Buzz
1. Vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, ngành nào ở Anh chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ của các công ty độc quyền?
A. Khai thác than đá.
B. Sản xuất thuốc lá.
C. Các loại hóa chất.
D. Ngành ngân hàng.
Đáp án chính xác là A.
Chi tiết lời giải:
Vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, ngành khai thác than ở Anh phát triển rất mạnh mẽ và chứng kiến sự bùng nổ của nhiều công ty độc quyền. Nguyên nhân cho điều này là vì:
- Tầm quan trọng của than đá: Than đá đóng vai trò chủ chốt trong nhiều ngành công nghiệp như dệt may, luyện kim, vận tải, và hơn thế nữa. Sự gia tăng nhu cầu về than đá đã thúc đẩy sự hình thành các công ty độc quyền trong lĩnh vực này.
- Tính tập trung cao: Ngành khai thác than yêu cầu đầu tư vốn lớn và công nghệ tiên tiến, điều này dẫn đến sự xuất hiện của các công ty độc quyền.
Dù ngành khai thác than có nhiều công ty độc quyền, các lĩnh vực khác như dệt may, hóa chất, và ngân hàng cũng có sự hiện diện của các công ty độc quyền, nhưng ít phổ biến hơn và quy mô nhỏ hơn.
2. Bối cảnh lịch sử cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX
2.1. Bối cảnh tổng quát
Cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX là thời kỳ chứng kiến nhiều biến động lớn về kinh tế, xã hội và chính trị trên toàn cầu. Đây là giai đoạn:
- Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai:
+ Diễn ra mạnh mẽ tại các quốc gia như Anh, Pháp, Mỹ, và Đức.
+ Máy móc được ứng dụng rộng rãi trong quy trình sản xuất.
+ Năng suất lao động được cải thiện đáng kể.
+ Nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh mẽ và sâu rộng.
- Sự hình thành các đế quốc thực dân:
+ Các quốc gia châu Âu cạnh tranh nhau để chiếm đoạt thuộc địa.
+ Hệ thống thuộc địa toàn cầu được thiết lập.
+ Mâu thuẫn giữa các đế quốc và giữa các đế quốc với các dân tộc thuộc địa ngày càng gia tăng.
- Sự bùng nổ của phong trào công nhân:
+ Phong trào công nhân phát triển mạnh mẽ ở các quốc gia tư bản chủ nghĩa.
+ Nhiều tổ chức công nhân và đảng phái xã hội chủ nghĩa được thành lập.
+ Xung đột giai cấp giữa tầng lớp tư sản và giai cấp công nhân trở nên căng thẳng hơn.
2.2. Bối cảnh cụ thể tại Anh
- Cuối thế kỷ XIX:
+ Anh đứng đầu trong ngành công nghiệp toàn cầu.
+ Nền kinh tế của Anh đạt mức phát triển cao.
+ Dù vậy, Anh cũng bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu của sự suy giảm.
+ Có sự gia tăng nhu cầu về thị trường mới và nguyên liệu thô.
+ Mâu thuẫn xã hội trở nên căng thẳng hơn.
- Đầu thế kỷ XX:
+ Anh tham gia vào cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất.
+ Cuộc chiến gây ra nhiều thiệt hại cho nền kinh tế của Anh.
+ Vị thế là cường quốc công nghiệp hàng đầu của Anh bị suy giảm.
+ Phong trào công nhân diễn ra sôi nổi và lan rộng.
3. Các công ty độc quyền ở Anh
Công ty độc quyền (monopoly) là doanh nghiệp duy nhất kiểm soát toàn bộ thị trường cho một loại sản phẩm hoặc dịch vụ. Doanh nghiệp này có quyền tự định giá và giới hạn sản lượng, từ đó thao túng thị trường và gây bất lợi cho người tiêu dùng.
Cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX là thời kỳ phát triển mạnh mẽ của chủ nghĩa tư bản tại Anh. Sự bùng nổ công nghiệp thúc đẩy sự xuất hiện của nhiều ngành công nghiệp mới, dẫn đến sự tập trung vốn và sự hình thành của các công ty độc quyền.
Các đặc điểm của công ty độc quyền:
- Kiểm soát thị trường: Các công ty độc quyền kiểm soát một phần lớn hoặc toàn bộ thị trường cho một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể.
- Quyền lực định giá: Doanh nghiệp độc quyền có thể tự do đặt mức giá cao hơn giá trị thực của sản phẩm do không có đối thủ cạnh tranh.
- Giới hạn sản lượng: Hạn chế sản lượng giúp doanh nghiệp độc quyền duy trì giá cao và tối đa hóa lợi nhuận.
- Cản trở sự cạnh tranh: Các công ty độc quyền áp dụng nhiều chiến lược để ngăn cản đối thủ cạnh tranh, như thâu tóm doanh nghiệp khác, ký kết các thỏa thuận độc quyền, và các biện pháp khác.
=> Để đối phó với những tác động tiêu cực của các công ty độc quyền, chính phủ Anh đã thực thi các luật chống độc quyền nhằm giảm bớt quyền lực của các doanh nghiệp này và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
4. Ngành khai thác than - lĩnh vực có nhiều công ty độc quyền nhất
4.1. Nguyên nhân ngành khai thác than có sự xuất hiện nhiều công ty độc quyền
- Tính tập trung cao:
+ Ngành khai thác than yêu cầu đầu tư vốn lớn, công nghệ tiên tiến và đội ngũ lao động tay nghề cao.
+ Các doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn trong việc cạnh tranh và thường bị các công ty lớn thâu tóm.
- Nhu cầu lớn về than đá:
+ Vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, than đá trở thành nguồn năng lượng chủ yếu cho nhiều ngành công nghiệp như dệt may, luyện kim, và vận tải.
+ Nhu cầu cao về than đá đã thúc đẩy sự hình thành và phát triển của nhiều công ty độc quyền trong ngành này.
4.2. Một số ví dụ về công ty độc quyền trong ngành khai thác than
- Công ty De Beers:
+ Được biết đến là công ty độc quyền trong lĩnh vực khai thác kim cương.
+ Nắm giữ hơn 80% thị trường kim cương toàn cầu.
- Công ty Standard Oil:
+ Là công ty thống trị trong ngành khai thác dầu mỏ.
+ Chiếm lĩnh hơn 90% thị trường dầu mỏ tại Hoa Kỳ.
4.3. Tác động của các công ty độc quyền trong ngành khai thác than
- Tác động tích cực:
+ Kích thích sản xuất và nâng cao hiệu quả lao động.
+ Thúc đẩy sự đầu tư vào nghiên cứu và công nghệ.
+ Cải thiện khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
- Tác động tiêu cực:
+ Tạo ra tình trạng độc quyền và giảm tính cạnh tranh công bằng.
+ Đẩy giá than đá lên cao.
+ Đe dọa quyền lợi của người tiêu dùng.
5. Bài tập trắc nghiệm để ôn luyện
Câu 1: Thời kỳ nào đánh dấu sự xuất hiện của các công ty độc quyền ở Anh?
A. Cách mạng công nghiệp
B. Thời phong kiến
C. Thời kỳ cổ đại
D. Thời kỳ thuộc địa
Câu 2: Lĩnh vực nào dưới đây không chứng kiến sự bùng nổ của các công ty độc quyền ở Anh vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX?
A. Nông nghiệp
B. Công nghiệp
C. Tài chính
D. Dịch vụ
Câu 3: Đặc điểm nào dưới đây không phản ánh đúng về các công ty độc quyền?
A. Nắm quyền kiểm soát thị trường
B. Cung cấp sản phẩm với mức giá thấp
C. Giới hạn sản lượng hàng hóa
D. Ngăn cản sự cạnh tranh
Câu 4: Điều nào dưới đây không phải là tác động tiêu cực của các công ty độc quyền?
A. Giá cả cao
B. Sự hạn chế trong sự lựa chọn
C. Chất lượng sản phẩm được cải thiện
D. Tạo ra sự bất bình đẳng
Câu 5: Chính sách nào dưới đây không được sử dụng để ngăn chặn tình trạng độc quyền ở Anh?
A. Cấm việc sáp nhập các công ty
B. Phân chia doanh nghiệp lớn thành nhiều phần nhỏ
C. Quản lý mức giá của sản phẩm
D. Cung cấp hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ
Câu 6: Công ty độc quyền nào dưới đây không hoạt động tại Anh?
A. Royal Dutch Shell (Ngành dầu mỏ và khí đốt)
B. Imperial Chemical Industries (Ngành hóa chất)
C. Unilever (Ngành thực phẩm và đồ gia dụng)
D. General Electric (Toshiba)
Câu 7: Luật chống độc quyền đầu tiên tại Anh được ban hành vào năm nào?
A. 1883
B. 1900
C. 1919
D. 1948
Câu 8: Tác động tích cực nào dưới đây của công ty độc quyền không chính xác?
A. Hiệu quả kinh doanh
B. Ổn định giá cả thị trường
C. Khuyến khích sự cạnh tranh
D. Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển
Câu 9: Bên cạnh việc áp dụng luật chống độc quyền, chính phủ Anh còn thực hiện biện pháp nào để hạn chế sự thống trị của các công ty độc quyền?
A. Quốc hữu hóa tài sản
B. Áp dụng các chính sách và thuế
C. Cả A và B đều đúng
D. Không có biện pháp nào khác
Câu 10: Sự hình thành và mở rộng của các công ty độc quyền tại Anh đã tác động như thế nào đến xã hội?
A. Tạo ra sự chênh lệch xã hội
B. Gia tăng mức độ cạnh tranh
C. Cả A và B đều đúng
D. Không có ảnh hưởng đáng kể
Đây là toàn bộ nội dung về chủ đề 'Các công ty độc quyền ở Anh xuất hiện trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là?'. Mytour hy vọng bài viết sẽ mang lại giá trị cho quý độc giả. Trân trọng!
