Còn hơn 1 tuần nữa là chúng ta sẽ chào đón năm mới Giáp Thìn 2024 với hy vọng may mắn và hạnh phúc. Bạn đã biết mâm cúng mùng 1 Tết cần gì chưa? Đừng lo, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn ngay đây!
Tết Nguyên Đán luôn là dịp được mong đợi nhất trong năm. Đây là thời gian dài nhất để các con xa quê được về nhà sum họp với gia đình. Do đó, hầu như mọi nhà, dù giàu hay nghèo, đều muốn chuẩn bị kỹ lưỡng cho ngày Tết, đặc biệt là mâm cúng.
Tuy nhiên, không phải ai cũng biết mâm cúng mùng 1 Tết cần phải chuẩn bị những gì để đầy đủ, trọn vẹn. Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Ý nghĩa của mùng 1 Tết
Trong tâm trí người Việt, ngày mùng 1 Tết mang ý nghĩa rất lớn. Theo phong tục truyền thống, mùng 1 Tết là ngày được dành riêng cho cha, bởi vì theo quan niệm của dân tộc Việt Nam, người cha có vị trí quan trọng nhất trong gia đình.
Câu tục ngữ “Con không cha như nhà không nóc” thể hiện sự quan trọng của người cha trong gia đình. Cha được xem như “nóc nhà” - vị trí cao nhất, chở che cho các thành viên trong gia đình. Cha dành cả đời để bảo vệ và chăm sóc những người thân yêu, là cột mốc vững chắc của gia đình.
Ngày mùng 1 Tết là dịp con cái tỏ lòng biết ơn và tôn kính cha mình.
Ý nghĩa của việc cúng mùng 1 Tết
Mùng 1 Tết là thời điểm quan trọng, là ngày gia đình sum họp sau một năm làm việc, học tập. Mâm cơm ngày Tết thường đặc biệt với mong muốn một năm mới đầy đủ, sung túc và hạnh phúc. Vì vậy, mâm cỗ mùng 1 Tết của mọi nhà thường được bày biện đủ đầy và trau chuốt.
Không chỉ thể hiện lòng tri ân đối với tổ tiên và những người đã góp phần vào sự phát triển của đất nước, mâm cúng còn là biểu tượng của sự đoàn kết và hòa bình.
Mâm cúng mùng 1 Tết
Theo quyển Tín ngưỡng Việt Nam của Lưu Ánh, mâm cỗ mùng 1 Tết bao gồm mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn, nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng hoặc bánh tét. Các món cỗ mặn hoặc chay đều cần được chuẩn bị kỹ lưỡng và bày trí trang trọng.
Ngày nay, mâm cỗ không cần quá nhiều món ăn phức tạp, chỉ cần khoảng 4-5 món phù hợp với khả năng kinh tế của gia đình. Quan trọng nhất là tấm lòng thành kính với tổ tiên và không khí đoàn viên ngày Tết.
Chúng ta hãy xem qua một số cách bày mâm cỗ phổ biến và đơn giản nhé!
Mâm cỗ miền Bắc
Mâm cỗ miền Bắc thường có 4 hoặc 6 hoặc thậm chí 8 bát và đĩa, tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa và bốn phương.
Trong mâm cỗ miền Bắc, có thể có 4 đĩa gồm gà luộc, thịt lợn, giò lụa và chả quế, cùng với một đĩa xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn và thành công trong năm mới.
Bốn bát thường bao gồm chân giò hầm măng, bóng thả, miến dong và mọc nấm thả. Chân giò được nấu từ giò nạc và mỡ, kèm theo một miếng thịt ba chỉ vuông vức.
Ở miền Bắc, việc chuẩn bị mâm cỗ cho năm mới thường được thực hiện từ trước để tránh sự sơ suất.
Mâm cỗ miền Trung
Mâm cỗ miền Trung thường có đầy đủ các món từ khô đến nước hơn so với miền Nam. Phần lớn là các món mặn, đậm đà như nem lụi, bò nướng sả ớt, heo quay, gà quay, bò nấu thưng, củ cải kho nạc heo, thịt nạc rim,...
Ngoài ra còn có thịt bò, thịt heo ngâm nước mắm và một đặc điểm trong ẩm thực miền Trung là món cuốn, không thể thiếu bánh tráng, rau sống cuốn. Cũng có các món trộn như: thịt gà trộn rau răm, vả trộn, măng trộn, mít trộn làm món khai vị.
Cuối 'thực đơn' thường là những món tráng miệng như bánh ngũ sắc, bánh phục linh, bánh sen tán, bánh in bột nếp, các loại bánh đậu xanh nhuộm màu được nặn theo hình trái cây rất nghệ thuật.
Mâm cỗ miền Nam
Mâm cỗ miền Nam thường đơn giản hơn và phụ thuộc nhiều vào kinh tế gia đình, phản ánh sự trù phú, màu mỡ của vùng miền, không chú trọng sự cầu kì như miền Bắc.
Món ăn trong mâm cỗ miền Nam đa dạng và không gò bó theo một tiêu chuẩn nhất định. Thường có chả giò, lạp xưởng tươi, gỏi gà luộc xé, kiệu. Bắt buộc phải có bánh tét. Đa dạng hơn bánh chưng miền Bắc, bánh tét có thể là tét nếp cẩm, tét ngọt, hoặc bánh tét dừa, nhân có thể là thịt, hoặc trứng vịt,...
Mâm cỗ miền NamHai món ăn thường xuất hiện trong mâm cỗ đó là thịt kho trứng và canh khổ qua. Với hy vọng một năm mới tốt lành, phát đạt, nên gần như không thể thiếu trong mâm cỗ miền Nam.
Mâm cỗ chay
Theo quan niệm của một số gia đình theo đạo Phật, ngày đầu năm không nên ăn thức ăn từ động vật. Do đó, thay vì chuẩn bị mâm cỗ mặn, họ chuẩn bị mâm cỗ chay. Một số món ăn thường xuất hiện bao gồm:
- Rau củ xào chay: Chẳng hạn như cà rốt, bắp non, nấm, cải thảo,...
- Đậu hũ: Một món ăn rất phổ biến với người ăn chay. Đậu hũ có thể được chế biến thành nhiều loại như chiên xù, xào nấm, tứ xuyên,...
- Canh nấm chay: Trong mâm cúng hoặc mâm cơm, dù là mâm chay hay mâm mặn, đều phải có một bát canh. Đơn giản chỉ cần bạn chọn những loại nấm, rau củ mình thích, không cần quá phức tạp.
- Món xôi: Xuất hiện trên cả mâm cỗ mặn và chay, xôi luôn có mặt trong mâm cúng ngày Tết. Có thể là xôi đậu xanh, xôi gấc, xôi lá dứa,...
Lễ cúng mùng 1 Tết
Bài 1: Lễ cúng gia tiên mùng 1 Tết
(theo Truyền thống Văn khấn Việt Nam – NXB Văn hóa Thông tin)
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Đức Thế Tôn Đản Sanh Di Lặc Tôn Phật
Con kính lạy các cụ Tổ thân thuộc, Tổ tỷ, bá thúc huynh đệ, đường thượng tiên linh, và các linh hồn trong gia tộc.
Hôm nay là ngày đầu tiên của năm mới, chúng con là:…… đang cư ngụ tại số nhà ……, ấp/ khu phố ….., xã/phường …………, quận/huyện ………, tỉnh/thành …………
Theo luật của thời vận, âm dương điều hành đến tuần Nguyên đán, mồng một của năm mới, mưa xuân mưa tới, chúng ta chào đón năm mới.
Chúng tôi tưởng nhớ lòng biết ơn của tổ tiên như biển trời vô bờ, không bao giờ quên ơn ba mươi sáu mùa xuân.
Vì vậy, chúng tôi cùng với toàn thể con cháu trong gia đình chuẩn bị trang trí, sắp xếp thờ cúng, và thắp hương trước bàn thờ.
Kính mời các cụ, tổ tiên già, tổ tiên trẻ, anh em ruột thịt, chị em ruột thịt, anh chị em, bà con ruột thịt, cầu xin sự thông cảm và sự che chở từ tổ tiên, linh hồn cao quý, đảm bảo an khang cho chúng tôi, mọi việc thuận lợi, công việc thành công, bất kể thời tiết, không khí trong lành, và mọi điều may mắn.
Tâm hồn của chúng tôi mời gọi các linh hồn, tổ tiên, hậu duệ ở đất này đến tham gia, che chở cho chúng tôi có một năm mới như ý, mọi sự suôn sẻ.
Chúng tôi trân trọng và thành kính, thắp hương trước bàn thờ, cầu xin sự bảo vệ và sự hộ trì của các vị linh thiêng.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Bài 2: Thỉnh văn linh thần trong nhà ngày mùng 1 Tết
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Chúng tôi kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Chúng tôi kính lạy Đức Đương Lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
Chúng tôi kính lạy Phật trời, Hoàng Thiên Hậu Thổ.
Chúng tôi kính lạy các vị Thần linh.
Hôm nay là ngày mồng 1 tháng Giêng, là ngày Tết Nguyên đán, tiễn đón mùa xuân mới, gió đông lạnh lẽo tan biến, mang theo sự phát đạt, mưa xuân tươi tắn, tất cả mọi thứ đều đổi mới rực rỡ.
Mọi ngõ ngách đều trang trọng, mỗi nơi đều ươm mầm nền văn hóa.
Chúng tôi, tín chủ, sống tại ……………………………………………………
Trụ vững tại ………………………………………………………………………
Chuẩn bị lễ vật, hương hoa, thức ăn và bày trước án, tôn vinh Thiên Địa Thần Linh.
Tôn kính sự vĩ đại và ân phước của Thần Linh, bao trùm khắp mọi nơi. Trời cao và mười phương đều chứng kiến sự hiện diện của vị cao quý này. Trái tim chúng tôi đầy lòng thành, biết ơn và kính trọng.
Kính xin Thần Linh ban ơn, chứng kiến sự thành kính và lòng thành của chúng tôi.
Chúng con cầu chúc mọi người hạnh phúc và thành công, và cho con cháu của chúng con sự thịnh vượng và may mắn.
Kính cảm ơn Đương Cảnh Thành Hoàng, linh hội thần linh của địa phương. Xin hãy bảo vệ và phù hộ cho chúng con, ban phước lộc và loại bỏ mọi tai họa. Chúng con mong muốn một năm mới thịnh vượng, mọi sự như ý.
Chúng con kính cẩn lễ bạc, kêu xin sự chứng giám và phù hộ của các vị thần linh.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Bài 3: Lễ cúng mùng 1 Tết theo sách Tập văn cúng gia tiên
(NXB Văn hoá Dân tộc xuất bản)
Hôm nay là ngày....
Trong năm…, tại nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Ở địa chỉ: Thôn... xã... huyện... tỉnh....
Tín chủ:...... và toàn thể gia đình kính bái.
Ngày hôm nay là ngày lễ Nguyên đán.
Chúng con kính cẩn sắm một bộ lễ gồm....
Đây là lễ biểu tình thành tâm, kính dâng lên:
Thiên thần của Đông trù Tư mệnh, thần quân Táo phủ, tổ tiên của gia đình, vị thần của đất trời, và tất cả các vị thần linh.
Trước sự hiện diện của:
Đây:
Đây:
Đây:
Và tất cả các tổ tiên, tổ ông bà, tổ cô dì, cùng với các linh hồn được tôn thờ theo truyền thống của chúng ta.
Kính cẩn báo cáo rằng:
Ngày hôm nay theo phong tục
Ngày Mồng Một đầu xuân
Mưa phùn rơi rào
Chào đón Nguyên đán
Chúng cháu nhớ nhung
Tưởng nhớ ông bà
Kính cẩn tôn vinh
Lễ vật thể hiện
Xin linh chứng giám
Bày tỏ lòng thành
Kính thưa tổ tiên
Cùng hòa âm điệu
Tôn vinh thượng đế
Xin phù trì bảo hộ
Mọi việc may mắn
An lành hạnh phúc
Chú ý!
Bài viết vừa trình bày về đặc điểm của mâm cỗ ngày mùng 1. Hy vọng bạn đã có được thêm thông tin hữu ích!
Mua hoa quả tươi ngon tại Mytour: