Để bảo vệ sức khỏe và sự phát triển toàn diện của em bé, việc chăm sóc trẻ sơ sinh trong giai đoạn đầu đời là điều vô cùng quan trọng. Đối với các bậc cha mẹ mới, việc nắm vững những lưu ý khi chăm sóc trẻ sơ sinh đúng cách là rất quan trọng.
Những điều cần lưu ý khi chăm sóc trẻ nhỏ
1.1. Cho bé bú bằng sữa mẹ
Thường thì, trẻ sơ sinh sẽ cần bú mẹ liên tục ngay từ khi mới sinh ra và lượng sữa mẹ ban đầu có thể sẽ không đều. Tuy nhiên, sau một thời gian, sữa mẹ sẽ tiết ra đều hơn và em bé cũng sẽ chỉ ăn một lượng sữa nhất định phù hợp với nhu cầu của mình.
Nếu mẹ gặp tình trạng tắc sữa hoặc không đủ sữa cho bé, có thể sử dụng sữa công thức để bổ sung dinh dưỡng cho bé. Điều này rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển toàn diện về cả thể chất và trí não cho bé.
Sữa bột Aptamil Infant Formula số 1 dung tích 900g (0 - 12 tháng)
1.2. Giữ ấm cho bé
Em bé mới sinh cần được giữ ấm, tránh để bé bị lạnh hoặc giảm nhiệt độ cơ thể quá lâu. Điều này giúp ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập và bảo vệ sức khỏe cho bé.
Để bé ấm áp, hãy để bé mặc đồ ấm và nằm gần mẹ để tạo sự kết nối và truyền hơi ấm từ mẹ sang con. Đồng thời, mẹ cũng cần quan sát và giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh cho bé.
Sử dụng nón sơ sinh Kuku KU2520 - Màu ngẫu nhiên kết hợp với bao chân có cổ Kuku KU2345 - Màu ngẫu nhiên để giữ ấm cho bé.
1.3. Tránh cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi uống nước
Với trẻ dưới 6 tháng, sữa mẹ cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho bé. Việc cho bé uống nước có thể gây ra các vấn đề như tiêu chảy, suy dinh dưỡng hoặc nhiễm trùng do nước không sạch.
Dạ dày của bé còn nhỏ, uống nước sau mỗi cữ bú có thể làm bé no và bú ít hơn. Điều này có thể gây nôn trớ hoặc sặc cho bé. Việc này có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển của bé.
Sữa mẹ chứa hơn 80% nước, nên khi bé khát, mẹ có thể cho bé bú sữa mẹ. Uống nước thêm có thể làm giảm khả năng hấp thu chất dinh dưỡng từ sữa mẹ. Uống nước cũng có thể làm tăng nhu cầu natri của bé, dẫn đến các vấn đề sức khỏe như co giật và giảm nhiệt độ đột ngột.
Trẻ sơ sinh nên được cho bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.
1.4. Không nên quấn tã quá chật
Nhiều ý kiến cho rằng, quấn tã cho bé chặt sẽ giúp trẻ không bị giật mình và ngủ ngon hơn, nhưng thực tế lại không đúng. Sử dụng tã quấn quá kín có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của da.
Da của trẻ còn non nên việc quấn tã quá chặt sẽ làm cho chất thải và mồ hôi không thoát ra ngoài, gây hăm da và nhiễm khuẩn. Đồng thời, quấn tã quá chặt có thể làm ép khớp háng của trẻ, làm chân trẻ bị lệch, nóng và khó chịu.
Tã lót Molfix thiên nhiên kích thước NB1 100 miếng (Dưới 1 tháng)
1.5. Hạn chế để trẻ ngủ cùng với ba mẹ
Nhiều người cho rằng, để trẻ ngủ cùng ba mẹ sẽ dễ dàng quan sát các dấu hiệu bất thường của con hơn. Tuy nhiên, thực tế không phải lúc nào cũng tốt cho sức khỏe của trẻ vì người lớn cần nhiều oxy hơn so với trẻ nhỏ.
Trong quá trình ngủ, việc trẻ khó thở do không có đủ oxy có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ và gây ra tình trạng không ngủ ngon, thậm chí là quấy khóc vào giữa đêm.
Lưu ý rằng, trong giai đoạn đầu khi bé bắt đầu ngủ riêng, cha mẹ cần theo dõi xem bé có thích nghi với việc ngủ một mình không, tránh tình trạng bé hoảng sợ hoặc khóc lóc ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý của bé.
Hạn chế để bé ngủ chung với ba mẹ
1.6. Tránh tắm quá kỹ cho bé
Vì da của trẻ sơ sinh thường sạch và không tiết ra nhiều mồ hôi, cha mẹ không cần phải tắm bé quá kỹ. Việc tắm bé quá lâu có thể làm da của bé trở nên khô và bong tróc, cũng như ảnh hưởng đến sự bảo vệ tự nhiên của da. Trong trường hợp thời tiết lạnh, có thể sử dụng khăn ấm để lau sạch cơ thể bé.
Trong những ngày thời tiết se lạnh, có thể sử dụng khăn ấm để lau sạch cơ thể bé. Mùa hè, bé thường đổ mồ hôi nhiều hơn, nên việc tắm bé cần được thực hiện cẩn thận để tránh các vấn đề về da.
Không cần phải tắm bé sơ sinh quá kỹ
1.7. Lựa chọn tư thế nằm cho trẻ
Để giảm thiểu các nguy cơ đối với sức khỏe của trẻ, việc biết và điều chỉnh tư thế ngủ cho bé là vô cùng quan trọng. Bố mẹ không nên để trẻ ngủ trong tư thế nằm sấp hoặc nghiêng một bên.
Trẻ sơ sinh khỏe mạnh, sinh đủ tháng nên được đặt nằm ngửa, kể cả khi nghỉ trưa hay ngủ một giấc dài vào ban đêm. Nằm ngửa giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, đồng thời giữ đường thở của bé luôn thông thoáng.
Đảm bảo bé nằm đúng tư thế
1.8. Nguy cơ về hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS)
Mặc dù hiếm khi xảy ra, nhưng để đề phòng và giảm nguy cơ mắc phải hội chứng SIDS, mẹ nên đặt bé nằm ngửa trên nôi hoặc giường của mình trong nửa năm đầu sau khi sinh.
Để bảo vệ bé tốt nhất, mẹ cần tuân thủ việc không hút thuốc trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Hơn nữa, tránh để người khác hút thuốc khi ở cùng với bé.
Nôi cũi Kinderkraft KK.JOY-W/O.ACCE (dành cho trẻ từ 0 tháng tuổi)
1.9. Tránh đặt hoa trong phòng ngủ của trẻ
Trẻ sơ sinh thường có cơ thể nhạy cảm, dễ dàng bị dị ứng với phấn hoa. Vì vậy, không nên để hoa trong phòng ngủ của bé. Các loại cây như lá/hoa trúc đào, hoa đinh hương, hoa nhài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
Tránh đặt hoa trong phòng ngủ của bé
1.10. Không nên rung lắc nôi hoặc nằm ru bé bằng cách dao động mạnh
Việc rung lắc nôi của em bé với lực mạnh thường được một số người cho rằng bé sẽ thích. Tuy nhiên, đây là một quan niệm nguy hại vì rung lắc nôi một cách mạnh mẽ có thể ảnh hưởng đến não bộ và cơ thể của bé.
Cụ thể, rung lắc nôi với biên độ lớn có thể gây ra sức ép mạnh lên não bộ của trẻ sơ sinh, gây phù nề, giập não, xuất huyết bên trong và có thể dẫn đến tử vong. Bên cạnh đó, cơ thể của bé cũng có thể bị va đập mạnh, gây ra vết thương và khi bé lớn lên, bé có thể gặp các vấn đề như rối loạn hành vi nói và nghe, phát triển chậm, hoặc thậm chí động kinh,...
Sử dụng nôi tự động Autoru E1 (0 - 3 tuổi) để nhẹ nhàng đưa nôi mà không gây ảnh hưởng đến bé
Những điều cần biết về các giác quan của bé
2.1. Trẻ sơ sinh có thể khóc nhiều nhưng không hề rơi nước mắt
Dù có thể là một điều mà nhiều bậc cha mẹ không biết. Bé có thể khóc nhưng không rơi một giọt nước mắt nào cho đến khi bé đạt 3 - 12 tuần tuổi, mặc dù bé vẫn có màng nước mắt để bôi trơn và bảo vệ mắt.
Buổi tối và đầu buổi tối thường là thời điểm bé hay quấy khóc nhất. Điểm cao nhất cho việc này là tuần thứ 46 (bao gồm cả thời gian mẹ mang thai và khi bé được sinh ra), hoặc trẻ sơ sinh 6 - 8 tuần nếu bé sinh đúng hạn. Tần suất quấy khóc của bé sẽ dần giảm sau 3 tháng.
Trẻ sơ sinh có thể khóc nhiều nhưng không rơi nước mắt
2.2. Trẻ sơ sinh có khả năng phân biệt âm thanh khác nhau
Ngay từ khi mới sinh ra, thính giác của trẻ thường rất nhạy bén, bé có thể phân biệt giọng của phụ nữ nhanh hơn và đặc biệt là giọng của mẹ. Về sau, thính giác của bé càng phát triển nhanh chóng và có thể nhận ra nhiều âm thanh khác nhau hơn.
2.3. Thị giác của trẻ sơ sinh khá hạn chế
Khác với thính giác, thị giác của bé sơ sinh thường rất kém trong 3 tháng đầu tiên. Mắt bé sẽ mờ do não bộ chưa đủ phát triển để xử lý hình ảnh. Khi bé lớn lên và não bộ phát triển, bé sẽ nhìn thấy mọi thứ xung quanh rõ ràng hơn.
Ở trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi, bé chỉ có thể nhìn rõ vật thể ở khoảng cách dưới 20cm. Điều đáng kinh ngạc là bé thích nhìn những nét cong hơn là những đường thẳng.
Trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi chỉ có thể nhìn rõ vật trong phạm vi 20 cm
2.4. Trẻ nhỏ có khả năng nhận biết màu sắc
Đối với các bé vừa mới sinh dưới 1 tháng tuổi, điều thú vị là chúng có thể nhìn thấy các màu sắc, mặc dù chúng vẫn chưa phân biệt được. Trẻ sơ sinh thường rất thích thú với màu đỏ và xanh dương. Khi bé đạt 1 tháng tuổi trở lên, chúng bắt đầu phân biệt được các màu sắc cơ bản.
2.5. Trẻ sơ sinh chỉ có thể phân biệt được vị chua và ngọt
Bước tiến thú vị là vị giác của em bé đã bắt đầu phát triển khi còn trong bụng mẹ. Em bé đã bắt đầu hình thành miệng và lưỡi hoàn chỉnh cùng với những nụ vị giác nhỏ nhất. Vì thế, em bé có thể đã nếm những vị đầu tiên qua nước tiểu khi còn trong bụng mẹ.
Trẻ khi mới sinh ra cũng đã có vị giác phát triển. Theo một nghiên cứu, em bé sơ sinh thường ưa thích ăn các chất lỏng có vị ngọt hơn là vị mặn, đắng, chua, cay. Ngoài ra, em bé cũng có thể thích ăn những thứ đã được nếm khi còn trong bụng mẹ, tuy nhiên khẩu vị của em bé không được di truyền từ mẹ.
Hơn nữa, em bé đôi khi nhận biết được sự thay đổi trong mùi vị sữa mẹ do những thứ mẹ ăn. Điều này có thể là tích cực vì nó giúp em bé quen với hương vị của các loại thực phẩm khác nhau trước khi tập cho em bé ăn dặm.
Bột ăn dặm khởi đầu HiPP sữa, ngũ cốc hộp 250g (từ 4 tháng)
2.6. Trẻ sơ sinh có khứu giác rất phát triển
Trẻ sơ sinh có khả năng nhạy cảm với mùi vị từ tuần đầu tiên sau khi sinh ra, bé đã có thể nhận biết mùi của mẹ thông qua mùi sữa. Mẹ và bé cũng có thể tiết ra một lượng hóc môn 'hạnh phúc' - oxytocin khi ngửi thấy mùi của nhau trong những khoảnh khắc âu yếm.
Mối quan hệ giữa mùi hương và trải nghiệm cụ thể được thiết lập chặt chẽ bởi bộ phận kiểm soát trí nhớ của não, nơi tiếp nhận và xử lý mùi hương. Do đó, bé có thể nhớ ra mẹ thông qua mùi hương. Ngoài ra, mùi hương quá đậm cũng có thể làm ảnh hưởng đến vị giác của trẻ, vì vậy mẹ nên tránh sử dụng nước hoa khi cho bé bú.
2.7. Trẻ thường dễ bồn chồn, thậm chí sợ các thức ăn lạ
Trẻ thường cảm thấy ngần ngại và có phản ứng không muốn thử các loại thực phẩm mới. Vì thế, mẹ có thể thu hút sự chú ý của bé bằng đồ chơi khi cho bé ăn. Một cách khuyến khích bé thử món mới là đặt một ít thức ăn lên ngón tay của bé và sau đó từ từ đưa ngón tay vào miệng của bé.
Lưu ý về quần áo cho trẻ
Bởi vì da của trẻ còn non nên khá nhạy cảm, nếu không chăm sóc kỹ sẽ dễ gây ra các bệnh viêm da, dị ứng. Để tránh điều này, cha mẹ cần lưu ý những vấn đề sau:
3.1. Tránh dùng chất tẩy để giặt quần áo
Trong chất tẩy đều chứa nhiều sulfonate alkyl benzen và các chất hóa học khác có thể gây hại cho làn da nhạy cảm của trẻ. Những chất này nếu giặt không sạch sẽ khiến da của trẻ bị dị ứng. Vì vậy, không nên dùng các chất tẩy này để giặt quần áo sơ sinh cho trẻ mà thay vào đó là các loại nước giặt xả lành tính, an toàn, cụ thể là loại nước giặt cho trẻ sơ sinh.
Nước giặt cho trẻ D-nee Xanh Lá hương nha đam dung tích 3 lít
3.2. Không nên mặc quần áo mới chưa được giặt
Quần áo sơ sinh mới mua cần được giặt sạch bằng nước giặt trước khi cho bé mặc để bảo vệ làn da của bé tránh khỏi dị ứng và tổn thương do vải mới. Đối với quần áo làm từ chất liệu bông, nên chọn cỡ lớn hơn để tránh tình trạng co lại sau khi giặt.
Bộ áo tay dài cài chéo màu trắng in họa tiết BabyMommy - Màu ngẫu nhiên