La bàn là một công cụ hữu ích cho những ai yêu thích phượt, leo núi, dã ngoại hoặc tham gia các hoạt động khám phá mạo hiểm. Việc hiểu rõ cách sử dụng la bàn sẽ giúp bạn xác định hướng đi và đưa ra quyết định chính xác hơn. Hãy cùng Mytour khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.

I. Khám phá về la bàn
Trước khi khám phá cách sử dụng la bàn, hãy cùng tìm hiểu về cấu tạo, cách đọc ký hiệu trên la bàn, và một số loại la bàn thông dụng hiện nay.
1. Cấu tạo chính của la bàn

Một chiếc la bàn từ tính có thiết kế khá đơn giản như sau:
- Kim nam châm được đặt trên trụ xoay, thiết kế mỏng, nhẹ và dạng lá dẹt, có khả năng từ tính. Một đầu được sơn đỏ để chỉ hướng Bắc, trong khi đầu còn lại được sơn trắng hoặc xanh để chỉ hướng Nam.
- Vỏ hoặc hộp chứa kim được chia thành 6400 ly giác (hoặc 360 độ).
- Mặt kính bảo vệ kim nam châm.
- Các bộ phận khác như tay cầm và dây ngắm giúp cho việc đo đạc và tính toán trở nên nhanh chóng và thuận tiện hơn.
2. Cách đọc và ký hiệu trên la bàn

Trên mặt đồng hồ của mỗi la bàn luôn có một kim chỉ phương hướng. Khi sử dụng, kim chỉ này cần trùng với kim trên bản đồ để xác định hướng đi chính xác. Hiểu rõ cách đọc và ký hiệu trên la bàn sẽ giúp người dùng định vị chính xác và sử dụng la bàn hiệu quả hơn trong các chuyến đi phượt, dã ngoại, leo núi, hay các hoạt động ngoài trời khác.
Trên la bàn, các hướng thường được ký hiệu như sau:
- Hướng Bắc: N
- Hướng Đông: E
- Hướng Nam: S
- Hướng Tây: W
- Hướng Đông Bắc: NE
- Hướng Đông Nam: SE
- Hướng Tây Nam: SW
- Hướng Tây Bắc: NW
3. Điều chỉnh độ lệch từ thiên

Độ lệch từ thiên là sự khác biệt giữa hướng bắc thực tế và hướng bắc mà la bàn chỉ. Hiện tượng này thường do tác động của các yếu tố bên ngoài như từ trường của Trái Đất, các vật thể lớn như núi đồi, hoặc vật liệu kim loại trên phương tiện giao thông,…
Để điều chỉnh độ lệch từ thiên, bạn cần thực hiện như sau:
- Xác định độ lệch từ thiên: Đặt la bàn lên bề mặt phẳng, đảm bảo kim nam châm ở trạng thái cân bằng. Sau đó, quan sát vị trí của kim nam châm so với đầu kim trên la bàn. Nếu kim nam châm nghiêng về phía Đông, độ lệch từ thiên là âm (-); nếu nghiêng về phía Tây, độ lệch từ thiên là dương (+).
- Điều chỉnh độ lệch từ thiên: Sau khi xác định độ lệch, hãy xoay đầu kim la bàn để điều chỉnh. Việc xoay sẽ ảnh hưởng đến vị trí của kim nam châm và giúp điều chỉnh độ lệch từ thiên.
- Kiểm tra lại độ lệch từ thiên: Sau khi điều chỉnh, hãy kiểm tra lại bằng cách đặt la bàn lên bề mặt phẳng và quan sát kim nam châm. Nếu kim nam châm đã ổn định, tức là độ lệch từ thiên đã được điều chỉnh thành công.
II. Phân loại la bàn
Hiện nay, la bàn có rất nhiều kiểu dáng và mẫu mã khác nhau. Tuy nhiên, chúng ta có thể phân loại la bàn thành hai loại chính như sau:
1. La bàn từ tính

La bàn từ tính sử dụng các kim nam châm để xác định phương hướng, với đầu kim được sơn đỏ chỉ hướng Bắc và đầu còn lại được sơn trắng hoặc xanh để chỉ hướng Nam. Bên cạnh đó, cách sử dụng la bàn từ tính rất đơn giản nhờ có tay cầm và dây ngắm, giúp việc đo đạc và tính toán trở nên nhanh chóng và dễ dàng hơn.
2. La bàn không từ tính

Hai loại la bàn không từ tính đang rất phổ biến hiện nay là la bàn con quay và la bàn GPS.
- La bàn con quay: không sử dụng từ trường mà dựa vào hiệu ứng con quay để duy trì định hướng. La bàn này được ứng dụng trong các phương tiện như máy bay (quân sự), tàu ngầm, tên lửa và tàu vũ trụ,…
- La bàn GPS: hoạt động dựa trên Hệ thống Định vị Toàn cầu (GPS). Với khả năng xác định vị trí chính xác, la bàn GPS có thể tính toán tốc độ và hướng di chuyển. Đây là công cụ hữu ích trong các hoạt động đi bộ, leo núi, chinh phục đỉnh cao và định vị trong những khu vực khó tiếp cận.
III. Cách sử dụng la bàn đơn giản, chính xác nhất
Dưới đây là một số phương pháp sử dụng la bàn đơn giản cho từng loại la bàn khác nhau:
1. Hướng dẫn sử dụng la bàn cơ bản

Việc sử dụng la bàn cơ bản rất dễ dàng. Để đọc la bàn một cách chính xác, bạn cần xoay la bàn sao cho mũi kim đỏ chỉ về hướng Bắc và nằm đúng giữa vạch đỏ số 0. Sau đó, bạn có thể xác định các hướng cần di chuyển bằng cách xoay người và la bàn.
Để sử dụng la bàn này, bạn cần giữ la bàn ngang trước mặt, với mũi tên chỉ về phía đích cần đến. Dựa vào mũi tên, bạn sẽ thấy nó hướng tới đâu. Hãy xoay người cho đến khi đầu Bắc của kim nam châm thẳng hàng với kim định hướng, để có thể xác định đúng hướng tới điểm trên bản đồ.
2. Hướng dẫn sử dụng la bàn quân sự (la bàn thấu kính)

Sau đây là cách sử dụng la bàn quân sự, hay còn gọi là la bàn thấu kính. Các bước sử dụng la bàn này bao gồm:
- Nhấn khoen đồng xuống và mở ra.
- Mở nắp và bẻ thẳng góc với mặt la bàn.
- Kéo bộ phận ngắm sao cho tạo góc 45 độ so với mặt la bàn.
- Dùng ngón cái tay phải luồn qua khoen đồng.
- Ngón tay trỏ phải ôm quanh thân la bàn, ba ngón còn lại hỗ trợ đỡ la bàn.
- Tay trái nâng và ôm lấy bàn tay phải, 2 cùi chỏ ngang vai.
- Đưa la bàn gần mắt để xác định đường ngắm.
3. Hướng dẫn sử dụng la bàn trên điện thoại

Để sử dụng la bàn trên điện thoại, bạn cần mở ứng dụng la bàn trên thiết bị smartphone. Màn hình sẽ hiển thị 4 hướng chính: Đông, Tây, Nam và Bắc, cùng với vị trí độ, số đo và kết quả kinh, vĩ độ tại vị trí hiện tại. Để xác định vị trí của mình, bạn hãy hướng đầu điện thoại về phía muốn đi và giữ thiết bị ổn định.
IV. Hướng dẫn cách đọc la bàn cho các mục đích khác nhau
1. Xác định chỉ số hướng

Để xác định chỉ số hướng, bạn có thể thực hiện theo cách đơn giản dưới đây:
- Giữ la bàn thẳng và cân bằng trong tay, đưa ra trước mặt bạn.
- Hướng “mũi tên chỉ hướng” về phía bạn muốn xác định.
- Xoay nắp la bàn cho đến khi chữ N nằm ngay trên đầu đỏ của kim từ tính.
- Ghi lại số độ hiển thị trên “mũi tên chỉ hướng”.
2. Xác định hướng nhà/phong thủy
La bàn cũng có thể được dùng để xác định hướng nhà theo phong thủy. Để có được hướng nhà chính xác, bạn cần chú ý cách đặt la bàn và xem nó chỉ về hướng nào. Dưới đây là cách sử dụng la bàn phong thủy:

- Giữ la bàn cố định trong lòng bàn tay, sao cho mũi tên trên thước chỉ thẳng về phía trước.
- Xoay la bàn cho đến khi mũi kim màu trùng khớp với hướng N, tức là phía Bắc. Bạn có thể kiểm tra ký tự chỉ hướng trên la bàn ở phần phía trên.
- Đọc số tương ứng ghi trên vòng ngoài la bàn, thẳng hàng với mũi tên để xác định hướng nhà chính xác. Bạn cũng có thể dùng cách này để đo các hướng khác trong nhà.
- Lưu ý rằng trong những khu vực cao tầng như chung cư, nên chọn hướng căn hộ có tầm nhìn rộng để xác định phương hướng dễ dàng hơn. Tuy nhiên, để xác định hướng nhà chính xác, nên sử dụng la bàn phong thủy.
3. Đi dã ngoại, thám hiểm
Trong các chuyến dã ngoại hay thám hiểm, việc xác định đường đi và tìm vị trí cắm trại là rất quan trọng. Kết hợp sử dụng la bàn với bản đồ địa hình là kỹ năng cơ bản giúp bạn định vị và điều hướng trong tự nhiên. Dưới đây là hướng dẫn sử dụng la bàn để định vị trên bản đồ địa hình:

- Xác định vị trí trên bản đồ: Trước hết, bạn cần biết vị trí của mình trên bản đồ. Sử dụng các điểm định vị như ngọn núi, con sông, ngôi nhà hoặc con đường để xác định vị trí của bạn.
- Đặt la bàn theo lộ trình: Sau khi đã xác định vị trí, đặt la bàn theo hướng lộ trình của bạn. Hãy đảm bảo la bàn nằm trên bề mặt phẳng và ổn định để đảm bảo độ chính xác trong đo đạc.
- Xoay mặt tròn la bàn: Xoay mặt tròn của la bàn cho đến khi chữ N (Bắc) thẳng hàng với đầu đỏ của kim từ tính.
- Xác định hướng di chuyển: Giữ la bàn ổn định và xoay người sao cho đầu đỏ của kim từ tính luôn chỉ vào chữ N. Sau đó, nhìn theo mũi tên chỉ hướng trên la bàn để xác định đích đến.
V. Hướng dẫn cách định hướng bản đồ bằng la bàn
Để sử dụng la bàn một cách hiệu quả hơn, bạn cần biết cách định hướng bản đồ bằng la bàn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
1. Sử dụng góc phương vị để xác định hướng đi
Góc phương vị là phương pháp nhanh chóng và chính xác nhất để xác định hướng. Thay vì nói “đi về hướng Đông Bắc” để tìm vị trí cắm trại, bạn có thể nói “đi theo hướng 315 độ”. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng góc phương vị phụ thuộc vào vị trí xuất phát. Nếu bạn di chuyển theo cùng một hướng từ hai điểm khác nhau, bạn sẽ không đến cùng một địa điểm.
2. Đo góc phương vị dựa vào bản đồ để xác định vị trí

Thực hiện theo các bước sau:
- Đặt la bàn lên bản đồ sao cho cạnh đầu tiên nối từ vị trí của bạn đến đích bạn muốn đến.
- Đảm bảo mũi tên trên la bàn hướng về phía trại.
- Xoay la bàn cho đến khi đường kinh tuyến của nó song song với đường Bắc-Nam hoặc cạnh phải/trái của bản đồ. Đảm bảo chữ N trên la bàn trùng khớp với phía Bắc của bản đồ.
Quan sát dòng chỉ số trên la bàn để đọc góc phương vị.
3. Đo góc phương vị theo thực tế nơi bạn đang đứng
Chúng ta có thể tận dụng góc phương vị để xác định vị trí của mình trên bản đồ. Chẳng hạn, khi di chuyển trên đường mòn, ta có thể biết rõ mình đang ở đâu.

Để thực hiện đo góc phương vị trong thực tế, bạn cần làm theo các bước sau:
- Chọn một điểm mốc đủ lớn để dễ dàng xác định vị trí của bạn trên bản đồ.
- Giữ la bàn nằm ngang với mũi tên chỉ về phía điểm mốc.
- Xoay mặt la bàn cho đến khi kim nam châm chỉ đúng vào mũi tên.
- Kết hợp góc phương vị với bản đồ để xác định vị trí của bạn.
VI. Nhanh chóng sưu tầm la bàn cổ trên Mytour
Trên đây là hướng dẫn sử dụng la bàn đơn giản và chính xác nhất. Bạn có muốn nhanh chóng sở hữu và sưu tầm la bàn cổ một cách an toàn không? Hãy ghé thăm trang Mytour đồ cổ của Mytour để tìm cho mình sản phẩm ưng ý nhất.

Tại Mytour, bạn sẽ tìm thấy nhiều loại la bàn cổ từ các thương hiệu khác nhau. Trang web còn cung cấp các công cụ tìm kiếm và bộ lọc giúp bạn nhanh chóng tìm ra sản phẩm phù hợp với nhu cầu của mình.
Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Mytour có chính sách bảo vệ người mua, yêu cầu người bán cung cấp thông tin chi tiết về sản phẩm và đảm bảo chất lượng. Vì vậy, bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi mua sắm tại đây.
Kết luận
Trên đây là hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng la bàn cơ bản. Để thực sự thành thạo, bạn cần thực hành thường xuyên và rèn luyện kỹ năng của mình. Chúc bạn có những trải nghiệm tuyệt vời trong các chuyến đi. Đừng quên ghé thăm website Mytour để khám phá thêm nhiều thông tin hữu ích và sản phẩm thú vị nhé!