Buzz
Theo Taleb, một sự kiện 'thiên nga đen' có ba đặc điểm: không thể dự đoán trước; có tác động nghiêm trọng; và sau khi xảy ra, người ta mới tìm ra giải thích để làm cho sự kiện đó ít ngẫu nhiên hơn, dễ dự đoán hơn.
1. Bài học đầu tiên: Những sự kiện 'thiên nga đen' thay đổi thực tế đáng kể cho những người không thể biết trước chúng sắp xảy ra
Nassim Taleb mô tả một sự kiện như một 'thiên nga đen' khi nó không thể dự đoán trước, không phải vì sự ngẫu nhiên, mà vì hạn chế hiểu biết của chúng ta về những điều có thể xảy ra.
Do đó, những người hiểu biết ít nhất về 'thiên nga đen' sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ hậu quả thảm khốc của nó.
Như vụ tấn công vào tòa tháp đôi ngày 11/9 tại Mỹ, khủng hoảng tài chính 2008 hoặc động đất Sumatra năm 2004 là ví dụ. Nếu biết trước những sự kiện này, bạn sẽ không bất ngờ. Tuy nhiên, đôi khi, 'thiên nga đen' chỉ là bi kịch của một cá nhân.
Bài học thứ 2: Đừng giải thích tương lai bằng quá khứ
Một trong những sai lầm lớn nhất của con người là dự đoán tương lai dựa trên quá khứ. Dựa trên những điều đã xảy ra, chúng ta kể một câu chuyện và mong đợi tương lai sẽ giống như vậy.
Những người bị ảnh hưởng trong cuộc khủng hoảng tài chính cũng mắc phải lỗi này – họ tin rằng thị trường sẽ tăng mãi, bởi nó luôn tăng trưởng trong nhiều năm qua. Khi thị trường đột ngột lao dốc, ai cũng bất ngờ đến tận đáy.
Bài học 3: Cố gắng đánh giá rủi ro trong thế giới thực giống như khi chơi trò chơi có thể dẫn đến quyết định sai lầm
Trong sách Thiên Nga Đen, Taleb cũng nói về 'ludic fallacy', hoặc việc 'áp dụng sai lầm lý thuyết trò chơi vào cuộc sống thực tế'.
Ngoài ra, Thiên Nga Đen cũng nêu nhiều chủ đề khác nhau: từ hiện tượng người thắng cuộc, ảnh hưởng của sự tình cờ, sự bất lực của đường cong chuông Gauss đối với hầu hết mọi thứ, đến các khái niệm về tính thẳng bậc, vô số sự không chắc chắn diễn ra trên thế giới, đặc biệt là trong thời đại hiện đại với tốc độ di chuyển thông tin nhanh chóng, đến những ý kiến sai lầm về khả năng dự đoán tương lai của con người. Và quan trọng hơn tất cả, tất cả những ý kiến này đã được tác giả thông minh kết hợp thành một lý thuyết tổng quát, giúp chúng ta nhận ra vấn đề rộng lớn về kiến thức mà chúng ta chưa hiểu biết đến.
Khái niệm 'thiên nga đen' đã sâu vào tâm trí con người, đặc biệt là giới đầu tư và thống trị thị trường tài chính suốt hơn một thập kỷ qua khi cuốn Thiên Nga Đen của Nassim Taleb được xuất bản năm 2007. Trong cuốn sách này, Taleb chỉ ra rằng nhà đầu tư thường bỏ qua nguy cơ thị trường biến động mạnh, đặc biệt trong thời gian kinh tế ổn định. Chính vì vậy, khi cuộc khủng hoảng tài chính diễn ra vào năm 2007, cuốn sách Thiên Nga Đen đã thu hút sự chú ý với những dự đoán của tác giả.
Hiện nay, cuốn Thiên Nga Đen đã bán được 1,5 triệu bản, được dịch ra 27 thứ tiếng, nằm trong top sách bán chạy của New York Times trong 16 tuần. Cuốn sách cũng được tạp chí The Times bình chọn là một trong những cuốn sách gây ảnh hưởng nhất trong 60 năm qua.
Tinh tế, ấn tượng và mang tính tổng quan cao, Thiên Nga Đen sẽ thay đổi cách bạn nhìn về thế giới.
Theo: Thu Anh - Cafebiz
