Những đứa trẻ - M. Go-rơ-ki bao gồm tóm tắt nội dung chính, xây dựng kế hoạch phân tích, cấu trúc, ý nghĩa nội dung, giá trị nghệ thuật cùng ngữ cảnh sáng tạo, nguồn gốc xuất phát của tác phẩm và bản lý lịch sử, quan điểm cùng tiểu sử tác giả phong cách sáng tác văn học giúp học sinh hiểu sâu môn văn 9
I. Tác giả
1. Tiểu sử
- Mác-xim Go-rơ-ki (1868-1936) là một nhà văn người Nga của thế kỉ 20, ông tên thật là A-lếch-xây Pê-scop.
- Quê hương: Ông sinh ra tại thành phố công nghiệp Nizhni Novgorod bên bờ sông Vôn-ga trong một gia đình lao động.
- Cha ông qua đời khi ông mới 13 tuổi.
- Ngay từ khi còn nhỏ, Go-rơ-ki phải trải qua một quá trình giáo dục khắc nghiệt, dứt khoát dưới sự giám hộ của ông ngoại.
- Khi lên 10 tuổi, mất cả cha lẫn mẹ, ông buộc phải tự lập, làm việc để kiếm sống, thậm chí phải trải qua nhiều công việc, đôi khi phải ăn xin để sống qua ngày.
- Ông đam mê đọc sách và niềm đam mê này cùng với những khó khăn đã thúc đẩy ông phát triển sự sáng tạo và kỹ năng viết văn xuất sắc.
2. Sự hành trình
- Các tác phẩm đáng chú ý của ông: Bộ ba tiểu thuyết tự truyện: Thời thơ ấu (1913-1914), Làm giàu (1916), Kí ức về những trường học của tôi (1923) và Người mẹ (1906-1907).
Bản đồ tư duy về nhà văn Mác-xim Go-rơ-ki:
II. Tác phẩm
1. Khám phá tổng quan
- Thời thơ ấu là tác phẩm đầu tiên trong ba tác phẩm tự thuật của Go-rơ-ki được viết vào năm 1913-1914, với 13 chương.
- Đoạn trích từ văn bản Những đứa trẻ nằm trong chương 9 của tác phẩm này.
b. Tóm tắt
Trong một tuần, ba đứa trẻ hàng xóm mời Aliosa đến sân chơi. Trong cuộc trò chuyện, Aliosa nghe ba anh em kể về mẹ đã mất và bố đã tái hôn. Để an ủi, Aliosa kể những câu chuyện cổ tích mà bà cậu thường kể. Mặc dù bị cấm, ba đứa trẻ vẫn tiếp tục chơi với nhau, chia sẻ câu chuyện vui buồn để an ủi nhau.
c. Cấu trúc
- Phần 1 (Từ “Trải qua hơn một tuần” đến “lúc ba em lặng lẽ”): Sự gắn kết trong tình bạn đẹp đẽ giữa Aliosa và ba đứa trẻ hàng xóm
- Phần 2 (Từ đây đến “bị cấm không được đến nhà tôi”): Tình bạn bị cấm trở lại
- Phần 3 (Còn lại): Dù bị cấm, tình bạn vẫn được nuôi dưỡng và tiếp tục phát triển
2. Khám phá chi tiết
a. Tình cảnh bi thảm của những đứa trẻ
- Ba anh em con nhà ông đại tá và Aliosa đều là những đứa trẻ đến từ những gia đình khác nhau về địa vị xã hội:
+ Aliosa sống với ông bà, thường xuyên bị ông đánh đập, chỉ có người bà là nguồn an ủi duy nhất cho cậu.
+ Ba đứa trẻ con ông đại tá, mặc dù sống trong gia đình giàu có, nhưng lại thiếu tình thương vì mẹ chúng đã mất và bố chúng lấy vợ mới.
⇒ Những đứa trẻ đều đối mặt với hoàn cảnh đáng thương.
b. Tình bạn trong sáng ấm áp của những đứa trẻ
- Tình bạn giữa Aliosa và ba đứa trẻ hàng xóm phát triển mạnh mẽ, không màng đến sự khác biệt về địa vị xã hội:
+ Họ cùng nhau tám chuyện, giao lưu với những chú chim ⇒ Sự trong trẻo và đơn giản.
+ Ba đứa trẻ hàng xóm chia sẻ với Aliosa về người mẹ của họ.
+ Aliosa cũng chia sẻ với họ những câu chuyện cổ tích mà bà của cậu thường kể cho cậu nghe.
⇒ Với tâm hồn trong sáng nhạy cảm, bốn đứa trẻ vui đùa cùng nhau, sự chia sẻ về hoàn cảnh khó khăn đã liên kết tình bạn trong sáng của họ.
c. Tình bạn trong sáng bị cấm đoán
- Tình bạn đẹp đẽ của bốn đứa trẻ bị ngăn cấm bởi bố của ba đứa hàng xóm:
+ Lão đại tá già với bộ râu trắng, đầu đội chiếc mũ lông xơ đã cực kỳ khắt khe “nắm lấy vai Aliosa rồi đuổi ra ngoài cổng.
+ Trận đòn của ông ngoại cùng âm mưu đồng lòng của bác Pi ốt đã khiến Aliosa bị cấm không được chơi với các con của lão đại tá.
⇒ Chính người lớn với sự thờ ơ, không quan tâm tới cảm xúc của những đứa trẻ đã làm tình bạn đẹp đẽ của họ bị ngăn cấm.
d. Mặc dù bị cấm đoán, tình bạn vẫn tiếp tục
- Dù gặp phải sự ngăn cấm từ hai phía, tình bạn trong sáng của tuổi thơ vẫn tiếp tục:
+ Aliosa vẫn tiếp tục chơi với ba đứa bé kia và mối quan hệ giữa họ “càng ngày càng sâu đậm”.
+ Họ đã tìm ra “một lỗ hổng hình bán nguyệt” bí mật, núp dưới bụi mận đen dày đặc “thì thầm nói chuyện với nhau”, chia sẻ về cuộc sống, về những con chim, và nhiều điều khác nữa.
⇒ Một tình bạn trong sáng hồn nhiên không thể bị phá vỡ.
e. Ý nghĩa của nội dung
- Đoạn trích mô tả mối quan hệ thân thiết giữa Aliosa và ba đứa trẻ hàng xóm, nhấn mạnh vào tình bạn trong sáng giữa họ bất chấp sự chia cách và những khó khăn xã hội.
f. Giá trị nghệ thuật
- Đoạn trích thành công nhờ cách diễn đạt nhẹ nhàng, tạo hình ảnh sống động, xen kẽ giữa thực tế và truyền thuyết. Việc không đặt tên cho nhân vật trẻ giúp câu chuyện trở nên trừu tượng và đậm chất cổ tích.
Bản tóm tắt ý chính của văn bản 'Những đứa trẻ':