Những điều cần biết khi bé sơ sinh gặp tình trạng ho kèm đờm

1. Bệnh ho kèm đờm là gì và nguyên nhân ra sao

Ho là một cơ chế tự vệ của cơ thể nhằm loại bỏ các chất cản trở trong đường hô hấp, thường xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với vi khuẩn hoặc virus. Khi bé sơ sinh mắc các bệnh liên quan đến hô hấp, ho giúp làm thông thoáng đường thở và đẩy đờm ra ngoài. Có hai loại ho chính là:

• Ho khô: xảy ra khi bé mắc cảm lạnh hoặc dị ứng, hoặc do viêm thanh quản khiến nhiệt độ của đường hô hấp thay đổi, gây ra tiếng ho khô.

• Ho kèm đờm: bé sơ sinh mắc bệnh ho kèm đờm thường có đờm màu trắng hoặc xanh, đặc và nhầy.

Ho kèm đờm ở trẻ sơ sinh không giống như ho thông thường, gây khó chịu cho bé với các triệu chứng như quấy khóc, tắc nghẽn mũi, khó thở, ảnh hưởng đến việc ăn uống và sự lười biếng.

Các triệu chứng của trẻ sơ sinh bị ho có đờm thường là mũi trắng hoặc xanh

Nguyên nhân gây ra ho có đờm ở trẻ sơ sinh

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ho có đờm ở trẻ sơ sinh, bao gồm:

• Trẻ sơ sinh mắc ho có đờm thường là do cảm lạnh, cảm cúm hoặc viêm phế quản.

• Do thời tiết chuyển mùa, đặc biệt là khi trời chuyển sang lạnh và cơ thể trẻ chưa thích nghi kịp.

• Cơ thể trẻ bị nhiễm các bệnh lây qua đường hô hấp, bao gồm các loại bệnh do virus như sởi, thủy đậu, ho gà,...

• Ho có thể phát sinh do việc tiêu thụ đồ lạnh gây viêm nhiễm đường họng.

2. Ho có đờm ở trẻ sơ sinh là triệu chứng của bệnh gì

• Khi trẻ sơ sinh bị ho có đờm thường xuyên và liên tục, đó có thể là biểu hiện của viêm đường hô hấp. Tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh lý, ho có thể đi kèm với đờm màu trắng, xanh hoặc vàng. Ho kèm với đờm màu xanh là dấu hiệu của nhiễm trùng và cần được chăm sóc y tế kịp thời.

• Những triệu chứng như ho nhiều, khó thở, từ chối ăn có thể là biểu hiện của viêm phế quản, viêm tiểu phế quản (cấp tính hoặc co thắt), hoặc thậm chí là viêm phổi. Nếu không được điều trị kịp thời, những bệnh này có thể gây tổn thương đến hệ thống hô hấp của trẻ, nguy hiểm đến tính mạng.

• Khi trẻ ho kéo dài và tái phát nhiều lần, có thể là do trẻ có dị ứng với môi trường bên ngoài như khói bụi, lông vật nuôi, thực vật, hoặc có dị vật trong đường hô hấp, bất kỳ dị tật nào ở phế quản, hoặc thậm chí là hen suyễn.

• Trẻ có thể bị hen phế quản: ho dai dẳng, có đờm đặc, ho kéo dài vào ban đêm và kèm theo tiếng rít.

• Hoặc có trẻ bị ho nhiều sau khi nằm xuống hoặc sau khi ăn, có thể là dấu hiệu của bệnh trào ngược dạ dày kèm theo triệu chứng như nôn mửa, đắng miệng.

Triệu chứng của trẻ sơ sinh bị ho có đờm có thể biểu hiện của nhiều bệnh lý khác nhau

Những căn bệnh này khi được phát hiện đúng lúc thường không gây ra nguy hiểm lớn, nhưng nếu để bỏ qua sẽ có thể gây tổn thương cho hệ hô hấp. Vì bệnh thường biến chứng rất nhanh, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh khi hệ miễn dịch còn non nớt. Vì thế, việc chữa trị kịp thời là cần thiết để ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn, không ảnh hưởng đến quá trình phát triển toàn diện của trẻ.

3. Phương pháp điều trị ho kèm đờm cho trẻ sơ sinh

Dưới đây là một số biện pháp điều trị khi trẻ sơ sinh bị ho kèm đờm mà các bậc phụ huynh có thể áp dụng:

Vệ sinh đường hô hấp cho trẻ bằng dung dịch muối sinh lý

Làm sạch đường hô hấp cho trẻ bằng cách nhỏ dung dịch muối sinh lý vào mũi giúp làm sạch chất nhầy và giảm sưng tấy ở đường hô hấp, vì bé còn nhỏ chưa biết cách tự loại bỏ đờm ra ngoài. Đối với trẻ sơ sinh bị ho kèm đờm, phụ huynh có thể sử dụng hút mũi silicon để giúp bé thoát khỏi cảm giác nghẹt mũi.

Vệ sinh đường hô hấp cho trẻ sơ sinh bằng dung dịch muối sinh lý

Thực hiện phương pháp vỗ rung khi trẻ sơ sinh bị ho kèm đờm

Áp dụng phương pháp vỗ rung đàm dực cho trẻ bằng tay: 

Ban đầu gập bàn tay và khum ở phần cổ tay lại, các ngón tay chạm nhau và vỗ liên tục lên lưng của trẻ từ phía phổi lên cổ, từ bên trái sang bên phải mỗi bên khoảng từ 3 - 5 phút. Lưu ý bàn tay phải được gập lại sao cho không có khoảng trống để tránh làm đau bé, vỗ từ phía dưới lên trên, tạo cảm giác cho lồng ngực của bé rung theo nhịp, vỗ phát ra tiếng kêu bồm bộp. Đặc biệt cần tránh vỗ vào vùng dạ dày của bé để không gây ảnh hưởng đến xương sống, có thể khiến bé nôn mửa.

Vỗ rung là phương pháp vật lý được cả bác sĩ và các mẹ tin dùng, giúp làm thông đờm từ dưới lên miệng. Các mẹ cần chú ý đến màu sắc của đờm, nếu trắng loãng hoặc đã chuyển sang màu xanh vàng cùng biểu hiện viêm đường hô hấp, hãy đưa bé đi thăm khám ngay.

Cách vỗ rung với mục đích làm thông đờm thực hiện ở trẻ sơ sinh khi bị ho

Một số biện pháp khác

• Vệ sinh cho trẻ khi có nước mũi, hoặc khi có đờm, sử dụng giấy hoặc khăn mềm lau sạch cho bé, lưu ý vệ sinh để không để vi khuẩn bám vào bề mặt gây nhiễm trùng lại.

• Chú ý đến chế độ ăn uống và dinh dưỡng cho trẻ, cung cấp đầy đủ dưỡng chất, thức ăn nên là cháo mềm để dễ nuốt, ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, không cho bé ăn quá no, chia nhỏ thành nhiều bữa để hạn chế việc nôn trớ do đờm nghẹt.

• Giữ cho lồng ngực của trẻ luôn ấm khi thời tiết trở lạnh, đặc biệt khi đưa bé ra ngoài.

• Bảo vệ môi trường sống của trẻ thoáng đãng, hạn chế tiếp xúc với khói bụi, phấn hoa, lông thú.

• Tránh tiếp xúc trẻ với người hút thuốc lá, khói thuốc rất độc hại và nguy hiểm cho trẻ sơ sinh.

• Tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ bằng cách cho bé bú sữa mẹ đầy đủ trong 6 tháng đầu đời, cung cấp các loại vitamin tổng hợp, bổ sung canxi và vitamin D3 cho bé.

• Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ, đặc biệt là các loại vắc xin liên quan đến các bệnh về đường hô hấp.