
Vào năm 1994, Bill Gates, một tỷ phú, đã tham gia một cuộc đấu giá và chi ra 30,8 triệu USD để sở hữu Codex Leicester. Cho đến ngày nay, đây vẫn là cuốn sách đắt nhất trên thế giới. Codex Leicester là một bản thảo (codex - một loại sách tiền thân của sách hiện đại) của Leonardo da Vinci.
Ngoài cuốn sách nổi tiếng đó, danh họa còn để lại cho thế giới nhiều cuốn sổ tay, bản thảo, trong đó chứa đựng các ghi chú, bản vẽ với chủ đề khoa học vượt xa thời đại ông sống.
Sách Những cuốn sổ tay của Leonardo da Vinci tập hợp các trích đoạn từ các trang viết tay của thiên tài thời Phục Hưng. Edward MacCurdy, một học giả nghiên cứu về Leonardo da Vinci, đã dịch các ghi chú sang tiếng Anh.
Cuốn sách này bao gồm hơn 50 hình ảnh minh họa được chụp từ các sổ tay và một số tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng nhất của Leonardo da Vinci. Sách cũng tóm tắt nội dung của những trang ghi chú mà ông đã lưu lại, quan sát trên nhiều lĩnh vực. Những cuốn sổ tay của Leonardo da Vinci mang đến cái nhìn sâu sắc về suy nghĩ, ý tưởng, và bản vẽ của nghệ sĩ tài năng.
Các trích đoạn từ sổ tay được sắp xếp thành ba phần, minh họa cho ba lĩnh vực chính mà Leonardo da Vinci đã đạt được nhiều thành tựu: Nghệ thuật, khoa học, và thiết kế.
Kinh nghiệm vẽ và chiêm nghiệm nghệ thuật của danh họa vĩ đại
Khi nhắc đến Leonardo da Vinci, chúng ta nghĩ ngay đến một danh họa. Các sổ tay của ông ghi lại những trải nghiệm về nghệ thuật. Leonardo được coi là một trong những bậc thầy của làng hội họa.
Trong sổ tay Ashburnham, bản thảo 2038, trang 24, Leonardo da Vinci nói rằng họa sĩ nên coi tấm gương phẳng như một kim chỉ nam vì các vật thể trên bề mặt gương có nhiều điểm tương đồng với một bức họa. Bức tranh được vẽ trên mặt phẳng để mô tả chân thực những đồ vật trong thực tế và tấm gương phẳng cũng tương tự. Bức tranh và tấm gương đều là bề mặt duy nhất.
“Nếu bạn hiểu rõ cách tạo bố cục cho tranh thì hình ảnh vẽ lên chắc chắn sẽ chân thực, y như vật thể được phản chiếu trong tấm gương tuyệt đẹp vậy”, Leonardo viết.
Leonardo cũng ghi lại các kỹ thuật vẽ mà ông tự mình sáng tạo ra như: Cách ghi nhớ khuôn mặt khi vẽ, phối cảnh trong hội họa, cách họa sĩ rèn luyện bàn tay và khối óc để làm việc hiệu quả, cách vẽ một sự vật tưởng tượng cho sống động như thật, lựa chọn ánh sáng… Ông cũng ghi chép tỉ mỉ các chi tiết nhỏ như cách vẽ nếp vải trên áo choàng, cách vẽ hõm của cổ họng trên cơ thể người...
Người đọc có thể hiểu thêm về những kiệt tác mà Leonardo da Vinci để lại thông qua các ghi chép trong sổ tay. Ví dụ, sổ tay Forster II, trang 62 bên trái và 63 bên phải mô tả hành động, dáng vẻ của các nhân vật trong bức Bữa tối cuối cùng.
Hoặc, ghi chép về cách lựa chọn ánh sáng để vẽ những khuôn mặt đẹp trong sổ tay Ashburnham, bản thảo 2038, trang 20 giúp bạn đọc hiểu rõ hơn cách họa sĩ tạo ra thứ ánh sáng “như khói như sương” trong bức Mona Lisa.
Leonardo da Vinci đặc biệt coi nghệ thuật và khoa học là hai khía cạnh không thể tách rời. Ông cho rằng một họa sĩ khi vẽ người cần phải hiểu rõ về cấu trúc bên trong của cơ thể.
Trong sổ tay Ashburnham, bản thảo 2038, trang 27, Leonardo viết: “Họa sĩ nếu hiểu biết về cấu trúc tự nhiên của bắp thịt, cơ và gân, sẽ hiểu rõ về chuyển động của tứ chi, xác định được sự chuyển động của từng sợi cơ và số lượng chúng gây ra chuyển động… Do đó, họ sẽ có khả năng biểu hiện nhiều vùng cơ khác nhau một cách linh hoạt và phổ biến qua các tư thế đa dạng của nhân vật”.
Những nghiên cứu khoa học và ý tưởng thiết kế của Leonardo da Vinci vượt xa thời đại
Bên cạnh sự nghiệp hội họa xuất sắc, Leonardo da Vinci còn ghi chép nhiều về giải phẫu học, thiên văn học, quang học, địa chất học, kỹ thuật…
Leonardo da Vinci vẽ các bản vẽ giải phẫu dựa trên việc tự mình thực hiện các ca mổ tử thi. Điều này giúp ông có kiến thức sâu rộng hơn về cơ thể con người so với người đồng thời.
Hình vẽ giải phẫu của Leonardo da Vinci mô tả chi tiết về bộ phận bên trong cơ thể người. Trong một tờ giấy về giải phẫu, ông vẽ và mô tả về khí quản là nơi âm thanh đi qua, thực quản để thức ăn đi qua, dây thần kinh là nơi tâm hồn sống động đi qua, xương sống là điểm xuất phát của những cái xương sườn…
Ông nghiên cứu và ghi chép tỉ mỉ từng chi tiết như sự mở rộng của hệ thống mạch máu, lớp màng xương, cách bố trí các dây thần kinh vận động và cảm giác ở chi dưới…
Leonardo sử dụng toán học và quan sát thực tế để nghiên cứu các lĩnh vực quang học, thiên văn và hoạt động bay của chim. Trong sổ tay Leicester, trang 1, ông ghi chép về cách tính khoảng cách giữa Trái Đất với Mặt Trời, kích thước của Trái Đất. Nhà nghiên cứu Edward MacCurdy viết: “Theo nhiều cách hiểu, da Vinci đã đóng góp lớn cho nền khoa học hiện đại”.
Nghiên cứu khoa học của Leonardo da Vinci có ứng dụng cao. Thiết kế của ông được ghi chép tỉ mỉ trong những cuốn sổ tay gây ấn tượng mạnh. Ông đề xuất kế hoạch tái thiết thành phố Milan, quy hoạch kiến trúc, máy nạo vét đất, máy thủy lực cho hệ thống kênh đào Milan, thiết kế các cỗ máy dùng trong quân sự, thậm chí cả bản vẽ cỗ máy bay…
Ngày nay, hơn 4.000 tác phẩm giấy của Leonardo da Vinci được lưu trữ tại các kho và sở hữu tư nhân trên toàn thế giới. Những ghi chép này cho thấy phạm vi nghiên cứu rộng lớn của ông, một họa sĩ, kiến trúc sư, nhà nghiên cứu về giải phẫu, khoa học, âm nhạc, quân sự… Do đó, Leonardo da Vinci không chỉ là một danh họa vĩ đại mà còn được biết đến là một kỹ sư, nhà phát minh vĩ đại.
Theo Zing News