Những kiến thức căn bản về lãi suất thực

Ngoài lãi suất danh nghĩa, lãi suất thực cũng là một trong những yếu tố hàng đầu mà các nhà đầu tư đặc biệt quan tâm. Lãi suất thực là gì? Nó khác biệt như thế nào so với lãi suất danh nghĩa? Những yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất thực? Cùng chúng tôi khám phá qua bài viết dưới đây nhé.

Lãi suất thực là gì?

Lãi suất thực, hay còn được gọi là lãi suất hiệu quả, là khoản lãi suất mà bạn thực sự nhận được hoặc phải thanh toán sau khi tính toán tất cả các tác động của lãi suất ghép trong quá trình kinh doanh hoặc đầu tư.

Thực tế, thị trường thường dễ gặp hiện tượng lạm phát và ảnh hưởng đến nền kinh tế, gây tác động trực tiếp đến hoạt động kinh doanh và mức lãi suất hiện tại. Lãi suất thực được tính bằng cách trừ đi tỷ lệ lạm phát từ lãi suất danh nghĩa.

Công thức tính lãi suất thực

Mỗi nhà đầu tư có kỳ vọng về tỷ lệ lạm phát khác nhau. Ví dụ, nhà đầu tư A nhận lãi suất 7% trong năm tới. Tỷ lệ lạm phát được dự đoán là khoảng 3%. Vì vậy, nhà đầu tư A kỳ vọng có được lãi suất thực là 4%. Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực có mối liên hệ qua tỷ lệ lạm phát.

Công thức:

từ: (1 + r)(1 + i) = (1 + R).

=> r = [ (1 + R)/(1 + i) ] -1

Trong đó:

• r: là lãi suất thực.
• i: là tỷ lệ lạm phát.
• R: là lãi suất danh nghĩa..

(hay Lãi suất thực = Lãi suất danh nghĩa – Tỷ lệ lạm phát dự kiến)

Phân biệt lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực

Để phân biệt hai loại lãi suất này, nhà đầu tư có thể xem xét từ các góc độ sau:

Về bản chất

• Lãi suất danh nghĩa là lãi suất biểu thị cho sự gia tăng của số tiền. Tuy nhiên, số tiền này chỉ áp dụng trên lý thuyết và chưa tính đến tác động của lạm phát, lãi kép hoặc sự thay đổi trong sức mua của loại tiền đó.
• Trong khi đó, lãi suất thực là lãi suất nhận được sau khi tính toán lãi suất kép hoặc đã điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát.

Về cách tính

• Lãi suất danh nghĩa là lãi suất được ghi rõ trong các tài liệu của tổ chức tài chính. Ví dụ khi vay tiền tín chấp, lãi suất danh nghĩa là 13% / năm, tức là lãi suất đang áp dụng là 13%.
• Ngược lại, lãi suất thực là lãi suất sau khi đã điều chỉnh bằng cách trừ đi tỷ lệ lạm phát.

Thực tế, tỷ lệ lạm phát thực có thể khác so với dự báo và không thể dự đoán trước được. Trái lại, lãi suất danh nghĩa luôn có thể biết trước vì luôn được công bố. Do đó, điểm khác biệt rõ rệt giữa lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa chính là tỷ lệ lạm phát.

Xem xét lại:

• Mối quan hệ giữa thị trường chứng khoán và lãi suất tiền gửi
• Lãi suất âm là gì? Những điều cần biết về lãi suất âm
• Đầu tư để có lãi suất kép? Những lưu ý khi áp dụng lãi suất kép

Các yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất thực

- Tác động của cung cầu vốn vay: Đây là số tiền mà các ngân hàng cung cấp ra thị trường để thực hiện giao dịch. Mọi thay đổi về cung - cầu đều có tác động đến lãi suất thực. Mức độ biến động phụ thuộc vào chính phủ và Ngân hàng Nhà Nước.

- Tỷ lệ lạm phát: Khi lạm phát tăng, mọi người sẽ chi tiêu tiền mặt để mua hàng hoá hoặc đầu tư vào ngoại tệ, vàng,... Điều này giảm nguồn cung tiền cho các khoản vay và tăng áp lực lên lãi suất.

- Các chính sách của chính phủ: Nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế, chính phủ áp dụng nhiều chính sách tài chính, tiền tệ và thu nhập, ảnh hưởng đến lãi suất cân bằng.

- Bội chi ngân sách Nhà nước: Khi phải chi ngân sách vượt quá dự kiến, chính phủ phát hành trái phiếu để chi tiêu. Sự gia tăng trái phiếu làm giảm giá trị của chúng và dẫn đến lãi suất tăng.

Tầm quan trọng của lãi suất thực

Tác động của lãi suất thực đến cuộc sống hàng ngày của mỗi người rất lớn. Khi lãi suất thực vay thấp, người dân thường tiêu dùng nhiều hơn và ngược lại. Những người có nhu cầu vay vốn sẽ có thể vay nhiều hơn khi lãi suất thấp, nhưng khi lãi suất thực tăng, họ phải cân nhắc khoản vay một cách cẩn thận.

Lãi suất thực cũng ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán. Khi lãi suất thực vay vốn của các công ty cao hơn so với lãi suất danh nghĩa, chi phí nợ tăng cao vượt quá kiểm soát, làm giảm kế hoạch lợi nhuận mục tiêu trong tương lai. Do đó, giá cổ phiếu của công ty có thể giảm mạnh (nếu không có yếu tố khác thay đổi).

Chúng tôi hy vọng những thông tin này đã giải đáp thắc mắc của bạn về lãi suất thực. Hiểu rõ lãi suất thực giúp cá nhân và doanh nghiệp xác định được các phương pháp đầu tư tài chính hiệu quả và hợp lý.