Những điều cần biết về hậu môn nhân tạo

1. Khi nào cần sử dụng hậu môn nhân tạo?

Hậu môn nhân tạo (HMNT) là quá trình tạo lỗ thông với đại tràng để thay thế hậu môn thật trong việc đưa phân và khí ra ngoài. Phân sẽ được đưa trực tiếp qua lỗ thông và vào túi chứa, không qua trực tràng.

Hậu môn nhân tạo thường được chỉ định cho các trường hợp sau:

• Dị dạng hậu môn trực tràng.

• Tổn thương ở trực tràng ngoài phúc mạc hoặc đoạn đại tràng cố định.

• Tắc ruột do ung thư đại trực tràng.

• Hoại tử ruột.

• Viêm loét đại trực tràng và chảy máu nhiều.

• Rò trực tràng.

• Bảo vệ thương tổn liên quan đến hệ tiêu hóa.

• Thoát phân bị tắc.

• Nhiễm trùng ổ bụng.

• Xuất hiện khối u ở phần thấp trực tràng.

Hậu môn nhân tạo dùng để đưa phân và khí ra ngoài cơ thể

2. Các loại hậu môn nhân tạo thường dùng

Vị trí đặt hậu môn tạm thời cần đảm bảo các yếu tố sau:

• Vị trí trên bề mặt thành bụng phẳng.

• Nằm phía trên thắt lưng.

• Người bệnh dễ dàng quan sát và chăm sóc hậu môn.

Hậu môn nhân tạo tại đại tràng sigma

• Đây là kiểu hậu môn nhân tạo phổ biến nhất, được đặt ở cuối đại tràng và ngay trước trực tràng.

• Phân thải ra ngoài theo kiểu này tương tự như phân bình thường nhưng có xu hướng cứng hơn.

Hậu môn nhân tạo tại đại tràng ngang

Phân thải ra từ hậu môn đặt tại đại tràng ngang thường mềm hơn so với đại tràng sigma. Có 3 kiểu mở hậu môn phổ biến tại vị trí này:

Hậu môn loại quai

• Thường chỉ là giải pháp tạm thời và thực hiện nhanh hơn so với hai loại hậu môn khác.

• Hình thức này dễ tạo đường hầm lớn ở thành bụng, tăng nguy cơ thoát vị cạnh hậu môn.

• Vị trí đặt hậu môn nằm ở khoảng 1/4 trên thành bụng phải hoặc tại hố chậu trái – tương ứng với đại tràng xích ma.

Hậu môn loại đầu tận

• Hậu môn này có tính chất vĩnh viễn, dành cho bệnh nhân sau khi cắt bỏ đại tràng.

• Hậu môn được nối với đoạn cuối của hồi tràng, gần với hồi manh tràng.

Vị trí đặt hậu môn ảnh hưởng đến độ cứng – mềm của phân thải ra

Hậu môn kiểu súng lục

• Đây là một loại hậu môn tạm thời.

• Đầu gần của hậu môn được đưa ra ngoài thành bụng để thải chất cặn và khí.

• Đầu xa của hậu môn cũng đặt ngoài thành bụng, thải ra một lượng nhỏ chất nhầy.

Hậu môn nhân tạo ở đại tràng xuống

• Hậu môn mở ở phía bên trái của bụng, thường được dùng cho bệnh nhân bị ung thư trực tràng.

• Phân thải ra từ vị trí này thường cứng hơn so với các loại hậu môn tạm thời khác.

Quá trình tạo hậu môn nhân tạo đang được nâng cao

• Phân tích thấy việc thoát ra phân ở loại hậu môn này thường là lỏng và gây khó khăn trong việc chăm sóc.

• Sự lựa chọn mở rộng hậu môn nhân tạo đang không được ưa chuộng.

3. Mở rộng hậu môn nhân tạo có thể gặp phải các vấn đề không?

Khi tiến hành quá trình mở rộng hậu môn nhân tạo, có nguy cơ mắc phải các vấn đề như:

• Sự xuất hiện của máu tại hậu môn.

• Nhiễm trùng trong vùng bụng hoặc nhiễm trùng tại vị trí mở rộng hậu môn.

• Tổn thương xuất hiện ở các mô xung quanh vị trí đặt hậu môn.

• Chảy máu tại vị trí đặt hậu môn.

• Sự xuất hiện của lỗ rò không mong muốn từ hậu môn ra ngoài vùng bụng hoặc ổ bụng.

Khả năng phát sinh nhiễm trùng ổ bụng sau khi thực hiện thủ thuật đặt hậu môn nhân tạo

Với nguy cơ mắc các biến chứng, người bệnh sau khi tiến hành thủ thuật đặt hậu môn cần được quan sát và chăm sóc trong khoảng 1 tuần. Trong trường hợp hậu môn mang tính tạm thời, sau khi đại tràng hồi phục, người bệnh cần tiếp tục thực hiện thủ thuật đóng hậu môn.

4. Những điều cần lưu ý sau thủ thuật mở hậu môn nhân tạo?

Chế độ dinh dưỡng

Sau quá trình mở rộng hậu môn, người bệnh có thể mất đến 2 tháng để hồi phục. Trong thời gian này, người bệnh cần chú ý đến các vấn đề sau trong chế độ dinh dưỡng của mình, bao gồm:

• Ưu tiên ăn nhiều bữa trong ngày. Người bệnh nên ăn từ 3 bữa trở lên. Tránh ăn quá nhiều đồ cùng một lúc để tránh tình trạng khó tiêu.

• Chậm rãi và kỹ càng khi nhai thức ăn trước khi nuốt.

• Uống đủ nước trong một ngày. Đại tràng hấp thụ nước từ phân trở lại cơ thể, vì vậy nếu mất một phần của đại tràng, cơ thể có thể bị thiếu nước do mất nước qua phân.

• Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm gây ra tình trạng tắc ruột như ngô, dứa, nấm, hạt khô,...

• Bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.

• Sau phẫu thuật và sử dụng hậu môn, cơ thể có thể khó chịu với một số loại thức ăn. Nếu cảm thấy khó chịu sau khi ăn, nên ngừng sử dụng.

Người sử dụng hậu môn tạm thời nên uống nhiều nước để bổ sung đủ cho cơ thể

Chế độ chăm sóc

• Để đảm bảo vệ sinh, người bệnh cần thực hiện làm sạch túi hậu môn ít nhất vài lần trong ngày và đảm bảo túi không quá đầy. 

• Chăm sóc và vệ sinh vùng da xung quanh vị trí đặt hậu môn là cực kỳ quan trọng để tránh tình trạng nhiễm trùng.

• Mặc quần áo thoải mái để giảm áp lực cho vùng hậu môn.

• Duỵt các hoạt động vận động hợp lý và tránh vận động quá sức để tránh tổn thương vùng hậu môn.

• Nếu cảm thấy bối rối khi sử dụng hậu môn tạm thời, người bệnh nên thảo luận với bác sĩ để được giải đáp thắc mắc.

Những thông tin trên là tổng hợp về hậu môn nhân tạo mà chúng tôi muốn chia sẻ với bạn đọc. Hy vọng rằng nó sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quá trình mở hậu môn. Việc thực hiện các thủ thuật mở hoặc đóng hậu môn nhân tạo cần được thực hiện dưới sự chỉ định và tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa. Vì vậy, khi cần, bạn nên chọn các cơ sở y tế uy tín để thực hiện.