Buzz
Khi gặp khó khăn trong công việc, trước đây thói quen của tôi là lập kế hoạch để giải quyết và tìm hiểu kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau như sách, khóa học, video trên Youtube,... để tìm ra giải pháp tốt nhất.
Mỗi khi làm như vậy, tôi luôn nghĩ rằng mình đã giải quyết được vấn đề vì đã có kế hoạch chi tiết và khả thi cùng với các kế hoạch dự phòng. Tuy nhiên, kết quả thường không đi theo đúng hướng mình mong đợi. Kế hoạch dài hạn thường thay đổi chỉ sau vài tháng, và kế hoạch ngắn hạn thường đổi hướng chỉ sau một tháng.
Một câu hỏi phổ biến mà chúng ta thường gặp là: “Bạn hình dung sau 5 năm bạn sẽ ở đâu, làm gì, đạt được điều gì?”
Câu trả lời đơn giản mà chính xác là: Sau 5 năm, bạn sẽ già thêm 5 tuổi.
Nếu bạn lưu ý, bạn sẽ nhận ra chúng ta thường rất hào hứng và hạnh phúc khi lập kế hoạch cụ thể cho 3 tháng, 6 tháng, 1 năm. Hoặc khi tìm ra cách từ người khác giúp chúng ta đạt được mục tiêu một cách nhanh chóng, hiệu quả và thông minh hơn.
“Trí tưởng tượng hoàn hảo” - Cụm từ này mình bắt gặp sau nhiều trải nghiệm với các kế hoạch, mục tiêu đã đặt ra.
Nguồn ảnh: pinterest
Tức là bản thân mình sẽ cảm thấy như đã đạt được mục tiêu khi chỉ cần nghĩ về nó. Thực ra, cảm giác “đạt được” trong suy nghĩ và thực tế gần như giống nhau.
Để dễ hiểu hơn, hãy tưởng tượng ngày xưa có các khóa học về làm giàu trong thời gian ngắn thu hút rất nhiều người (có lẽ vẫn còn). Họ đã tận dụng “trí tưởng tượng hoàn hảo” của những người tham gia. Chỉ cần vẽ một tương lai tươi sáng trong tâm trí thì họ sẽ bị chi phối bởi cảm xúc. Đương nhiên, kết quả cuối cùng là họ bị lừa đảo về tiền bạc, tình cảm, sức khỏe và thời gian, không còn tin vào việc làm giàu nhanh chóng nữa.
“Lộ trình thăng tiến trong công ty” - Nghe quen không? Thực tế, ít người có thể tuân theo lộ trình đó hoặc thậm chí là chuyển qua lộ trình khác khi công ty thay đổi mục tiêu, cơ cấu hoặc ban lãnh đạo, ví dụ như thay đổi giám đốc.
Video động lực thú vị nhất mà mình từng xem là của Gary Vaynerchuk - Có 1 video mình xem ông ấy nói rằng: Xem xong video này, đừng xem video của tao nữa, ra ngoài và hành động đi (đại ý mình dịch lại từ tiếng Anh)
Thường thì nếu bạn chú ý bạn sẽ thấy rất nhiều video về cách đạt được một mục tiêu có số lượng người xem khá đông đảo (mình cũng đang xem) - Nhưng vấn đề ở đây là dễ rơi vào bẫy của “ảo giác hoàn thành” - Chỉ cần xem làm xong, cảm giác đã đạt được như họ rồi.
Đọc xong một cuốn sách về đối nhân xử thế, cảm giác như mình đi đâu cũng được mọi người yêu thích.
Xem xong một video về cách làm cho video có vài triệu lượt xem, cảm giác như mình sắp trở thành người nổi tiếng.
Mình nói quá lên nhưng “ảo giác hoàn thành” khiến năng lượng/ cảm xúc (dopamine) của chúng ta tăng lên một cách đột ngột trước khi bắt đầu làm. Điều này làm cho chúng ta cảm thấy những điều sắp tới dễ dàng đạt được nếu theo kế hoạch.
Nhưng thực tế luôn luôn khắc nghiệt hơn những gì chúng ta nghĩ. Muôn vàn khó khăn trên đời thường nằm trên con đường mà chúng ta hy vọng đạt được một điều gì đó. Chính sự chênh lệch giữa thực tế và suy nghĩ khiến cho rất dễ nản khi bắt đầu làm thực sự một điều gì đó, chưa kể đến việc có kiên nhẫn để hoàn thành hết con đường hay không.
Và kèm theo đó là một điểm mù nữa - Khi chúng ta dồn hết tâm huyết/ công sức vào một ý tưởng, một kế hoạch tuyệt vời, thì trong quá trình thực hiện chỉ chạy theo kế hoạch mà không để ý tới những thứ xung quanh nữa. Vì không còn tâm trí để để ý, chỉ tập trung mọi nguồn lực vào việc hoàn thành deadline.
Trên con đường đó có thể có rủi ro phía trước, có con đường khác nhanh hơn, có cơ hội khác tốt hơn, và cũng có nhiều yếu tố khác cần điều chỉnh như kinh tế, con người, cảm xúc, đạo đức,... Nếu bạn chú ý sẽ thấy nhiều thứ mất đi rồi sẽ không lấy lại được - ví dụ như nhân viên thực lực giỏi ra đi chỉ vì những yêu cầu vô lý, trong khi họ có người thân đang bị bệnh nặng.
Đợt trước mình đọc cuốn sách Tư duy tận dụng thì trong đó có một đoạn như thế này:
Có một nhóm lính Hungary bị lạc khi đi làm nhiệm vụ trinh sát ở dãy núi Alps. Thời tiết ở đây lạnh giá và đầy tuyết khiến việc quay về an toàn là rất khó khăn.
Tuy nhiên một người lính đã tìm thấy một tấm bản đồ trong túi mình và họ dùng tấm bản đồ đó để tìm đường về. Đến ngày thứ 3 họ đã trở về bình an, nhưng điều thú vị ở đây là tấm bản đồ đó lại là của vùng núi hoàn tác khác - dãy Pyrenees.
Nhờ tấm bản đồ họ đã tránh được tình trạng hoảng loạn và tiếp tục di chuyển. Nhờ di chuyển họ nhận biết thêm về địa hình xung quanh. Giá trị của tấm bản đồ không nằm ở sự chính xác mà đơn giản là chất xúc tác tạo ra hành động của nhóm lính.
Thành công ở đây không nằm ở tấm bản đồ (hay các kế hoạch) mà nằm ở hành động.
“Dẫu bản đồ nào, dẫu kế hoạch nào, quan trọng là ta biết phản ứng linh hoạt trên con đường đã chọn.”
Cố gắng hoàn thiện một kế hoạch tuyệt vời có thể khiến ta mất linh hoạt và mơ hồ về mục tiêu.
Cả mục tiêu cá nhân lẫn mục tiêu công việc đều cần kế hoạch cụ thể.
Nguồn: pinterest
Không cần tìm mọi cách tối ưu, quan trọng là tránh căng thẳng và chỉ tập trung vào hiện tại.
Tóm lại, hai điều quan trọng là linh hoạt và tập trung vào hiện tại.
Lin động khi đối mặt với vấn đề, tức là sẵn lòng điều chỉnh kế hoạch nếu thấy cần thiết. Không bám vào quyết định cũ mù quáng, điều này giúp mở rộng tầm nhìn khi giải quyết vấn đề.
Điều đều đặn, quan trọng là kiên nhẫn với quá trình. Mọi thành công đều đòi hỏi thời gian và cố gắng. Kế hoạch hoàn hảo không đủ, cần kiên nhẫn và kiên định.
Hi vọng bạn tránh được tâm lý 'mục tiêu đã đạt được'. Cảm xúc khó nắm bắt, nhưng nhận ra và thay đổi cần thời gian.
Vẫn còn nhiều điểm phải cải thiện, nhưng mỗi bước tiến nhỏ là niềm vui lớn với tôi ^^.
Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết.
Cường.
