Game chính là một bộ phận không thể thiếu trong thế giới số ngày nay. Dù ở mọi thế hệ trẻ, chúng ta đều đã trải qua những trải nghiệm với game, nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng hiểu đúng về lịch sử và đa dạng của các thể loại game. Bài viết này sẽ đưa bạn đi khám phá những thể loại game phổ biến nhất ngày nay.
1. Đồng Hành Cùng Game Hành Động (Action)
Game hành động mở ra một thế giới rộng lớn, nơi người chơi có thể kiểm soát nhân vật chính và vượt qua mọi thách thức trong trò chơi. Để phân loại game hành động, chúng ta thường chia thành những dạng sau đây.
Chạy Nhảy trên Nền Tảng (Platformer)
Trò chơi nền tảng mà bạn có thể biết đến chính là Mario Bros - một trong những tác phẩm thành công của Nintendo. Thể loại game này thường xuất hiện trên các hệ máy như NES, SuperNES... với lối chơi vui nhộn, đơn giản nhưng đòi hỏi sự khéo léo, sự chính xác và đặt góc nhìn cẩn thận từ người chơi.
Bắn Nát Mọi Thứ (Shooter)
Game bắn súng là một trong những thể loại phổ biến nhất hiện nay. Các tựa game này thường thuộc dạng bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS), giữ vững sức hấp dẫn qua thời gian với những tên tuổi như Counter Strike, Call of Duty.
Đối Kháng Nghệ Thuật Võ (Fighting)
Thể loại game đối kháng và võ thuật là những trò chơi giải trí vô cùng thú vị và hấp dẫn, đặc biệt khi chơi cùng một lúc hai người trên màn hình mà không làm giảm đi sự thú vị. Mortal Kombat (Rồng Đen), Street Fighter hay Samurai Shodown là những cái tên không thể không kể đến trong dòng game này.
Đánh Nhau Thả Ga (Beat-em up)
Những trò chơi Beat-em up mang lại cảm giác đã tay khi người chơi có cơ hội tung ra những đòn combo liên tục, làm cho đối thủ phải 'chịu trận' với hàng trăm cú đánh. Đây có lẽ là thể loại game phù hợp để giảm stress sau những giờ làm việc căng thẳng, với những cái tên như God of War, Devil May Cry.
Ẩn Mình Hành Động (Stealth)
Thể loại game hành động lén lút thường là những thách thức khó khăn vì một sai lầm nhỏ có thể làm mất công cả chuỗi kế hoạch. Để vượt qua, người chơi cần kỹ năng quan sát, tư duy chiến thuật và quản lý thời gian tốt. Metal Gear Solid, Hitman, Assassin's Creed là những tựa game nổi tiếng trong thể loại này.
Tự Sống Sót (Survival)
Trải nghiệm thế giới game sinh tồn đòi hỏi người chơi phải liên tục di chuyển, tìm kiếm nguồn tài nguyên cần thiết để sống sót và phát triển kỹ năng chế tạo, xây dựng. Các tựa game sinh tồn nổi bật như Stranded Deep, Ark Survival Evolved mang đến trải nghiệm đầy thách thức và kịch tính.
Âm Nhạc và Giai Điệu (Rhythm)
Thuộc thể loại game hành động, các tựa game giai điệu tập trung vào trải nghiệm âm nhạc thay vì yếu tố bạo lực. Guitar Hero, Dance Dance Revolution là những tựa game nổi tiếng mang lại không khí âm nhạc sôi động cho người chơi.
Hành Động Phiêu Lưu (Action-Adventure)
Dòng game hành động phiêu lưu kết hợp giữa yếu tố hành động và phiêu lưu, cho phép người chơi khám phá bí mật, thu thập vật phẩm để sống sót và nâng cấp nhân vật chính. Các dạng phụ của thể loại này bao gồm:
Kinh Dị - Sinh Tồn (Survival Horror)
Thể loại game này đặt người chơi vào những tình huống sinh tồn đầy thách thức, kết hợp yếu tố kinh dị và ma quái, đôi khi khiến người chơi 'sợ hãi tới tận răng'. Redsident Evil, Amnesia: The Dark Descent là những ví dụ điển hình.
Metroidvania
Dòng game độc đáo này kết hợp tên của hai tựa game nổi tiếng Metroid và Castlevania. Với đồ họa 2D, bản đồ rộng lớn, nhân vật phong phú, Metroidvania thường là sản phẩm của các đội phát triển indie. Ori and the Blind Forest, Iconoclasts là những ví dụ điển hình.
Phiêu Lưu (Adventure)
Thể loại game này đưa người chơi vào những cuộc khám phá cốt truyện và thế giới game, mang lại trải nghiệm phiêu lưu kỳ thú. Các nhánh phụ của dòng game này bao gồm:
Game Tương Tác (Text Game)
Thể loại đơn giản này được phát triển trong thời kỳ máy tính và công nghệ game còn mới mẻ. Sử dụng các lệnh cơ bản như chiến đấu, nhặt vũ khí, Text Game phổ biến trong thế kỷ 20 khi giao diện đồ họa chưa phát triển. Ví dụ: Planetfall, Spider and Web.
Phiêu Lưu Đồ Họa (Graphic Adventures)
Trong thể loại này, trò chơi phiêu lưu được nâng cấp với giao diện đồ họa, cho phép người chơi tương tác với các đối tượng trong game thông qua cú click chuột. Ví dụ: Snatcher (Konami), Spycraft: The Great Game (Activision), Shadow of Memories (Konami).
Tiểu Thuyết Hình Ảnh (Visual Novel)
Dòng game này nổi tiếng với cách chơi đơn giản nhưng đầy tính ngộ nghĩnh: nhập vai, sử dụng lời thoại để điều khiển nhân vật với hình ảnh tĩnh. Ngày nay, các tựa game tiểu thuyết hình ảnh thường chủ yếu là những sản phẩm khai thác từ anime, mang lại trải nghiệm giống như đang đọc một cuốn truyện manga sống động nhờ vào hình ảnh của anime. Ví dụ: Phoenix Wright, Danganronpa.
Game Nhập Vai (RPG)
Dòng game nhập vai là một trong những trải nghiệm 'cày cuốc' giải trí nhiều nhất. Để có những thông số khủng trong game, người chơi phải dành thời gian để tăng cấp độ khi đánh quái, đối mặt với boss, và tìm kiếm vật phẩm hiếm bằng cách vượt qua những nhiệm vụ và thách thức trong game. Một số thể loại của dòng game này bao gồm.
Hành Động Nhập Vai (Action RPG)
Thường chiếm ưu thế trong thế giới game RPG, dòng game hành động nhập vai đôi khi được gọi là game nhập vai hành động phiêu lưu do tính chất mở rộng của chúng. Người chơi có thể tự do khám phá thế giới, phát triển nhân vật của mình và đánh bại các con quái vật để kiếm vật phẩm giá trị. Ví dụ: Diablo, Torchlight.
MMORPG - Game Nhập Vai Trực Tuyến
Thể loại MMORPG kết hợp yếu tố nhập vai (RPG) với cạnh tranh trực tuyến, nơi người chơi có thể đối đầu với nhau qua Internet. Đây là dòng game gây nghiện, đòi hỏi nhiều thời gian và đôi khi tiền bạc khi nhà phát hành tổ chức sự kiện và bán vật phẩm hiếm. Trong những năm đầu thế kỉ 21, MMORPG trở nên phổ biến ở Việt Nam, thu hút người chơi chi tiền triệu vào các nhân vật ảo trong các tựa như Thiên Long Bát Bộ, MU Online, Võ Lâm Truyền Kỳ.
Nhập Vai Chiến Lược (Tactical RPG)
Thể loại này đòi hỏi người chơi phải đưa ra các chiến lược khôn ngoan để vượt qua các thách thức trong game. Tactical RPG giữ nguyên bản chất RPG với việc phát triển nhân vật và vật phẩm qua việc chiến đấu với quái vật, lính, hoặc boss. Ví dụ: Fallout Tactics: Brotherhood of Steel, Warhammer 40,000.
Thế Giới Mở Nhập Vai (Sandbox RPG)
Được gọi chung là 'sandbox', những tựa game này mở ra cuộc phiêu lưu không ràng buộc. Người chơi có tự do khám phá thế giới theo cách riêng mình mà không bị chặn bởi cốt truyện. Minecraft là một trong những 'đỉnh cao' của thể loại này với hàng triệu game thủ trên toàn cầu chơi mỗi ngày.
Nhóm Nhập Vai Theo Lượt (First Person Party Based RPG)
Dòng game này có lối chơi đơn giản, người chơi sẽ nhập vai vào một nhóm nhân vật và thực hiện các hành động theo lượt. Might and Magic là một dòng game nổi tiếng thuộc thể loại này.
Game Mô Phỏng (Simulation)
Game mô phỏng thu hút với tính thực tế và sự đáng yêu. Đôi khi, khi bạn không thể thực hiện điều gì đó trong thực tế, game mô phỏng mang lại cơ hội để trải nghiệm như trưởng thành, lái máy bay, ô tô, hoặc quản lý một thành phố. Thể loại này bao gồm các nhóm nhỏ như:
Xây Dựng và Quản Lý Mô Phỏng (Construction and Management Simulation)
Những tựa game xây dựng và quản lý mô phỏng đưa người chơi vào vai những nhà quản lý, lãnh đạo đơn vị, thành phố hay quốc gia, sử dụng tài nguyên thông minh để phát triển cơ sở hạ tầng. Các tựa game tiêu biểu như SimCity, Roller Coaster Tycoon.
Mô Phỏng Đời Sống Sinh Hoạt (Life Simulation)
Trong thế giới game mô phỏng đời sống, bạn sẽ nhập vai vào một nhân vật, sống cuộc sống với nhiều người khác nhau. Bạn có thể kết bạn, xin việc và thậm chí chọn người yêu. Một trong những tượng đài của thể loại này chính là The Sims.
Mô Phỏng Phương Tiện (Vehicle Simulation)
Tưởng tượng bạn ngồi trên những chiếc xe container hùng vĩ hoặc lái những chiếc phi cơ siêu hạng. Để thỏa mãn ước mơ này, hãy trải nghiệm các tựa game mô phỏng phương tiện như Truck Simulation hoặc Flight Simulation để cảm nhận niềm vui lái xe của bạn.
Chiến Thuật (Strategy)
Thể loại game chiến thuật đang là một trong những thịnh hành nhất hiện nay. Chơi game chiến thuật đòi hỏi người chơi phải có sự phán đoán tốt, khả năng quan sát và tính toán linh hoạt. Các tựa game chiến thuật giúp phát triển tư duy sắc bén và sự nhanh nhạy. Một số nhánh nhỏ của thể loại này bao gồm
Chiến Thuật 4X (Khám Phá, Mở Rộng, Khai Thác, Tiêu Diệt)
Dòng game này kết hợp cả bốn yếu tố: khám phá, mở rộng, khai thác và tiêu diệt. Mục tiêu chính là áp đảo đối thủ, đòi hỏi người chơi phải thực hiện chiến lược nhanh chóng. Ví dụ: Sid Meier's Civilization.
Chiến Thuật Pháo Binh (Artillery)
Dòng game này thường đưa người chơi vào thế giới của các đơn vị pháo binh, vũ khí chiến lược như xe tăng, tàu vũ trụ, thậm chí là các loại vũ khí nặng như bazooka. Điển hình cho thể loại này là tựa game bắn tăng huyền thoại (Battle City) trên hệ máy NES và trò bắn sâu nổi tiếng một thời (Worm) trên máy tính.
Chiến Thuật Thời Gian Thực (RTS)
Game chiến thuật thời gian thực khai thác các yếu tố như khai thác tài nguyên, xây dựng, phát triển, chiến tranh. Người chơi phải quản lý, sử dụng và lập kế hoạch để phát triển và chinh phục đối thủ trong khoảng thời gian ngắn nhất. Ví dụ: Age of Empires, Red Alert.
Chiến Thuật Thời Gian Thực (Real-time Tactics RTT)
Thể loại RTT là một nhánh nhỏ trong dòng game RTS. Game RTT tập trung vào phát triển các chiến lược cụ thể để giành chiến thắng thay vì phải thu thập tài nguyên, xây nhà cửa, và huấn luyện quân đội. Ví dụ: Modem War (Ozark), Close Combat: Invasion Normandy (Atomic).
Đấu Trường Trực Tuyến Đa Người Chơi (MOBA)
Thể loại game này cơ bản là việc 'nhồi nhét' từ 2 – 10 người chơi vào một 'đấu trường' ảo, cho họ chiến đấu và giành chiến thắng. Tuy nhiên, tựa game MOBA yêu cầu tinh thần đồng đội cao, sự phối hợp giữa các đơn vị tướng do người chơi điều khiển. Sử dụng các yếu tố như điểm hạ gục (Kill), hỗ trợ (Assist) và nâng cấp trang bị sao cho phù hợp với ván đấu. Tựa game được nhiều game thủ yêu thích như League of Legends và DOTA 2.
Chiến Thuật Theo Lượt (TBS – Turn Base Strategy)
Game chiến thuật theo lượt đã xuất hiện từ rất sớm, trên các tựa game console như SNES, PS1, XBOX với khả năng di chuyển theo lượt và không cần độ chính xác như game chiến thuật thời gian thực (RTS). Final Fantasy 7, 8, 10 là những siêu phẩm huyền thoại từng làm say đắm biết bao thế hệ game thủ.
Chiến Lược Theo Lượt (TBT – Turn Base Tactics)
Là một nhánh nhỏ của dòng game TBS, game chiến thuật theo lượt tập trung vào chiến lược chủ yếu, không yêu cầu người chơi phải cày cuốc, thu thập vật phẩm. Trước khi chiến đấu, người chơi cần trang bị những món vũ khí phù hợp cho các lớp nhân vật khác nhau để giành chiến thắng. Ví dụ: XCOM: Enemy Unknown, Chrono Trigger, Final Fantasy Tactics.
Thủ Thành (Tower Defense)
Game chiến thuật thủ thành có cách chơi đơn giản, nhưng đòi hỏi người chơi phải tối ưu hóa tài nguyên và nâng cấp trang thiết bị cho các đợt tấn công một cách hợp lý để giành chiến thắng. Dòng game thủ thành trên máy tính và điện thoại được nhiều người yêu thích như Plant vs Zombie, Fieldrunner.
Chiến Lược Chiến Tranh (Wargame)
Với đề tài chiến tranh thực tế, người chơi cần đưa ra các chiến lược cụ thể trong cuộc chiến như chiếm các căn cứ quan trọng, tổ chức kế hoạch đánh du kích. Ví dụ: Real War, Men of War.
Chiến lược chiến tranh toàn cầu (Grand strategy wargame)
Với đề tài chiến tranh, game này tập trung vào quân đội của các quốc gia với số lượng lớn đơn vị lính trên chiến trường, mang đến trải nghiệm chiến đấu khốc liệt giống như trong lịch sử thế giới. Total War là cái tên đình đám trong dòng game này.
7. Game thể thao
Game thể thao thường mang đến trải nghiệm lành mạnh với các đề tài như bóng đá, đua xe, võ thuật. Chúng là lựa chọn giải trí tốt thay vì những tựa game gây nghiện, ám ảnh như game kinh dị, bắn súng, thế giới mở. Game thể thao được phân loại thành nhiều nhóm như bóng đá, đua xe, võ thuật, và nhiều hơn nữa.
Đua xe tốc độ (Racing)
Trải nghiệm lái những chiếc xe đua nổi tiếng thế giới như công thức 1 hay siêu xe Lamborghini, người chơi có thể cảm nhận cảm giác tay đua thực sự trong game. Đối với trải nghiệm chân thực, việc sử dụng bộ vô lăng là lựa chọn tốt. Các tựa game tiêu biểu trong thể loại đua xe bao gồm F1 và Forza.
Thể thao đồng đội (Team sports)
Tham gia vào những trận đấu đồng đội, người chơi sẽ được trải nghiệm những trận cầu kinh điển với các cầu thủ nổi tiếng hoặc thưởng thức các giải bóng rổ hàng đầu như NBA ngay trên màn hình của mình. Các tựa game như FIFA, PES, Madden NFL, NBA2K là những ví dụ điển hình.
Cạnh tranh (Competitive)
Thể loại này, còn được biết đến là eSport, tập trung vào các trận đấu đối kháng như game bắn súng FPS hoặc game đồng đội. Đây là những tựa game được tổ chức thành các giải đấu chuyên nghiệp, thu hút game thủ toàn cầu với giải thưởng lên đến hàng nghìn đô la. Ví dụ: Overwatch, Team Fortress.
Chiến đấu thể thao (Sports-based fighting)
Dựa trên các môn thể thao truyền thống như võ thuật, boxing, những tựa game này mang đến trải nghiệm độc đáo khi người chơi nhập vai trong các môn võ hấp dẫn. Ví dụ: Fight Night Round, WWE 2K.
Giải đố (Puzzle)
Game giải đố là một trong những thể loại giải trí giết thời gian, nhưng lại cuốn hút với luật chơi đơn giản, đồng thời đòi hỏi sự khéo léo và tư duy của người chơi. Đây cũng là loại game rèn luyện tốt cho tâm trí.
Logic (Tư duy)
Game logic đưa người chơi vào các tình huống đòi hỏi sự tư duy như xếp gạch sao cho khớp hoặc tìm đường thoát khỏi mê cung. Ví dụ: Tetris, Bejeweled.
Kiến thức chung (Trivia)
Thể loại game này đòi hỏi người chơi giải đố câu hỏi trong khoảng thời gian giới hạn. Mỗi câu hỏi thường có dạng trắc nghiệm với các phương án A, B, C, D trước khi hết giờ. Điển hình là gameshow Ai là triệu phú đã được chuyển thể thành game trivia trên máy tính với tên giống nhau. Ngoài ra, tựa game Confetti trên mạng xã hội cũng là một hiện thân nổi bật của thể loại này với giải thưởng lên đến hàng nghìn đô la.
9. Một số thể loại game khác
Game giải đố ngắn, giản đơn (Casual)
Thể loại game này rất phổ biến, đặc biệt là từ khi nền tảng Android và iOS phát triển, đã có sự tràn ngập của nhiều tựa game. Game casual thường có cách chơi đơn giản, ngắn gọn. Một số tựa game nổi tiếng trong thể loại này là Candy Crush Saga, Flappy Bird.
Game thẻ bài (Card game/ Board game)
Thể loại game này mang đến cho người chơi các bộ thẻ bài để sử dụng trong cuộc đối đầu, phụ thuộc vào kỹ năng và chỉ số của thẻ so với đối thủ. Trước khi Autochess (DOTA 2) và Team Fight Tactics (League of Legends) xuất hiện, tựa game Yugioh, được lấy cảm hứng từ bộ manga nổi tiếng cùng tên, là một trong những tựa game thẻ bài phổ biến nhất.
Game học thuật (Game based learning)
Cách tiếp cận giáo dục thông qua việc chơi game là một ý tưởng sáng tạo, giúp học sinh hứng thú với việc học. Các tựa game giáo dục thường sử dụng hình ảnh sinh động, đáng yêu, hướng đến học sinh ở cấp độ từ cấp 1 đến cấp 2, cung cấp kiến thức về toán, văn học, lịch sử... Trong một số trường học, học sinh được giảng dạy cách đánh máy bàn phím thông qua tựa game như Mario Teaches Typing.
Game vận động (Exergame)
Thay vì ngồi một chỗ, các tựa game này đòi hỏi người chơi thực hiện các động tác vận động. Wii Sport là một ví dụ, với các tựa game như Let's Golf, và gần đây là Nintendo Switch với các tựa game như Mario Tennis Aces, khuyến khích người chơi tham gia hoạt động vận động.
Với kiến thức được chia sẻ, bạn có thể hiểu rõ về các thể loại game phổ biến hiện nay và xác định game bạn đang chơi thuộc thể loại nào! Chúc mọi người một ngày tốt lành!