Giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh là một trong những vấn đề thường gặp ở trẻ nhỏ. Khám phá thêm thông tin về giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh trong phần Góc Chuyên Gia của Mytour để hiểu rõ hơn về thời gian diễn ra, thời gian kéo dài và cách xử lý.
Giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh - Hiểu đúng để chăm sóc đúng
Giãn ruột sinh lý là tình trạng phát triển và tăng kích thước của ruột ở trẻ nhỏ so với bình thường. Đây là một hiện tượng thường gặp ở trẻ em khoảng 2 tháng tuổi và thường kéo dài trong khoảng 2,5 - 3 tháng.
Nhận biết dấu hiệu của giãn ruột sinh lý ở trẻ
Trẻ bị táo bón
Khi trẻ đang trải qua giai đoạn giãn ruột sinh lý, ruột của họ sẽ mở rộng hơn bình thường, giữ nhiều phân hơn. Do đó, trẻ sẽ cần nhiều thời gian hơn để đi ngoài. Thời gian trung bình trẻ không đi ngoài là:
- Đối với việc nuôi con bằng sữa mẹ: Trẻ có thể không đi ngoài từ 7 - 10 ngày.
- Đối với việc cho trẻ uống sữa công thức: Trẻ có thể không đi ngoài từ 3 - 5 ngày.
Phân của trẻ trở nên mềm
Thức ăn chính của trẻ trong giai đoạn này là sữa mẹ hoặc sữa công thức, do đó phân của trẻ sẽ có đặc điểm mềm. Điều này là một trong những dấu hiệu của giãn ruột sinh lý, khiến phân của trẻ thường có kết cấu mềm và sệt.
Ngoài ra, phân của trẻ sẽ có màu vàng nâu hoặc vàng nhạt nếu bé bú sữa công thức, màu vàng tươi nếu trẻ được bú sữa mẹ. Ngược lại, trẻ sơ sinh bị táo bón sẽ đi ngoài phân xanh hoặc đen và cứng hơn bình thường.
Rặn hoặc gồng mình
Khi mẹ thấy trẻ có biểu hiện rặn hoặc gồng mình thì không cần phải lo lắng vì giai đoạn này trẻ đang tập cho mình thói quen đẩy chất thải ra ngoài cơ thể. Tuy nhiên, vì chất thải tích tụ chưa nhiều và trẻ cũng chưa quen với động tác rặn nên quá trình đi ngoài của trẻ chưa thành công. Trong giai đoạn này, trẻ có thể sẽ hơi đỏ mặt, xì hơi nhiều hơn khi đi vệ sinh.
Trẻ ngủ ngoan, ăn giỏi
Khi kích thước ruột tăng lên, dạ dày cũng sẽ có nhiều khoảng trống hơn nên trẻ sẽ bú nhiều và lâu hơn. Khi bé bú xong, dạ dày sẽ co bóp và máu ở các cơ quan sẽ dồn về dạ dày giúp quá trình tiêu hóa diễn ra tốt hơn. Lượng máu ở não và các cơ quan khác sẽ giảm đi từ đó giúp cho trẻ ngủ tốt hơn.

Mặc dù có giãn ruột tự nhiên nhưng trẻ vẫn ngủ ngon như bình thường
Trẻ vui vẻ khi chơi
Việc trẻ không đi ngoài trong nhiều ngày do giãn ruột tự nhiên sẽ không gây ra bất kỳ sự bất tiện nào. Khi có nhiều phân tích tụ, ruột sẽ tự động đẩy chất thải ra ngoài. Trẻ sẽ vui vẻ, hoạt động bình thường mà không có biểu hiện lạ. Điều này sẽ khác biệt so với trẻ bị táo bón vì khi bị táo bón, trẻ thường cáu kỉnh và khó chịu.
Giai đoạn giãn ruột tự nhiên kéo dài bao lâu?
Giãn ruột tự nhiên ở trẻ sơ sinh là hiện tượng thường xuất hiện khi trẻ đạt đến 2 tháng tuổi. Thời kỳ giãn ruột sinh lý ở từng em bé sẽ khác nhau tùy theo sự phát triển của cơ thể. Trong giai đoạn này, trẻ có thể không đi ngoài từ 7 đến 10 ngày hoặc thậm chí lên đến 13 đến 15 ngày.
Vì vậy, mẹ không nên tự tiên đoán rằng bé bị vấn đề về tiêu hóa hoặc táo bón rồi tự ý cho bé dùng các loại thuốc mà chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Giãn ruột tự nhiên có nguy hiểm không?
Câu trả lời là KHÔNG. Khi thấy hiện tượng giãn ruột tự nhiên của trẻ xảy ra, mẹ nên giữ bình tĩnh vì đây là hiện tượng phát triển bình thường của hệ tiêu hóa ở mọi trẻ sơ sinh.
Phân biệt giãn ruột tự nhiên và táo bón ở trẻ
Một số mẹ thường nhầm lẫn giữa giãn ruột tự nhiên và trẻ sơ sinh bị táo bón. Dưới đây là những gợi ý của Mytour để phân biệt hai trạng thái này.
Giãn ruột tự nhiên ở trẻ sơ sinh
Giãn ruột tự nhiên thường xuất hiện ở trẻ từ 2 đến 3 tháng tuổi. Trong quá trình này, trẻ vẫn có thể bú mẹ bình thường nhưng số lần đi ngoài có thể không đến từ 7 đến 10 ngày hoặc thậm chí lên đến 13 đến 15 ngày.
Đối với trẻ sử dụng sữa công thức, trẻ có thể không đi phân từ 3 đến 5 ngày. Trong thời kỳ giãn ruột tự nhiên, mặc dù không đi ngoài nhưng trẻ vẫn có phân mềm và màu sắc đều đặn, không có dấu hiệu gì bất thường.
Tình trạng trẻ bị táo bón
Trẻ bị táo bón có thể gặp ở mọi độ tuổi, đặc biệt là đối với những trẻ chỉ dùng sữa công thức. Khi trẻ bị táo bón, phân sẽ cứng và khô, có màu nâu đen hoặc xanh. Trẻ sẽ cảm thấy đau rát ở vùng hậu môn khi đi ngoài.
Việc gặp khó khăn khi đi ngoài có thể khiến bé bỏ bú hoặc bỏ ăn, bé hay xì hơi và sẽ cảm thấy đau bụng hay khó chịu mỗi khi muốn đi ngoài. Khi trẻ bị táo bón, mẹ nên đưa bé đến bác sĩ để được điều trị và xử lý kịp thời.
Hướng dẫn chăm sóc trẻ bị giãn ruột tự nhiên
Bổ sung vi sinh vật có lợi
Khi trẻ gặp hiện tượng giãn ruột tự nhiên, mẹ có thể bổ sung cho trẻ các loại vi sinh vật có lợi cho đường ruột, hay còn gọi là probiotic. Mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để có thể chọn ra các chủng vi sinh vật có lợi hiệu quả trong quá trình hỗ trợ cải thiện tình trạng giãn ruột tự nhiên. Các chủng vi sinh vật này có thể mang lại các tác dụng như:
- Hỗ trợ và điều hòa tính thấm ở đại tràng giúp phân mềm hơn, phòng ngừa táo bón cho bé.
Massage bụng cho bé
Việc massage bụng giúp trẻ dễ chịu hơn và kích thích nhu động ruột giúp bé dễ đi ngoài.
Mẹ có thể cho bé nằm ở nơi ấm áp rồi thực hiện các bước massage bụng cho bé.
- Massage theo dạng vòng tròn, theo chiều dọc của bụng và hai chiều ngược nhau giúp kích thích nhu động ruột của bé và tránh tình trạng táo bón.
Mẹ nên massage cho bé khi bé không quá no và có thể thực hiện massage từ 1 đến 2 lần mỗi ngày.

Massage bụng giúp bé dễ đi ngoài trong giai đoạn giãn ruột tự nhiên.
Tắm nước ấm cho bé
Tắm nước ấm giúp bé thư giãn, dễ ngủ và tăng tuần hoàn máu trong cơ thể. Mẹ có thể thêm vài giọt tinh dầu tràm vào nước tắm để ấm cơ thể bé và giúp chữa chứng đầy bụng, khó tiêu và giãn ruột tự nhiên.
Nhiệt độ nước tắm cho trẻ sơ sinh nên khoảng 35 độ C để đủ ấm và an toàn cho làn da của bé. Mẹ có thể kiểm tra nhiệt độ nước bằng khuỷu tay hoặc nhiệt kế. Đồng thời, mẹ cũng cần giữ phòng tắm ấm và kín gió.

Khi bé trong giai đoạn giãn ruột tự nhiên, việc tắm nước ấm giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn.
Bổ sung chất xơ
Chất xơ giúp làm mềm phân và giúp phân di chuyển dễ dàng hơn trong đường ruột. Điều này giúp bé đi ngoài dễ dàng hơn và thời gian đi ngoài sẽ ngắn hơn.
Nếu bé uống sữa công thức, mẹ nên chọn loại sữa bổ sung chất xơ cho bé. Nếu bé bú mẹ, mẹ có thể tăng cường chất lượng sữa bằng cách sử dụng thực phẩm giàu chất xơ như khoai lang, lê, chuối, rau lang, rau chân vịt, rau mồng tơi, bơ.
Cho trẻ tập các bài tập nhẹ nhàng
Việc tập thể dục nhẹ nhàng sẽ giúp tăng cường nhu động ruột, giúp bé đi ngoài dễ dàng hơn và ngừa táo bón. Thường xuyên tập luyện cũng giúp bé ăn ngon và đúng giờ. Mẹ có thể cho bé thực hiện những động tác sau:
- Đặt bé nằm ngửa, nắm nhẹ phần đầu gối của bé rồi di chuyển đầu gối lên xuống theo hướng bụng. Mẹ lần lượt co từng chân của bé giống như đạp xe.

Tập thể dục giúp bé đi ngoài dễ dàng hơn khi đang trong giai đoạn giãn ruột tự nhiên
Tăng cường bú mẹ
Sữa mẹ chứa nhiều kháng thể giúp bé chống lại các bệnh nhiễm khuẩn, giảm nguy cơ dị ứng, chàm, và thúc đẩy phát triển xương hàm. Đồng thời, sữa mẹ cũng giúp hạn chế táo bón và các triệu chứng giãn ruột tự nhiên ở bé sơ sinh. Tăng số lần bú mẹ sẽ giúp ruột bé đầy nhanh hơn và bé sẽ đi ngoài thường xuyên hơn.
Mẹ có thể cho bé bú tối đa 15 lần/ngày và cách nhau khoảng 1,5 giờ.
Giữ vệ sinh không gian xung quanh
Nhà cửa, đồ chơi và đồ dùng của bé có thể là nơi ẩn náu của vi khuẩn, virus hay nấm mốc. Điều này có thể gây ra rối loạn tiêu hóa, đau bụng, bệnh tiêu chảy, hoặc táo bón ở trẻ. Vì vậy, mẹ cần thường xuyên vệ sinh những nơi và đồ vật mà bé thường tiếp xúc.
Chườm ấm
Khi được chườm ấm ở vùng bụng, bé sẽ cảm thấy dễ chịu hơn vì việc này giúp đẩy hết hơi trong bụng ra ngoài. Mẹ cần chuẩn bị hai chiếc khăn được thấm nước nóng. Tiếp theo, mẹ vắt khô, mở khăn ra và đợi cho tới khi khăn có nhiệt độ phù hợp thì đắp cho bé để tránh làm bỏng da. Mẹ hãy đặt một chiếc khăn lên bụng bé còn khăn kia quấn quanh bụng để cố định.
Giải đáp thắc mắc liên quan
Khi bị giãn ruột, bé không đi ngoài bao lâu?
Thời gian giãn ruột sinh lý ở mỗi bé sẽ khác nhau, vì vậy quá trình này có thể kéo dài từ vài tuần đến 2 - 3 tháng.
Bé rặn đỏ mặt và đánh hơi nhưng không đi ngoài được có sao không?
Câu trả lời là không sao. Đây là thời điểm bé đang học cách rặn để đẩy chất thải và khí ra ngoài để ruột trống. Vì ruột của bé chưa đầy nên chưa thể đi ngoài.
Trẻ bị giãn ruột có nên thụt tháo không?
Câu trả lời là không. Với bé bú mẹ hoàn toàn, việc bé lâu không đi ngoài là điều bình thường. Mẹ không nên thụt tháo cho bé. Nếu bé dùng sữa công thức có nhiều đạm, mẹ có thể massage bụng và bổ sung lợi khuẩn cho bé.
Cần chú ý điều gì khi massage cho bé?
Mẹ nhớ rằng không nên massage bụng khi bé đang ăn hoặc đã no bụng, chỉ nên thực hiện thao tác này từ 1 - 2 lần/ngày. Trước khi massage, hãy đặt bé ở môi trường ấm áp, kín đáo và có thể phát nhạc nhẹ để giúp bé thư giãn.
Đôi lời từ Mytour
Hiểu rõ về giai đoạn giãn ruột ở bé sơ sinh sẽ giúp mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe của bé và giảm bớt lo lắng. Mytour hy vọng bài viết đã giải đáp thắc mắc của mẹ về giãn ruột sinh lý ở trẻ em và các vấn đề liên quan, giúp mẹ tự tin hơn trong việc chăm sóc bé.
Để đảm bảo bé nhận đủ chất dinh dưỡng cho sự phát triển toàn diện, ba mẹ có thể cho bé thêm váng sữa Hoff nếu bé đã trên 6 tháng tuổi, giúp bé phát triển toàn diện mỗi ngày.
Tổng hợp bởi Linh Linh
