Những điều cần biết khi lập kế hoạch dinh dưỡng cho người cao tuổi

1. Cần lưu ý gì khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người cao tuổi?

Trước khi nghiên cứu về dinh dưỡng cho người cao tuổi, cần nhận biết rằng họ có sức khỏe và hệ tiêu hóa khác biệt lớn so với trẻ em hoặc người lớn. Do đó, khẩu vị, nhu cầu dinh dưỡng và khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cơ thể cũng thay đổi theo.

Người cao tuổi cần cung cấp dinh dưỡng phù hợp để bảo vệ sức khỏe

Hãy cùng Mytour khám phá những yếu tố ảnh hưởng đến chế độ dinh dưỡng của người già, bao gồm:

1.1. Sự chậm trễ trong quá trình trao đổi chất

Khi lão hóa, cơ thể người già thường trao đổi chất chậm hơn so với khi họ còn trẻ, đặc biệt là những người ít vận động. Vì lý do này, người già thường ăn ít hơn và ít thích thú với việc ăn hơn. Do đó, cần thiết lập một chế độ ăn lành mạnh, dễ tiêu hóa và kiểm soát calo để ngăn chặn tăng cân quá mức hoặc tăng cholesterol.

1.2. Sức kháng của hệ tiêu hóa giảm

Dấu hiệu đầu tiên của sự suy giảm trong hệ tiêu hóa ở người cao tuổi là ở phần cơ nhai, khi răng trở nên yếu đuối hoặc bị mất, làm giảm khả năng nghiền nhai thức ăn. Đồng thời, dạ dày của người già hoạt động ít hiệu quả hơn, co bóp ít và không đều, điều này gây ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng. Nếu chế độ ăn không đủ cân đối, người già rất dễ gặp vấn đề về tiêu hóa.

Người cao tuổi cần duy trì lượng nước uống đủ để cải thiện quá trình tiêu hóa và ngăn ngừa tình trạng táo bón.

Ngoài ra, người già thường ít uống nước hơn mức cần thiết, điều này ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng, gây ra tình trạng kém hấp thu. Điều này khiến họ dễ thiếu các chất dinh dưỡng quan trọng như Vitamin B6, Vitamin B12 hay axit folic.

1.3. Sự giảm sút trong khả năng vị giác

Sự lão hóa ở người cao tuổi cũng dẫn đến sự giảm sút của khả năng vị giác, đồng thời còn được tác động bởi việc sử dụng thuốc điều trị bệnh trong thời gian dài. Tình trạng này khiến họ mất hứng thú với việc ăn uống, ăn ít hơn và từ đó dễ bị thiếu dinh dưỡng.

1.4. Sự thay đổi tâm trạng

Do sự biến động của các tuyến nội tiết cùng nhiều yếu tố tác động, người cao tuổi thường trải qua những cảm xúc chán nản, cô đơn, dẫn đến sự thiếu hứng thú trong việc ăn uống. Việc giải quyết vấn đề tâm trạng này là rất quan trọng để họ có thể duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, kiểm soát cân nặng và tăng cường sức khỏe.

2. Một số chế độ dinh dưỡng tốt cho người cao tuổi

Người cao tuổi cần tuân thủ một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân đối và đầy đủ dưỡng chất cần thiết để bảo vệ sức khỏe và phòng tránh các bệnh lý phổ biến như tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim mạch, tăng cholesterol, và táo bón.

Các phương pháp ăn uống mà Viện lão khoa quốc tế Hoa Kỳ đã nghiên cứu đã được kiểm chứng là có khả năng cải thiện sức khỏe và tinh thần của người già. Hai phương pháp ăn uống này bao gồm:

Chế độ dinh dưỡng theo tiêu chuẩn của USDA dành cho người cao tuổi

2.1. Chế độ dinh dưỡng theo tiêu chuẩn của USDA

Đây là chế độ ăn lành mạnh, cân đối phù hợp cho người cao tuổi, đặc biệt là những người có vấn đề về tiêu hóa như chán ăn, kén ăn, hoặc ăn không tiêu hóa tốt. Một số điểm nổi bật của chế độ ăn theo tiêu chuẩn của USDA bao gồm:

• Tăng cường tiêu thụ các loại ngũ cốc nguyên hạt.

• Kiểm soát lượng thức ăn ăn một cách cân đối, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng và giảm lượng thức ăn nếu dẫn đến tăng cân nhanh chóng.

• Nửa phần thức ăn nên bao gồm các loại trái cây và rau cải.

• Thực đơn nên có hương vị nhẹ nhàng, hạn chế sử dụng gia vị, đặc biệt là muối trong các món ăn.

2.2. Chế độ dinh dưỡng DASH

Chế độ dinh dưỡng DASH tập trung vào các nhóm thực phẩm giàu dinh dưỡng và có tác dụng giảm huyết áp, cải thiện sức khỏe tim mạch. Điều này giúp người cao tuổi ngăn chặn và kiểm soát các vấn đề về sức khỏe này một cách hiệu quả hơn

Cụ thể, các thực phẩm được khuyến khích trong chế độ ăn DASH bao gồm: dầu ăn, sữa, rau cải, thịt, hoa quả, đậu, ngũ cốc,...

3. Lựa chọn thực phẩm nào tốt cho người cao tuổi?

Người già nên lựa chọn thực phẩm giàu chất béo lành mạnh

3.1. Lựa chọn chất béo lành mạnh

Dù với bất kỳ nhóm đối tượng nào, chất béo đều là một yếu tố dinh dưỡng quan trọng cần bổ sung hàng ngày từ thực phẩm. Với người cao tuổi, nên ưu tiên bổ sung chất béo tốt từ các nguồn như cá béo, bơ, hạt giống, và dầu thực vật,... giới hạn sử dụng chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.

3.2. Lựa chọn ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt thường được ưa chuộng trong nhiều chế độ ăn lành mạnh, cũng được khuyến khích cho người cao tuổi để cung cấp chất xơ và dinh dưỡng tốt cho tiêu hóa và sức khỏe tim mạch. Các loại ngũ cốc nguyên hạt mà người già nên ăn gồm: gạo lứt, bánh mì, yến mạch,…

3.3. Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ

Người già thường gặp vấn đề về tiêu hóa và chất xơ là một trong những thành phần dinh dưỡng quan trọng giúp hệ tiêu hóa hoạt động mạnh mẽ hơn. Ăn đủ lượng chất xơ có thể giúp ngăn ngừa táo bón, duy trì cân nặng và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Nên ăn nhiều loại rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên hạt để bổ sung chất xơ.

3.4. Ưu tiên protein từ thịt nạc

Nguồn protein phong phú dành cho người cao tuổi bao gồm đậu, thịt gà, trứng, thịt nạc, cá, các loại hạt,...

3.5. Ưu tiên thực phẩm giàu canxi và Vitamin D

Bệnh về xương khớp là một trong những vấn đề phổ biến ở người già, một trong những nguyên nhân là do thiếu hụt Canxi và Vitamin D. Vì vậy, người cao tuổi và người trung niên nên chú ý bổ sung Canxi và Vitamin D từ sữa và các loại thực phẩm, rau củ quả.

Người già nên ăn nhiều thực phẩm giàu Canxi

3.6. Ưu tiên thực phẩm giàu Vitamin B12

Do hệ tiêu hóa yếu hơn, khả năng hấp thu Vitamin B12 từ thực phẩm của người cao tuổi giảm đi, dẫn đến tình trạng thiếu hụt chất này. Vì vậy, họ được khuyến khích tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu Vitamin B12, như các loại ngũ cốc.

Dinh dưỡng cho người cao tuổi cần được bổ sung đầy đủ và hợp lý, kết hợp với chế độ ăn ngủ điều độ, đa dạng và đúng giờ để duy trì sức khỏe tốt và làm chậm quá trình lão hóa. Ngoài ra, có thể cần phải bổ sung thêm dinh dưỡng từ sữa hoặc các sản phẩm dinh dưỡng, tuy nhiên cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.