 2011. Phim thứ hai được phát hành vào ngày 09 tháng 08 năm 2013. Phim thứ ba dự kiến sẽ ra mắt vào ngày 24 tháng 07 năm 2015.
- DVD của phim The Smurfs kèm theo một bộ phim ngắn mang tên The Smurfs: A Christmas Carol.
Phim truyền hình
Kênh NBC đã phát sóng series hoạt hình The Smurfs do Hanna-Barbera Productions và SEPP International S.A sản xuất từ năm 1981 đến 1990 vào các sáng thứ Bảy. Series này sau đó tiếp tục được phát sóng trên các kênh truyền hình khác như Boomerang và Cartoon Network. Series đã nhận được nhiều đề cử giải thưởng Daytime Emmy và giành giải 'Chương trình truyền hình giải trí xuất sắc dành cho trẻ em'.
Series phim 'The Smurfs' được xếp hạng 97 trong danh sách những bộ phim hoạt hình xuất sắc nhất của IGN, và từng được mệnh danh là 'chất gây nghiện cho trẻ em' ('kiddie cocaine') đối với người lớn vào những năm 80 thế kỷ 20. Tại Việt Nam, phim được phát sóng vào lúc 17:00 từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần trên kênh HTV3.
Trò chơi
- Smurf: Rescue in Gargamel's Castle (1982)
- Smurf Play & Learn (1982)
- The Smurfs Save The Day (1983)
- Smurf Paint 'n' Play Workshop (1983)
- A Smurfin' Summer Holiday (1987)
- Smurfette's Birthday (phát triển cho Atari 2600 và Intellivision, nhưng chưa được phát hành)
- The Smurfs (Infogrames) (1994)
- The Smurfs 2: Travel the World (1996)
- The Smurfs 3 (2023)
- The Smurfs' Nightmare (1998)
- The Smurfs (PlayStation) (1999)
- The Adventures of the Smurfs (2000)
- Smurf Racer! (2001)
- The Revenge of the Smurfs (2002)
- The Smurfs' Village (2010)
- The Smurfs Dance Party (2011)
- The Smurfs DS (2011)
- The Smurfs Grabber (2011)
- The Smurfs & Co (Facebook) (2011)
UNICEF
Vào năm 2005, Xì Trum đã xuất hiện trong một quảng cáo của UNICEF nhằm kêu gọi quyên góp cho trẻ em ở Burundi và Cộng hòa Dân chủ Congo (các thuộc địa cũ của Bỉ) bị ép buộc tham gia chiến tranh. Trong quảng cáo, làng Xì Trum bị phá hủy bởi các máy bay chiến đấu.
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm sự ra đời của Xì Trum, các bức tượng Xì Trum màu trắng đã được trưng bày công cộng tại 15 quốc gia châu Âu. Người dân có thể tô màu và tham gia cuộc thi. Các bức tượng xuất sắc nhất sẽ được đem đấu giá, thu về 124.700 euro để ủng hộ UNICEF.
Đồng tiền
Để kỷ niệm 50 năm Xì Trum và 80 năm sinh nhật của họa sĩ Peyo vào năm 2008, Bỉ đã phát hành bộ sưu tập đồng xu 5 euro bằng bạc với hình ảnh Xì Trum.
Liên kết bên ngoài
- Trang web chính thức của Xì Trum
- Xì Trum trên Internet Movie Database
- Trang Xì Trum trên MOVIEGUIDE
- Danh sách các phiên bản dịch Xì Trum ở châu Âu Lưu trữ ngày 2012-04-26 trên Wayback Machine
- Các ấn bản tiếng Anh của Xì Trum Lưu trữ ngày 2010-08-06 trên Wayback Machine
- Trang fan tiếng Việt Lưu trữ ngày 2013-01-06 trên Wayback Machine