Truyền thống làm lễ Tất Niên đã trở nên quen thuộc từ hàng đời, vào ngày cuối cùng của năm âm lịch. Đây là dịp để mọi người, đặc biệt là những người con xa xứ, quay về quê hương, quây quần bên mâm cơm chiều 30 Tết. Một khoảnh khắc đặc biệt để ôn lại những kỷ niệm và chuẩn bị tâm hồn cho năm mới sắp đến.
Ngày này không chỉ là dịp để cảm ơn tổ tiên và mong ước cho một năm mới an lành, tài lộc mà còn là cơ hội để con cháu tưởng nhớ và tri ân.

Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính đối với tổ tiên, ông bà, và các vị thần linh, khi tổ chức lễ Tất Niên vào đêm 30 Tết, gia đình nên chú ý đến những điều sau đây:
Lễ Tất Niên nên diễn ra vào buổi chiều – tối: Lễ cúng Tất Niên tốt nhất nên diễn ra vào buổi chiều hoặc tối ngày 30 Tết, tạo không khí trang trọng và ấm áp. Đây là thời điểm lý tưởng để kết thúc một năm và chào đón một năm mới may mắn.
Đặc trưng cho mỗi dân tộc và gia đình, Lễ cúng Tất Niên tốt nhất diễn ra vào buổi chiều hoặc tối ngày 30 Tết. Ngày này là ngày cuối cùng của năm, khi mọi công việc chuẩn bị cho vòng tuần hoàn mới. Nhà cửa được sắp xếp sạch sẽ và trang hoàng cẩn thận, tất cả thành viên đều có mặt để tận hưởng Lễ Tất Niên ấm cúng, sum vầy.
Ngày cuối cùng của năm mang ý nghĩa quan trọng, là thời điểm mọi thành viên trong gia đình cùng nhau tổng kết một năm đầy biến động, chúc phúc cho một năm mới tốt lành.
Khi tham gia Lễ Cúng Tất Niên, gia đình cần ăn mặc lịch sự và đông đủ để tương tác với ông bà, tổ tiên. Dù không phải lúc nào cũng đông đủ do những người con xa quê, nhưng tinh thần đồng lòng vẫn được đánh giá cao.
Lễ Cúng Tất Niên đòi hỏi sự chuẩn bị trước khi bắt đầu bữa cơm
Theo phong tục Việt, Lễ Cúng Tất Niên thường diễn ra vào khoảng chiều và đầu tối. Mặc dù ông Công ông Táo chưa về nhà, nhưng mỗi gia đình vẫn cần chuẩn bị kỹ lưỡng để báo cáo với tổ tiên và ông bà tại nhà.
Trước bữa cơm Tất Niên, gia đình cần kỹ lưỡng chuẩn bị đồ Cúng Tất Niên và Văn Khấn Tất Niên. Trong lúc lễ cúng, tất cả thành viên đều ăn mặc chỉnh tề, đứng trước bàn thờ gia tiên để trình báo. Người Việt tin rằng, sự chuẩn bị cẩn thận trong Lễ Cúng sẽ mang lại một năm mới suôn sẻ cho gia chủ.
Bàn thờ Tất Niên cần sự quan tâm và chăm sóc kỹ lưỡng.
Khắp mọi vùng miền trên quê hương Việt Nam, mâm cơm Tất Niên được bài trí theo những tập tục riêng biệt, từng đặc trưng cho đất đai hình chữ S. Mâm cúng không chỉ là nơi bày biện các vật phẩm truyền thống như mâm ngũ quả, bánh chưng, hoa tươi, trầu cau mà còn là không gian trang nghiêm, tôn vinh ẩm thực đặc sắc từng vùng miền.
Lễ Cúng Tất Niên đòi hỏi sự nghiêm túc, tránh mọi hành động đùa cợt
Trong lễ cúng Tất Niên, tôn trọng và sự nghiêm túc là quan trọng. Tránh nói cười đùa quá mức, đặc biệt không nói những lời tục tĩu để bảo đảm tôn trọng và lòng kính trọng.
Có nhiều quan niệm cho rằng, khi cúng Tất Niên, có thể xuất hiện hồn ma lang thang trong lúc tổ tiên, ông bà quy tụ. Vì vậy, người ta nên kiêng gọi tên trẻ em để tránh hại trẻ.
Lễ cúng Tất Niên cần tạo không khí vui vẻ, thoải mái
Mỗi năm với 365 ngày, chỉ có một ngày đặc biệt nhất - ngày 30 Tết. Đây là thời điểm mọi gia đình đoàn tụ, sum họp bên mâm cơm, gặp gỡ nhau sau một năm bận rộn. Thời khắc cuối năm không phải lúc nào cũng đủ đông đủ như ngày cuối năm này.
Năm cũ qua đi với những thành công và thất bại. Chúng ta mong đợi năm mới sẽ mang lại nhiều thành công hơn, với niềm vui và cuộc sống mới. Gia đình sum họp, cười nói, chia sẻ những câu chuyện vui, chúc nhau điều tốt đẹp, đồng thời tránh nhắc đến những điều buồn và kiêng kị cãi nhau.
Ngăn chặn sự đổ vỡ
Quan niệm truyền thống của người Việt cho rằng, trong bước chuyển mình từ năm cũ sang năm mới, cần kiêng kỵ làm rơi vỡ bất kỳ thứ gì. Đổ vỡ là biểu tượng của sự chia ly, xui xẻo. Đặc biệt, tránh đổ dầu và rượu ra sàn nhà để tránh thu hút ma quỷ và mang lại điều không may trong năm mới.