Khi mới bắt đầu công việc quản lý nội dung cho một doanh nghiệp, tôi nhận được bài viết từ một nhân viên để duyệt. “Hãy xem kịch bản chương trình này…“.
Sau khi đọc, tôi bất ngờ và chóng mặt vì… kịch bản quá phức tạp! Phức tạp ở chỗ: Mỗi câu lời dẫn, lời thoại được viết kỹ lưỡng đến từng chi tiết. Câu này MC nói gì, như thế nào. Câu kia MC nói gì, như thế nào. Và cả một chương trình kéo dài hàng giờ!
Do đó, rõ ràng, khi áp dụng thực tế, việc tuân theo kịch bản đó là không thể! Vì sao? Phần lời dẫn quá phức tạp, MC không thể diễn đạt tự nhiên như vậy.
Thực tế, kịch bản chỉ cần tóm tắt ý chính (hoặc “lời dẫn chính”), còn cách diễn đạt là nhiệm vụ chuyên môn của MC. Lúc đó, Người Viết Nội Dung đóng vai trò quan sát, hỗ trợ, đảm bảo MC không truyền đạt sai ý, thông điệp chung.
Trước khi áp dụng, người quản lý (là tôi) phải duyệt. Nhưng vì kịch bản quá phức tạp, tôi không thể duyệt một cách chính xác. Và việc chỉnh sửa cũng không hiệu quả, bởi… viết lại còn đơn giản hơn nhiều!
Trong một dự án khác, công ty cần tạo video giới thiệu sản phẩm (có người mẫu hướng dẫn), tôi đã giao cho một Content Writer khác thực hiện.
Và… vấn đề tương tự lại tái diễn:
Dựa vào tài liệu giới thiệu sản phẩm – thường chỉ là số liệu kỹ thuật, với các thông tin khô khan, Content Writer đó đã viết kịch bản video một cách cơ hội. Đơn giản chỉ là chép nguyên văn vào cho người mẫu… đọc. Kết quả là toàn bộ đoạn thoại/hướng dẫn trở nên rườm rà, không lôi cuốn và tất nhiên là khó tiếp thu!
Tôi đã trò chuyện với Content Writer đó: “Hãy cố gắng tưởng tượng xem, khi ra ngoài quay phim, ai có thể nhớ hết lời thoại như thế? Nếu ghi lại phần đó, cả đoàn làm phim bao gồm diễn viên, đạo diễn, quay phim sẽ rất mệt mỏi!”.
Chưa hết, đối với khán giả, làm sao họ có thể “tiếp nhận” những nội dung chán như thế? (Đọc văn bản có thể hiểu, nhưng chuyển thành video thì…).
Có cách nào để xử lý những tình huống kịch bản không đạt chất lượng, đoạn thoại/hướng dẫn “tầm phào” như trên hay không? Có chứ!
1. Content Writer cần nhận thức rằng, vai trò của lời thoại/lời dẫn trong kịch bản là vô cùng quan trọng
Nguồn: Pinterest
Quan trọng đến mức, trong khóa học Kỹ năng Viết chuyên nghiệp Content Marketing và PR, tôi đã nhấn mạnh với học viên: Hãy viết lời thoại/lời dẫn trước, rồi mới viết mô tả tương ứng sau.
Bởi phần lời thoại/lời dẫn đó là thứ truyền tải trực tiếp đến khán giả, nên cần phải làm cho nó hấp dẫn, đầy cảm xúc, thú vị, và cuốn hút….
Do đó, việc làm phức tạp, không chú trọng vào lời thoại/lời dẫn là không thể chấp nhận được!
2. Khi viết kịch bản, Content Writer cần nhận ra rằng, họ cần sử dụng tư duy nội dung để thực hiện
Nguồn: Pinterest
Với loại tư duy đó, chúng ta không thể chỉ đơn giản chép nguyên mẫu nội dung nào đó (bài viết, thông tin kỹ thuật…) vào kịch bản được!
Thay vào đó, Content Writer cần áp dụng đúng quy trình sáng tạo nội dung để tạo ra kịch bản chất lượng. Nghĩa là: Họ cần đọc – hiểu thông tin, sau đó xác định rõ mục đích (của kịch bản), sau đó tư duy ý tưởng, lập đề cương, trước khi bắt đầu viết…
Khi đã nhận thức được những điều trên, những kịch bản kém chất lượng, với lời thoại/lời dẫn “tầm phào” sẽ… biến mất!
Sau khi chỉnh sửa theo 2 nguyên tắc đã nêu, kết quả là kịch bản video giới thiệu sản phẩm đã thực sự thay đổi. Phần lời thoại/lời dẫn từ ngắn gọn, súc tích, có cấu trúc, tạo điều kiện cho diễn viên thể hiện cảm xúc, tạo nên những chi tiết ấn tượng…
Khi đến lúc quay, tôi tham gia trực tiếp với vai trò như đạo diễn, và thấy mọi việc diễn ra nhanh chóng, hiệu quả. Cả đoàn làm phim hứng khởi, vì không cần phải lặp lại cảnh diễn viên đấu khẩu với phần thoại/dẫn.
Video được hoàn thành một cách nhanh chóng và có chất lượng tốt!
Hiện nay, chúng ta đang sống trong thời kỳ được coi là “đại kỷ của video”. Tuy nhiên, sự bùng nổ này đã làm cho thị trường trở nên quá “vội vàng” – dẫn đến việc nhiều người viết kịch bản thiếu kinh nghiệm tham gia mà không có đủ kỹ năng và tư duy nội dung.
Nếu kịch bản thiếu chất lượng và không được đầu tư kỹ lưỡng, thì công sức của ê-kíp đạo diễn, quay phim, diễn viên, và dựng phim… sẽ bị lãng phí!
Do đó, hiện tại, các Content Writer đã thực sự nhận thức được về những kịch bản sáng tạo, có độ sâu, và có những lời thoại, lời dẫn đầy “chất” hay chưa?
Tác giả: Trung Hiếu – Vietchuyennghiep.vn ACADEMY & AGENCY