Tôi là một kế toán già dặn đã trải qua nhiều năm thăng trầm trong nghề, từ thủ quỹ, thủ kho, kế toán vật tư, kế toán thanh toán, kế toán giá thành, kế toán tổng hợp và giữ vị trí Kế toán trưởng trong hơn 10 năm. Tôi đã làm việc với nhiều loại hình doanh nghiệp và thực hiện quyết toán thuế cho nhiều công ty vừa, nhỏ, và siêu nhỏ. Tôi cũng đã tham gia tuyển dụng nhiều nhân viên kế toán cho các doanh nghiệp.
Tôi hiểu rõ những khó khăn của nhân viên kế toán mới ra trường, chỉ có vài năm kinh nghiệm hoặc thậm chí là mới ra trường sau khi học qua các lớp thực hành kế toán. Họ chỉ biết làm những công việc cụ thể của kế toán và làm thế nào để đem lại hiệu quả cho doanh nghiệp. Đây là nhóm nhân viên kế toán mà các chủ DN nhỏ, siêu nhỏ thường tuyển dụng vào vị trí “Kế toán tổng hợp” cho DN.
Trước khi tuyển dụng “Kế toán tổng hợp” cho DN, các chủ DN cần hiểu rõ công việc này. Kế toán tổng hợp tại doanh nghiệp là việc ghi chép, tổng hợp thông tin trên các tài khoản, sổ sách kế toán và báo cáo tài chính theo các chỉ tiêu của doanh nghiệp. Công việc bao gồm kiểm tra định kỳ các giao dịch, tổng hợp số liệu, kiểm tra số dư, đề xuất các biện pháp khắc phục, lập báo cáo tài chính, báo cáo thuế, và cung cấp thông tin cho các cơ quan như thuế, kiểm toán. Tuy nhiên, ở các DN nhỏ, siêu nhỏ, các chủ DN thường giao cho kế toán tổng hợp thực hiện nhiều công việc không liên quan, từ công việc hành chính, kinh doanh, đến kỹ thuật, đồng thời vẫn phải thực hiện công việc kế toán.
Chỉ có những người trong nghề như chúng tôi mới hiểu được khó khăn mà nhân viên kế toán đang phải đối mặt. Nếu họ chia sẻ với chủ DN, thường chỉ nhận được sự bất lực và sự không quan tâm. Chủ DN thường nghĩ rằng ở các DN nhỏ, siêu nhỏ, việc của kế toán không nhiều. Tưởng tượng làm công việc của một người như vậy, từ công việc hành chính, kinh doanh, đến kỹ thuật, và vẫn phải thực hiện công việc kế toán tổng hợp, thậm chí là công việc của kế toán trưởng. Tất cả những công việc này đều được gán cho một hoặc hai người kế toán mà các chủ DN đã tuyển dụng.
Ngoài việc chia sẻ về công việc quá tải, vấn đề lương cũng là một phần quan trọng. Các kế toán tổng hợp thường nhận mức lương không xứng đáng với khối lượng công việc mà họ phải thực hiện. Vấn đề lớn nhất là việc công việc quá tải, vượt quá khả năng kiểm soát, dẫn đến việc làm không hiệu quả hoặc thậm chí làm việc theo kiểu “nhắm mắt” để hoàn thành. Họ có thể không muốn làm như vậy, nhưng chính chủ DN đã áp đặt lên họ.
Cuối cùng, luật nhân quả luôn hiện hữu, đặc biệt là trong cuộc sống doanh nghiệp. Các chủ doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ thường không ổn định được bộ máy kế toán của họ. Và điều quan trọng nhất, họ trở thành môi trường tốt cho sự phát triển của các nhân viên kế toán trẻ.
Nhưng với nhân viên kế toán thì sao? Họ cũng nhận được lợi ích từ việc phải tự mình đối mặt với thách thức, từ đó tích luỹ kinh nghiệm và phát triển bản thân. Có thể họ tìm kiếm công việc khác với mức lương cao hơn hoặc ít áp lực hơn, nhưng quan trọng nhất là họ học được từ quy luật nhân quả.
Thường thì sau khi một kế toán cũ rời đi, họ để lại một cảnh tượng hỗn độn cho doanh nghiệp. Kế toán mới thường gặp khó khăn khi phải 'bắt đầu từ đầu', đặc biệt là trong việc chuẩn bị quyết toán thuế. Điều này thực sự là một thách thức đối với họ.
Nếu kế toán mới không đủ năng lực để xử lý công việc, doanh nghiệp sẽ phải thuê dịch vụ kế toán bên ngoài, tạo ra thêm chi phí. Có khi hồ sơ còn 'phức tạp' đến mức kế toán bên ngoài cũng không giải quyết được. Điều này dẫn đến việc DN phải chịu trách nhiệm trước thuế và phạt.
Tại doanh nghiệp, các chủ thường tập trung vào kinh doanh mà quên mất vấn đề quản lý tài chính. Họ chỉ quan tâm đến việc kiếm tiền, nhưng không để ý đến việc bảo vệ tiền của mình. Việc kế toán thì mất thời gian, nhưng lại quan trọng để hiểu rõ tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Ngoài vấn đề thuế, quản trị nội bộ cũng là một thách thức. Nếu nhân viên kế toán không đủ khả năng để kiểm soát công việc, doanh nghiệp sẽ gặp rủi ro. Điều quan trọng là DN cần nhân sự kế toán ổn định để đảm bảo sự phát triển bền vững.
Các ông chủ nên thử đặt mình vào vị trí của kế toán để hiểu rõ hơn về công việc của họ. Chỉ khi tự mình xử lý từng khâu công việc, họ mới nhận ra hiệu quả thực sự của công việc kế toán và họ có thể tránh được những hậu quả không mong muốn.
Bài viết này được viết với lòng nhiệt huyết của một người làm kế toán, hy vọng các chủ doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ có thể hiểu và sử dụng đúng cách nhân sự của mình. Chỉ khi họ tận dụng tối đa năng lực của nhân viên kế toán và xây dựng một mối quan hệ lâu dài, họ mới có thể phát triển bền vững và thịnh vượng. Chúc các bạn thành công!