1. Đặc điểm của trẻ chậm nói
Lời nói là cách chính thức mà con người truyền đạt ý kiến, mong muốn và cảm xúc của mình thông qua âm thanh. Trẻ chậm nói là khi bé phát triển ngôn ngữ chậm hơn so với các bạn cùng tuổi, mặc dù sự phát triển ngôn ngữ vẫn diễn ra theo trình tự bình thường.
Thường thì từ khi mới sinh, trẻ đã có khả năng phản ứng với âm thanh. Khoảng 3 đến 4 tuổi, trẻ bắt đầu học nói. Khi đó, ngôn ngữ của bé sẽ phát triển và thay đổi dần để thể hiện khả năng học hỏi và tiếp thu.
Việc trẻ chậm nói đề cập đến việc bé nói chậm so với trẻ cùng tuổi
2. Các biểu hiện nhận biết trẻ chậm nói theo từng giai đoạn tuổi
Ngày nay, việc trẻ chậm nói không còn là hiện tượng hiếm gặp. Chúng ta thường thấy những trường hợp trẻ nói chậm xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, để nhận biết và hiểu rõ nguyên nhân của việc trẻ nói chậm, cần phải qua một quá trình phân tích kỹ lưỡng. Các bậc phụ huynh cần lưu ý một số dấu hiệu nhận biết việc trẻ nói chậm theo từng giai đoạn tuổi như sau:
2.1. Trẻ 7 tháng tuổi
Sau khoảng 3 đến 4 tháng tuổi, trẻ thường bắt đầu phát ra những âm thanh như tiếng gừ gừ. Tuy nhiên, nếu trẻ có dấu hiệu của việc nói chậm, họ có thể không phát ra bất kỳ âm thanh nào. Đặc biệt, bé không có phản ứng với âm thanh và tiếng động mạnh.
2.2. Trẻ 12 tháng tuổi
Khi đến 12 tháng tuổi mà trẻ vẫn chưa bắt đầu nói, không phản ứng khi được gọi tên hoặc giao tiếp với người khác, đó có thể là dấu hiệu của việc nói chậm và có nguy cơ mắc tự kỷ. Bố mẹ cần đặc biệt chú ý và quan tâm nhiều hơn đến trẻ.
2.3. Trẻ 24 tháng tuổi
Trẻ đã bắt đầu nói nhưng từ ngữ của bé còn rất ít. Thường chỉ nói được những câu giao tiếp đơn giản và ngắn gọn. Trẻ ít tương tác với người khác ngoại trừ những tình huống cấp bách. Đồng thời, bé khó hiểu được những câu dài và không thể nhận thức được ý nghĩa của chúng.
2.4. Trẻ 3 tuổi
Trẻ vẫn đang học nói và thường gặp khó khăn trong việc phát âm từ ngữ, dẫn đến việc mọi người trong gia đình không hiểu ý của bé. Bé cũng không thể ghép câu hoặc hiểu những câu hỏi. Khi ở gần nhiều trẻ khác, bé có thể trở nên ít nói và e ngại giao tiếp, thường tìm kiếm sự ủng hộ từ bố mẹ.
2.5. Trẻ 4 tuổi
Đối với trẻ phát triển bình thường ở giai đoạn này, họ đã có khả năng giao tiếp một cách trôi chảy, rõ ràng và hiểu được hầu hết các câu hỏi của người lớn. Tuy nhiên, đối với trẻ chậm nói, phần lớn phụ âm vẫn chưa được phát âm rõ ràng. Họ cũng không thể sử dụng các đại từ nhân xưng đúng cách.
Nếu đến độ tuổi này mà trẻ vẫn thể hiện những dấu hiệu như vậy, có thể kết luận rằng bé nhà bạn đang mắc chứng chậm nói.
3. Nguyên nhân gây ra tình trạng chậm nói ở trẻ
Chậm nói ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số trường hợp, đó chỉ là tạm thời và có thể được khắc phục dưới sự hỗ trợ và quan tâm của bố mẹ. Tuy nhiên, cũng có những nguyên nhân liên quan đến bệnh lý hoặc tâm lý khiến cho bé phát triển ngôn ngữ chậm hơn so với bình thường.
3.1. Nguyên nhân xuất phát từ bệnh lý
Khi trẻ gặp phải một số vấn đề sức khỏe như các vấn đề bẩm sinh ở tai, mũi, họng, hoặc các vấn đề liên quan đến não bộ, điều này có thể là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến việc trẻ chậm nói so với trẻ phát triển bình thường.
Trẻ chậm nói có thể do bệnh lý
3.2. Nguyên nhân liên quan đến tâm lý
Khi bé đang trong quá trình phát triển và nhận thức về thế giới xung quanh, việc bị bỏ rơi hoặc thiếu sự quan tâm từ phía bố mẹ có thể gây ra những tác động tiêu cực đến tâm lý của bé. Ngoài ra, các sự kiện sốc cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý của bé, góp phần vào việc trẻ mắc chứng chậm nói.
3.3. Trẻ bị tự kỷ
Khi trẻ chậm nói, đây cũng có thể là dấu hiệu của việc trẻ mắc phải hội chứng tự kỷ. Hội chứng này làm cho trẻ không có ý định giao tiếp hay tìm hiểu về môi trường xung quanh. Tuy nhiên, đây chỉ là một trong những nguyên nhân nhỏ trong các nguyên nhân gây ra tình trạng chậm nói ở trẻ.
Trẻ chậm nói có thể do mắc phải hội chứng tự kỷ
4. Cách giải quyết tình trạng chậm nói ở trẻ hiệu quả
Như đã đề cập ở trên, tình trạng trẻ chậm nói có thể do tạm thời hoặc do bệnh lý gây ra. Tùy thuộc vào từng nguyên nhân mà chúng ta sẽ có phương pháp khắc phục tình trạng bé chậm nói khác nhau.
4.1. Đưa trẻ đến gặp bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân
Trước hết, để có thể tìm kiếm được nguyên nhân gây ra tình trạng chậm nói ở trẻ, chúng ta cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ. Việc đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám sẽ giúp xác định chính xác hơn nguyên nhân khiến bé chậm nói. Từ đó sẽ giúp bố mẹ có được hướng điều trị phù hợp nhất cho trẻ.
4.2. Quan tâm và dạy trẻ học nói mỗi ngày
Đối với bé chậm nói, việc quan tâm và chăm sóc đặc biệt từ bố mẹ là yếu tố vô cùng quan trọng. Bố mẹ cần thường xuyên trò chuyện, trao đổi với con nhiều hơn. Khi trẻ đang trong giai đoạn tập nói, bố mẹ cần dạy cho bé phát âm những âm thanh đơn giản, chính xác. Trò chuyện với bé bằng cả âm thanh và cử chỉ hành động sẽ giúp bé tiếp thu nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Hơn nữa, bạn có thể thường xuyên đọc sách hoặc kể chuyện cho trẻ vào những thời gian rảnh rỗi hoặc trước khi bé đi ngủ vào buổi tối. Thay đổi không gian và trang trí phòng để kích thích sự tò mò và học hỏi của bé. Hạn chế trẻ xem TV một mình và không nên cho bé xem quá nhiều mỗi ngày.
Bố mẹ cần khuyến khích trẻ tập nói hàng ngày
4.3. Đưa trẻ đến khu vui chơi hoặc nơi có nhiều bạn bè
Ngoài việc quan tâm và dạy trẻ tập nói, việc đưa trẻ đi chơi, giao lưu với bạn bè là rất quan trọng. Khi tiếp xúc thường xuyên với các bạn cùng trang lứa, trẻ sẽ trở nên tự tin hơn. Điều này cũng tạo điều kiện tốt để bé phát triển ngôn ngữ của mình.
Tránh để trẻ xem điện thoại, tivi một mình quá nhiều
Nếu bạn đang cần tìm một địa chỉ y tế uy tín để kiểm tra sức khỏe, hãy đến với chúng tôi. Bệnh viện Đa khoa Mytour, với hơn 24 năm kinh nghiệm và đội ngũ bác sĩ có chuyên môn cao, sẽ là nơi đáng tin cậy cho bạn. Chúng tôi còn có Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012.
Dưới đây là những thông tin về tình trạng chậm nói ở trẻ mà chúng tôi muốn chia sẻ. Hy vọng bạn sẽ có những thông tin hữu ích về vấn đề này.