1. Bệnh ung thư cổ tử cung và vắc xin HPV
1.1. Ung thư cổ tử cung là gì
Ung thư cổ tử cung là một bệnh lý nặng nề của biểu mô tuyến hoặc biểu mô vảy cổ tử cung. Bệnh lý này xuất hiện khi có sự tăng sinh quá mức tế bào tại cổ tử cung và gây ra những biến đổi ác tính tại cổ tử cung. Nguyên nhân chính gây ra bệnh là virus HPV.
Sau khi xâm nhập, virus HPV có thể tồn tại trong cơ thể nữ giới vĩnh viễn, nhưng không phải lúc nào cũng gây ra ung thư. Thống kê cho thấy có hơn 100 loại virus HPV khác nhau, nhưng không phải tất cả đều gây ra ung thư cổ tử cung. Ung thư này chủ yếu do các chủng HPV 16 và 18 gây ra, ngoài ra còn có khoảng 12 chủng khác cũng có nguy cơ gây ra bệnh lý này, nhưng tỷ lệ thấp 10 - 20%, như 33, 59, 56, 58,...
Các giai đoạn của ung thư cổ tử cung
Tới 80% phụ nữ có nguy cơ nhiễm HPV ít nhất 1 lần trong đời, nhưng trên 90% trường hợp cơ thể tự loại bỏ HPV trong vòng 2 năm, 10% trường hợp HPV vẫn tồn tại trong cơ thể sau 3 năm và dưới 5% HPV phát triển thành ung thư cổ tử cung. Đây là một bệnh lý tiến triển mờ nhạt, ít có các triệu chứng đặc trưng, nên có thể mất hàng chục năm mới được phát hiện.
1.2. Vắc xin HPV có tác dụng gì, bao gồm bao nhiêu loại và dành cho ai
Vắc xin HPV là loại vắc xin được phát triển để phòng ngừa ung thư cổ tử cung và các bệnh u nhú khác ở vùng sinh dục. Hiện nay, ở Việt Nam có 2 loại vắc xin HPV được sử dụng, đó là Gardasil và Cervarix:
- Vắc xin Cervarix
+ Nhóm tiêm chủng: từ 10 đến 25 tuổi.
+ Tác dụng: phòng ngừa virus HPV chủng 16 và 18.
+ Liều lượng: tiêm 3 mũi trong vòng 6 tháng, mũi thứ 2 cách mũi thứ nhất 1 tháng, mũi thứ 3 cách mũi thứ nhất 6 tháng.
- Vắc xin Gardasil
+ Nhóm tiêm chủng: từ 9 đến 26 tuổi.
+ Tác dụng: phòng ngừa virus HPV chủng 6, 11, 16, 18.
+ Liều lượng: tiêm 3 mũi trong 6 tháng, mũi thứ 2 cách mũi thứ nhất 2 tháng, mũi thứ 3 cách mũi thứ nhất 6 tháng.
Nữ giới ở độ tuổi từ 9 đến 26 và chưa từng có quan hệ tình dục nên tiêm vắc xin HPV để phòng ngừa ung thư cổ tử cung hiệu quả nhất. Những trường hợp trên 26 tuổi hoặc đã có quan hệ tình dục vẫn có thể tiêm vắc xin HPV.
1.3. Vắc xin HPV không phù hợp cho ai
Nhìn chung, vắc xin HPV là một biện pháp an toàn. Tuy nhiên, những trường hợp sau đây không nên tiêm vắc xin này:
Vắc xin Cervarix phòng ngừa ung thư cổ tử cung
- Những người phản ứng dị ứng mạnh sau khi đã tiêm 1 liều vắc xin HPV hoặc có tiền sử dị ứng với các thành phần có trong vắc xin.
- Phụ nữ đang mang thai nên cân nhắc trước khi tiêm vắc xin.
- Những người mắc bệnh lý mãn tính cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm vắc xin HPV.
- Người đang bị nhiễm trùng hoặc sốt cao cần phải chữa trị triệt để trước khi suy nghĩ về việc tiêm vắc xin.
- Khi nào nên tiêm vắc xin HPV?
- Nghiên cứu cho thấy vắc xin HPV hiệu quả nhất khi tiêm cho độ tuổi từ 9 - 14, đặc biệt là ở những bé gái chưa từng tiếp xúc với virus HPV.
2. Phụ nữ cần phải xem xét việc làm xét nghiệm tìm virus HPV trước khi tiêm vắc xin HPV hay không.
2.1. Có nên thực hiện xét nghiệm virus HPV trước khi tiêm vắc xin HPV không?
Khi nghiên cứu về vắc xin này, nhiều phụ nữ quan tâm liệu có cần phải xét nghiệm tìm virus HPV trước khi tiêm vắc xin HPV không. Câu trả lời cho thắc mắc này là: nếu chưa có quan hệ tình dục, không cần thiết phải làm xét nghiệm tìm virus HPV trước khi tiêm vắc xin HPV.
Bác sĩ sẽ thăm khám và tư vấn liệu có cần phải làm xét nghiệm tìm virus HPV trước khi tiêm vắc xin HPV không.
Nếu đã có quan hệ tình dục, việc xét nghiệm HPV và thực hiện sàng lọc tế bào ung thư cổ tử cung PAP-Smear trước khi tiêm vắc xin HPV được khuyến khích. Người đã nhiễm virus HPV vẫn có thể tiêm phòng, nhưng hiệu quả sẽ giảm so với người chưa nhiễm và chưa quan hệ tình dục. Mặc dù không cần lo lắng về việc cần hay không cần xét nghiệm trước khi tiêm vắc xin HPV, nữ giới vẫn nên thực hiện xét nghiệm định kỳ để phòng tránh và phát hiện sớm virus để có biện pháp điều trị kịp thời.
2.2. Cần chú ý điều gì?
Ngoài việc xem xét liệu cần hay không cần xét nghiệm virus HPV trước khi tiêm vắc xin HPV, nữ giới cũng cần lưu ý một số điểm:
- Tác dụng phụ có thể xuất hiện sau khi tiêm vắc xin phòng HPV (rất hiếm):
+ Cảm giác đau nhức, sưng, đỏ, và ngứa tại vị trí tiêm.
+ Cảm thấy nhẹ nhàng sốt.
+ Gặp phải cảm giác đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, và thấy như có điều gì lạ lùng trước mắt.
+ Trải qua cảm giác buồn nôn và có biểu hiện nôn mửa.
+ Trạng thái ngất ngưởng.
+ Gặp phải tình trạng tiêu chảy.
HPV là một loại virus có khả năng lây nhiễm cao. Trong 4 tháng đầu tiên sau khi quan hệ tình dục, khoảng 20% trường hợp sẽ nhiễm HPV, và trong 2 năm đầu, con số này lên tới 50%. Virus này, khi xâm nhập vào biểu mô cổ tử cung, có thể gây ra biến đổi tế bào trong khoảng 10 - 20 năm. Vì vậy, việc thực hiện xét nghiệm HPV định kỳ để sàng lọc ung thư cổ tử cung từ sớm sẽ giúp phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả, giảm thiểu tỷ lệ tử vong.
Vắc xin HPV chỉ có tác dụng phòng ngừa, không thể điều trị các nhiễm trùng do virus HPV gây ra. Vì HPV có nhiều loại khác nhau, nên người từng nhiễm một loại HPV cũng nên tiêm phòng để bảo vệ trước các loại HPV khác.
Bệnh viện Đa khoa Mytour hiện đang cung cấp đầy đủ các loại vắc xin phòng ngừa virus HPV. Phụ nữ không cần lo lắng quá mức về các tác dụng phụ có thể xảy ra sau khi tiêm vắc xin vì trước khi tiêm, bạn sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám và sàng lọc để đảm bảo an toàn.